Көшпенділер



Pdf көрінісі
бет260/316
Дата25.11.2023
өлшемі2,53 Mb.
#125998
1   ...   256   257   258   259   260   261   262   263   ...   316
Әдеби KZ
 
 
Қыпшақтың таңдамалы жігіттерінен қалқан құрып, Шиелі қамысы Сейхун 
дарияның жағасына бекінген. 
Қазақтардың айтып жүргендері құр қоқан-лоқы қорқыту деп ойлаған Сығанақ 
қожасы Манеден-оғлан мен Созақ билеушісі Бахтияр сұлтан жауын көрген 
жыландай кенет жиырыла қалды. Басын көтеріп, ысқырынып айбат шақырды. 
Қаланы қоршаған қамалдың дарбазаларын дереу бекітіп, қала жатақтарын лаш- 
қарға алды. Бірақ бұл дайындықтың бәрі тығыз-таяң, асығыс болды. Қазақ 
әскерінің тым көп екенін естіген қала ақсақалдары, «жұртты босқа қырғызып, қан 
төгудің не қажеті бар, қаланы әзірге қазақтарға беру керек. Әбілқайыр ханнан 
көмек келгенде қайтып алу оңай ғой» деп күңкіл шығара бастады. Ел басы 
ақсақалдардың, керуенсарай ұстаған саудагерлердің көбі Маңғыт, Қаңлы, 
Жалайыр, Дулат руларынан шыққан қазақ қанды адамдар еді. Қала басы 
сұлтандар болғанмен, бекіністердің шын тағдыры осылардың қолында тұрған. 
Ежелден келе жатқан дәстүр бойынша егер, қала билеушілері — ақсақал, сау- 
дагер, қожа-молдалар ұйғарса, қаланы көңілдеріне ұнаған адамға тапсырар әдет 
бар. Сығанақ қожасы Манеден-оғлан жұрттың мұндай жағдайын көріп, 
Самарқант, Ташкент, Яссыдан жуыр арада көмек келе қоймайтынына көзі жеткен 
соң, «есің барда еліңді тап» деп Бұрындықтың әскерінің қарасы көріне 
бастағаннан-ақ бүкіл үй ішін, өзіне деген нөкер-құлдарын алып, Самарқантқа
қашқан. Сөйтіп Бұрындық сұлтан Сығанаққа бір садақ оғын жібермей, 
сырнайлатып-кернейлетіп тал түсте кірген. 
Ал Созақтың билеушісі Бахтияр сұлтан бүйтпеді. Әбілқайырдың аты шулы 
батырларының бірі, Көк Орда ханына ұнай білген, бүкіл Созақ уәлиетін қойдай 
өргізген қажырлы сұлтан, «Қаланы қан төкпей беруді ойласаң қайтеді?» деп 
келген ақсақал, саудагерлер тобын нөкерлеріне қоршатып алып, «жұрт арасына 
іріткі салады» деп, қараңғы тас сарайға қаматып қойды. Созақ мидай жазық 
далаға салынған шаһар. Жан-жағындағы қамалы да Сайрам мен Саурандай биік 
емес. Түйелі кісінің ернеуіне қолы жетеді. Бүкіл уәлиетінен отыз мыңға таяу 


280 
Iлияс Есенберлин. «Алмас Қылыш» (Көшпендiлер – 1)
© «I. Есенберлин атындағы қор», 2004 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   256   257   258   259   260   261   262   263   ...   316




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет