Курсы: 1 Оқу семестрі: 1,2 Шымкент 2013
-30жж Қазақстанның мәдени өмірі
жүктеу/скачать 0,63 Mb.
|
Тарих ответы
| 1920-30жж Қазақстанның мәдени өмірі.
Бейбіт өмірге көшу жағдайында сауатсыздықты жою, кадрлар даярлау, еңбекші бұқараның мәдени деңгейін арттыру қажет болды. Еңбекшілердің жаппай сауатсыздығын жою шұғыл міндеттердің біріне айналды. 1924 жылғы сәуір айында Қазақ АКСР-інде «Сауатсыздық жойылсын» қоғамы ұйымдастырылды, ол еңбекшілердің қолдауымен ерікті мүшелік негізінде жұмыс жүргізді. 1921-1927 жылдары республикада 200 мыңдай адам оқыды. Көшпенді аудандарда ересектерді жекелеп және топтап оқыту жүйесі ұштастырылды. Алайда сауатсыздықты жою барысы баяу ілгеріледі, 1928 жылдың аяғына қарай жалпы республикада сауатты адамдар 25%, қазақтар арасында 10 проценттей ғана болды. Қазақ АКСР Орталық Атқару Комитетінің Төралқасы мен Халық Комиссарлары Кеңесі 1931 жылғы желтоқсан айында республиканың 15 жастан 50 жасқа дейінгі сауатсыз еңбекші халқына жалпыға бірдей міндетті білім беруді енгізді. Қазақстанның халыққы білім беру шығыны жылдан -жылға өсіп, 1928 жылы-12 миллион сом, 1932 жылы-60, 1937 жылы-447, 1940 жылы 682 миллион сом болды. 1936 жылы сауатсыздықты жою пунктерінде жарты миллионнан астам адам оқыды. 1939 жылдың өзінде-ақ, республика халқының сауаттылығы 65 процентке, ал қазақ халқы арасында 40 процентке жетті. Бірқатар қалалар-Алматы, Қарағанды, Орал, Әулиеата (қазіргі Тараз), Риддер (қазіргі Лениногорск), Шымкент қалалары, Қарсақбай, Степняк өнеркәсіпті поселкелері жаппай сауатты аудандарға айналды. 1926-1939 жылдар ішінде 9-49 жас аралығындағы барлық Қазақстан халқының сауаттылығы 25,2 проценттен 83,6 процентке, соның ішінде ер адамдар арасында —35,5 проценттен 90,3 процентке дейін жетті. Әріп танымайтын сауатсыздықты толық жою міндеті 50-жылдардың аяғында орындалды. 20-30 жылдары экономика, мемлекеттік құрылыс саласындағы сияқты, мәдениет саласында да күрделі, қайшылықтарға толы құбылыстар орын алды. Мәдениетті жасау мен құрту құбылыстары бір мезгілде қатар өрістеді. Бір жағынан, сауатсыздықты жою жоғары қарқынмен жүргізіліп, жалпыға бірдей міндетті бастауыш білім беру жүзеге асырылды, жоғары оқу орындары мен техникумдар құрылып, зиялылардың барған сайын жаңа топтары қалыптастырыла берді. Екінші жағынан, әсіресе қызыл террор ешкімді аямады, ұлттық зиялылар қынадай қырылды деуге болады. Жаппай идеологияландыру халық мәдениетіне зор нұқсан келтірді. Жаңа құрылыстың қазақ халқының ұлттық мәдениеті гүлденуі үшін мейлінше қажет болған сарқылмас зор мүмкіндіктері табанға салынып тапталды. жүктеу/скачать 0,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|