Литература Республикалық педагогикалық-әдістемелік журнал Республиканский педагогико-методический журнал
жүктеу/скачать 1,32 Mb. Pdf көрінісі
|
| №5-6/2022
Қазақ тілі және әдебиеті. Русский язык и литература 19 Қазіргі қоғамды дамытудағы басым бағыттардың бірегейі оқытуды ақпараттандыру процесі болып табы- лады. Бүгінгі таңда қазақ тілінде сабақ өткізу немесе оған дайындық кезінде ақпараттық-коммуникациялық техно- логияларды қолдануға ешқашан тап болмаған мұғалім болуы екіталай, өйткені ақпараттық-коммуникациялық технологияларды енгізу адам қызметінің тиімділігін арттыруға, сондай-ақ бұл әрекетті әр тараптандыруға мүмкіндік береді. Ақпараттық-коммуникациялық техно- логиялар оқушыға уақытты сақтауға мүмкіндік беріп қана қоймайды, сонымен қатар оқу процесін қызықты етеді. Қазіргі заманғы ақпараттық-коммуникациялық техноло- гиялар ең маңызды дидактикалық принципті-көрнекілік принципін жүзеге асырады. АКТ арқылы ұсынылған ны- сандар ақпараттық, түрлі түсті, процестерді жан-жақты қарастыруға мүмкіндік береді, білімнің нақты өмірге жақындығы бұл білімді неғұрлым түсінікті етеді. Қазақ тілін қазіргі заманғы оқыту – бұл оқытуда заманауи интерактивті әдістер мен технологиялар- ды белсенді пайдалану. Әрине, бүгінгі тақырыпты талқылауда оқытушының кәсіби шеберлігі, оның оқыту әдістемесі және қолданылатын педагогикалық техно- логиялар алдыңғы орынға шығады, нәтижесінде білім алушының пәнге қызығушылығы мен ынтасы артады. Қазақ тілі сабақтарында мұғалімдер қолданатын ақпараттық компьютерлік технологиялар: I Интернет-ресурстар. Интернет-ресурстарды пайдалану мүмкіндіктері өте зор. Ғаламдық Интернет әлемнің кез келген нүктесінде орналасқан оқушыларға, оқытушыларға қажетті кез- келген ақпаратты алуға жағдай жасайды. II PowerPoint көмегімен жасалған компьютерлік дәріс – бұл экранда немесе мониторда көрсетілген ақпараттық нысандардың тақырыптық және логикалық байланысы. Дәріс барысында түрлі ақпараттық нысан- дар қолданылады: суреттер (слайдтар), дыбыстық және бейнефрагменттер. Слайдтармен, суреттермен және басқа демо-материалдармен жұмыс істеу тиімділігі, егер олар диаграммалар мен кестелерді көрсетумен толықтырылса, әлдеқайда жоғары болады. Осындай сабақтардан кейін зерттелген материал оқушының жа- дында жарқын образ ретінде қалады және оқытушыға оқушының танымдық белсенділігін ынталандыруға көмектеседі. Көбінесе аралас типтегі сабақтар өткізіледі, онда үй тапсырмасы бойынша сауалнама және жаңа материалды түсіндіру бар. III Электрондық оқулықтар. Электрондық оқулықтардың артықшылықтары: біріншіден, олардың ұтқырлығы, екіншіден, компьютерлік желілердің дамуымен байланыстың қол жетімділігі, үшіншіден, заманауи ғылыми білімнің даму деңгейіне сәйкестік. Екінші жағынан, электронды оқулықтарды құру ақпараттық материалды үнемі жаңартып отыру сияқты мәселені шешуге де ықпал етеді. Олар сонымен қатар көптеген жаттығулар мен мысалдарды қамтуы мүмкін, динамикада әр түрлі ақпаратты егжей-тегжейлі суреттейді. Сонымен қатар, электронды оқулықтардың көмегімен білімді бақылау – компьютерлік тестілеу жүзеге асырылады. Қоғамның қазақ тілін оқыту саласындағы әлеуметтік тапсырысы оқушылардың тұлғасын дамыту, оқытудың гуманистік мазмұнын күшейту, әрбір оқушының даралығына қатысты оқу пәнінің тәрбиелік, білім беру және дамытушылық әлеуетін неғұрлым толық іске асыру міндетін алға қояды. Сондықтан, білім беруді дамытудың қазіргі кезеңінде қазақ тілін оқытудың негізгі мақсаты – оқытылатын тілде мәдениетаралық қарым- қатынасқа қатысуға және өзі меңгерген шет тіліндегі сөйлеу әрекетін өз бетінше жетілдіруге қабілетті және ниет білдірген оқушының тұлғасы екендігі кездейсоқ емес. Веб технологияны сабақта қолдану – қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында білім сапасын арттырудың маңызды факторы. Соңғы жылдары мектепте жаңа ақпараттық технологияларды қолдану мәселесі жиі көтеріліп келеді. Бұл жаңа техникалық құралдар ғана емес, сонымен қатар оқытудың жаңа нысандары мен әдістері, оқу процесіне жаңа көзқарас. Қазақ тілі сабақтарында оқулықпен бірге шығарылған электронды дискілерді қолданамын. Бұл нұсқаулықта бесінші сыныпта оқытылатын көптеген тақырыптар бой- ынша әр түрлі материалдар бар. Әр түрлі деңгейдегі әр түрлі тапсырмалар әр оқушының танымдық және шығармашылық қабілеттерін дамытуға көмектеседі. Мен көбінесе сандық камераға түсіретін фотосуреттерді сабақтарда қолданамын. Сабақты дайындау және өткізу үшін мен Power Point бағдарламасын қолданамын, ол материалды тек мәтін түрінде ғана емес, сонымен қатар бейне, аудио форматтарында да ұсынуға мүмкіндік береді. Сабақ барысында мен жұмыстың әр түрлі түрлері мен формаларын қолданамын: тестілеу, өзіндік жұмыс, практикалық жұмыс, жұптарда, топтарда жұмыс, сөздік жұмыс, оқулықпен жұмыс, сараланған үй тапсыр- масы. Балалар сабақта белсенді жұмыс істейді. Баста- уыш мектептегі сабақтарға оқу материалын дайындау мен ұсынудың ең сәтті түрлерінің бірі мультимедиялық презентациялар құру деп атауға болады. Бірнеше жыл бұрын мен Microsoft Power Point компьютерлік бағдарламасын игердім. Презентациялардағы ең ба- стысы – тезис, ақпараттылық, көрнекілік, қызығушылық. Презентация – бейне ақпарат құралы ретінде балалардың дамуы мен оқуында маңызды қызмет атқарады. Табиғат суреттерін, тарихи оқиғаларды не- месе тарихи орындарды, мұражай залдарын, көркем галереяларды, көркем туындылардың экранизациясын бейнелейтін жарқын кадрлардың ауысуы балалардың қиялына, арманына кеңістік береді, көргендерімен бөлісуге, өз пікірін білдіруге ниет тудырады. Ақпараттық технологиялардың оқу-тәрбие үрдісінде қолданылуы мұғалімдердің де, оқушылардың да мүмкіндіктерін кеңейтеді. Ендеше, ақпараттық техно- логияларды үйлесімді пайдалану қазіргі таңда өзекті мәселелердің біріне айналып отырғаны даусыз. Қазіргі кезде сабақта ақпараттық технологияларды бәріміз кеңінен қолданамыз. Білім берудің озық технологияла- рын меңгермейінше сауатты да жан-жақты болу мүмкін емес. Соның бәрі компьютер, интернет, мультимедиялық құралдар және интерактивтік тақта көмегімен болмақ. Пайдаланылған әдебиеттер 1. ҚР «Білім туралы» Заңы 2. Қараев Ж. Компьютерді оқыту тәрбие процесінде пайдалану. – Алматы, 1987 ж., 25 бет. |