Компоненті болып табылады. Бұл сөйлеу әрекеттері: тыңдалым мен айтылым, оқылым мен жазылымның бастапқы және қажетті құраушы материалы болады
жүктеу/скачать 1,29 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3 ¬ÀÇÀ¬ Òåìàòè÷åñêèé ëåêñè÷åñêèé ìèíèìóì âëàäåíèÿ êàçàõñêèì ÿçûêîì Lexico thematic minimum of the kazakh language knowledge 4 АЛҒЫ СӨЗ Т ілдің лексикасы тіл құралдары жүйелерінде тілді оқыту мазмұнының маңызды компоненті болып табылады. Бұл сөйлеу әрекеттері: тыңдалым мен айтылым, оқылым мен жазылымның бастапқы және қажетті құраушы материалы болады. Тіл үйренуде табысты нәтижелерге қол жеткізу үшін тілді оқытумен қатар тілді меңгеру деңгейлерін бағалауды жүзеге асырып отыру қажет. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік тілді меңгеру деңгейлерін бағалаудың мұндай механизмі болып ҚАЗТЕСТ жүйесі саналады. Халықаралық тәжірибелерге ұқсас тіл білімін бағалаудың отандық жүйесі – ҚАЗТЕСТ тестіленушінің коммуникативтік қабілеттіліктерін бағалауға бағытталған. Бұл – Қазақстан Республикасының азаматтарының және Қазақстан Республикасының аумағында түрлі әрекеттерін жүзеге асырушы шетел азаматтарының қазақ тілін меңгеру деңгейлерін анықтайтын жүйе. Отандық жүйенің әдістемелік қоры қазақ тілін меңгерудің коммуникативтік құзыреттіліктерін анықтайтын Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттарына негізделген*. Тіл үйрену тәжірибесінде лексикалық минимумдарды қатар үйрену міндетті түрде ұштасып отырады. Лексикалық минимум сөздік қордың кеңеюіне, белсенді және пассивті сөздік қордың қалыптасуына ықпал етеді. Ұсынылып отырған лексикалық мини- мум қазақ тілін меңгерудің әрбір деңгейіне сәйкес келетін (қарапайым, базалық, орта, ортадан жоғары және жоғары деңгейлер) минимальды сөздер мен сөз тіркестерінің жиынын қамтиды. Минимум қазақ тілін өз бетінше үйренуге және қазақ тілін меңгеру деңгейін бағалауға бағытталған. Минимум шет тілін үйренудің әлемдік және еуропалық стандарттарының принциптеріне, сонымен қатар Қазақстан Республикасының қоғамдық- әлеуметтік ерекшеліктеріне сәйкес құрастырылған. Қарапайым деңгейде лексикалық ми- нимум 800 бірлікті, базалық деңгейде – 1783 бірлікті, орта деңгейде – 2229 бірлікті, орта- дан жоғары деңгейде – 3954 бірлікті, жоғары деңгейде – 5060 бірлікті құрайды. Лексикалық бірліктерді таңдаудың мақсаты қазақ тілінде жаза білу мен сөйлей білуде қолданылатын белсенді сөздік қорды сараптау мен оларды жүйелеу. Осыған орай тілді үйренуші азаматтар үшін тіл үйренуде өз ойын пайымдап, оны айта біліп, сөздер мен сөз тіркестерді тақырыбына сәйкес мағынасы мен қолдану саласына қарай топтастыра білуі, сонымен қатар тілдік бірліктерді дұрыс қолдана алуы сияқты талаптар анықталады. Әрбір деңгейдің лексикалық минимумы келесі принциптерге негізделген: жүйелілік, сабақтастық, дамытушылық принциптері, коммуникация және нәтижелілік принциптері. Жүйелі құрастырылған лексикалық минимум тіл үйренушінің қазақ тілінің сөздері мен сөз тіркестерін дұрыс пайдалануға, әртүрлі жағдаяттарда тілдесу тақырыбына байла- нысты лексикалық бірліктерді дұрыс пайдалану қабілеттерін қалыптастыруға ықпал етеді. * 1. ҚР СТ 1926-2009 «Қазақ тілін меңгерудің коммуникативтік тілдік құзыреттіліктері. Қарапайым деңгей. Жалпы меңгеру». 2. ҚР СТ 1928-2009 «Қазақ тілін меңгерудің коммуникативтік тілдік құзыреттіліктері. Базалық деңгей. Жалпы меңгеру». 3. ҚР СТ 1929-2009 «Қазақ тілін меңгерудің коммуникативтік тілдік құзыреттіліктері. Орта деңгей. Жалпы меңгеру». 4. ҚР СТ 1925-2009 «Қазақ тілін меңгерудің коммуникативтік тілдік құзыреттіліктері. Ортадан жоғары деңгей. Жалпы меңгеру». 5. ҚР СТ 1927-2009 «Қазақ тілін меңгерудің коммуникативтік тілдік құзыреттіліктері. Жоғары деңгей. Жалпы меңгеру». 5 Аталған еңбекте түрлі тақырыптарға байланысты белсенді сөздер мен қоршаған өмірмен байланысты лексика қамтылған. Минимумдар лексикалық сатылар негізінде құрастырылған және мағыналары, тақырыптары бойынша топтарға бөлінген. Барлық сатылардың мазмұны белгілі реттілікпен бірімен-бірі жүйелі байланыстырылған. Бірінші саты үш сөз табымен көрсетілген. Олар: зат есім, сын есім, етістік. Екінші саты – бұл сан есім, есімдік, үстеу. Үшінші саты – жалғаулықтар, одағайлар. Қазақ халқының мақал-мәтелдері бөлек көрсетілген және олардың орысша, ағылшынша баламалары берілген. Лексикалық бірліктерді сөз таптары бойынша бөліктермен бөліп беру сөздерді сөйлемдерде қолдануды жеңілдетеді, себебі әрбір сөз табы сөйлемде белгілі қызмет атқарады. Тілді тиімді үйрену үшін әрбір сөз табының сөздер жиыны мағыналық топтар мен бөліктерге бөлініп берілді. Бөліктер мағынасы бойынша бірімен-бірі тығыз байланысты сөздерден тұрады. Қарапайым деңгейдің лексикалық минимумы тіл үйренудің бірінші сатысы болып та- былады. Бұл деңгейдің сөздері күнделікті өмірдегі жағдаяттарға негізделеді. Тіл үйренуші күнделікті тұрмыста қолданылатын тілдік материалдарды меңгеруі қажет. Лексикалық бірліктердің синонимдік қатарының семантикалық мағынасының жеткіліксіздігіне байла- нысты, осы деңгейде лексика-семантикалық алмастырулар болуы мүмкін. Лексикалық минимумның базалық, орта және ортадан жоғары деңгейлерінде лексикалық бірліктердің семантикалық, стилистикалық жағынан тілдік коммуникацияда дұрыс қолдануы қарастырылады. Бұл жерде лексикалық минимумның (базалық деңгейден ортадан жоғары деңгейге дейін) бірте-бірте кеңеюі, грамматикалық және семантикалық базаның күрделенуіне көңіл аудару керек. Бұл деңгейлерде әдеби тіл нормасын сақтап қолдану ерекше мағынаға ие. Жоғары деңгейдегі лексикалық минимум өмірдің әртүрлі әлеуметтік салаларына байланысты лексикалық бірліктерді еркін меңгеруге және лексикалық бірліктерді әдеби, ғылыми және кәсіби стильде пайдалануға бағытталған. Деңгейлердің өсуіне байланысты сөздер мен сөз тіркестері градуальдылық принципі бойынша толықтырылып отырады. Лексикалық минимум қазақ тілін екінші тіл ретінде, қазақ тілін шет тілі ретінде үйренушілерге, ҚАЗТЕСТ жүйесі бойынша емтиханға дайындалушыларға, оқытушыларға, оқу құралдарын әзірлеуші авторларға, зерттеушілер мен ғалымдарға, ізденушілер мен жоғары оқу орнының студенттеріне, сонымен қатар көпшілік оқырман қауымға арналған. 6 ПРЕДИСЛОВИЕ В системе языковых средств лексика является важнейшим компонентом содер- жания обучения, исходным и необходимым строительным материалом речевой деятельности: аудирования и говорения, чтения и письма. Наряду с обучением, для до- стижения положительных результатов, необходимо осуществлять оценку уровня владения языком. Механизмом оценки уровня владения государственным языком в Республике Казахстан является система КАЗТЕСТ. Отечественная система КАЗТЕСТ предполагает оценку коммуникативных компе- тенций тестируемого, основанную на опыте широко известных и апробированных в ми- ровой практике тестовых систем. КАЗТЕСТ представляет собой достаточно объемную и многогранную систему оценки уровня владения казахским языком граждан Республики Казахстан, а также иностранных граждан, осуществляющих различные виды деятельности на данной территории. Методическая база отечественой системы основана на государ- ственных стандартах Республики Казахстан, определяющих требования к коммуникатив- ным компетенциям по владению казахским языком*. Обучение языку на практике в обязательном порядке сопровождается изучением лексических минимумов. Лексический минимум способствует увеличению словарного запаса, формированию активного и пассивного словарного фонда. Лексический мини- мум каждого уровня теста представляет собой минимальное множество слов и слово- сочетаний, соответствующих определенному уровню владения государственным языком: элементарному, базовому, среднему, уровню выше среднего и высокому уровням. Минимум направлен на самостоятельное изучение казахского языка и оценку уров- ня владения языком. Минимум был составлен в соответствии с принципами мировых и европейских стандартов языкового обучения, а также с учетом исторических, культурных, социально-экономических и др. особенностей Казахстана. На элементарном уровне лексика составляет 800 единиц, на базовом – 1783, на среднем – 2229, на уровне выше среднего – 3954 единиц, на высоком уровне – 5060 еди- ниц. Целью отбора лексических единиц является анализ и систематизация активного и пассивного словарного фонда, употребляемого в письменной и устной речи. В этой связи определяется следующая задача: граждане, изучающие язык, должны уметь осуществлять коммуникативную функцию в виде монологической и диалогической речи. Минимумы каждого уровня основываются на следующих главных принципах: прин- цип системности, принцип преемственности, развивающий принцип, принцип коммуни- кации, принцип результативности. Системный лексический минимум должен способство- вать формированию у обучающегося навыка правильного употребления слов и словосо- * 1. СТ РК 1926-2009 «Коммуникативные языковые компетенции владения казахским языком. Элементарный уровень. Общее владение». 2. СТ РК 1928-2009 «Коммуникативные языковые компетенции владения казахским языком. Базовый уровень. Общее владение». 3. СТ РК 1929-2009 «Коммуникативные языковые компетенции владения казахским языком. Средний уровень. Общее владение». 4. СТ РК 1925-2009 «Коммуникативные языковые компетенции владения казахским языком. Уровень выше среднего. Общее владение». 5. СТ РК 1927-2009 «Коммуникативные языковые компетенции владения казахским языком. Высокий уровень. Общее владение». 7 четаний казахского языка, умения связывать слова и словосочетания, правильно употре- блять лексические единицы в соответствии с ситуациями общения. В данную работу включена активная и пассивная лексика на разнообразную те- матику. Минимумы составлены по лексическим ступеням и выделены в смысловые и те- матические группы. Содержание всех ступеней взаимосвязано между собой в опреде- ленной последовательности. Первая ступень представлена тремя частями речи: имя существительное, имя прилагательное, глагол. Вторая ступень – имя числительное, местоимение, наречие. Третья ступень – союзы, междометия. Отдельно выделен фразе- ологический фонд казахского языка (пословицы, поговорки) и соответствующие им рус- ские и английские эквиваленты. Разделение лексических единиц по частям речи облегча- ет употребление слов в предложении, так как каждая часть речи выполняет определенную функцию. С целью эффективного обучения лексические единицы по каждой части речи разделены на смысловые группы и тематические блоки. Лексический минимум элементарного уровня является первой ступенью изучения языка. Слова данного уровня основаны на ситуациях повседневной жизни. На данном уровне обучающийся должен овладеть разговорным языковым материалом, употребля- емым в повседневном быту. На данном уровне возможны лексико-семантические заме- щения, вызванные недостаточным знанием семантики синонимических рядов лексиче- ских единиц. Лексический минимум базового, среднего и уровня выше среднего предусматри- вает правильное (семантически и стилистически корректное) употребление лексических единиц в речевой коммуникации. Здесь необходимо акцентировать внимание на посте- пенном (от базового до уровня выше среднего) расширении лексического минимума и усложнении грамматической и синтаксической базы. На данных уровнях литературная норма языка и ее правильное употребление приобретает особое значение. Лексический минимум высокого уровня направлен на свободное овладение лекси- ческими единицами, относящимся к различным социальным сферам жизни, а также на гра- мотное употребление их в литературном, научном и профессионально-ориентированном направлении. Слова и словосочетания по мере возрастания уровня дополняются с уче- том принципа градуальности. Лексические минимумы всех уровней предназначены для изучающих казахский язык как второй и как иностранный язык; для подготовки к экзамену по системе КАЗТЕСТ; для преподавателей, авторов учебных пособий, исследователей и ученых, соискателей и студентов, а также для широкого круга читателей. 8 INTRODUCTION I n the system of language means lexis is the main component of learning and teaching content; it is an initial and necessary constructional material of speech activity: listening and speaking, reading and writing. The assessment of language knowledge is as necessary as to conduct teaching in order to achieve the positive results. The mechanism of the Kazakh language knowledge assessment in the Republic of Kazakhstan is represented by the KAZTEST system. The system KAZTEST supposes the assessment of a test-taker’s communicative competences, which is based on the wide known, tested and approved language assessment systems in the world practice. KAZTEST is a rather multifaceted assessment system of the Kazakh language knowledge of the native citizens as well as the foreigners engaged in various activities in Kazakhstan. The methodological basis of the domestic system is grounded on the state standards of the Republic of Kazakhstan, which define the requirements to communicative competences of the Kazakh language knowledge*. Language teaching is obligatorily accompanied by practical learning of lexical minimums. Lexical minimum helps to increase word stock, to form active and passive vocabulary. The proposed lexical minimum is a minimum set of words and phrases corresponding to the requirements of each level of the Kazakh language knowledge: Elementary, Pre-intermediate, Intermediate, Upper-intermediate, Advanced. The minimum is aimed at self-study and self- evaluation of the Kazakh language knowledge (its level). The minimum was composed in accordance with the principles of the world and European standards of language teaching; the historical, cultural, social and economic peculiarities of the Republic Kazakhstan have also been taken into account. At the Elementary level there are 800 units, the Pre-intermediate level comprises 1783 units, the Intermediate level includes 2229 units, the Upper-intermediate level involves around 3954 units, the Advanced level encloses 5060 units. The aim of lexical units selection is an analysis and systematization of the active and passive vocabulary used in writing and speaking. Thereupon, the following task is defined: the learners are to be able to carry oit the communicative function in the form of a monological and dialogical speech. The minimums of each level are based on the following major principles: the systemic principle, the principle of continuity, the development principle, the communication principle 1. ҚР СТ 1926-2009 «Қазақ тілін меңгерудің коммуникативтік тілдік құзыреттіліктері. Қарапайым деңгей. Жалпы меңгеру» (Communicative competence of the Kazakh language knowledge. Elementary level. The general knowledge). 2. ҚР СТ 1928-2009 «Қазақ тілін меңгерудің коммуникативтік тілдік құзыреттіліктері. Базалық деңгей. Жалпы меңгеру» (Communicative competence of the Kazakh language knowledge. Pre-intermediate level level. The general knowledge). 3. ҚР СТ 1929-2009 «Қазақ тілін меңгерудің коммуникативтік тілдік құзыреттіліктері. Орта деңгей. Жалпы меңгеру» (Communicative competence of the Kazakh language knowledge. Intermediate level. The general knowledge). 4. ҚР СТ 1925-2009 «Қазақ тілін меңгерудің коммуникативтік тілдік құзыреттіліктері. Ортадан жоғары деңгей. Жалпы меңгеру» (Communicative competence of the Kazakh language knowledge. Upper-intermediate level The general knowledge). 5. ҚР СТ 1927-2009 «Қазақ тілін меңгерудің коммуникативтік тілдік құзыреттіліктері. Жоғары деңгей. Жалпы меңгеру» (Communicative competence of the Kazakh language knowledge. Advanced level. The general knowledge). * 9 and the productivity principle. The systemic lexical minimum has to promote the formation of the correct learner skill of the right words and word combinations usage of the Kazakh language, the ability to connect them into sentences, as well to use the lexical units in accordance with communication situations. This work comprises the active and passive lexis on various themes. The minimums are composed into lexical stages and clustered in meaning and theme groups. The content of all the stages is interconnected in definite succession. The first stage is represented by three parts of speech: nouns, adjectives, verbs. The second stage comprises numerals, pronouns, adverbs. The third stage includes conjunctions and interjections. The phraseological fund of the Kazakh language (proverbs, sayings, etc.) and their Russian and English equivalents are grouped separately. The division of the lexical units into parts of speech facilitates the use of words in a sentence since every part of speech fulfills a definite function. The words of every part of speech are divided into meaning groups and blocks with the aim of their effective learning. The lexical minimum of the elementary level is the first stage of language learning. The words of this level are based on the situations of everyday life communication. At this level a learner has to master the spoken language material used in everyday life. The lexical and semantic substitutions caused by the insufficient knowledge of the synonymic semantics are allowed at this level. The lexical minimum of the pre-intermediate, intermediate and upper-intermediate levels provides and supports the correct (semantic and stylistic) usage of the lexical units in speech communication. It is necessary to attract attention to the gradual widening of the lexical minimum from intermediate to advanced levels as well as to the complication of the grammatical and syntactical basis. At these levels the literal norm of the language and its correct usage acquires special importance. The lexical minimum of the advanced level is directed at the fluent use of the lexical units concerning different social spheres of life as well as their literate use in literary, scientific and professionally oriented style. With increasing the level, the words and word combinations are added to with taking into account the principle of gradualness. The lexical minimums of all levels are designed for learners of Kazakh as a second or foreign language; for preparation to the KAZTEST examination; for university lecturers, schoolteachers, authors of textbooks, researchers, scientists and students as well as for wide range of readers. 10 ПРИРОДА, NATURE АСПАН НЕБО SKy ауа бұлт күн жұлдыз ай ғаламшар аспан асты аспан әлемі аспан денелері тозаң ауа ылғалдылығы ауаның ластануы толған ай айдың бір жаңасы жарты ай атмосфералық жауын-шашын атмосфералық қысым атмосфералық ластану тропосфера биосфера биосфера құрылымы биосфера экологиясы биосфераның ластануы воздух облако солнце звезда луна планета под небом мироздание, вселенная небесные тела пыльца влажность воздуха загрязнение воздуха полная луна, полнолуние новолуние половина диска луны атмосферные осадки атмосферное давление атмосферное загрязнение тропосфера биосфера структура биосферы экология биосферы загязнение биосферы air cloud sun star moon planet under the sky the universe heavenly body dust air humidity/air moisture air pollution full moon new moon half moon atmospheric precipitation atmospheric/air pressure atmospheric pollution troposphere biosphere structure of biosphere ecology of biosphere biocontamination ТАБИҒАТ ЖҰЛДЫЗ ЗВЕЗДА STAR жұлдыздар тобы құйрықты жұлдыз Шолпан Үркер Темір қазық созвездие комета Венера (астр.) Стожары, Плеяды Большая медведица constellation comet Venus the Pleiades the Great Bear/Ursa Major ЖЕР ЗЕМЛя ThE EARTh арал жаға өзен жағасы құрлық (континент) теңіз жағалауы топырақ жағажай остров берег берег реки континент морское побережье почва пляж island coast bank continent shore soil beach ГЕОГРАфИя ГЕОГРАфИя GEOGRAPhy тау шығыс батыс солтүстік гора востoк запад север mountain east west north 11 оңтүстік ғарыш атмосфера мұхит ғарыштық юг космос атмосфера океан космический south space atmosphere ocean cosmic/space СУ ВОДА WATER бұлақ шығанақ бұғаз сарқырама батпақ тоған шалшық жылға қайнар көз саға толқын халықаралық өзендер жерасты сулары бастау арна артезиан құдығы артезиан сулары бөген бөгет мұздық сең жүру родник залив пролив водопад болото пруд лужа ручей приток устье волна международные реки подземные воды исток русло артезианский колодец артезианские воды водохранилище запруда ледник ледоход spring gulf strait waterfall bog pond pool/puddle brook/streem tributary mouth, outfall wave international rivers groundwater rise riverbed, channel artesian well artesian reservoir dam, dike glacier drifting, ice drift ГЕОГРАфИяЛЫҚ ОРНАЛАСУ ГЕОГРАфИчЕСКОЕ РАСПОЛОЖЕНИЕ GEOGRAPhICAL POSITION карта компас орын/жай бағыт мақсат солтүстік шығыс солтүстік батыс оңтүстік шығыс оңтүстік батыс карта компас местоположение направление цель северо-восток северо-запад юго-восток юго-запад map compass position/location direction aim north-east north -west south-east south-west ҚҰРЛЫҚТАР КОНТИНЕНТЫ CONTINENTS Австралия Азия Америка Африка Еуропа Австралия Азия Америка Африка Европа Australia Asia America Africa Europe 12 Антарктида Антарктида Antarctica ЕЛДЕР СТРАНЫ COUNTRIES Англия Аргентина Бразилия Германия Мысыр Үндістан Испания Италия Қытай Корея Мексика Норвегия Ресей финляндия франция Швейцария Швеция Жапония Ливия Сирия Эфиопия Англия Аргентина Бразилия Германия Египет Индия Испания Италия Китай Корея Мексика Норвегия Россия финляндия франция Швейцария Швеция япония Ливия Сирия Эфиопия England Argentina Brazil Germany Egypt India Spain Italy China Korea Mexico Norway Russia Finland France Switzerland Sweden Japan Libya Syria Ethiopia АйМАҚ ЗОНА ZONE орман төбе шалғын баурай (тау баурайы) жазық тау бөктері алқап ойпат бедер шабындық шөл шөлейт дала дала, егістік жер қырат жасыл белдеу ландшафтық белдеу саванна су қорғау аймағы лес холм луг подножье (горы) равнина склон горы лощина, широкое поле низменность рельеф сенокосное угодье, покос, луг пустыня полупустыня степь поле возвышенность зеленая зона ландшафтная зона саванна водоохранная зона forest hill meadow base, foot plain foot valley lowland relief mowing desert semidesert steppe field hill greenbelt landscape zone savanna(h) water protection zone 13 АУА РАйЫ ПОГОДА, WEAThER МАУСЫМ СЕЗОН SEASON көктем жаз күз қыс климат ауа райы метеорология (ауа райы және басқа да атмосфералық құбылыстар туралы ғылым) температура термометр градус барометр найзағай жел дауыл күн күркіреу қысым боран күннің сәулесі қараңғылық весна лето осень зима климат погода метеорология температура термометр градус барометр молния ветер ураган гром давление буран солнечный свет темнота spring summer autumn winter climate weather meteorology temperature thermometer degree barometer lightning wind/breeze hurricane thunder pressure snowstorm sunlight, sunshine dark, darkness ЖАУЫН-ШАШЫН ОСАДКИ PRECIPITATION жаңбыр тұман қар суық түсу шық нөсер ылғал қырау қатқақ көк тайғақ бұршақ дождь туман снег похолодание роса ливень влага иней заморозки гололедица град rain mist/fog snow fall of temperature dew heavy shower/downpour/ cloudburst moisture hourfrost light frosts ice-covered ground hail ТАБИҒАТ АПАТТАРЫ ПРИРОДНЫЕ БЕДСТВИя NATURAL DISASTER су тасқыны өрт қоршаған орта ластану қоршаған ортаны қорғау апат жер сілкінісі наводнение пожар окружающая среда загрязнение защита окружающей среды катастрофа землетрясение flood fire environment/surroundings pollution environmental protection catastrophe earthquake 14 жанартаудың атылуы эпицентр зардап жойқын апат жер сілкінуінің ошағы көшкін сел извержение вулкана эпицентр ущерб стихийное бедствие очаг землетрясения лавина сель eruption of volcano, volcanic explosion epicenter damage natural calamity earthquake center avalanche mud flow/torrent ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ ЗАщИТА ОКРУЖАющЕй СРЕДЫ ЕNVIRONMENTAL PROTECTION көгал қала маңы қалдықтар қалқа орман мәдени өсімдіктер мәңгі жасыл өсімдіктер озон қабаты озон тесігі орман орман қоры орман өрті орманды дала ормантану орта экологиялық орта тіршіліксіз орта сыртқы орта өртең радиоактивтілік радиоактивтік қалдықтар радиоактивтік ластану радиоактивтік ластану деңгейі табиғатты қорғау заңы табиғатты сақтау термальды су ұлттық саябақ экология экологиялық ақпарат экологиялық бақылау экологиялық болжау экологиялық дағдарыс экологиялық жүйе экологиялық залал экологиялық қауіпсіздік газон пригород отходы защитный лес культурные растения вечнозёленые растения озоносфера озоновая дыра лес лесной фонд лесные пожары лесостепь лесоведение среда экологическая среда абиотическая среда внешняя среда гарь радиоактивность радиоактивные отходы радиоактивное загрязнение уровень радиоактивного загрязнения закон об охране природы охрана природы термальные воды национальный парк экология экологическая информация экологический контроль экологический прогноз экологический кризис экологическая система экологический ущерб экологическая безопасность lawn suburb waste protection forest cultivated plants evergreens ozonosphere ozone hole forest forest fund forest fire forest-stepp dendrology environment ecological environment abiotic environment environment burn, ash radioactivity radioactive waste radioactive contamination radioactive contamination level nature conservation law/ conservation law conservation/nature conservation thermal water national park ecology ecological information ecological monitoring ecological forecast ecological crisis ecological system ecological damage environmental safty 15 экологиялық саясат ядролық алапат ядролық қалдықтар экологическая политика ядерная катастрофа ядерные отходы environmental policy nuclear catastrophe nuclear waste ГЕОМЕТРИя ГЕОМЕТРИя, GEOMETRy МӨЛШЕР. КӨЛЕМ РАЗМЕР. ОБъЕМ SIZE. DIMENSIONS көлем өлшем метр сантиметр сызғыш өлшеуіш ұзындық биіктік ені тереңдік қалыңдық өлшем бірлігі текше метр объем размер метр сантиметр линейка измеритель длина высота ширина глубина толщина единица измерения кубометр volume size/dimensions metre centimeter ruler tape measure length height width depth thickness dimension cubic metre ПіШіН фОРМА FORM дене шар куб цилиндр конус пирамида призма тело шар куб цилиндр конус пирамида призма body ball/sphere cube cylinder cone pyramid prism ЖАЗЫҚТЫҚ фИГУРАЛАРЫ ПЛОСКИЕ фИГУРЫ PLANAR FIGURES үшбұрыш төртбұрыш шеңбер квадрат жазықтық көпбұрыш тікбұрыш ромб трапеция треугольник четырехугольник круг квадрат плоскость многоугольник прямоугольник ромб трапеция triangle quadrangle circle square flatness polygon rectangle rhomb(us) trapezium СЫЗЫҚ ЛИНИя LINE қатар нүкте деңгей ряд точка уровень row point level 16 жол-жол шек түзу сызық осі полосатый предел прямая линия ось stripe limit straight line axis ҚҰРЫЛЫМ СТРУКТУРА STRUCTURE түбі алдыңғы жақ сыртқы жақ бөлшек негіз бүтін жақ, тарап бүйір артқы бөлік дно фасад тыл жүктеу/скачать 1,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|