Көркем әдебиеттерден ұлттық сипатқа ие метафораларды теру



бет7/7
Дата23.04.2022
өлшемі29,93 Kb.
#31979
1   2   3   4   5   6   7
М. Әуезов, «Абай жолы» 1 том

«Оның өзінде де мынау өңшең тоғышар, боркемік ағайын жол нұсқап, жөн көрсете алмай іркіліп отыр.»

Боркемік деп қазақ бос, болбыр, осал, жасық адамдарды айтады.Эпитет ейіпкер келбетін, портретін, өзіндік ерекшелігін нақты, дөл суреттеуге қызмет еткен; екіншіден, кейіпкердің ішкі дүниесін аңғартады; үшіншіден, кейіпкердің мінезі мен іс-әрекетінің ерекше сипаттарымен қоса, автордың көзқарасын да аңғартады.

3.Поэзия, халық ауыз әдебиетіндегі үлттық нақышқа ие эпитеттер

Шығарма

Эпитеттер

С. Мәуленовтің  «Таңғы тыныштық» атты өлеңі

Мөлдіреп тұнып ауа таңғы уақыт,

Дүние демін алып қалды жатып.

Жұлдыздар түнде тұрған қарауылға

Көз ілді ұйқы жеңіп балбыратып.

Келеді алтын сағат көтеріліп,

Бастауға кең әлемнің жұмыс күнін. Ерекшеленіп берілген мына эпитетті тіркестер, күнді алтынға теңеуі өлеңге өң береді. қазақ поэзиясында “алтын” сөзі эпитет ретінде көп қолданылады. Оның мағынасы да сан алуан:



  • түсті (алтын күз);

  • әдемілікті (алтын қасықтай); Бұл эпитет-теңеу

  • құтты мекенді (алтын бесік – туған жер, алтын аймақ);

  • атақ-дәрежені (алтын жаға);

  • қазына-байлықты (алтын сандық);

  • жаны таза, адамгершілігі мол кісіні (алтын адам, алтын кісі) білдіреді.




Д. Бабатайұлы, «Замана сазы»

Бой түзеген, боркемік.
Күлкі ғой, күйшіл, көңілшек!

«Қобыланды батыр» жыры

Алтынмен ішін безеген,сырты күміс ақ отау


«Қобыланды батыр» жыры

-Көк ала бие дөңбекшіп,

Домаланып сұлады



Сонда жатып дөңбекшіп,

Бурыл тұлпар туады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет