Лобзин с. А. Электр машиналар

коэффициентіне:


P₂=βS_2номcosφ₂=βU_2номI_2номcosφ₂

∑Р трансформатордың жалпы шығындары, бұрын сипатталғанға сәйкес, тұрақты магнитті және айнымалы электрлік шығындардан тұрады:

0 к.ном
∑Р = P + β²Р
Осылайша, трансформатордың ПӘК өрнегі келесідей жазылады:

немесе
(5.39)

Жоғарыда көрсетілген формулалардың біреуі (5.39) ПӘК-ті бір- ліктің үлестерімен, ал екіншісі пайызбен көрсетіледі.
Трансфоматорлар шығындары үлкен емес. Сонымен кіші қуатты
трансформаторларында (1 кВ^.А дейін) номиналды ПӘК 85...95 % құрайды, ал үлкен қуатты трансформаторларында 95...99,5 % құрай- ды.
Жүктеме болмаған жағдайда (I₂ = 0; β = 0) ПӘК нөлге тең. Жүкте- ме ұлғайған кезде ПӘК жоғарылайды және кейбір β = β_мах мәндерде максимум арқылы өтеді. β_мах мәні η=f(β) функциясының экстрему- мын табу жолымен анықталу мүмкін. Ол үшін айнымалы β-ге қа- тысты берілген функцияның туындысын табу керек және оны нөлге жақындату қажет. Осындай операцияның нәтижесінде теңдеу шыға-
^ды (5.40)
Осылайша, трансформатордың ПӘК осындай жүктемеде мак-

сималды болып табылады, сонымен P
= β² Р
айнымалы электр-

к max к.ном
лік шығындар қуаты P₀ тұрақты магниттік шығындар қуатына тең болады. (5.40) өрнегінен мәнді табамыз
(5.41)
Егер, трансформатор үнемі номиналды жүктемеде жұмыс істей- тін болса, онда номиналды токта барынша ПӘК алу тиімді болады (бұл жағдайда β_мах = 1), ал егер толымсыз жүктеме әдеткі болса (екін- ші реттегі тізбектің тогы номиналдыдан аз болса), онда β_мах<1 болға- ны орынды болады.