Құл-Мұхаммед М., төраға

272

ТАРИХИ  ЖыРлАР

272

273

Ашылды үдеп өнері.

Қиратты тағы нешеуін,

Болмаса ақыр өледі.

Қайтсін байғұс хан Тұрсын,

Таусылып қалды көмегі.

Атырабын қаланың

Төрт тараптың тамамын,

Неше дүркін ат шауып,

Әлденеше айналып,

Есім хан үзді күдерді.

Әр айламен ептеді,

Түнінде де кетпеді.

Атқан оғы аспандап,

Таса жерге жетпеді.

Зеңбірек, мылтық, доп атса,

Қаласынан өтпеді.

Іші шала болған соң,

Алысқа ұзап кетпеді,

Ең қиын жауы осы еді.

Өлтірмей кетсе, еп пе еді,

Мұныңдағы кетпейді.

Мінажат қылып зарланып,

Бірнеше күнді өткерді.

ұйқы көрмей, ас ішпей,

Диқат болып жырлады,

Болмай тұр мақсат-мұраты.

Ерте тұрып Есім хан,

Таң қарасы болғанда,

Тамашалап айналып,

Биікке пәс зер салып,

Көзін тігіп тұрды.

Ербең етті бір нәрсе,

Анық байқап көргенше,

Қаланың шығып басына,

Бір әйел келді қасына.

Шошайтып қолын нұсқалап,

Су шығатын бұрышына,

Мезгіл-мезгіл тұрады.

Су кіретін жер екен,

5720

5730

5740

5750

272

272

273

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Анықтаса сияғы.

«Тілегіңді берем» деп,

Әйелге уәде қылады.

Хан Тұрсынның қатыны

Осының айла-ақылы.

Ерлерін өңкей жияды,

Тесігінен сияды.

Қосынды жиып, шақ болып,

Қақпасын талқан қылады.

ұйқысын тездеп оятып,

Даяр болып тұрады.

Ақырын барып қозғады,

ұйқысынан оянды.

Түсінеді өзі де,

Үстінде жоқ құралы.

Есім ханның жауабы:

—Пайғамбардың сүннеті,

Жауап сәлем бердім мен,

Жәке, не қып айрылдың

Дария шалқар көліңнен,

Ажырап құрбы теңіңнен.

Біреуі де қалмады

Мың кісілік әрқайсы,

Жора-жолдас бегіңнен,

Қазақтан көп еліңнен.

Бағың тайып астыңнан,

Тәжің түсті басыңнан.

Арылды құрал тәніңнен

Бәрі кетті қашыққа,

Енді өзіңді жасытпа!

Пешенеде бар шығар,

Көресіз де Тәңірден».

Хан Тұрсын айтты: «Шырағым,

Не қылса Құдай, ұнадым,

Анықтап білмей сөзіңді,

Керең боп тұр құлағым.

Өлмесе, бәрі жойылсын,

Оларды не қылайын,

Осы ма еді уайым?!

18-0273

5760

5770

5780

5790

274

ТАРИХИ  ЖыРлАР

274

275

Тәжі-тағым тауысса,

Саған табыс қылайын,

Інімсің ғой қияйын,

Дүниеде қызық өлімді.

Нәубет-нәубет көрулі,

Дүниеге тұлға бол,

Тұл қалғанға ие бол,

Бәрі саған берулі.

Ел түгіл, тақ, жерімді,

Қылып ем мен де тәнтімін,

Қылғаныма шыдайын...

Есім хан сонда сөйледі: 

—Асы жапы пендеміз.

Кім ақысын жедің бе,

Жылатып жетім, жесірді,

Сөз айтып, қорлық бердің бе!?

Маған да кезек келді ме?

Бар шығар көп қатамыз,

Тәуекел атты атамыз:

«Ит пенен құсқа жем қылмай,

Айналайын, хан Тұрсын,

Жасыра кеткін» деді ме?

Гүлханымдай анамыз,

Үстінде бүтін киім жоқ, 

Быламық іштім, етім жоқ,

«Айналайын, хан Тұрсын,

Құлақ салшы» деді ме?

Қарындасым Ханымша

Әрқайсыңа жалтақтап,

«Жәкетай», сірә, деді ме?

Арам, алал жегізгем,

ұлым, қызым дегізген,

Қарсы тұрып ажалға,

Енді жәрдем берді ме?

Хан Тұрсын сонда сөйледі:

—Қам сүт емген пендемін,

Пенде боп нені көрмедім.

Қасарғанға қасарып,

Қарсы қылыш сермедім.

5800

5810

5820

274

274

275

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Мен де жаза бергемін

Өзім де тірі күнімде.

Зарлап тұрса бір адам,

Көз жасын қабыл көрмедім.

Ханның басын хан алар,

Қардың басын қар алар.

Қуып қашып кезекпен,

Қарайып дүние жоғалар,

Жазуға не шара бар?!

Жақсы адам жанды қинай ма,

Жаманның ісі табалар.

Өліге азар бергенмен

Мына сөзің бара-бар.

Иман айтып Құдайға,

Намаз оқып алайын.

Көрдім, көндім, Құдай-ау,

Иманымды сұрайын,

Жетерсің ақыр мүддеңе,

Сабыр қып ерлер тұра бер,

Жаның шығып бара ма?

Есім хан қабыл көреді,

Азырақ сабыр береді.

Дәрет суын даярлап,

Қатыны жақын кеп еді,

Бармағын тістеп, бас шайқап,

Теріс қарап бұрылып:

«Е, опасыз» деді енді,

Әйеліне түнерді.

Екі рекет намазбен

Қыбылаға жүзін жіберді.

Салауат айтып Расулға,

«лә иллаха» деп еді,

Толғап-толғап садағын,

Мекірегін жіберді.

Жүрегінен қақ жарып,

Қара жерге қан тамып,

Түйреп оғы қадалып,

Шымырқанып, шырқанып,

Қашан жаны шыққанша,

5830

5840

5850

5860

276

ТАРИХИ  ЖыРлАР

276

277

Сірә, бір сыр бермеді.

Отырып еді тізерлеп,

Сол бойынша жөнеді.

Тәуіп, құшнаш жүрегін,

Сыбанып екі білегін,

Ақтарып жарып көреді.

Додаланып, шырғалып,

Самал тұрса ырғалып,

Шудасындай түйенің

Жүрегінің түгі бар еді.

Сүйектерін түгендеп,

Жаназа оқып, кебіндеп,

Сағанасын тұрғызып,

Жалаулап белгі жүргізіп,

Бұйырған жерге көмеді.

Ханабадта деп еді,

«Надан достан, зерек қас».

Әттең, дүние, опаң жоқ,

Ап жатырсың себеп боп.

«Жазым болды-ау бір ер деп.

Мен де өтермін дүниеден,

Осындай болып кезек кеп».

Есім хан жылап жіберді:

«Дүниеге тоймас қу көзім,

Тындың ба, сірә», деді енді.

Ақтарып көрсе қазынасын,

Алтын, күміс, гауһар тас.

Қуанысып кәрі, жас,

Кемі жоқ, тіпті көп еді,

Қытайдай мүлкін дер еді,

Төгілген жері теңелді.

Бөгеді олжа көп елді,

Бәрін де артып келеді.

Тәуекел ханның тәжісі

Бір сандықта тұр екен.

Көңілі шат боп, қуанып,

Басына Есім киеді.

Хан Тұрсынның қатынын,

Айтайын енді ақырын:

5870

5880

5890

5900

276

276

277

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Күн сайын сыйлап кетеді.

«Жүйе» деп тентек мақұлын,

Жайылып жастық болады,

Қабағына қарады.

Осындай ізет көрсе де,

Күн сайын азып барады.

«Қандай,—деп,—мұның себебі»,

Есім хан бір күн сұрады.

Қатынның мынау жауабы:

—Хан Тұрсынның маған қызметі,

Осындай боп ізеті:

Қырық қойдың май жілігі

Әр күніне дайын боп,

Тұрушы еді қайыл боп.

Жақсылығын айтамын,

Азбай, тақсыр, қайтейін,

Өлгеннен соң жазым боп,

Өгейсіндім соны деп...»

Есім ханның қаһары кеп,

«Опасыз жалған әйел» деп, 

Болса да, мен дұшпан ем.

Сондай күткен еріңді

Маған ұстап бердің, деп,

Кімге опа қыласың,

Берейін саған жаза!—деп,

Қинап-қинап өлтірді,

Қатын да кетті тамам боп.

Қатынның мынау болды ақыр түбі,

Ғибрат ал үлкен-кіші, ойлап мұны.

Еркексіз әйелдің де күні болмас,

Әйелсіз еркектің де болмас күні.

Опалы алалына кез қылмаса,

Бір опық жегізеді ақыр түбі.

Бұл дүние, ол дүниеге залалы бар,

Осындай кесапаттың тисе бірі.

Өз байын дұшпанына ұстап берді,

Осындай-ақ бір еркек жақсылығы.

Күткеннен опа қылса, қылар еді,

Бар ма еді еш нәрседен тапшылығы.

5910

5920

5930

5940

278

ТАРИХИ  ЖыРлАР

278

279

Түбіне не ерлердің әйел жеткен,

Ойлағын, үлкен-кіші, жақсы, мұны.

Есімді анасына келтірелік,

Осындай тақалды ақыр жаудың түбі.

Ана насихаты

Енді келіп Есім хан,

Анасын іздеп жолықты.

Аман-есен көріпті,

Ботадай боздап, көрісті.

Өкпесін айтып зарлады,

Жүрегі қалған шемен боп.

—Өтірік пе, рас па?

Түсім бе осы, өңім бе?

Қозым, сені көргенім.

Көргеніме сенбеймін,

«Елестеп қаял жүр» деймін.

Не көрмедім дүниеде!

Алысқа кетсең, арман боп,

Қалбыр жүрек боп өлдім.

Бір-ақ өлім көрмедім,

Туғаның кейін болған соң,

Өлгеннің қадірін білмейсің.

Басыңа келсе, білесің,

Ата-анасын алдында ал,

Баланың дағы қалмасын.

Сенде мендей боларсың,

Үйленіп қатын аларсың,

Қатын-бала табарсың,

ұл сүйіп, қызды боларсың.

Өз жайыңа қонарсың.

Өзен, суға барарсың...

Атаң кетті жайланып,

Көрмей қалдың арманда

Қартайған әкең қарасын.

Мені қайдан табарсың,

ұялас ұшқан сұңқарың,

Қанат-құйрық, жұбайың,

5950

5960

5970

5980

278

278

279

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Іздеп, сұрар жекжатың,

Артта медеу, миятың,

Ханымшаң кетті қай жаққа,

Оны қайдан табасың?!

Қайта жасап ата-анаң,

Інімен бітіп қарындас,

Түгендер ме еді шаласын.

Арт жағыңнан көгертіп,

Сідігіңе дарытса,

Перзентті, балам, боласың.

Қызба табан желікпе,

Әрдәм қиял ойыңыз,

Мас буын әлі бойыңыз.

Елде жаршы қойдырып,

Төрт түлік малдан сойыңыз.

Ақ батамды берейін,

Құтты болсын тойыңыз!

Өлгенге Құран оқытып,

Сағанасын бекітіп.

Қосылып ем он бес жасымда,

Бірге жатсам қасында,

Құдай қосқан жолдасым

Бабаатада қап еді.

Терең қазып тепкілеп,

Қасына бірге қойыңыз.

Келеді, балам, жақындап,

Түсімде көрген осы кәп.

Біздің де болар тойымыз,

Мүдделі осы ойымыз...

Топырақтан бір түріп,

Ақ туына жүгіріп,

Маһшардың жарқын күнінде,

«Үмбетім» десе Пайғамбар,

Өткенге тоба келтірдім.

Көргенге шүкір бір уа бар...

Насихатым және де:

Жалаңаш, шөлейт жер еді,

Байтағыңды тұрғызба

Түркістан атты қалада.

5990

6000

6010

6020

280

ТАРИХИ  ЖыРлАР

280

281

Ауасы салқын, жері саз,

Тірлікке бейнеті аз,

Сары қымыз, сырбаз ет,

Көңілің қош, қысы-жаз,

Шымкент, Сайрам жарасар,

Осында тұрсаң жарасар.

Әзірет Сұлтан атасы

Сансыз баптың жайы бар.

Көгере жайлау Алатау,

Еріксең, әр қилы аңы бар.

Екі Келес, бір Талас,

Қозыбағар, Иірқас,

Төңіректе сәні бар,

Асанқайғы сөзі бар.

Наны тәтті, ісі күш,

Бір қиялға ауыр іс.

Еңбекпен күн көретін

Ташкент деген бір шаһар,

Әділ сұрап, қатты тұт.

Көшпелі, қопал жұрт еді,

Сақтаған ғана айуан мал.

Жыламасын бұқараң,

Нашардың бағы боп жүргін,

Жетім-жесір, балалар.

Олжаға көп жүгірме,

Дүниең жетер бүгінге.

Адамымен жолдас боп,

Ғаріптердің көңілін ал,

Дуасы алтын емес пе,

Жетік пірден бата ал!

Берекесін соң мыңға арзыт,

Артымда, балам, аман қал!

Бұ да шала қалмасын,

Көкім бидің сөзі бар.

Тірлігі Есімнің

Осындайша көп еді,

Сарамжал қылып кеп еді.

Қимай тұр кезі беруге,

Қашырғанда серік боп,

6030

6040

6050

6060

280

280

281

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Бұ да қырып кеп еді.

Қырылып, қашып біткен соң

Хан Тұрсынның байтағын

Көкім би жайлап қап еді.

Былай шығып Есім хан,

«Былай тұрғын» демеді.

Ер Көкімнің сондағы

Айтқан сөзі бұл еді:

Көкім би Ташкентке бек сайланды

 

—Армансыз, ер Есім хан, олжаландың,

Бір тайпа түгел алып олжаларын.

Арманың бұл жалғанда қалғаны жоқ,

Мүддеңнің бәрі болып, ырзаландың.

ынтымақ, ауыз бірлік қып тұрайық,

Сайлы жұрт, жасаған жау, қырса бәрін.

Найыбың өзіңнен соң мен болайын,

Баласын қырғыз-қазақ бір санағын.

Артыңнан мен інің боп сүйенейін,

Қолайтты, қатты жауға жұмсап алғын.

Бір шеті халқыңыздың Қапқыз болды,

Бір шеті Қытай болып шегараңның.

ұрыссақ, еш патшадан бос келмейміз,

Баршасы түгел тұрса бұқараңның.

Бытырап ауыз бірлік болмаған соң,

Русия жақындатты Қырым ханын.

Халқымен Ауған, Бұқар шырын болып,

Үйреніп ғылым, өнер бірталайын.

Кәпірге оң жақтағы қарсы тұрып,

Кірейік қоластына Түркияның.

Қамын да балалардың ойлау керек,

Еңбексіз жегеннен соң жұрттың нанын.

Сөзінің мынау айтқан жөні келді,

Бас изеп жұрттың бәрі «Тура» деді.

«Шағылып орыстан да қалып ек» деп,

ұнатып «мақұл» десті көбі де енді.

Мысалы, әскер басы адамдай қып,

Іштері бір-біріне жылы келді.

6070

6080

6090

282

ТАРИХИ  ЖыРлАР

282

283

Ташкеннің найып сайлап қаласына,

Неше уақ халқы тыншып, тыным болды.

Осымен біраз уақыт кетті өтіп,

Халқы шат, сансыраған халі кетіп.

Есім хан жақсы жерден үйленген соң,

Келеді ұл ержетіп, қыз бойжетіп.

Бір күні ер Есім хан қамданады:

«Зиярат қыламын,—деп,—Қашқар өтіп.

Әртүрлі асыл, қымбат нәрсе алды,

Нәзірім осы болсын, көрсем жетіп...

«Барамын,—деп,—Қашқарға»,

Есім батыр қам қылды.

Уәзір, ханын жам қылды.

Уәзірі—Жақсығұл,

Алшын-Жаппас  Жиембет,  

Сүлеймен ұлы Сиқымбай,

Ілгеріден уәзір бұл.

—Көкім би, саған бұйрық бұл!

Ташкенттің жасап, қарасын,

Ойран болған ордасын,

Түзетіп, жасап, тәуір қыл,

Тапсырдым саған, мұны біл.

Осы күнде Ташкентте

Көк күмбез деген орын бар,

Піна қылған Көкім би.

—Дайындадым артымды,

Болжам, байқа халқыңды.

Ер Жиембет, Жақсығұл,

Ертең өткен жау болса,

Бос келместен, аңдып тұр.

Қашқарға барып келейін,

Көрмеп едім неше жыл.

Көп айтысып қоштасып,

Кідірместен жүреді.

Бірнеше күн жол жүріп,

Аз ғана емес мол жүріп,

Аман-есен көреді.

Құшақтасып, көрісіп,

6100

6110

6120

6130

282

282

283

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Жайы-күйін терісіп,

Аңсап тіпті кеп еді.

Әңгімесі көп еді,

Хан Тұрсын жайын қалдырмай,

«Тамамдап бәрін жайладым,

Қашқанын тауып, қоймадым,

Тауыстым,—деп,— адамын»,

Бәрін де айтып береді.

Бір күптігөй арман бар,

Ақыреттік уайым.

Құпия баян қылайын,

Хан Тұрсынның қатынын.

Сауыт-сайман, әнжаммен,

ұстап ап, зина қып едім.

Айтқан сөзі батылдың:

«Игілігін төсектің

Хан Тұрсыннан көп көрдім,

Сенен көрдім, азамат,

Игілігін үйірлік

Салмағы ауыр бөксемнің,

Есесін оның жеткердің...»

Пұшайман болып, ойланып,

Айтқан сөзін жек көрдім.

Заманым қандай болады,

Кешер ме осы күнәмді?

Аппақ қожа ойланып,

Қаялданып сөйледі:

—Ғайып ісін болжал қып,

Пайғамбар да демеді.

Құдай өзі біледі.

Сонда-дағы, шырағым,

Жұбатпасам бір кеппен,

Көңіліңе келеді.

Жәседің сенің қойылар,

Қоспа судың өзені.

Бір замандар болғанда,

Сары жүзді, қой көзді

Адам алып, ем қылар,

Бір нәрсеге тәніңді.

6140

6150

6160

6170

284

ТАРИХИ  ЖыРлАР

284

285

Кешілмесе сол уақта,

Күптігөймін мен енді,

Ақыретің болсын,—деп,

Сонда да дұға береді.

Осы сөздер мақал боп,

Көп заманға келеді.

Құлақтанып біреулер,

Біреуден біреу есітіп,

Әңгімеде дер еді.

Өр жағынан Шымкенттің,

Тіке құйған саласы

Сайрам су оны дер еді.

Қасқа су барып құйылған,

Айналып бір тығырдан,

Қоспа өзені сол еді.

Қуандық, Жаныс бір ата,

Отан қылған жер еді.

«Нарбай сазы»—деп еді.

Байжігіт, Жандар дейтұғын,  

Ағайынды неме еді.

«Бар,—деп,—ашып дүние»,

Адамның басын көреді,

«Қазандай үлкен» деп еді.

Отқа салып, күйдіріп,

Жауырына аттың себеді,

Жақты ма бұл іс өзіне?

Бардам болып, өрледі,

Онан соң кемдік көрмеді.

Тірі күнде есіттім,

Осы адамдар өздері

Кешегіде бар еді.

Есім ханның мүрдесін

Осы күнде сол дейді.

Өтірік пе, рас па,

Шежіре сана дегені!

Есім хан қайтпақ болды көп күн жатып,

Қожа мен мауқын басты қона жатып. 

—Тақсыр-ау, сырттан дұға қып тұрыңыз,

6180

6190

6200

6210

284

284

285

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Алыстан ғайып-ана, сәлем айтып. 

Енді жүз қияметте көрісерміз,

Үзілсе нәсіп болмай және қайтып,

Бегімен, ерлерімен амандасты...

Қашқардан Шымкент, Сайрам келді қайтып,

«Елеуреп елдің жайын біліп тұр» деп,

Хандарға ұзақ-жақын сәлем айтып...

Қазаққа сондай заман болған емес,

Көсіліп қол-аяғын тыныш жатып.

Ілгергі көнелерден бір сөз қалған,

Сылтау қып, тарынғанда, осыны айтып:

«Есім хан, Сиқымбаймен өліп тағы,

Айтатын күн көрдік»,—деп, мақалдатып.

Байтағы онан кейін Шымкент болған,

Ташкентте Көкім бидей бегі жатып.

Жаз болса, Алатауды жайлап жүрген,

ұлы жұрт, кіші жұртқа желі тартып.

Дегені «Үлкен Орда», «Кіші Орда»,

«Бәйбіше» деген жер бар бүгін де артық.

Қызығын дүниенің көріп өткен,

Жау жүрмей маңайынан онан қайтып.

Онан соң күллі қазақ мамыр болды,

Мал бітіп, қарын тойып, тәуірленді.

Қой бітіп, қоңсы қонып қарасына,

Қарны аш, жалаңаштар іздеп келді.

Мүддесін көңілдегі әркім істеп,

Диқандар сүдігер қып тәуір жерді.

Желпініп жүйрік атпен көкпар шауып,

Қаламай халқы ауырды қалыпты енді.

Тәсімін сауда-саттық әркім істеп,

Қауыпсіз әр патшаға барып келді.

Жетім ұл, жесір қатын мың қой айдап,

Бозторғай ұя салды жүніне енді.

Жаман қыз, жаман қатын былай қалып, 

Сұлу қыз, жүйрік атты бәрі іздеді.

Пұшық қыз, кер шолақты таңдап тиіп,

Мінәсар, әркім сүйіп, теңін тапты.

Отырып халық орнында, хан тағында,

Дұшпанға құлақтары түрулі еді.

6220

6230

6240

6250

286

ТАРИХИ  ЖыРлАР

286

287

Хан өсиеті

Шақырып, Есім айтты, қазақ ұлын:

«Қадірін білісу керек бұл дәуірдің.

Көлденең, қарсы жауға неше шаптық,

Кейде жау, кейде барып жұртқа ұрындық.

Сырбаз жеп, қымыз ішіп, ақымақ боп,

Зілінде жарамайды көшпелігің.

Даланың жазын жайлап, көгін көктеп,

Өнерсіз тағы садда аңқаулығың.

Қалалы, орнықты ел болмадыңдар,

Киіз, туырлық ағаш үй тірлігің.

Қарның тоқ, уайымың жоқ болғаннан соң,

Қамы жоқ инедейін кейінгінің.

Қай жерге қарсы жауың қуып, шаншып,

Қатты жау қалмақ еді кердең-күрдең.

Талқыңа қуып шығып, белін буып,

Салмақты патшаларға теңелдірдім.

Менен соң күнің қысым, малың талан,

Көп болар, алты ауыз боп, көрген күнің.

Парласам бір-ақ жүзге жасым келер,

Түбіңе жетер түбі алалығың.

Бұл жақта—жапон-қытай, бұл—жақта орыс,

Біреуі алмай қоймас өнерлінің.

Менен соң қилы-қилы заман болар,

Қоңсы боп, шегір көзді адам қонар.

Атаны бала рая қылмайтұғын,

Ағаға іні қарсы табан қояр.

Біріңді-бірің шағып, күнде өлтіріп,

Мал-мүлкің, қатын-балаң талан болар.

Соратын теспей қаның, басшы болып,

Ақырың осыменен тамамдалар.

Біріңнің бақайыңнан бірің тартып,

Мен емес, мына күндер саған болар.

Мейлің қор, мен кеткен соң, мейлің зор бол,

Менен де санаулы күн ада болар.

Қос-қос орда, қос орда

Қосылып қонбас бізден соң.

6260

6270

6280

286

286

287

ЕҢСЕГЕй  БОйлы  ЕР  ЕСІМ

Бала сыйлап атасын,

Құрметтемес бізден соң.

Жетегіне ағаның

Іні жүрмес бізден соң.

Ауыз бірлік, ынтымақ,

Бола бермес бізден соң.

Бала қамын ойланып,

Ер тумайды бізден соң.

Ғылым-өнер үйреніп,

Қазақ болып қарайып,

Халық болмас бізден соң.

Қарсы тұрып қарасып,

Жаумен ұрыспас бізден соң.

Берекелі күндер боп,

Мамыр болмас бізден соң.

Тиын пара жеместен,

Төре жүрмес бізден соң.

Қалай болсаң, олай бол,

Өзім, қазақ өлген соң».

Есім хан осылай деп еді,

Барша жұрт жылап жіберді...

Дүниеге кімдер келмеді,

Құдайдан бөлек өледі.

Солар да дүниеден кетті өтіп,

Санаулы уақтылы күндер жетіп.

Есім хан балаларын үйлендірді,

Тегі бар, сұлу қыздан деректетіп.

Екі ұл екі қатыннан пайда болған,

Қояйын аттарын да мәлім етіп:

Деуші еді Көркем Уәли, Уәлибақы,

Хан болды, бұларға да кезек жетіп.

Баласы бәйбішенің, хандық тимей,

Араз боп, Үргенішке кетті өтіп.

Арасын есептесең төрт атамен

Тоқтайды хан Абылай ханға жетіп.

жүктеу/скачать 1,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: