Зерттеу жұмысының нысаны: Жаңартылған білім мазмұнындағы оқыту бағдарламасы.
Зерттеудің пәні: Зерттеу жұмысының мақсаты: жаңартылған білім беру бағдарламасы негізінде оқытуда және оқыту практикасында жаңа тәсілдердің тиімділігін көрсету, алған білімдерін оқушылардың өмірінде қолдана білу, олардың функционалдық сауаттылығы мен танымдық белсенділігін арттыруға, өзін-өзі тәрбиелеуге, шығармашылықты қалыптастыруға ықпал ету. Оқушыларды сындарлы оқытуға үйрету, әлемдік білім кеңістігіне қол жеткізу, инновациялық білім негіздерін терең меңгеру.
Зерттеу жұмысының міндеттері: - пән бойынша жаңартылған білім беру бағдарламасының құрылымымен, ондағы материалдардың күрделілігін арттыру тәртібімен, мазмұнымен және мақсаттарымен танысу;
пән бойынша жаңартылған білім беру бағдарламасына сәйкес келетін педагогикалық тәсілдерді түсіну және қолдану қабілетін қамтамасыз ету;
пән бойынша жаңартылған білім беру бағдарламасында оқыту мақсаттарына қол жеткізу мақсатында Критериалды бағалау жүйесін түсінуді және қолдануды қамтамасыз ету;
мұғалімдерде орта білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында пән бойынша жаңартылған білім беру бағдарламасын іске асыру үшін қажетті дағдыларды қалыптастыру.
Зерттеудің теориялық маңыздылығы: теориялық-әдістемелік әдебиеттерді талдау;
Зерттеудің практикалық құндылығы: оқушыларының логикалық ойлау қабілетін дамыту үшін құрастырылған бағдарламаны мектептегі орта сынып әдістемелік-көмекші құрал ретінде ұсынуға болады.
Зерттеу әдістері: ғылыми-әдістемелік, педагогикалық бақылау, салыстырмалы-аналитикалық, талдау, топтастыру, жүйелеу.
Зерттеу жұмысының құрылымы: кіріспеден, екі тараудан, тарау ішіндегі бөлімдерден, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1 Жаңартылған білім мазмұнындағы оқыту бағдарламасы. Коучинг сабақтар эксперимент әдісі
1.1 Жаңартылған бағдарлама-білім берудің жаңа мазмұны
Әлемдік білім беру кеңістігіне кіру мақсатында Қазақстан Республикасы отандық білім берудің озық дәстүрлері мен стандарттарын сақтай отырып, әлемдік білім беру практикасына бағдарланған стратегиялық курсты таңдады.
Білім беру мазмұнын жаңарту-білім беру бағдарламасының құрылымы мен мазмұнын, оқыту мен тәрбиелеудің әдістері мен тәсілдерін қайта қарау. Жаңартылған білім беру мазмұнын енгізу нәтижесі ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарды сіңірген, кез келген өмірлік жағдайда функционалдық сауаттылық пен бәсекеге қабілеттілікті көрсететін тұлғаның үйлесімді қалыптасуы мен зияткерлік дамуы үшін қолайлы білім беру ортасын құру болуға тиіс.
Қазіргі заманның талаптарына сәйкес қазіргі мектеп тек" білімді тұлғаны" ғана емес, яғни білім, Дағдылар қалыптасқан тұлғаны ғана емес, сонымен бірге" өмірдегі өзгерістерге дайын", белсенді және шығармашылық ойлайтын, интеллектуалды және жан-жақты дамыған тұлғаны да дайындауы керек. Бұл " мектепте не оқу керек? "емес" неге мектепте оқу керек? "контексте". Сондықтан дайын білімді игеру және жалпылау қазіргі уақытта мақсат емес, адамның интеллектуалды дамуының көмекшісі болып табылады. Қажетті ақпаратты өз бетінше таба білу, проблемаларды анықтау және оларды шешу жолдарын іздеу, алған білімдерін сыни тұрғыдан талдау және оларды жаңа міндеттерді орындау кезінде қолдану-жаңартылған білім мазмұнының нәтижесі.
Білім алушыларды оқытудың күтілетін нәтижелерінің табыстылығын бағалау жүйесі білім беру мазмұнының ажырамас бөлігі болып табылады. Жаңартылған орта білім беруді енгізу кезінде білім алушылардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау жүйесі пайдаланылады.
Қазіргі білім беру жүйесіндегі жаңартулар, ең алдымен, жастардың мәдени, эмоционалдық, зияткерлік, Әлеуметтік және рухани даму мүмкіндігін қамтамасыз етуге бағытталған.
Білім беру бағдарламасының мысалын, оқыту тәсілдерін және бағалауды қалай құру керектігін дәлелдер жасау үшін оңтайлы оқу ортасы үшін Хименес-Алейхандре ұсынысынан көруге болады.
1) оқушылар оқу процесіне белсенді қатысады. Олар өз білімдерін бағалауы, өз тұжырымдарының дәлелдерін ұсынуы және бір-біріне сыни көзқараспен қарауы керек.
2) мұғалімдер оқушыларға бағытталған және дәлелдемелерді құру және талдау үшін рөлдік модель ретінде әрекет ететін оқыту тәсілдерін қолданады.
3) білім беру бағдарламасында проблемаларды шешу тәсілдері болуға тиіс.
4) оқушылар мен мұғалімдер пікірлерді бағалауда білікті болуы керек және оқушылар тек жазбаша тестілеу арқылы бағаланбауы керек.
5) оқушылар алған білімдерін қолдана білуі және білімнің қалай алынғанын талдай білуі керек.
6) оқушыларға диалогқа және бірлескен оқытуға қатысуға мүмкіндік беру.
Педагогиканың барлық осы аспектілері сыни оқыту теориясымен үйлеседі. Оқытудың сындарлы тәсілдері оқытудың "дәстүрлі" әдістерімен салыстырғанда жоғары нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Оқытудың сындарлы тәсілдері студенттердің алдыңғыларымен бірге жаңа білім алу тұжырымдамасына негізделген. Мұндағы ең маңыздысы-алдыңғы алынған дағдылар жаңа дағдыларды игеруге үлкен әсер етеді, ал егер ескерілмесе, білім терең емес, үстірт болады. Мұндай үстірт білім студенттерге жоғарыда аталған сыни ойлау, рефлексия және басқа дағдыларды, қазіргі әлемде жетістікке жету үшін қажетті білімді қолдануға теріс әсер етеді. Оқушылар білімді толық меңгеру үшін ақпаратты пассивті қабылдаудан гөрі сабаққа белсенді қатысуы керек. Оқушылардың алған білімдерімен жұмыс істеуге, оларды әрі қарай өңдеуге және дағдыларын арттыруға мүмкіндік беретін жаттығулар жасауға мүмкіндігі болуы өте маңызды.
Жаңартылған оқу бағдарламасының негізгі ерекшеліктері:
- Пән мазмұнын спираль қағидаты бойынша беру
- Блум таксономиясы бойынша оқыту мақсаттарының иерархиясы;
- бір білім беру шеңберінде және пәнаралық байланыстарды жүзеге асыру мақсатында "жалпы тақырыптарды" беру
- ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді жоспарлар арқылы оқу процесін ұйымдастыру;
- оқытудың тәрбиелік әлеуетін арттыру, оқушының адамгершілік-рухани қасиеттерін қалыптастыру;
- білім беру деңгейлері арасындағы пән бойынша сабақтастықты ескеруге мүмкіндік беретін оқытудың толық курсы бойынша педагогикалық мақсат қою;
- бөлімдер мазмұнының және ұсынылған тақырыптардың уақыт талаптарына сәйкестігі, әлеуметтік дағдыларды қалыптастыруға назар аудару;
- оқытудағы жүйелі-белсенді ұстаным (оқушының білім беру процесіне белсенді қатысуы)
Қазақ тілінде оқытатын мектептердегі бастауыш сыныптардың білім беру бағдарламасы спиральды құрылымға негізделген. Оқушылар мезгіл-мезгіл бастауыш сыныптарда оқу бағдарламасы аясында меңгерілетін негізгі дағдыларға оралады. Мысалы, оқу бағдарламаларындағы кейбір оқу мақсаттары студенттерден нақты өмірде кездесетін мәселелерді анықтауды және оларды зерттеуді талап етеді. Оқушы сыныптан сыныпқа ауысқан сайын бұл мәселелер күрделене түседі. Есептерді шешу тәсілі негізінен әлемтану мен жаратылыстану ғылымдарын қамтиды және математика бойынша оқу бағдарламасының негізгі тәсілдерінің бірі болып табылады: есептерді шешу қабілеті сандар, алгебра, геометрия, әсіресе математикалық модельдеу бөлімдерінің құрамдас бөлігі болып табылады. Мәселелерді шешуге арналған жаттығулар оқушылардың қызығушылығын оятып, оларға таныс емес мәселелерді шешіп, оларды жаңалық ашуға және өз қорытындыларын жасауға итермелеуі керек. Олар студенттерден мәселенің шешімін іздеуді, оны дайын стандартты жолдарды пайдаланбай-ақ өз бетінше табуды және үлгілерді үйренуді талап етеді, осылайша белсенді оқытуды ынталандырады.
Критериалды бағалау жүйесі бұрынғы дәстүрлі бағалаудан қалыптастырушы және жиынтық бағалаумен ерекшеленеді. Қалыптастырушы бағалауда білім алушыларға жаңа материалды игеру кезеңінде тапсырманы қаншалықты дұрыс орындағанын және оқу мақсатына жеткенін түсінуге мүмкіндік беретін бағалау. Қорытынды бағалау оқу тоқсанының соңында оқу бағдарламасының бөлімдерін зерделеу аяқталғаннан кейін білім алушылардың алған білімі мен қалыптасқан дағдыларының деңгейін анықтайтын бағалау.
Критериалды бағалау мұғалімдер үшін де, студенттер үшін де, ата-аналар үшін де бағалаудың өте тиімді түрі болып табылады, өйткені мұғалім үшін сапалы нәтижеге әкелетін критерийлерді әзірлеу, олардың қызметін болашаққа саралайтын және жоспарлай алатын деректерді алу және т. б. қажет. д., оқушылар үшін-жетістікке жетелейтін бағалау критерийлерін түсіну, өзін және басқаларды түсіну бағалау арқылы кері байланыс алу түзету мүмкіндігі, сыни тұрғыдан ойлау, еркін сөйлеу, өз білімін көрсету және т.б., ата-аналар үшін-оқытудың сәттілігін бақылау, оқытуды қолдау бағыты.
Критериалды бағалау
Қалыптастырушы бағалау (күнделікті мақтау, бейне, слайд және т. б.)
Жиынтық бағалау (бөлім бойынша жиынтық бағалау, тоқсандық жиынтық бағалау, білім деңгейі бойынша жиынтық бағалау)
ТОҚСАНДЫҚ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ЖҮРГІЗУ
Тоқсандық бағалау жұмыстарын және Балл қою кестесін әзірлеу бір параллельдегі барлық сыныптар үшін тесттердің бірыңғай спецификациясы негізінде жүзеге асырылады.
Тоқсандық қорытынды жұмыс әр түрлі болуы мүмкін (тест, тест, тест және т.б.). Тоқсандық қорытынды бағалауды өткізу кестесі мектеп директорының бұйрығымен бекітіледі және тоқсанның басында ата-аналар мен оқушылардың назарына жеткізіледі.
Тоқсандық қорытынды жұмыс бір параллель үшін бірдей жағдайда жүргізіледі. Тоқсандық қорытынды бағалауды қайта орындауға (көшіруге) жол берілмейді.
Егер оқушы белгілі бір себептермен тоқсандық жиынтық бағалауға қатыса алмаса (ауырған, жақын туысы қайтыс болған, конференцияға, Олимпиадаға және басқа да ғылыми жарыстарға қатысқан жағдайда), пән бойынша орындай алмаған тоқсандық жиынтық жұмыс мектепке түскеннен кейін екі апта ішінде орындалуы керек; бұл жағдайда тоқсандық ішкі жиынтық бағалау жұмысының қосымша нұсқасы қолданылады.
Модерация
Бірыңғай бағалау стандартын белгілеу үшін оқушылардың қорытынды жұмысының нәтижелерін талқылау процесі.
Модерация: мұғалімдердің бағалауды стандарттау мақсатында оқушылардың қорытынды жұмысының нәтижелерін талқылауы үшін белгіленеді. Модерация: бір сыныпта сабақ беретін мұғалімдердің қатысуымен жүзеге асырылады;
олар белгілі бір пән бойынша бағалау кестесін қолдана отырып, жұмысты бастапқы бағалауды бірыңғай түрде талқылайды.
Білу маңызды:
Модерация қорытындысы бойынша тоқсандық қорытынды бағалау нәтижесі өзгеруі мүмкін.
Модерация жөніндегі төраға кез келген пән мұғалімі әдістемелік бірлестіктің басшысымен бірлесіп бола алады.
Білім алушылардың үлгерімін бақылау мақсатында мұғалімдер
оқытудың белгілі бір кезеңінде орындалған жұмыстарды орындау қажет.
Білім алушылардың портфолиосы бағалау нәтижелерінің дұрыстығы мен дәлдігін арттыруға бағытталған.
Оқушылардың оқу жетістіктерінің нәтижелерін тіркеу:
Сынып журналы:
оқушылардың сабаққа қатысуы
сабақ тақырыптары
тоқсандық және жылдық бағалар
Электрондық журнал: қорытынды бағалау балдары (бөлім, тоқсан); тоқсандық және жылдық бағалар.
Диалог барысында студенттер күтілетін нәтижеге жету үшін күш салады, ынталандырады, ойларымен бөліседі, пайымдайды, бірлесіп оқиды және білімдерін толықтырады.
Оқушылардың өзара әрекеттесу дағдыларын дамытудың тағы бір жолы-бір-біріне сұрақтар қою. Егер сұрақ дұрыс қойылса, ол оқытудың, білім берудің тиімді құралына айналады, оқушылардың оқуына жағдай жасайды. Сұрақ ең маңызды дағдылардың бірі болып табылады, өйткені егер сұрақ дұрыс қойылса, ол тиімді оқу құралына айналады және оқушылардың оқуын қолдайды, жақсартады және кеңейтеді. Оқушының оқуын қолдау үшін мотивация, тестілеу және қайта бағыттау сияқты әртүрлі сұрақ әдістерін қолдануға болатыны белгілі.
Менің ойымша, студенттердің тілді меңгеруде үлкен нәтижелерге қол жеткізуінде әдістер өте пайдалы-тыңдау, жаттау, аяқтау, электронды оқулықтардағы дайын диалогтарды толықтыру, мәтін, кестелер, схемалар мазмұны бойынша диалогтар құру.
Топтық жұмыс ішіндегі тығыз өзара әрекеттесу студенттерді бір жағадан, бір жеңнен тығыз жұмыс істеуге әкеледі. Сабақ барысында оқушылар достықты нығайтады, сабаққа жаңа тәсілдер қалыптастырады, олар жаңа, жаңа идеялармен танысып, білімдерін жетілдіріп, жан-жақты дами алады.
Портфолио-белгілі бір оқу жылындағы бір немесе бірнеше пәндер бойынша оқудағы нәтижелерді, прогресті, жетістіктерді көрсететін білім алушылардың мақсатты түрде жалпыланған жұмыстары. Портфолио бір оқу жылына жасалады. Оқу жылының соңында оны білім алушыларға, ата-аналарға тапсыру қажет.
Портфолиода білім алушыларды бағалау критерийлерімен және олар тоқсандық қорытынды бағалау кезінде бөлім/жалпы тақырыптар бойынша орындаған жұмыстарын, балл қою кестелерін, білім алушылардың рефлексияларын, мұғалімнің ұсынымдарын көрсете отырып, кері байланыс болуы тиіс. Оның ішінде білім алушылардың жұмыс дәптерлері, практикалық тапсырмаларды орындау кезіндегі суреттер, фотосуреттер, зерттеу жұмысының қорытындылары, мұғалімнің жұмыс туралы пікірлері жинақталады.
Білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасында жалпы білім беретін мектептерде Қазақстан Республикасының зияткерлік, физикалық және рухани дамыған азаматын қалыптастыру, оның тез өзгеріп жатқан әлемде табысын қамтамасыз ететін білім беру қажеттіліктерін қанағаттандыру, елдің экономикалық әл-ауқаты үшін бәсекеге қабілетті адами капиталды дамыту көрініс тапты.