Сипаттамалық үшбұрыш. хσмәнін анықтау кезінде құрылған S1T1A1үшбұрышы синхронды генератордың сипаттамалықүшбұрышыдеп аталады (11.14 суретінде ол штрихталған). Бұл үшбұрыштың T1A1 катеті зәкір тогымен құрылған МҚК-не про- порционал болады, яғни, зәкір реакциясын сипаттайды: егер зәкір реакциясы болмаса, онда қысқыштарда Uномкернеу генерато- рын алу үшін қоздыру тогын алу керек болады Iв.ном= ОС орнына I'в.ном= OC–T1A1Iв.ном= ОС (тұрақты ток генераторының сипаттама-
282
лық үшбұрыш арақатынасында 2.3 бөліміндегі келтірілген талқылау- ларды қараңыз). Зәкір реакциясы зәкірдің бойлық реакция ағынымен анықталатын xadиндуктивті кедергісінде кернеудің азаюын анықтай- тын C'1S'1тік кесіндісімен беріледі: Iномхad= C1A1–S'1A1= ClS'1(тағы век- торлық диаграммадағы сәйкес кесінділерді қараңыз, 11.15, асуреті). Бұрын айтылғандай, сейілу ағынының әсері сипаттамалық үшбұрыштың S1T1 катетімен анықталады. Көлденеңді осьте осы фактор МҚК-не пропорционал сейілу ағынымен байланысты O1T1 кесіндісімен ескеріледі.
Жүктеме сипаттамасы зәкірдің айнымалы тогы кезінде алынған, одан мынадай тұжырым жасауға болады, әр түрлі НИХ нүктелері үшін құрылған сипаттамалық үшбұрыштар біріне бірі тең. Бұл осы қоз- дыру тогы үшін құрылған сипаттамалық үшбұрышты оның S1 шыңы бос жүрістің сипаттамасы бойынша сырғанайтындай етіліп өзіне па- раллель болатындай етіп орналастыру керек, ал А1 шыңы жүктемелі индуктивті сипаттаманы бейнелейді (осы тәсілмен құрылған НИХ алынғаннан біршама эксперименталды түрде өзгеше болады). STAси- паттамалық үшбұрышы, оның көлденең катеті Iвосінде жатыр, оның бос жүрісінде түзу сызықты сипаттамалық аймағында Sшыңы бар.
Бұрын айтылғанды қорытындылаймыз. Қоздырудың әр түрлі нүк- телерінде сипаттамалық үшбұрыш ХХХ және НИХ координатты жа- зықтығында әр түрлі күйлерге енеді. Оған қоса, сейілу ағынының әсерін анықтайтын ОТжәне STкесінділерінің ұзындықтары өзгеріссіз қала- ды. Өзгеріссіз болып зәкір реакциясын сипаттайтын (зәкірдің МҚК-не пропорционал) ТАкесіндісінің ұзындығы да жатады. Алайда, қоздыру тогын арттыру кезіндегі магнитті қанығудың артуымен байланысты сипаттамалардың қисық-сызықтылығынан зәкір реакциясымен сипат-
талатын (Iв.ном қоздыру тогы кезінде осы кесіндінің ұзындығы ClS'1) ин- дуктивті кедергідегі Ixad кернеудің төмендеуін анықтайтын тік кесінді ұзындығы өзгеріссіз қалады. Қоздыру тогы көп болған сайын, Ixad, мәні аз болады, бұл қоздыру тогының артуы кезіндегі синхронды индуктивті
кедергінің xd төмендеуі туралы баяндалғанмен тура келеді (кедергі xd-сі xσтұрақты мәнінде xadкедергісінің өзгеру есебінен өзгереді.