Лекция Молекулалық биология пәні Молекулалық биологияның даму тарихы Молекулалық биологияның зерттеу әдістері мен болашағы. Нуклеин қышқылдарының толық сипаттамасы


Азоттық негіздер Қант Фосфор қалдығы



Pdf көрінісі
бет4/49
Дата21.04.2023
өлшемі0,73 Mb.
#85010
түріЛекция
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   49
Байланысты:
1-лекция

Азоттық негіздер Қант Фосфор қалдығы 
 
Нуклеотидтердің құрамдық бөліктері 
 
Нуклеотидтер молекуласында азоттық негіздердің пуриндік – Аденин (А) не Гуанин (Г); немесе 
приминдік – цитозин (Ц), Тимин (Т) не Урацил (У) деген түрлері, қант ретінде – дезоксирибоза не рибоза, 1 
фосфор қышқылының қалдығы (монофосфат) кездеседі.
ДЕЗОКСОРИБОНУКЛЕИН ҚЫШҚЫЛЫНЫҢ (ДНҚ) ҚҰРЫЛЫСЫ


 
Дезоксорибонуклеин қышқылының (ДНҚ) нуклеотидтері – дезоксорибозадан, азоттық негіздерден, 1 
фосфаттан (монофосфат) құрылған, оларды – д АМФ, д ГМФ, д ЦМФ, д ТМФ деп атайды.
ДНҚ молекуласы қосширатпалы болып келеді (Ф.Крик, Д.Ж.Уотсон). Оның алғашқы, екінші реттік, 
үшінші реттік құрылыстары белгілі.
ДНҚ молекуласының алғашқы құрылысы – бір жіпшеде нуклеотидтердің (А,Г,Ц,Т) бізділікпен 
тізбектеліп орналасуы болып табылады. ДНҚ алғашқы құрылысы фосфодиэфирлік байланыс арқылы 
тұрақтанады, яғни бір жіпшедегі нуклеотидтер бір – бірімен фосфоттық топ және қанттың гидроксил тобы 
арқылы байланысқан.
ДНҚ молекуласының екінші реттік реттік құрылысы - оның екі жіпшесіндегі азоттық негіздердің бір 
– бірімен сутектік байланыс арқылы комплиментарлы байланысуы (А - Т,Г - Ц ) болып табылады. ДНҚ 
жіпшелері полярлы болады, яғни оның 5

және 3

ұштары белгілі. ДНҚ молекуласының қосширатпасы 
(тізбектері) бір – біріне антипараллель орналасқан;
(5
1
) ... АТТГАЦГГЦ ... (3
1
)  
(3
1
) ... ТААЦТГЦЦГ... (5
1
)
Қос ширатпаның бір оралымында 10 жұп нуклеотидтер кездеседі, ал оралымның ұзындығы 3,4 нм тең.
Сонымен қатар, А-Т арасында 2 сутектік байланыс болса, Г-Ц арасында 3 сутектік байланыс болады, 
сондықтанда Г-Ц байланысы, А-Т байланысына қарағанда әлде қайда мықтылау болып келеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   49




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет