Курстық жұмыс Пәні

Жүрістің бастапқы қабырғасының дирекциялық бұрышын есептеу

жүктеу/скачать 1,79 Mb.

бет	17/25
Дата	20.09.2022
өлшемі	1,79 Mb.
	#39548

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 25

4.4 Горизонталь қосымшаларды есептеу
4.5 Тұйықталған теодолиттік жүрісті теңестіру

4.3 Жүрістің бастапқы қабырғасының дирекциялық бұрышын есептеу
(тірек геодезиялық желісіне байланыстыру )

Түсірілімдік негіздеу мен геодезиялық байланыстыру пункттарының толық сұлбасын құрастырады. Каталогтан арнайы формулярға бастапқы пункттар фомулярына бастапқы пункттар координаталарын жазып алады және кері геодезиялық мәселені шешеді.

Теңестірілген жымдасу бұрыштары бойынша полигонның бастапқы қабырғасының дирекциялық бұрышын табады. Сонымен, мысалы, 5-суретке сәйкес Лесная-Скальная (α _Л-С) тірек желісі сызығының дирекциялық бұрышын осы пункттардың координаталары бойынша табады:
.
Теодолиттік жүрістің бастапқы қабырғасының дирекциялық бұрышын есептеу:
жымдасу бұрышы.
Бақылау үшін Лесная-Скальная (α _Л-С) сызығының дирекциялық бұрышын есептейді. β₂ жымдасу бұрышын біле отырып, бастапқы қабырғаның дирекциялық бұрышын қайтадан алады:
4.4 Горизонталь қосымшаларды есептеу

Далалық журналдан горизонталь салынудың арнайы ведомосына өлшенген сызықтардың ұзындығын (L),орташа көлбеу бұрыштарын (δ) жазып алады және L₀=Lcosδ формуласы бойынша 0,01 м дәлдікпен горизонталь салынуларды есептейді.

4.5 Тұйықталған теодолиттік жүрісті теңестіру

Далалық журналдан координаталарды есептеу ведомосына өлшенген бұрыштардың орташа мәндерін жазып алады және олардың сомасын есептейді. Бұрыштық үйлеспеушілікті мына формула бойынша есептейді

мұнда өлшенген бұрыштар сомасы;
мына формула бойынша есептелетін бұрыштардың теориялық сомасы _теор=180°(n-2)
мұнда п — полигон шыңдарының саны.
Жүрістің шектік бұрыштық үйлеспеушілігін мына формула бойынша есептейді
.
Егер нақты бұрыштық үйлеспеушілік шектіктен аспайтын болса, онда оны түзетулер түрінде барлық өлшенген бұрыштарға бірдей етіп кері белгімен бөледі. Полигонның түзетілген бұрыштарын есептейді β _ИСП = β _ИЗМ + δ_β.
Бұрыштарды теңестіруді бақылау ∑β _ИСП= ∑β_ТЕОР болып табылады.
«Дирекциялық бұрыштар» бағанына жүрістің негізгі бастапқы қабырғасының бұрын есептеп алынған дирекциялық бұрышын жазып алады және содан кейін полигонның келесі қабырғаларының дирекциялық бұрыштарын формулалар бойынша есептеп шығарады:

(оң бұрыштар болғанда),
(сол бұрыштар болғанда).
Дирекциялық бұрыштарды тексеруді бақылау негізгі бастапқы қабырғасының дирекциялық бұрышын қайтадан алу болып табылады.
Румбтарды немесе кестелік бұрыштарды есептейді.
Дирекциялық бұрыштар мен румбтар арасындағы тәуелділік 22-суретте келтірілген сұлбада көрсетілген.

22-сурет Кестелік бұрыштардың (румбтардың) дирекциялық бұрыштармен байланысы

Координаталар ведомосының сәйкес бағанына сызық ұзындықтарының горизонталь салынуларын метрмен жазып алады.

Координаталардың биікайырымын мына формулалар бойынша есептейді
Δx=L₀cosα; Δy = L₀sinα. (50)
Координаталар биікайырымын 0,01 м дейін дәлдікпен бұрыштардың тригонометриялық функцияларының алты мәнді кестелерін немесе есептеуіш машиналарды пайдалана отырып есептейді.
Формулаларда , координаталары биікайырымының дирекциялық бұрышқа, яғни берілген сызық қандай ширегінде жатқанына байланысты түрлі мәндері бола алады. Биікайырым белгілері 6.1-кестеде келтірілген.
Координаталардың биікайырымдарында сызықтық үйлеспеушіліктерді (f_x және f_y) есептейді. Координаталар биікайырымының теориялық сомасы тұйықталған полигонда нольге тең болуы керек, яғни .
6.1-кесте – Координаталар өсімдерінің белгісі

Ширек номері	Белгілер
Ширек номері	ΔХ	ΔУ
I	+	+
II	-	+
III	-	-
IV	+	-

Бұрыштық және сызықтық өлшемдердің сөзсіз қателіктеріне байланысты практикалық түрде өсімдердің сомалары үйлеспеушілік береді

(51)
Жүрістің абсолютті сызықтық үйлеспеушілігін формула бойынша есептейді
. (52)
Теодолиттік жүрісте орындалған есептеулер дәлдігін бағалауды салыстырмалы сызықтық үйлеспеушілік шамасы бойынша жүргізеді, оны мына формула бойынша есептейді
, (53)
мұнда Р –полигон периметрі.
Тұйықталған полигон үшін шектік салыстырмалы үйлеспеушілік аспауы керек. Егер нақты салыстырмалы үйлеспеушілікке жол берілмесе, онда координаталар биікайырымдарындағы үйлеспеушіліктерге де жол берілмейді, бұл теңестіру жүргізуге негіздеме береді.
Сызықтық үйлеспеушілікті түзетілген биікайырымдар сомасы нольге тең болатындай қабырғаларының ұзындықтарына пропорционал кері белгісі бар координаталар биікайырымына бөледі:

Координаталардың түзетілген өсімдері бойынша полигонның барлық шыңдарының координаталарын біртіндеп есептейді.
Есептеуді бақылау бастапқы нүкте координаталарын қайтадан алу болып табылады.

	4.2-кесте – Теодолиттік жүріс шыңдары координаталарын есептеу ведомосы
Нүктелер	Қабырғалардың горизонталь ұзындықтары (d), м	Горизонталь бұрыштар (β)				Қабырғалардың дирекциялық бұрыштары (α)				Кестелік бұрыштар (румбтар)				sin r		cos r			Координаталар биікайырымы									Координаталар				Нүктелер
																			Есептелген					Түзетілген				Y		X
		°	´	"	°		´	"	°		´	"					∆y			∆x		∆y			∆x
А
					293		50	30
1		280	25																								866,54		937,85		1
	140,91			15	34		15	45	34		15	45	0,56299		0,82647		+3			+4		+79,36			+116,50
2		99	27	-15													+79,33			+116,46							945,90		1054,35		2
	390,67			15	114		48	45	65		11	15	0,90769		0,41965		+10			+10		+354,71			-163,85
		99	27	00																							1300,61		890,50		3
3		29	45	-15													+354,61			-163,95
	352,72			00	265		04	00	85		04	00	0,99630		0,08600		+9			+9		-351,33			-30,24
4		29	44	45																							949,28		860,26		4
		197	56	-15													-351,42			-30,33
	153,58			30	247		07	45	67		07	45	0,92138		0,38866		+4			+4		-141,47			-59,65
5		197	56	15													-141,51			-56,69							807,81		800,61		5
		43	58	-15
	149,23			30	23		09	30	23		09	30	0,39327		0,91942		+4			+4		+58,73			+137,24
1		168	54	-15													+58,69			+137,20							866,54		937,85		1
				00	34		15	45
2		168	53	45																							Бақылау
					Бақылау													fy=-0,30 м			fx=-0,31 м		Σ∆y=0,00			Σ∆x=0,00

; ; ;; ; +
4.6 Ажыратылған теодолиттік жүрісті теңестіру

Ажыратылған теодолиттік жүріс координаталарын есептеу ведомосына бастапқы деректерді жазып алады: диагональ жүрістің өлшенген бұрыштары, жымдасу бұрыштарымен қоса, сызықтардың горизонталь салынуы, жүрістің бастапқы және соңғы қабырғаларының дирекциялық бұрыштары және арларында диогональдық жүріс салынған нүктелер координаталары.

Диагональдық жүрістің бұрыштық үйлеспеушілігін формулалар бойынша есептейді:
- егер жүріс бойынша оң бұрыштар өлшенген болса,
- егер жүріс бойынша сол бұрыштар өлшенген болса,
мұнда - диагональдық жүрістің жымдасу бұрыштарымен бірге өлшенген бұрыштарының сомасы;
α _БАС, α _СОҢ - бастапқы қабырғаларының дирекциялық бұрыштары;
N – диагональдық жүріс қабырғаларының саны.
Шектік бұрыштық үйлеспеушілікті мына формула бойынша есептейді
. (54)
Түзетілген бұрыштар бойынша диагональдық жүріс қабырғаларының дирекциялық бұрыштарын есептейді, соңғы қабырғаның есептелген дирекциялық бұрышы жүрістің соңғы қабырғасының бастапқы бұрышына тең болуы керек. Дирекциялық бұрыштар мен горизонталь салынулар бойынша ΔХ және ΔУ координаталарының биікайырымын, негізгі полигондағыдай есептейді. Координаталар биікайырымдарында сызықтық үйлеспеушілікті мына формулалар бойынша есептейді
, (55)
мұнда Х_н, Х_к, У_н, У_к – диагональдық жүрістің бастапқы нүктелерінің координаталары.
Диагональдық жүрістің абсолюттік және салыстырмалы үйлеспеушілігін анықтайды.
, (56)
мұнда ∑d - диагональдық жүрістің бастапқыдан бастап соңғы нүктесіне дейін ұзындығы.
Диагональдық жүріс үшін салыстырмалы үйлеспеушілік аспауы керек.
Бастапқы нүкте координаталарының түзетілген биікайырымдары бойынша диагональдық жүрістің барлық нүктелерінің координаталарын есептейді.
Координаталарды есептеуді бақылау диагональдық жүрістің соңғы нүктесі координаталарын алу болып табылады.

жүктеу/скачать 1,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 25