Әдістемелік нүсқау №15.
1. Тақырыбы: Шартты рефлекстер. Қыртыстық тежелу, оның түрлері. ЖЖЖ типтері.
2.Мақсаты:
3. Оқыту мақсаты:
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: Тәжірибелік жұмыстарды орындап, талқылап, хаттамаларын толтыру
№1 Зертханалық жұмыс
Қонырауға адамның шартты вегетативті Қарашық рефлексінің жасалуы және жоғалуы.
Құрал – жабдықтар: қонырау, қара, тығыз қағаз.
Жұмыс барысы: жұмысқа топтың барлық студенттері бірдей қатысады. Студентердің бір тобы – зерттелушілер, екіншісі – экспериментаторлар. Экспериментаторлар көздің қарашығын жарыққа қонырауды қосқанда тексереді. Сонымен вегетативті қарашық рефлексін қонырауға қосуға кіріседі. Қонырауды қосарда тексеру барысында көзді қатты қағазбен жауып қояды. Қонырауды өшіргенде көздін ашқаның тексереді. Экспериментаторлар жайлап қарашықтың жарыққа жиырылуын тексереді. Егер қонырауды 10 рет қараңғылықта жарияласа, онда 11 рет. Тек қонырауды қосқанда көленкесіз шартты рефлекторлық көздің көздің қарашығын шақырады. Шартты вегетативті көздің қарашығың рыфлекстарың зайырлау қоздырушымен – қараңғылаумен тоқтатылады. Әр түрлі зерттеулі – шартты вегетативті көз қарашығың рефлекс қонырауы арқылы шартты қоздырғышының әр сонының оңаша әрекетімен сөнеді. Шартты рефлекстің әлсіреуінің жылдамдығы ішкі тежеудің үдерісінің күшімен анықталады.
Жұмыстың жасалуы: Шыққан қорытындыны мына кестеге енгізіңіз.
Тітіркендіргіштің
реттік көмірі
|
Қонырау-тітіркендіргіш
|
Шартсыз тітіркендіргіш
|
Шартсыз жауап
|
Шартты жауап
|
1.
|
+
|
-
|
|
|
2.
|
+
|
+
|
|
|
.
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
10.
|
+
|
+
|
|
|
11.
|
+
|
+
|
|
|
12.
|
+
|
-
|
|
|
13
|
+
|
-
|
|
|
14.
|
+
|
-
|
|
|
15.
|
+
|
-
|
|
|
Қоздырғыштың ұйқасын қай сан тіркесінен кейін - қоңырауға шартсыз зайырлы нығаюдың, шартты вегетативті көз қарашығының рефлексі, сонымен қатар оның сөну шартын белгілеңіз.
6. Әдебиет№ 1 қосымшаны қараңыз.
7. Бақылау
Тесттер
1. Адамға ғана тән жоғарғы жүйке iс әрекеттерiнiң типтерi:
А. ойшыл, өнерпаз, аралас
В. ұстамсыз, сабырлы әлсiз
С. өнерпаз, әлсiз,сабырлы
Д. сабырлы, сангвиник, холерик,
Е. ойшыл, күштi, аралас
2. Үлкен жарты шарлар зақымдалуында бағытталған әрекеттің бұзылуы:
А. апраксия
В. агнозия
С. афазия
Д. аграфия
Е. амнезия
3. Инстинкт – бұл:
А. күрделi шартсыз рефлекстер
В. қарапайым шартты рефлекстер
С. бiрiншi реттiк шартты рефлекстер
Д. жақсы дамыған шартты рефлекстер
Е. iздi шартты рефлекстер
4. Қыртысты тежелудi ... көмегімен анықтайды.
А. Анфимов кестесi
В. номограмма
С. Рабкин кестесi
Д. Головин кестесi
Е. Сивцев кестесi
5. Сөйлеу мен сөйлемдердi құрастырып, жүзеге асыратын Брок орталығы ... орналасады.
А. қыртыстың үшiншi қатпаларында
В. қыртыстың алдыңғы орталық қатпаларында
С. бас-ми жүйкелерінің қозғалтқыш ядроларында
Д. қыртыстың шүйде аймағында
Е. қыртыстың самай аймағында
6. Бiрiншi сигналды жүйе – бұл жүйе:
А. шартты және шартсыз рефлекстер
В. шартты рефлекстер
С. шартсыз рефлекстер
Д. абстракты ойлау
Е. вербальдi сөйлеп бiр-бiрiмен қатынасу
7. ІІ сигналды жүйе-бұл жүйе:
А. вербальді қарым-қатынас
В. инстингтер
С. шартты рефлекстер
Д. шартсыз рефлекстер
Е. талдағыштар
8. Тамырлық шартты рефлекстердi ... әдісімен зерттейдi.
А. плетизмография
В. осциллография
С. реография
Д. сфигмография
Е. флебография
9. Биологиялық маңызына қарай шартты рефлекстер ... болып бөлiнедi.
А. тағамдық, қорғаныш, жыныстық
В. қарапайым, күрделi, жыныстық
С. жасанды, табиғи, тағамдық
Д. тiзбектi, жинақталған, қорғаныш
Е. висцералды, экстрорецептивтi, бағдарлау
10. Жоғары жүйке iс-әрекетi қызметiн ... атқарады.
А. қыртыстың үлкен жарты шарлары
В. жұлын
С. ретикулярлы формация
Д. лимбиялық жүйе
Е. таламус, гипоталамус
11. Жоғары эмоциялар ... байланысты.
А. қоғамдық және парасат қажеттіліктерді қанағаттандыруға
В. гоместаз және интелекттік (парасат) қажеттіліктерін қанағаттандыруға
С. жыныстық инстингті және моральді қажеттіліктерді қанағаттандыруға
Д. эстетикалық және өзіндік сақтау қажеттіліктерін қанағаттандыруға
Е. эстетикалық және парасат әрекеттің қажеттіліктерін қанағаттандыруға
12. Есте сақтауды толық сипаттайтын үрдіске ... жатады.
А. ақпаратты сақтау, қайталау
В. ақпаратты сақтау
С. ДНҚ мен РНҚ-мен ақпаратты сақтау
Д. қозудың айналуы
Е. қозудың айналуы мен ақпаратты ДНҚ, РНҚ сақтау
13. Гиппократ бойынша күштi, қозғалғыш, ұстамсыз жүйке жүйесiнің типi:
А. холерик
В. сангвиник
С. меланхолик
Д. флегматик
Е. интраверт
14. Афазия:
А. сөйлеудің бұзылуы
В. танудың бұзылуы
С. бағытталған әрекеттің бұзылуы
Д. көрудің бұзылуы
Е. қимыл-әрекеттің бұзылуы
15. Шартты тежелуге ... жатады.
А. кешiктiрiлетiн, ажыратылатын, өшетiн, шартты тежелу
В. кешiктiрiлген, шектен тыс ,ажыратылатын, синаптикалық тежелу
С. ажыратылатын, сыртқы, шектен тыс,пресинаптикалық тежелу
Д. ажыратылатын, шектен тыс, өшетiн, сыртқы тежелу
Е. өшетiн, қорғайтын, шектен тыс, iшкi тежелу
16. Зерденiң ... түрлерi.
А. интеллектi, қысқа мерзiмдi, эмоционалды
В. кенеттен, ерiксiз, интеллектi
С. сенсорлы, қысқа және ұзақ мерзiмдi
Д. эмоциональды, сенсорлы, интелекттi
Е. кенет, сенсорлы, ерiктi
17. Көбiнесе неврозға ұшырайтын жоғары жүйке қызметiнiң темпераментiне жататын адамдар:
А. холерик, меланхолик
В. флегматик, меланхолик
С. сангвиник, холерик
Д. флегматик, сангвиник
Е. меланхолик, сангвиник
18. Әртүрлi орталыққа бiрнеше тiтiркендiргiшпен бір уақытта әсер ету кезiнде оқу үдерісі:
А. төмендейдi
В. жоғарылайды
С. күрт жоғарылайды
Д. өзгермейдi
Е. жойылады
Достарыңызбен бөлісу: |