Коммуникация

8.  Hypocritical [екіжүзді], deceitful [өтірікші], confusing [түсініксіз].
9.  Considerate  [ықыласты], simple [қарапайым], happy [бақытты].
10.  Unsociable  [түйық],  freedom-loving  [еркіндікке  қумар],  snobbish 
[снобизм], racism  [расизм].
АҚШ-тағы қазіргі өмір:
1.  Fastfood [фастфуд].
2.  Burgers [бургер].
3.  Cinema industry [кинематограф], freedom  [еркіндік].
4.  Modern technologies  [заманауи технологиялар].
5.  Entertainment industry [көңіл көтеру индустриясы], music [музыка].
6.  Dollars [доллар], celebrities [әлемдік жулдыздар], low level of edu­
cation [білім деңгейініңтөмендігі], metropolitan cities [мегаполис- 
тер], sanctions [санкциялар].
7.  Money  [ақша],  LGBT  [ЛГБТ],  independence  [тәуелсіздік],  politics 
[саясат], progress [даму].
8.  American dream [Америка арманы], the English language [ағылшын 
тілі],  business  [бизнес],  war  [сотые],  yellow  bus  [сэры  автобус], 
constitution  [конституция],  liberalism  [либерализм],  overweight 
[артық салмақ, семіздік],  multinationality [көп ұлттык,],  Russopho- 
bia [русофобия], cars [машиналар].
9.  Patriotism [патриотизм ], freedom of speech [сөз бостандығы], pow­
er [куш], tolerance  [толеранттылық], mercenary army [жалдамалы 
армия],  TV-show  [телешоу], corporations  [корпорациялар], adver­
tising [жарнама].
10.  Highways  [жоғары  жылдамдықтағы  курежолдар],  yellow  taxi 
[сэры такси], peanut butter [арахис  пастасы], nuclear bomb  [атом 
бомбасы],  baseball  [бейсбол],  bald eagle  [ақбас  бүркіт],  opportu­
nities  [мүмкіндіктер], future  [болашак,], pace  [асығыстык,],  global­
ization  [жаьандану],  cheap  goods  [арзан  тауарлар],  expensive  life 
[қымбатшылык,],  capitalism  [капитализм],  cyberattacks  [кибер- 
соққылар], cowboy [ковбой], Coca-Cola  [кока-кола], coffee  [кофе], 
amusement  parks  [көңіл  көтеру  саябақтары],  hot  dog  [хотдог], 
Christianity [христиандык], school lockers  [мектеп  шкафтары], col­
onization  [колонизация, басқыншылық].
Табиғат, пейзаж:
1.  Skyscrapers [көк тіреген мунаралар].
2.  Ocean  [мухит].
3.  Palms  [пальма].
4.  Natural disasters [табиғи апаттар],  hurricanes [дауыл].
5.  Big territory [алып территория].
6.  Beaches  [жағажайлар].

7.  Heat [ыстық, қапырык,],  warm climate [жылы климат].
8.  National reserves [қорық].
9.  Developed outskirts дамыған елке].
10.  Twin houses [біртипті үйлер].
Жеке тұлғалар:
1.  Donald Trump [Дональд Трамп].
2.  Hollywood [Голливуд].
3.  New York [Нью-Йорк], the Statue of Liberty [Бостандык, статуясы].
4.  The White House [Ак, үй].
5.  Obama [Обама].
6.  The Ivy League  [Лига  Плюща],  Los Angeles [Лос-Анжелес], McDon­
ald's  Washington [Макдональдс], Apple [Эппл].
7.  Washington  [Вашингтон],  the  West  [Батые],  California  [Калифор­
ния],  Texas [Техас], Miami [Майами].
8.  NATO  [НАТО],  Grand Canyon  [Гранд-каньон],  Disneyland  [Дисней­
ленд],  Uncle  Sam  [  Сэм  ағай],  Kennedy  [Кеннеди],  Lincoln  [Лин­
кольн], Manhattan  [Манхэттен].
9.  Niagara  Falls  [Ниагар  сарқырамасы],  Pentagon  [Пентагон],  Roos­
evelt  [Рузвельт],  North-South  [Солтүсік-Оңтүстік],  FBI  [ФБР,  Феде- 
ральдықтергеу бюросы].
10.  Ray Bradbury [Рэй  Бредбери],  Stephen  King  [Стивен  Кинг], Seattle 
[Сиэтл], Mount Rushmore [Рашмор таулары].
Күткеніміздей,  жиырма  жыл  ішінде  Ресей  студенттерінің  сана- 
сындағы  АҚШ-тың  мәдени-тілдік  картинасы  айтарлықтай  өзгерген- 
Әсіресе  сөздердің  қолданылу  жиілігінің  көбірек  өзгеріске  ұшыраға- 
нын аңғарамыз.
Бірінші сенсация -1992 және 1998 жылдары жүргізілген сауалнама 
нәтижесінде  бірінші,  1995  жылғы  сараптамада -  үшінші  орынға  табан 
тіреген  smile  сөзі  жиі  қолданылатын  сөздер  қатарынан  түсіп  қана 
қоймайды,  сондай-ақ ешқандай  топқа  енбеген,  ешкім  оны  аузына  да 
алмаған. Буның әртурлі себебі бар шығар. Ең бастысы, 90-шы жылдары 
Темір тордан енді босап  шыққан ұрпаққа америкалықтардың сүйкімді 
жымиысы  -   біздің  мәдениет  үшін  өзгеше,  тың,  жаңа  және  күтпеген 
дүние  секілді  көрінді,  сол  себепті  де  ол  көзге  бірден  урып  тұрды- 
Соңғы  20  жылдағы  қарым-қатынас,  әсіресе  жастардың  -   Америкаға 
сапарлауы,  мектеп  оқушыларының өзара  алмасуы,  фильмдер,  интер- 
неттегі  байланыстар  (Skype т.т.) -  барлығы жымиыстың жаңалык, болу- 
дан  қалуына  ыңпал  етті  (дегенмен  Ресей  қоғамы әлі де  кім  көрінгенге 
жалпандап  «жымия  бермейтіндігімен»  ерекшеленіп  отыр.  Ресейде 
жымию  кім  көрінгенге  езу тартып,  бас  изей  беру  емес,  нақты  адамға 
деген жылы қарым-қатынас көрінісі ретінде сипатталады).

Менің  әріптесімнің  Америкада  болған  кезіндегі  табан  астында 
ойына оралған  өлең шумақтарына  назар аударып  көрелік:
Нет улыбки -ну и пусть!
Где родная наша грусть?!
Нашу грубость и ошибки
Мы не прячем за улыбки!
(Жымию жоқ, жоқ мейлі!
Қайда меншік муңымыз?!
Бар дөрекі, мініміз)
Жасырмаймыз мүны біз).
Әрине,  мәселе  -   бізде  жақсы,  оларда  жаман,  жасанды  деген  ба- 
ғада  емес.  Оның үстіне,  күлу,  жымию  -  үнемі  жақсы  эсер  береді,  ол 
әлемді  әрі  адамдарды  тануды,  қабылдауды  жеңілдетіп,  арадағы  қа- 
рым-қатынас  жағымды  әрі  қолайлы  бола  түседі.  Бұл  сондай-ак,  қауіп- 
сіздікті  қамтамасыз  етеді.  Алайда  мұндағы  мәселе  мәдениет  пен 
салт-дәстүрге  келіп тіреліп тұр ғой. Сол тұрғыдан  қарастырсақ,  әлемде 
«жымиюшылардан» гөрі, «жымимайтындардың» қарасы  көбірек-
Америкалык,  жымиыс  -   еуропалықтар  үшін  мүлдем  жаңа.  Ол 
алып  әрі  бай  территориясы  бар  Америка  үшін  қантөгістің,  осы  алып 
байтақтың  занды  иелері  үндістерді  қырып-жоюының  және  еуропа- 
лықтардың  бір-бірімен  өзара  қырғынының  ақыры,  өзара  келісімге 
келуі  ретінде  қарастырылды.  Қазіргі АҚШ-тың тарихы дәл  осы  қанды 
қырғын  соғыстан  басталып, бірнеше ғасырға созылды.
Алайда  бүтін  бір  құрлықты  жаулап  алу  тарихының  қорқынышқа 
толы, тым үрейлі парақтарының, шындығында тарауларының (немесе 
том-том  кітаптардың?!)  зардаптары  жылдан-жылға  лап  етіп;  абзал 
болғанда  өртке  айналмаса  да  найзағайдай  жарқ  еткен  наразылығы 
сезіледі, ол әсіресе әдебиетте жиі әрі молынан әшкереленуде.
Жымиюдың  мәдениет  белгісі  екендігі  туралы  көптеген  ғылыми 
еңбек  жазылды.  Ол  -   қазіргі  замандык,  сондай  таңғажайып  тылсым 
жаратылыс  ақылды  адамның  (homo  sapiens,  Дарвинше  айтқанда, 
жанды дүниенің эволюциясының шыңы) өмірі мен дамуы туралы сан 
түрлі таңырыптарындай әрі  шытырман, әрі сарқылмастақырып.
Сөйтіп,  Сауалнама  -   2017  Ресей  студенттерінің  америкалық  жы- 
миысты  ерекше  әрі  күтпеген  тың  дүние  ретінде  қабылдамайтын- 
дығын  көрсетті.
Соң-ғы  жиырма  жыл  ішінде  жиі  қолданған  сөздер  қатарынан 
алдағы үш сауалнамада алдыңғы орындардан көрінген (1992 жылы -  
7 орында,  1995 жылы -  5  орынды,  1998 жылы -  9 орынды  иеленген) 
dollar сөзі де шығып  қалған.
Smile  сөзімен  салыстырғанда,  dollar  сөзінің  позициясын  неге 
жоғалтқанын  түсіндіру  оңай.  Америкамен  және  америкалықтармен

жиырма  жыл  бойы  қарым-қатынас доллардың  «шетелдік ғажайып» 
болудан  қалғандығын  көрсетеді.

жүктеу/скачать 11,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: