Бос жүріс режиміндегі трансформатордың орнын басу үлгісі. Eσ1 ЭҚК орнын басатын кернеуге ұқсас Х1 сейілтудің индуктивті ке- дергісіне I0 токты өндіру түрінде ұсынуға болады ((5.4)-формуласын қараңыз), сондай-ақ, Е1 ЭҚК орнын толтыратын кернеуді Z0 толық кедергісіне токты өндіру сияқты ұсынуға болады. Бұл кедергі таза индуктивті болмайды (I0 векторы мен (–E1) векторы арасындағы бұрыш, δ гистерезис озуының бұрыш шамасына π/2 рад-қа аз бола- ды).
Сонымен,
–E1 = I0Z0,
(5.7)
135
Мұндағы Z0 — кешенді шама ((5.5) өрнегімен салыстырыңыз, осындағы X1 шамасы — нақты, ал (–jX1) шамасы — таза жорамал сан).
Бос жүріс тогы белсенді және реактивті құрамдас бөліктеріне жіктелген, сондықтан
I0 =I0а +I0р.
(5.8)
Токты жіктеуге сәйкес Z0 кедергісі екі параллель тармақ түрінде ұсынылуы мүмкін: R0 белсенді кедергімен тармақ бойынша I0а ток өтеді, ал X0 индуктивті кедергісі бар тармақ бойынша I0р ток өтеді. R0 кедергісі гистерезис пен құйынды токтарға болаттағы (магнитті сымда) шығындарды көрсетеді, ал Х0 кедергісі негізгі магнитті ағын- ның әрекетін есепке алады.
R1 және Х1 кедергілері жүйелі қосылғандар ретінде қарастыры- лады, оған (5.6) теңдеу мен вектор диаграммасы сәйкес келеді. Он- дай жағдайда оларды Z1 толық кедергімен біріктіруге болады, сонда оның кешені
болады
Z1 = R1 + jX1,
(5.9)
1
1
ал модуль Z1 R2 X 2 . Айтылғанды ескере отырып (5.6) теңде-
уді келесі амалмен қайта жазуға болады:
U1 = I0Z0 + I0Z1 = I0( Z0 + Z1).
(5.10)
Z0 кедергісі тармақтардың параллель қосуымен ұсынылған- дықтан, ол R2 X 2 . ретінде білдірілмейді (ұқсас өрнек өткізгіштер
0 0
үшін дұрыс болады). Теориялық электротехникада қолданылатын әдістерді Z0, R0 және X0 шамаларының байланысын алуға болады, бірақ бұл жерде қажет болмайды.
, б-суретте көрсетілген (5.Y) теңдеуге бос жүрістегі трансфор- матордың ауыстыру үлгісі сәйкес келеді. Негізгі Ф0 магнит ағыны Фσ1 сейілту ағынынан әлдеқайда үлкен болғандықтан, келесі теңсіздік- тер орындалады: R0 >> R1, Х0 >> Х1, Z0 >> Z1. Бұл бос жүріс режимін- де трансформатордың параметрлерін практикалық анықтау кезінде ескеріледі; атап айтқанда, Z0 толық кедергідегі кернеу трансформа- тордың бастапқы орамасындағы U1 мәніне тең болып қабылданады. Бос жүрістегі трансформатордың параметрлерін анықтау.
Алдын көрсетілгендей, бос жүріс тәжірибесінің сұлбасына енгізіл- ген вольтметрлердің көрсеткіштеріне сәйкес (5.1-суретті қараңыз) трансформатордың өзгеру коэффициентін табады. Бос жүріс тәжіри-
Достарыңызбен бөлісу: |