Лекция 5 Батыс елдеріндегі әкімшілік- мемлекеттік басқарудың жетекші ғылыи мектептері
жүктеу/скачать 38,35 Kb.
|
дәріс 3-4-5
| «сциентистским» деп атайды. Бағыттың мінездемесі болып ғылым атынан тек бихевиорализмнің сыны болып қана табылмайды, осы ғылымды бірақ сонымен қатар күштеп жеңіп алуға деген талпыныс.
Модернистер кибернетиканың,физика және математиканың теориялық және эмпиристік әдістерін кең қолданады. Математиканың статистикалық түрлі бөлімі, ең бірінші кезекте факторлық анализ, әртүрлі имитационалды моделдер, контен – анализ әдісі, абстрактылы ауызша моделдер, ойындардың теориясы – осындай негізгі әдістемелік құрал модернистердің бағыты. Алайда модернизмнің әдістемелік негізгі кемшілігі оның табиғи және дәл ғылымға сүйенетіндігімен қорытылмайды, құралдарды шектен тыс шексіз етеді, формаға келтіре отырып ғылыми анализ мемлекеттік – әкімдікті. 50 – жылдардың ортасында мемлекеттік – әкімшілік басқару теориясында құрылымды – функционалды әдіс танымал бола бастады. Бұл тұрғыда Д. Истон. Т. Парсонс, Г. Алмонд шығармалары біраз әсірін тигізді. Мемлекеттік әкімдік құрылымды – функциялық терминдерін саралай келе, американдық саясаттанушылар қабілетті немесе кедергі жасаушы интеграциялар және мемлекеттік – әкімшілік басқару жүйесіндегі тұрақтылықтарға көңіл аударды. Әлеуметтік тұрақтылық идеясын ұстаушылық үнемі американдық мемлекеттік – әкімшілік басқару мектебінің сипатын анықтаушы болады. Парсонстың ойынша мемлекеттік әкімдіктегі функционалды – құрылымды сараптама екі ұстаныммен байланысты: бөліну мен интеграция. Бөлініс құрал және шарасыз түрде конфликттіге әкелуімен тұжырымдалады. Интеграция мақсат – мүдде және мақсаттардың өзара байланысы мемлекеттік – әкімшілік басқарудың тұрақтылығын жасаумен тұжырымдалады. Басқару барысындағы бөлінуге «құрал», «қызметкер», мадақтаулар» жатады. Құрал бұл – транспорт, мекен жай, материалдық игілік, шығару құралы. Олардың арасындағы ең қажеттісі – ақша мен билік. Бұл мемлекеттік – әкімшілік жүйесіндегі бөлініс процесі жай ғана материалдық болып табылмайтының куәсі. Қызметкерлерді бөлу – шамалы ережелер белгілеу процесі құралдарға қарау және жүйелерді өңдеу, адамдарға бір айқындамадан екінші басқаларына ауысу мүмкіндігі. Бұл жерде мемлекеттік кызметкерлерді оқыту, сұрыптау және тағайындауды меңзеп тұр. Басқару процесіндегі қызметкерледі бөлуде білім бірінші фаза ғана болып алға шығады. Қызметкерлерді бөлуді жүзеге асыруда бірнеше ұстанымдар бар. Т. Парсонс төртке бөлді: әмбебаптық, партикуляризм, жетістікке жету әдісі және әмір ету әдісі. Әмбебаптық ұстанымы адамдар стандартты келісілген, барлығында жүзеге асатынын (мысалы, білім, шебер квалификация, жұмыс өтілімі т.б) бағалайды. Партикуляризм ұстанымы, керісінше, айрықша стандарттық топтарды бағалауды болжайды. Бұл ретте стандарттық топтар астарында кәсіби шеберлікті (жетістік әдісі) тұспалдауға болады немесе белгілі жарлықтар – әлеуметтік тегі, саяси адалдық, ұлт т.б.(бұйрық әдісі) Мемлекеттік – әкімшілік жүйесіндегі бөліністің үшінші түрі мараппаттар. Парсонстың айтуынша мадақтаудың ерекше түрі – мәртебенің символдық элементтері. Осы мәселеге байланысты Парсонс бедел «бөлінеді» деп болжады. құрылымды – функционалды сараптама тұрғысынан қарағанда «Мадақ» қатысты бөлініс құралы шығару және қызметкерді интеграцияса теориясының ядросы үйретеді. Мемлекеттік – әкімшілік жүйесіндегі бөліністің интеграция мен бөлініс арасындағы байланыста екі аспект бар. Біріншіден, басқару саласында каншалықты жақсы деңгейде құралдар бөлінеді. Екіншіден, ерекше анықталған процесстер арасында қалай үйлесімді. Мысалы, егер бірінші жағдайда мемлекеттік қызметкерлер қаншалықты білімді деген сұрақ тұруы мүмкін, ал екіншісінде – қолданыстағы білім жүйесі қаншалықты мамандарды біліммен қамтамасыз етеді. Белгілі америка саясаттанушысы Р. Мертон үш әмбебап жүктеу/скачать 38,35 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|