Кудайбергенова кунимжан тыныштыкбековна



Pdf көрінісі
бет40/71
Дата13.10.2024
өлшемі4,13 Mb.
#147906
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   71
Байланысты:
kudaibergenova kt zhogary oku oryndarynda syr suleileri shyg

Б
1
Т
еңеулі
к б
ейн
е 
жаса
лат
ын
;
Б
2
Э
пи
тет
ті
к б
ейн
е
Б
3
Ә
сі
релеу (
ги
пер
бола, 
ли
тот
а)
Б
4
Н
ақ
ыл 
– 
ғи
брат
, б
ейн
ел
і 
ой
лы, қ
анат
ты сөз
дер
Б
5
С
өз
қ
айт
алау а
рқ
ылы
өлеңг
е 
рең б
еру

дыб
ыст
ық
үн
дес
ті
к 
(алли
тера
ци
я м
ен 
ас
сонан
с)
Б
6
Э
пи
калық
б
ейн
е
Б
7
Л
ири
калық
б
ейн
е
Б
8
Категориялар 
көлемі немесе 
тəсілдер 
Б
1
Б
2
Б
3
Б
4
Б
5
Б
6
Б
7
Б
8
Кездесу 
жиілігінің


орташа 
арифметикалық 
мəні 
0,54 
0,3 
0,32 0,37 
0,4 
0,4 
0,4 
0,3 


126 
Кесте 21 - Қалыптастырушы эксперменттің шығармашылық – іс-əрекеттік 
компоненті бойынша білім алушылардың «Жоғары оқу орындарында Сыр 
сүлейлері шығармаларындағы əдеби бейне жəне бейнелілікті» арнайы курсында 
тиімді қолданған жаңашылдық əдістері мен технологияларын контент – талдау 
əдісі арқылы кездесу жиілігін сандық жəне сапалық мəліметтерінің пайыздық 
көрсеткіштері 
ЖОО – да 
əдеби бейне 
жəне 
бейнелілікті 
оқытуда 
қолданылған 
жаңашылдық 
əдістері мен 
технологиялар
ы 
«Оқ
ы
лы
м
м
ен
ж
аз
ы
лы
м
а
рқ
ы
лы
сы
ни
тұр
ғы
да
ой
ла
уд
ы
д
ам
ы
ту»
(R
W
C
T

техн
оло
ги
яс
ы
Б
1
C
as

– 
study 
əд
іс
іБ
2
АК
Т
Б
3
«DE
AL
» 
Б
4
INSE
R
T
Б
5
«Т
оп
ты
қ» 
ж
ұм
ы
сБ
6
БА
ӨЖ

д
і Б
лум
так
сон
ом
ияс
ы
бой
ы
нш
аБ
7
БА
ӨЖ 
са
ба
қтары
нд
ағ
ы
C
ASE

S
T
UD

əд
ісім
ен
Б
8
С
ы
н 
тұрғ
ы
сы
на
н 
ой
ла
у,
топ
ты
қ 
ж
ұм
ы
с,
ке
рі 
ба
йла
ны
с 
Б
9
С
ы
н 
тұрғ
ы
сы
на
н 
ой
ла
у,
топ
ты
қ 
ж
ұм
ы
с,
к
ері 
ба
йла
ны
с.
Зерттелуші 
нысандары 
А1 – БОӨЖ 


0,1 





0.2 
А2 – БАОӨЖ 
0,2 
0,1 

0,1 



0,1 
0,3 
А3 – білім 
алушылар 
мүшəйрасында
ғы ақындар 
айтысы 
0,2 
0,3 
0,2 
0,3 
0.1 


0,1 
0,2 
А4 – 
Ә. Қоңыратбае
в атындағы 
əдебиет үйірме 
жұмысы 
0,6 
4,1 
0,2 
0,2 
0.1 
1,1 
0,1 
0,3 
0,1 
А5 білім 
алушы – 
оқытушы 
0,5 
1,4 
0,6 
0,3 

0,4 
0,2 
0,4 
1,2 
Кездесу 
жиілігінің 
арифметикалық 
орташа мəні 
0,65 
0,48 
0,45 
0,25 
0,56 0,46 
0.39 
0,115 
0,698 
ЖОО – да əдеби бейне жəне бейнелілікті оқытуда қолданылған жаңашылдық 
əдістері мен технологиялары 
-
оқылым мен жазылым арқылы сыни тұрғыда ойлауды дамыту» 
(RWCT) технологиясы – 0,65% 
-
case – study əдісі – 48,4% 
-
АКТ
(ақпараттық – коммуникациялық техникалар) – 45,2% 
«DEAL» – 5,2% 
-
INSERT – 0,56% 


127 
-
«Топтық» жұмыс – 0,46 
-
БАОӨЖ – ді Блум таксономиясы бойынша – 0,39% 
-
БӨЖ сабақтарындағы CASE – STUDY əдісімен – 0,115% 
-
cын тұрғысынан ойлау, топтық жұмыс, кері байланыс (рефлексия) – 
0,66% 
Қалыптастырушы экспериментте шығармашылық – іс-əрекеттік бойынша 
білім 
алушылардың 
жоғары 
оқу 
орындарында 
Сыр 
сүлейлері 
шығармаларындағы əдеби бейне жəне бейнелілікті оқу үрдісінде жаңашылдық 
əдістері мен технологияларын қолданудың тиімділігін контент-талдау əдісі 
арқылы алынған мəліметтердің кездесу жиілігін пайыздық көрсеткіштері Case – 
study əдісі Б
2

0,115%, сын тұрғысынан ойлау, топтық жұмыс, кері байланыс – 
Б
9

0
,
69% – ды көрсетті. Оқылым мен жазылым арқылы сыни тұрғыда ойлауды 
дамыту (RWCT) технологиясы - 0,65% - ын көрсетсе, АКТ (ақпараттық - 
коммуникациялық техникалар) - 0,45%, «DEAL» – 0,9% -ын, БАОӨЖ-ді Блум 
таксономиясы бойынша – 0,39 – ын, БАӨЖ сабақтарындағы CASE – STUDY 
əдісімен Б

– 0,115 - ын, сын тұрғысынан ойлау, топтық жұмыс, кері байланыс 
Б
9
–0,66-дық көрсеткіштерін көрсетті. Оқытушылар білім алушыларға Сыр 
сүлейлері шығармаларындағы əдеби бейне жəне бейнелілікті оқу үрдісінде 
қызығушылығын арттырып, əр түрлі оқытудың жаңа технологияларын тиімді 
пайдаланып, 
адамның 
рухани 
құндылығын 
арттыратын 
поэзиялық 
шығармаларды өз бетімен оқуға ізденуге тəрбиеледі. Осындай өзекті 
мəселелерді шешу жолының бірі ретінде Ә. Қоңыратбаев атындағы əдеби 
үйірме жұмысы арқылы білім алушылардың бойындағы əдебиетке деген 
қызығушылығын 
арттырып, 
шығармашылығын 
дамыту 
көзделеді. 
Ә. Қоңыратбаев атындағы əдебиет үйірмесі – білім алушыларға поэзияны 
оқыту, сол оқыған шығармасындағы тілдік – көркемдік ерекшеліктерді таба 
білуге үйретіп, əр түрлі жаңа технологияларды пайдалану арқылы көркем 
шығарманың тілін түсінуге, сөз мағынасымен жұмыс жасауға дағдыландырды. 
Білім алушылардың өз бетінше ізденіп, шығармашылықпен жұмыс істей білуге 
үйретті. Лирикалық шығарманы жан – жақты талдай білуге дағдыландыру 
сияқты қабілеттерін дамыту мақсатында жұмыс жасады. 
Білім алушылар Сыр бойы ақын-жыраулары əдеби мұрасының қазақ 
əдебиеті тарихында өзіндік шығармашылық мектеп дəстүрін қалыптасуын 
көрсетеді, оның нəтижесінде теориялық білімді практикада қолдана білуге, 
мəтінді талдауға қатысты еңбектермен жүйелі танысып, салыстыра зерттеуге 
дағдыланды, болашақ тіл мамандарына Сыр сүлейлері шығармаларындағы 
əдеби бейне мен бейнелілік мəселесін жаңа технологиялық тəсілдермен 
меңгеруі практикада жүзеге асты (кесте 22). 


128 
Кесте 22 - Қалыптастырушы экспериментте шығармашылық іс – əрекеттік 
компоненті бойынша білім алушылардың «Жоғары оқу орындарында Сыр 
сүлейлері шығармаларындағы əдеби бейне жəне бейнелілікті оқыту» курсында 
тиімді қолданған интербелсенді əдістерді контент – талдау əдісі арқылы кездесу 
жиілігі сандық жəне сапалық мəліметтерінің көрсеткіштері 
Білім 
алушылардың 
Сыр сүлейлері 
шығармаларындағ
ы əдеби бейне 
жəне бейнелілікті 
оқу үрдісінде 
интербелсенді 
əдістерді қолдану 
тəсілдері 
 
Кездесу жиілігі 
«Оқ
ы
лы
м
м
ен
ж
аз
ы
лы
м
а
рқ
ы
лы
сы
ни
тұр
ғы
да
ой
ла
уд
ы
д
ам
ы
ту»
(R
W
C
T

техн
оло
ги
яс
ы
Б
1
C
as

– 
study 
əд
ісі
Б
2
АК
Т
Б
3
«DE
AL
» 
Б
4
INSE
R
T
Б
5
«Т
оп
ты
қ» 
ж
ұм
ы
сБ
6
С
ОӨ
Ж

д
і Б
лу
м
так
сон
ом
ияс
ы
бой
ы
нш
аБ
7
С
ӨЖ
с
аб
ақ
тары
нд
ағ
ы
C
AS
E

S
T
UD

əд
ісім
ен
Б
8
С
ы
н 
тұрғ
ы
сы
на
н 
ой
ла
у,
топ
ты
қ 
ж
ұм
ы
с,
к
ері 
ба
йла
ны
сБ
9
С
ы
н 
тұрғ
ы
сы
на
н 
ой
ла
у,
топ
ты
қ 
ж
ұм
ы
с,
к
ері 
ба
йла
ны
с.




5




10 
БТ 75 ( w
і


15 






47,2 
ώ%
 
7,8 
23 
10,2 

5,8 
10 
5,8 
7,8 
60,2 
ЭТ 85 ( w
і

65,5 
48,4 
45,2 
25 
56,5 
46,7 
43,5 
45,8 
82,2 
( ώ%) 
68,7 
58,6 
65,5 
3,1 
70,8 
61,4 
60,4 
56,7 
72,5 
Білім алушылардың қалыптастырушы экспериментте шығармашылық іс-
əрекеттік компоненті бойынша жоғары оқу орындарында Сыр сүлейлері 
шығармаларындағы əдеби бейне жəне бейнелілікті оқу үрдісінде қолданған 
тиімді интербелсенді əдіс ретінде сын тұрғысынан ойлау, топтық жұмыс, кері 
байланыс, Б
9
– дың кездесу жиілігінің орташа арифметикалық мəні – 72,5% 
болып, басқа тəсілдермен салыстырғанда басымырақ екенін көрсетті. 
Қалыптастырушы 
эксперименттің 
шығармашылық 
іс-əрекеттік 
компоненті бойынша зерттеудің осы кезеңде, білім алушылардың «Сыр 
сүлейлері шығармаларындағы əдеби бейне жəне бейнелілікті оқыту» атты 
арнайы курста Сыр сүлейлері атанған бірнеше ақын-жыраулар, жыршы, 
термешілердің шығармаларын көркемдік – стильдік жағынан заманауи 
педагогикалық техникамен оқыту арқылы білім алушылардың өзін-өзі 
дамытуына ықпал еткен шығармашылық тұрғыда психологиялық ерекшеліктері 
зерттелді. Осыған орай, ең алдымен, біз Сыр сүлейлері шығармаларындағы 
əдеби 
бейне 
жəне 
бейнелілік 
тəсілдерін 
практикада 
қолданудың 
шығармашылық тұрғысын айқындап контент-талдау əдісі арқылы жіктедік. 
Білім 
алушылардың 
жоғары 
оқу 
орындарында 
Сыр 
сүлейлері 
шығармаларындағы əдеби бейне жəне бейнелілік тəсілдерін меңгеруіне əсер 


129 
ететін семинар сабақтарда, БАОӨЖ жəне БОӨЖ тиімді қолданылған 
интербелсенді əдістердің кездесу жиіліктері сандық жəне сапалық өңделіп 
талданды. Контент-талдау əдісінде мəтіндегі белгілі бір тақырыптың 
аргументациялық интенсивтілік деңгейін көрсету формуласы ұсынылды.
(2)
К
гл
– мағыналы бірлік негізі болған жағдайлар (шығармаларындағы əдеби 
бейне жəне бейнелілік тəсілдері).
К
вт
– қосалқы (категориялар, тəсілдер
)
Қалыптастырушы эксперименттің шығармашылық – іс – əрекеттік 
компонентін контент – талдау əдісінің осы формуласын негізге ала отырып, 
болашақ тіл мамандарының ЖОО – да Сыр сүлейлері шығармаларындағы 
əдеби бейне жəне бейнелілік тəсілдерін меңгерудің тиімді əдіс-тəсілдерінің 
сапалық бірліктерінің кездесу жиілігі саналды. Контент – талдау арқылы білім 
алушылардың ЖОО – да Сыр сүлейлері шығармаларындағы əдеби бейне жəне 
бейнелілікті тиімді интербелсенді тəсілдер арқылы меңгерудің кездесу жиілігі 
анықталып, сапалық мəліметтердің сандық бағалануы, олардың кездесу жиілігі 
болып табылып, жоғарыда көрсетілген формула бойынша есептелінді. 
Жоғары оқу орындарында Сыр сүлейлері шығармаларындағы əдеби 
бейне жəне бейнелілікті оқу үрдісінде тиімді интербелсенді əдістер арқылы 
білім алушылар қалай меңгергендігін айқындау мақсатымен анықтаушы 
экспериментте білім алушылар Сыр сүлейлері шығармаларын қандай 
интербелсенді əдістер арқылы əдеби бейне жəне бейнелілікті терең меңгергенін 
зерттелді. ЖОО – да Сыр сүлейлері шығармаларындағы əдеби бейне жəне 
бейнелілік тəсілдерінің оқытудың тиімді интербелсенді əдістері контент-
талдауға салынып, 22 кестеде келтірілген. 
Зерттеу жұмысы бойынша «Сыр сүлейлері шығармаларындағы əдеби 
бейне жəне бейнелілікті оқыту» атты таңдау курс бағдарламасы өз нəтижесін 
берді. Келешекте осы тақырыпты əрі қарай да практикада қолдануға болады 
деп ойлаймыз.
Қалыптастырушы
 
эксперименттің жеке – тұлғалық компоненті, өлшемі – 
кəсіби тұлғалық өзін-өзі жетілдіру бойынша эксперименттің үшінші 
қорытынды кезеңінде
 
зерттелуші білім алушылардың Сыр сүлейлері 
шығармаларындағы əдеби бейне жəне бейнелілікті шешуде астарлы сөйлеу мен 
қарым – қатынас рефлексивтілігін танытудың психологиялық ерекшеліктері 
зерттелді. 
Жоғары оқу орындарында Сыр сүлейлері шығармаларындағы əдеби 
бейне жəне бейнелілік тəсілдерін қолдануда жəне жалпы қарым-қатынаста 
рефлексивтілігінің көріну дəрежелерін анықтауда А.В. Карповтың [140, с.64] 
рефлексияның 
жеке 
дара 
өлшемдерін 
анықтауға 
бағытталған 
психодиагностикалық сұрақнамасын қолдандық. Айқындаушы эксперименттің 
нəтижелерінде анықталғандай, С.М. Джакупов [134, с. 84] «бірлескен 


%
100
2





вт
гл
вт
гл
kic
К
K
К
K
У


130 
танымдық диалогтық қарым-қатынас» тұжырымдамасы тұрғысы негізінде білім 
алушылардың рефлексивтілігінің пайыздық үлесінің көрсеткіштері 23 - кестеде
 
көрсетілген.
Бұл кезеңде айқындаушы экспериментке қатысқан 160 зерттелушіден 
114-і (А) тобындағы білім алушылардың қарым-қатынас рефлексивтілігінің 
деңгейі жоғары, яғни «эффектісі барлар» 38%-ын қамтыса, (Б) тобындағы 
зерттелуші 186 білім алушыда қарым-қатынас рефлексивтілігінің деңгейі 
төмен, яғни «эффектісі жоқтар» 62%-ын көрсетті. 
Кесте 23 - Эксперимент бойынша білім алушылардың қарым – қатынас 
рефлексивтілігі бойынша пайыздық үлесінің көрсеткіштері 
Топтар 
Қарым – қатынас 
рефлексивтілігінің деңгейі 
жоғары: «эффектісі бар» 
Қарым – қатынас 
рефлексивтілігінің деңгейі 
төмен: «эффектісі жоқ» 
Қ
ос
ы
нд
ы
ла
ры
Зерттелушілер 
саны 
% үлес 
Зерттелушілер 
саны 
%үлес 
АЭТ 
61 
(38%) 
А 
99 
(62%) 
Б 
160 
ҚЭТ 
115 
(72%) 
А 
45 
(28%) 
Б 
160 
Эксперименттік зерттеудің жеке-тұлғалық компоненті бойынша үшінші 
кезеңінде 
кəсіби 
өзін-өзі 
жетілдіретін 
тұлғаның 
Сыр 
сүлейлері 
шығармаларындағы əдеби бейне жəне бейнелілік тəсілдерін меңгеруін 
білдіретін кəсіби мəнді қасиеттерін зерттедік. 
2. Осы кезеңде білім алушылардың əр қырлы тұлғалық қасиеттерін 
анықтайтын Маслоудың «Өзін-өзі таныту» тесті қолдануға алынды. Осы сынақ 
үшін анықтаушы эксперимент нəтижесінде алынған орташа арифметикалық 
мəндер 24-кестеде келтірілген.
Кесте 24 - Эксперимент қалыптастырушы кезеңі мен қорытынды кезеңінде 
айқындалған білім алушылардың өзін-өзі сəйкестендіру параметрлерінің 
орташа арифметикалық көрсеткіштері 
Эксперимент түрлері 
Өзін – өзі таныту параметі 
Қ
ұн
ды
лы
қ 
ба
ғд
арла
р 
М
ін
ез

қ
ұлы
қты
ң 
ик
ем
ділі
гі
Қ
ары
м

қ
аты
на
с 
Т
ан
ы
м
ды
қ 
қа
ж
етт
ілі
ктер
Ш
ы
ға
рм
аш
ы
лы
қ 
Қалыптастырушы кезең 
5,2 
5,2 
4,4 
4,4 
4,4 
Қорытынды кезең 
6,2 
7,2 
8,4 
7,4 
9,4 


131 
Зерттеудің мақсатына сəйкес тұлғаның қарым-қатынаста өзін-өзі көрсету 
ерекшеліктерін анықтайтын осы тесттің 5 шкалалары (құндылық бағдарлар, 
мінез-құлықтың икемділігі, қарым-қатынас, танымдық қажеттіліктер мен 
шығармашылық) бойынша зерттеу жүргіздік.
«Өзін-өзі таныту» тесті бойынша алынған нəтижелерге негізделе отырып, 
біз зерттелушілердің айқындаушы экспериментте анықталған өзін – өзі таныту 
деңгейінің пайыздық мөлшерін таптық. Бұл нəтижелер бізбен келесі 25-кестеде 
көрсетілді. Зерттелушілердің өзін-өзі таныту сипаттамаларының нəтижелерінің 
талдауы көрсеткендей, айқындаушы экспериментте олардың 52%-ы 
«Құндылықтық бағдарлар» шкаласы бойынша төмен нəтижеге ие болып, 
олардың құндылықтары өзін-өзі танытатын тұлға құндылықтарына сай 
келмейтіндігін білдіріп жоғары көрсеткішті көрсетсе, ал қалыптастырушы 
экспериментте ол көрсеткіш 15%-ға төмен шаманы көрсетті. Айқындаушы 
экспериментте 
зерттелушілердің 
36%-ы 
өзін-өзі 
танытатын 
тұлға 
құндылықтарын жартылай бөліссе, ал қалыптастырушы экспериментте 45%-ға 
жоғарылады, 38%-ы мұндай құндылықтарды жоғары қабылдайтынын көрсетті. 
Айқындаушы экспериментте зерттелушілердің «Мінез-құлық икемділігі» 
шкаласы бойынша алынған нəтижелерден, олардың 56%-ы бұл шкаладан төмен 
балл алып, өзгермелі жағдаяттарда өздерінің тез жəне адекватты жауап беру 
жəне бейімделу қабілеттерінің төмендігін білдірсе, ал қалыптастырушы 
экспериментте 7,5%-ға түсті.
Кесте 25 - Білім алушылардың экспериментте анықталған өзін – өзі жетілдіру 
деңгейінің пайыздық мөлшері 
Шкалалар
Қалыптастырушы кезеңде 
Қорытынды кезеңде 
Ж 
О 
Т 
Ж 
О 
Т 












1. Құндылықтық 
бағдарлар 
19 
12 
58 
36 
83 
52 
62 
38 
73 
45 
25 
15 
2. Мінез – құлық 
икемділігі 
32 
20 
38 
24 
90 
56 
68 
42 
80 
50,5 
12 
7,5 
3. Қарым – 
қатынасшылдық 
26 
16 
45 
28 
89 
55 
85 
54 
62 
38 
13 

4. Танымдық 
қажеттіліктер 
16 
10 
48 
30 
96 
60 
76 
48 
68 
42 
16 
11 
5. Креативтілік 
23 
14 
50 
31 
87 
55 
88 
55 
60 
37,5 
12 
7,5 
Ескерту
Жоғары - 
Ж 
Орташа 
- О 
Төмен -
Т 
Жоғары 
- Ж 
Орташа - 
О 
Төмен -
Т 
Қалыптастырушы экспериментте зерттелушілердің 24%-ы мұндай 
қабілеттердің орташа деңгейін көрсетсе, қорытынды экспериментте 50,5%, ал 
20%-ы 
жоғары 
деңгейде 
қалыптасқандығын 
көрсетсе, 
қорытынды 
экспериментте 42% -ға артты. 


132 
Қалыптастырушы экспериментте «Қарым-қатынасшылдық» шкаласы 
бойынша 56% студенттердің терең əрі тығыз субъект – субъектілік қарым -
қатынасты орнатуға қабілеттерінің төмендігін білдірсе, ал эксперименттен 
кейін 8%-ы төмендігін көрсетті. Қалыптастырушы экспериментте 16%-ы 
қабілет жоғары деңгейде деп көрсетсе, ал эксперименттен кейін 54%-ы білім 
алушыларға бұл «Қарым-қатынасшылдық» шкаласының жоғары деңгейде 
қалыптасқандығын көрсетті.
Ал қалыптастырушы экспериментке дейін орташа байланыс деңгейі 28%-
дан 38%-өскені анықталды. Сосын эксперименттен кейін анықталған 
нəтижелерді «Өзін-өзі жетілдіру» тесті бойынша, яғни қорытынды кезеңде 
көрсетеміз (кесте 26).
Кесте 26 - Тəжірибеден кейін анықталған білім алушылардың өзін-өзі 
сəйкестендіру параметрлерінің орташа арифметикалық көрсеткіштері 
Эксперименттің түрлері 
Өзін – өзі таныту параметрі 
Құ
нд
ы
лы
қ 
ба
ғд
арла
р 
М
ін
ез

құ
лы
қ 
ик
ем
ділі
гі
Қ
ары
м

қ
аты
на
с 
Т
ан
ы
м
ды
қ 
қа
ж
етт
ілі
ктер
Ш
ы
ға
рм
аш
ы
лы
қ 
Қалыптастырушы эксперимент 
5,5 
5,2 
4,4 
4,4 
4,4 
Қорытынды эксперимент 
4,7 
5,0 
5,3 
5,0 
5,2 
Бұл көрсеткіштердің визуалды бейнесі 10- суретте көрсетілген (сурет 10). 
Сурет 10 - Зерттелуші білім алушылардың эксперименттен алынған өзін – өзі 
жетілдіру параметрлерінің орташа арифметикалық көрсеткіштерінің 
салыстырмалы көрінісі 
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
Қ
ұн
ды
лы
қт
ы
қ 
ба
ғд
ар
ла
р
М
ін
ез

ұл
ы
қ 
ик
ем
ді
лі
гі
Қ
ар
ы
м

ат
ы
на
сш
ы
лд
ы
қ
Т
ан
ы
м
ды
қ 
қа
ж
ет
ті
лі
кт
ер
К
ре
ат
ив
ті
лі
к
Айқындаушы эксперимент
Қалыптастырушы эксперимент


133 
Қалыптастырушы экспериментте зерттелуші студенттердің 60%-ы 
«Танымдық қажетіліктер» шкаласынан, ал 55%-ы «Креативтілік», яғни 
шығармашылық шкаласынан төмен балл алуы олардың өнер мен 
шығармашылыққа аз қызығушылығын білдірсе, ал қорытынды кезеңде 
зерттелуші студенттердің 11%-ы «Танымдық қажетіліктер» шкаласынан, ал 
7,5%-ы «Креативтілік», яғни шығармашылық шкаласынан төмен балл алуы 
олардың өнер мен шығармашылыққа деген қызығушылықтарының өзгерістерін 
білдірді. 
30%-дан 42%-ға дейін білім алушылардың орташа қызығушылықтары 
артты, ал тек қалыптастырушы экспериментте 10%-ы таным мен 
шығармашылыққа жағымды қатынас пен жоғары оқу орындарында Сыр 
сүлейлері шығармаларындағы əдеби бейне жəне бейнелілік тəсілдері туралы 
білімдерді алуға талпыныстарын білдірсе, ал қорытынды кезеңде 48%-ы таным 
жəне шығармашылыққа 55%-ға жағымды қатынасы артып, олардың кəсіби 
тұлғалық шығармашылық бағыттылығын көрсетті.
Сыр сүлейлері шығармаларына жаңаша көзқараспен жан-жақты баға 
беріп, шығармаларына талдау жасай отырып білімдерін жинақтады. Сыр 
сүлейлері 
атанған 
бірнеше 
ақын-жыраулар, 
жыршы-термешілердің 
шығармаларын 
көркемдік-стильдік 
жағынан 
заманауи 
педагогикалық 
техниканы жоғары деңгейде меңгерумен қатар, білім алушылар Сыр сүлейлері 
шығармаларындағы ұлттық рухани құндылықтарды дамытуға бағытталған іс-
əрекеттегі олардың ішкі рухани ресурстарын дамыта алды. 
Міне, теориялық жəне экспериментальдық зерттеу нəтижесі жоғары оқу 
орындарында болашақ қазақ тілі мен əдебиеті мамандарына тек Сыр сүлейлері 
шығармаларындағы ғана емес, жалпы қазақ əдебиетіндегі əдеби бейне жəне 
бейнелілік мəселесін біз ұсынған модель мен элективті курс бағдарламасына 
сəйкес оқытса, онда болашақ мамандардың кəсіби қарым-қатынас дайындығы 
интеллектуалдық, рухани жағынан қамтамасыз етіледі. Өйткені аталған 
компоненттер бəсекеге қабілетті, құзыретті мамандар даярлауға мол мүмкіндік 
береді 
деген 
ғылыми 
болжамымыз 
педагогикалық-психологиялық, 
математикалық өлшем əдістерімен толық дəлелденгендігін көрсетті.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   71




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет