Комплекс қосылыстар жөнiнде қысқаша мiндеттер


Комплекс ионының зарядына байланысты



бет6/15
Дата06.01.2022
өлшемі244 Kb.
#16766
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
3.Комплекс ионының зарядына байланысты.

катион типi: [Ag+(NH3)20]+Cl

Комплекс анион типi: [Na2+Pt+4Cl2-(CN)-4]2-

электронейтралды: [Cr+3(H2O)40PO43-]
болады.
4. Комплекс түзушi иондарының саны бойынша.
моноядролық: K3[Fe(CN)6]

екi ядролық: [(NH3)5Cr – O – Cr(NH3)5]Cl

|

Комплекс O



(көпiрше топтар болады) OH-, O2-, S2-, SO42-,

полиядролық:


болып бөлiнедi.

Лигандалары би – немесе полидентатты болса, онда циклды немесе хелатты комплекс болады.

O

Мысалы: аминсiрке қышқылы H2N – CH2 – C хелаттар түзе алады:



OH
H2 O

Н2С – N: O – C

׀ Cu

C – O :N – CH2



O H2

Комплексттердiң тұрақтылығы.

Координациялық қосылыстар екi сатыдан диссоциацияланыды.

1-шi сатыда. Комплекс ионымен сыртқы сфера ионы әлсiз электростатикалық күшпен байланысқандықтан, су ерiтiндiлерiнде оңай түзiлiп, күштi электролиттер сияқты диссоциацияланады.

1 саты: [Pt(NH3)4]Cl2 [Pt(NH3)4]2+ + 2Cl- (1)

Лигандалар комплекс түзушiмен берiгiрек байланысқан, сондықтан әлсiз электролит сияқты ыдырайды. Диссоциация процессi қайтымды және сатылап жүредi. Оны II-реттi диссоциация дейдi.

V1

[PtCl4]2- [PtCl3]- + Cl-


V2

V1

[PtCl3]- [PtCl2]0 + Cl (2)


V21

V3

[PtCl2]0 [PtCl]+ + Cl-


V21

V4

[PtCl]+ V41- Pt2+ + Cl-


Шын мәнiнде, ерiтiндiде комплекс ионының бос координациялық орны су молекуласымен орын босады. Сондықтан комплекс ионының диссоциациясын орынбасу реакциясы деп қарастыруға болады.



[PtCl4]2- + H2O [PtCl3∙H2O]-+Cl-

[PtCl3∙H2O]- + H2O [PtCl2(H2O)2]-+Cl-

[PtCl2(H2O)2]+ H2O [PtCl(H2O)3]++Cl-

[PtCl(H2O)3]+ + H2O [Pt(H2O)4]2++Cl-


(2) теңдеудегiдей иондарды шартты түрде жазғандықтан “лигандалық” деген термин қолданылады. Pt2+ ионының к.с.= 4. ал ерiтiндiдегi лигандылығы 3;2;1.

II – реттi диссоциация қайтымды болғандықтан әрекеттесушi массалар заңы қолданып тепе – теңдiк константасын қорытып шығаруға болады.

(2) – шi теңдеудегi I – шi сатысына әрекеттесушi массалар заңын қолдансақ: диссоциация жылдамдығы V1= K1[PtCl42-] – пропорционалдық коэффициент. Тiк жақша иондардың молярлық концентрациясын көрсетедi.

Молизация жылдамдығы V2 = K2[PtCl3-]·[Cl-] тепе - теңдiкте V2 = V1, ендеше K1[PtCl42-] = K2[PtCl3-]·[Cl-]


тұрақсыздық константа.
К1(т-с) = ;

Екiншi, үшiншi, төртiншi сатылыры үшiн тұрақсыздық константалары:



К2(т-с) = ;

К3(т-с) = ;

Сатыланған сайын Сl- ионының бөлiнуi қиын.



К4(т-с) = ; Сондықтан: К1234.
Әр сатыдағы тұрақсыздық константаларының көбейтiндiсi – комплекстiң жалпы тұрақсыздық константасы болады.

К(т-с)= К1(т-с) · К2(т-с) · К3(т-с) · К4(т-с)

егер коэффициенттер мәндерiн қойып көбейтсек жалпы комплекстiң тұрақсыздық константасы таблицада берiлген.

Соңғы кезде комплекс ионын сипаттау үшiн, тұрақсыздық константасының керi мәнi тұрақтылық константасын қолданады.



К(т-т) = ; Бұдан, неғұрлым тұрақсызыдық константасы кіші болса, комплекс соғұрлым тұрақтырақ.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет