ҚҰлажанов қ. С., Таусарова б. Р


§7.2 Температураның реакция жылдамдығының константасына тәуелділігі



бет79/118
Дата07.03.2023
өлшемі0,92 Mb.
#72359
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   118
§7.2 Температураның реакция жылдамдығының константасына тәуелділігі
Реакция жылдамдығының константасы температурадан функциясы болып саналады; температураның жоғарылауы жылдамдық константасын көбейтеді. Температураның әсерін есепке алудың алғашқы қадамын Я.Г.Вант-Гофф жасаған, ол келесі эмпирикалық ережені қалыптастырды: Температураны 100С ға жоғарылатқанда, элементарлық химиялық реакциялардың жылдамдығы 2-4 есеге артады.
Температураны 10 градусқа көтеру кезінде, жылдамдық константасының неше есеге жоғарылауын көрсететін шама реакция жылдамдығының константасының γ температуралық коэффициенті деп аталады. Вант-Гофф ережесінің математикалық бейнеленуін келесі түрде жазылады:



k1  
k 2  10

(7.6)



Алынған теңдеуді логарифмдесек:

k 2


k1


t 2 t1 lg , (7.7)
10

k1, k2 – t1, t2 кезіндегі реакция жылдамдығының константасы,
 - температуралық коэффициент.

Вант-Гофф ережесі тек аз температура аралығында қолданылады, өйткені реакция жылдамдығының температуралық коэффициентінің өзі γ температурадан функциясы болып табылады; өте жоғары және төмен температураларда γ бірге тең болады (яғни, химиялық реакцияның жылдамдығы температураға тәуелді болмай қалады).




Аррениус теңдеуі

Бөлшектердің өзара әсерлесуі олар соқтыққанда болатындығы белгілі, бірақ молекулалардың соқтығысуының саны өте жоғары және, егер әр соқтығысу бөлшектердің химиялық өзара әсерлесуінеәкелсе, барлық



реакциялар іс жүзінде тез өтер еді. С. Аррениус: егер соқтығысатын молекулаларда артық мөлшердегі энергия – активтену энергиясы болған жағыдайда, молекулалардың соқтығысуы тиімді (яғни, реакцияға әкеледі) болатыныннегіз етіп алды.


Активтену энергиясы молекулалардың соқтығысуы химиялық өзара әерлесуге әкелетін энергияның ең аз мөлшері.

Кейбір элементар реакция жолын қарастырайық:




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   118




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет