Көлік халық шаруашылығының негізгі салаларының бірі. Қазіргі таңда көліксіз экономиканың одан әрі дамуы мүмкін емес



бет32/33
Дата20.05.2023
өлшемі1,57 Mb.
#95596
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   33
7 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
7.1 Шартты берілгендер

Экономикалық еспетеулер жасауға қажетті мәліметтер 7.1-кестеде келтірілген.


Кесте 7.1


Капитальдық салымдардың тиімділігін анықтауға қажетті мәліметтер





Көрсеткіштер атауы

Өлшем бірлігі

Мәндері

1

Жылжымалы тізбек саны

дана

113

2

Ғимараттың болмыстағы ауданы

м2

81

3

Реконструкциялаудан кейінгі ғимараттың ауданы

м2

81

4

Жұмысшылар саны

адам

4

5

Агрегаттар цехының жүктемесі

адам- сағат

14607,9

6

Сағаттық тариф қойылымы

теңге

250

7

1 м3 ғимараттың құны

мың теңге

10

8

1 кВт*сағ электр энергиясының құны

тг

20

9

Қосымша орнатылған қондырғылардың қуаты

кВт

20

10

Ғимаратты реконструкциялау пайызы

%

10

7.2 Агрегаттар цехын реконструкциялауға кететін негізгі және қосымша каптиальдық салымдарды анықтау

Жаңадан жоспарланып салынған және болмыстағы агрегаттық цехының шамаланған құнын бағалау көрсеткіштері негізінде анықтауға болады [18]:




Сос = Сзд + Соб + Спи (7.1)

мұндағы, Сзд, Соб, Спи – ғимарат, құрал-жабдықтар мен саймандардың құны.


Ғимараттың құны былай анықталады [18]:
Сзд = CM*V, мың теңге (7.2)

мұндағы, См- 3 ғимараттың құны, См = 10 мың теңге;


V – ғимарат көлемі, V = 486м3

Сонда болмыстағы ғимараттың құны мынаған тең болады:


Сзд = 10* 486= 4860 мың теңге.

Агрегаттар цехын жарақтауға байланысты қажетті жабдықтармен жабдықтау құны мына теңдеуден анықталады [18]:


Соб = 0,15*СЗД, мың теңге (7.3)


Соб = 0,15* 4860 = 729 мың теңге

Құралдар мен саймандардың құны мына формуламен анықталады:




Спи = 0,1*СЗД, мың теңге (7.4)


Спи= 0,1*4860= 486 мың теңге

Сонда,



Сос = 4860+ 729+ 486 = 6075 мың теңге.


7.3 Капиталдық салымдар

Каптиальдық салымдарды ғимаратты қайта салу құрылысының, болмыстағы ғимаратты реконструкциялау, құрал-жарақтар сатып алу мен оларды монтаждау құнымен және басқада шығындар қосындысы негізінде анықтайды [18]:




Кк = Срз + Соб + Смр + Стд, мың теңге (7.5)

мұндағы, Срз – ғимаратты қайта реконструкциялау құны, мың теңге;


Соб- қосымша сатып алынған қажетты құрал-жарақтар құны;
Смр – монтаждау жұмыстарының құны, мың теңге;
Стд – техникалық құжаттарды жасау құны, мың теңге.

Ғимаратты қайта реконструкциялауға қайта жоспалау, бөлмелерге бөлу, қабырғаларды бұзу немесе орнын ауыстыру, аспалы крандардың жүру жолын жасау және құрылыстық-монтаждау жұмыстары жатады.


Ғимаратты реконструкциялау құнын бағалау есептемелері негізінде болмыстағы ғимараттың құны бойынша пайыздық мөлшерде алып қабылдауға болады, яғни [18]:

, мың теңге (7.6)


мұндағы, О – ғимаратты реконструкциялау пайызы, О = 15%.




мың теңге

Қосымша алынған құрал-жарақтардың құны төмендегі формуламен анықталады [18]:




Соб = 0,25*СЗД, мың теңге (7.7)


Соб = 0,25* 4860 = 1215 мың теңге

Қосымша алынған қондырғыларды монтаждау жұмысының құны оны орнатудың күрделілігіне байланысты болады, яғни бу, ыстық және мұздай су, сығылған ауа, канализация, электр желілерін жүргізу, іргетас қалау және де басқада жұмыстар.


Шамалап есептеу кезінде монтаждау жұмыстарын былай анықтауға болады [18]:

Смр = 0,1* Соб, мың теңге (7.8)




Смр = 0,1* 1215= 121,5 мың теңге.

Техникалық құжаттарды жасау құны төмендегі теңдеумен анықталады [18]:


Стд = 0,1*Срз, мың теңге (7.9)




Стд= 0,1* 729=72,9 мың теңге

Сонымен, капиталдық салымдарды анықтаймыз:




Кк = 729+1215+ 121,5+ 72,9 = 2138,4 мың теңге

Реконструкциялаудың негізгі құралдарының құны төмендегі формуламен анықталады [18]:


Соспр = Сос + Кк, мың теңге (7.10)




Соспр = 6075+ 2138,4 = 8213,4 мың теңге
7.4 Пайдалану шығындарын анықтау


7.4.1 Қосымша пайдалану шығындарын есептеу

Жасалатын жұмыс түрлеріне сәйкес қосымша пайдалану шығындарды реконструкциялаудан кейінгі ғимаратты баптау және сақтауға кететін кәсіпорынның өндірістік-техникалық базасы жасаған шығындарының қосындысы ретінде анықталады.


Электр энергиясына кететін шығынды ұсталық-рессорлық цехындағы қондырғылар мен жарықтандыру желілеріне кететін шығын бойынша анықтаймыз.
Қондырғыларға кететін электр энергиясы шығынын келесі формула арқылы анықтаймыз [18]:


Сэс = Wс * O* Kc * Sc, мың теңге (7.11)

мұндағы, Wc – қосымша орнатылған қондырғыларға қажетті электр


қуаты, Wc = 18 кВт;
Фоб – қондырғыда жұмыс істеудің жылдық жұмыс уақытының
қоры, Фоб = 2108 сағ.;
Кс – сұраныс коэффициенті, Кс = 0,5;
Sc - 1 кВт*сағ электр энергиясының бағасы, Sс = 20 тг.


Сэс = 18 * 2108 *0,5 *20 = 379,44 мың теңге

Жарықтандыруға кететін энергия шығыны төмендегі формула бойынша анықталады [18]:


Сэо= 0,15* FMoc* Sc, мың теңге (7.12)


где, FM –реконструкцияланған ғимарат еденінің ауданы, Fм = 81 м2;


Фос – жарықтандыру қондырғыларын пайдаланудың жылдық сағат саны. Кәсіпорын орналасқан аймақ үшін, Фос = 650 сағат.


Сэо = 0,15* 81* 650*20= 157,95 мың теңге.

Ғимарат пен қондырғылардың амортизациялық шығынын төмендегі формула бойынша анықтаймыз. Жалпы шығынның ғимарат үшін 1,7%, қондырғылар үшін 8 % мөлшерінде алынады [18].


мың теңге. (7.13)


мың теңге.

Басқалай шығындарды болмыстағы ғимарат құнынан 50 %-ға дейінгі мөлшерде алуға болады.


Спр = 4860 *0,5 = 2430 мың теңге.

Қосымша пайдалану шығындарын анықтау есебінің нәтижелерін 7.2- кестеге толтырамыз.


Кесте 7.2
Қосымша пайдалану шығындары

№,

Көрсеткіштер атауы

Өлшем бірліктері

Көрсеткіштер мәні

1

Электр энергиясына кететін шығындар

мың теңге

537,39

2

Амортизациялық шығындар

мың теңге

179,82

3

Басқалай шығындар

мың теңге

2430




Барлығы

мың теңге

3147,21

7.5 Агрегаттар цехын реконструкциялаудан болатын жылдық экономикалық тиімділікті анықтау

Агрегаттар цехын реконструкциялаудан келетін жылдық жалпы экономикалық тиімділікті келесі формула арқылы анықтаймыз [18]:


Эг = (Т/1 – Т//2)* Ситс* К, мың теңге (7.14)


мұндағы, Т/, Т// - реконструкциялауға дейінгі және реконструкциялаудан


кейінгі агрегаттар цехындағы жылдық еңебексыйым-
дылық мөлшері, адам-сағат;
К1= 1,4 – реконструкциялауға дейінгі қолданылатын коэффициент;
К2=1,08–реконструкциялаудан кейінгі қолданылатын коэффициент;
Ситс – орташа сағаттық тарифтік қойылым, Ситс = 250 тг.;
К – қосымша жалақыны есепке алу коэффициенті, К = 1,25.


Эг = (14607,9* 1,4 –14557,6* 1,08) * 250 * 1,25 = 1477 мың теңге
7.6 Жобаның технико-экономикалық көрсеткіштерін анықтау

Агрегаттар цехын реконструкциялауға кеткен шығыннан болатын экономикалық үнемділікті төмендегі формула арқылы анықтаймыз [18]:


(7.15)




мың теңге

Агрегаттар цехын реконструкциялау жобасын және осы аймақтағы жұмыстарды ұйымдастыруды жетілдіру ұсыныстарын өндіріске енгізуден болатын жылдық экономикалық тиімділікті былай анықтаймыз [18]:




Эгэ = Эг - Ккдп, мың теңге (7.16)

мұндағы, Эдп – капитальдық салымдардан болатын тиімділікті есепке алатын нормативтік коэффициент, Эдп = 0,2.




Эгэ = 1477 – 2138,4* 0,3 = 835,48 мың теңге

Өндірістің реантабельділігін төмендегі формула арқылы анықаймыз [18]:


(7.17)



Қосымша капиталдық салымдардың өзін-өзі ақтау мерзімін келесі формула арқылы анықтаймыз [18]:
жыл (7.18)
жыл

Есептеу нәтижелерін 7.3- кестеге енгіземіз.


Кесте 7.3


Жобаның технико-экономикалық көрсеткіштері



№,

Көрсеткіштер атауы

Өлшем бірлігі

Мәндері




Берілген

Жобаланған



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   33




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет