Лекция тақырыбы: Тыныс алу және дауыс аппараты органдарының гигиенасы. Лекция жоспары



бет3/4
Дата15.10.2022
өлшемі27,96 Kb.
#43349
түріЛекция
1   2   3   4
Тыныс ауасының құрамы




Газдардың мөлшері, %

Газдар


Сырқы ауада

Дем шығарған ауада

Азот

78

78,8

Оттегі

20,92

16-17

Көмір қышқылы

0,033

3-4,5

Кестеде көрсетілген газдардан басқа дем алған ішке кіретін ауаның құрамында судың буы, аргон, криптон, ксенон, неон, гелий және сутегі ауадан жоғары болады, сондықтан сәл көбірек, бұл жылытылғаннан кейін азот молекулаларының кеңеюіне байланысты. Ауадағы азот пен басқа газдардың организм үшін маңызы әлі толық анықталған жоқ. Олар пайдаланылмай сыртқа қайта айдалады.


Ересек адам 1 минөтте өкпесінен 6-7 литр ауаны өткізеді. Алмасатын ауаның мөлшері адамның салмағына және бойына байланысты. Адамның бойы неғұрлым биік және салмақты болса, соғұрлым оның өкпесі арқылы ауа көп өтеді. Мысалы, ұзын бойлы адамда бұл мөлшер 1 минөтте 8 литр болса, аласа бойлы кісіде 4,5 литр.
Бірақ бұл заңдылықты балаға аударуғы болмайды, ауа балаға ересек адамнан көбірек кажет. Тіпті 2-3 жастағы баланың өкпесі арқылы 5-6 литр, кейде 7 литр ауа өтеді. Мұндай ұзақ мерзімді гипервентиляция (лат. Гипер+вентилияция-желдету) баланың дем алуының ерешелігіне жатады. Осыған байланысты балардың организмінен бу ретінде судың көптеп шығуы, бүйрек, тері арқылы көмір қышқылының сыртқа айдалуы байқалады.
Ересек кісіде тыныштық кезінде 3-4% көмір қышқыл газы айдалатын болса, балаларда пайыздық мөлшері анағұрмлым аз, мысалы, 5 жаста балада -1,7%.Дененің көрсеткіштері кеміген сайын сыртқа айдалатын көмір қышқыл газынаң мөлшері төмендейді. Бұл балалардағы гипервентиляцияға байланысты . ал денеге айдалатын көмір қышқыл газының жалпы мөлшері, дененің 1кг салмағына шаққанда, балаларда ересек адамға қарағанда көп болады.
Тыныс алудың нервтік және гуморальдық реттелуі. Тыныс алу мүшелерінің қызметінің реттелу әр дәрежедегі реттеу жолдарымен іске асады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет