§7.2 Температураның реакция жылдамдығының константасына тәуелділігі Реакция жылдамдығының константасы температурадан функциясы болып саналады; температураның жоғарылауы жылдамдық константасын көбейтеді. Температураның әсерін есепке алудың алғашқы қадамын Я.Г.Вант-Гофф жасаған, ол келесі эмпирикалық ережені қалыптастырды: Температураны 100С ға жоғарылатқанда, элементарлық химиялықреакциялардыңжылдамдығы2-4есегеартады. Температураны 10 градусқа көтеру кезінде, жылдамдық константасының неше есеге жоғарылауын көрсететін шама реакция жылдамдығының константасының γ температуралықкоэффициентідеп аталады. Вант-Гофф ережесінің математикалық бейнеленуін келесі түрде жазылады:
Вант-Гофф ережесі тек аз температура аралығында қолданылады, өйткені реакция жылдамдығының температуралық коэффициентінің өзі γ температурадан функциясы болып табылады; өте жоғары және төмен температураларда γ бірге тең болады (яғни, химиялық реакцияның жылдамдығы температураға тәуелді болмай қалады).
Аррениус теңдеуі
Бөлшектердің өзара әсерлесуі олар соқтыққанда болатындығы белгілі, бірақ молекулалардың соқтығысуының саны өте жоғары және, егер әр соқтығысу бөлшектердің химиялық өзара әсерлесуінеәкелсе, барлық
реакциялар іс жүзінде тез өтер еді. С. Аррениус: егер соқтығысатын молекулаларда артық мөлшердегі энергия – активтену энергиясы болған жағыдайда, молекулалардың соқтығысуы тиімді (яғни, реакцияға әкеледі) болатыныннегіз етіп алды.
Активтену энергиясы молекулалардың соқтығысуы химиялық өзараәерлесугеәкелетін энергияныңеңазмөлшері.
