сурет. Күндізгі жалпы білім беретін мектептердің жағдайлары жасалғандары

ҰЛТТЫҚ  БАЯНДАМА
 
 
114 
көбісінде 
жаратылыстану
-
математикалық 
бағыттағы
 
кабинеттері 
бар.
                         
96,2% 
мектептер
 
информатика  мен 
 
қолданбалы  техника  сыныбымен
,                         
76%  - 
математика
,  70,9%  - 
физика  сыныптарымен  қамтамасыз  етілген
. 
Сонымен 
қатар
  52,2% 
мектеп
 
география,  химия
  -  63,4% 
мен
 
биология
 
–
  62,8% 
сыныптарымен  қамтамасыз  етілген
. 
Мектеп  оқушыларының  қызметтік  даму       
                                    
2013-2015
ж  Мемлекеттік  жоспарды  жүзеге  асыру  мектептерді  материалды
-
техникалық  базасымен  қамтамасыз  етуге  және  қосымша  білім  беру  қажеттілігін 
қамтамасыз етуді көздейді.
 
Жалпы
-
гуманитарлық  бағыттағы
 
кабинеттері  бар мектептер  республикалық 
мектептің  жартысында  дерлік  бар.  Мысалы
,  78,4% 
мектептер  орыс  тілі  мен 
әдебиет  сыныптарымен
 
(
бұл  көрсеткіш  2011  жылмен  салыстырғанда
                              
3% 
төмендеді
),  77%  - 
қазақ  тілі 
(1%-
ға),  61,1%  –
 
шетел  тілдері
  (0,1%-
ға)
 
және 
                 
55,1% - 
тарих және мемлекеттік құқық негіздері сыныптарымен қамтамасыз етілген
 
(0,4%-
ке
). 
Кәсіби  бағытталған  интерактивті  техникамен  қамтамасыз  етілген  сыныптар
 
0,3%, 
кәсіби бағытта
 - 
0,4%, психологтар
 - 0,8%
мен стамотологиялық кабинеттер
 - 
5,4%. 
Алайда
  88,4%   
мектептерде  өз  кітапханалары  бар,  олардың  көрсеткіштері
 
1,9% 
түсті 
(3.2.2 
кесте
). 
Мектептердің  материалды
-
техникалық  базасы  жергілікті,  республикалық 
бюджеттен қаржыландыруды қажет ететін мәселе болып қалады. 
 
 
3.2.2  кесте.
 
Күндізгі  жалпы  білім  беру  мектептерінің  жабдықталған  сыныптары  жайлы 
мәлімет 
 
 
 
Ғылыми кабинеттердің болуы
 
2011 
2012 
бірлік
 
% 
бірлік
 
% 
физики
 
5 292 
70,9 
5 112 
69,1 
химия
 
4 734 
63,4 
4 650 
62,8 
биология
 
4 686 
62,8 
4 518 
61,0 
география
 
3 896 
52,2 
3 969 
53,6 
математика
 
5 671 
76,0 
5 479 
74,0 
информатики мен қолданбалы техника
 
7 180 
96,2 
6 905 
92,3 
Қазақ тілді
 
5 826 
78,0 
5 702 
77,0 
Орыс тілі мен әдебиет
 
6 075 
81,4 
5 802 
78,4 
Ағылшын тілі
 
4 571 
61,2 
4 525 
61,1 
Мемлекеттік құқық негіздері мен тарихы
 
4 114 
55,1 
4 111 
55,5 
Өзін
-
өзі тану
 
4 254 
57,0 
4 263 
57,6 
Дене шынықтыру залы
 
5 549 
74,3 
5 429 
73,3 
АӘД
 
4 992 
66,9 
4 969 
67,1 
кітапханалар
 
6 744 
90,3 
6 543 
88,4 
Темір мен ағаш бұйымдарын өңдеу кабинеті
 
3 065 
41,1 
2 944 
39,8 
Еңбек баулу
 
4 246 
56,9 
4 090 
55,3 
Кәсіби бағыт
 
633 
8,5 
658 
8,9 
Авто
 
жұмыс
 
321 
4,3 
317 
4,3 
Интерактивті техникамен
 
3 985 
53,4 
3 974 
53,7 
Учаскелік полиция қызметкерімен
 
1 091 
14,6 
1 283 
17,3 
психологилық
 
4 482 
60,0 
4 500 
60,8 
Тіс емдеу
 
485 
6,5 
882 
11,9 
медициналық
 
6 073 
81,4 
5 971 
80,7 
*
 
арнаулы түзету
 
ұйымының
 
есебісіз
 
Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері
 

ҰЛТТЫҚ  БАЯНДАМА
 
 
 
115 
ҚР
-
ның  СА
-
нің  мәліметтері  бойнша 
ТжКБ
 
мекемелерінде
 
материалдық
-
техникалық  база 
кәсіби  лицейлердің  колледжге  айналу  салдарынан  мекеменің 
жалпы  көлемі,  жобалау  қарқыны,  спорттық  акт  залынан,  жатақхана  көлемінен 
айрылып  қалды.  Сонымен    қатар,  колледж  желілерінің  қысқаруымен  ТЖКБ 
орталықтарының  жер  үлестерінің  көбейгендігі  байқалады 
3 485 
га  (2011 
-  83 814, 
2012 - 87 
299 га)
 
және спорт залдар –
 1 
868 м 
2  
өсті
 (2011 
–
 247 
949 м 
2
, 2012 - 
249 817 м 
2
).  
Асханалар 
жобалары 
күшейді 
–
 
7 543 
отыратын 
орынға 
өсті
                                                 
(2011 - 71 166, 2012 
–
 78 709) (3.2.3 
кесте
).  
 
3.2.3 
кесте.  Техникалық  және  кәсіби  білім  беру  орталықтарының  материалды
-
техникалық 
базасы
 
туралы мәлімет
 
 
жыл
 
ТЖК
Б ж
а
л
пы 
са
ны,
 бі
р
л
ік
 
М
е
ке
м
е
ні
ң жа
л
пы
 к
ө
л
е
м
і 
м 
2
 
Оның ішінде
 
Ж
е
р
 тел
ім
ін
ің
 к
ө
л
ем
і, 
га
 
Біл
ім
 б
е
р
у м
е
ке
м
ес
ін
ің
 
жал
пы 
кө
л
е
м
і, 
оқу
шла
р
 
о
р
ны
 
Спо
р
т зал
ын
ың
 к
ө
л
ем
і, 
м 
2
 
Акт з
а
л
ын
ың
 к
ө
л
е
м
і м 
2
 
Ж
АТАХАНА К
Ө
ЛЕМ
І 
м 
2
 
Ас
ха
на
ның
 о
тыр
а
тын
 
о
р
ын
д
а
р
 с
а
ны
 
Ө
зі
ні
ң же
ке
, 
м 
2
 
Ж
а
л
ға
 а
л
ын
ға
н 
м 
2
 
2011 
896 
4 889 074 
4 662 281 
226 793 
83 814 
533 228 
247 949 
133 410 
793 653 
71 166 
2012 
888 
4 833 100 
4 649 034 
184 066 
87 299 
528 236 
249 817 
129 926 
771 709 
78 709 
Дереккөз
: 
ҚР СА
 
мәліметтері
 
 
Жоғарғы және ЖОО
-
нан кейінгі білім беру ұйымдарының МТБ
 
талдау жасай 
отырып
  139 
республиканың  ЖОО
-
ның 
2012 
жылы
  49,6%  (69 
бірлік 
) 
мемлекеттің 
индустриалды
-
инновациялық  даму  аясында  мамандарды  дайындауды  жүзеге 
асырады.
 
Бұнымен  қоса,
  17,4% 
ЖОО
-
ры  заманауи  зертханалық  құралдармен 
қамтамасыз етілген
 (3.2.4 
кесте
).
  
3.2.4 
кесте.  Индустриалды
-
инновациялық  даму  аясында  кадрларды  дайындау  жайлы 
               
ЖОО жайлы жалпы мәлімет
  
Индустриалды
-
инновациялық даму 
аясында кадрларды дайындайтын ЖОО
 
Ғылыми зерттеу зертханалары бар ЖОО
 
% 
69 
12 
17,40 
Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері
 
 
Назарбаев  Университетінде
 
Дайындық  орталықтары  мен  Мектеп  негізінде 
халықаралық  стандарттарға  сай  30  заманауи  зертханалар  құрылған.  Мысалы, 
вибрациялық  эксперименттері  жоқ,  электронды  микроскопия,  оптикалық 
микроскапия,  физикалық  және  аналитикалық  химия,техникалық  жұмыс  мен 

ҰЛТТЫҚ  БАЯНДАМА
 
 
116 
мехотроника, 
молекулярлы 
және 
жазушалы 
биология, 
миркобиология, 
сұйықтықтар мен газдар механикасы, электронды шеберхана және т.б.
  
С.Сейфуллин  атындағы  Қазақ  агротехникалық  университетінің
 
2012  жылы 
студенттер мен ПОҚ
-
ға Щучинск қаласында зертханалық
-
оқу корпусы
 
бар
 (
жалпы 
көлемі
 
433,3 м 
2
, 
оның пайдалысы
 
–
 
307,1 м 
2
) 
және
 
Интернациональный ауылдық 
жерде
 
мал дәрігерлік клиника бар
 (
жалпы көлемі 4 090 м
2
, 
оның ішінде пайдалысы
 
–
 
2 794 м
2
). 
Шығыс  Қазақстан  облысының  Д.Серікбаев  атындағы  мемлекеттік 
университетінде 
27  мамандандырылған  ғылыми
-
зерттеу  зертханалары  мен 
Ғылыми  және  ғылыми
-
педагогикалық  мамандарды  дайындау
 
PhD  докторантура
, 
магистратура  және
 
бакалавриат
 
мамандықтары  бойынша  Д.Серікбаев  атындағы 
Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университетінде 27 мамандандырылған 
ғылыми
-
зерттеу  зертханасы
 
(
жалпы  көлемі
 
3023,89
м
2
) 
және  63  оқу 
зетханалары(жалпы көлемі
 
5396,39 м 
2
) 
бар
. 
Университеттің оқу зертханалық негізі 
химия
-
аналитикалық 
жұмыстар 
бойынша 
сертификатты 
әдістері 
бар, 
аналитикалық аппаратура метрологиялық жағынан қамтамасыз етілген.
 
Ғылыми
-
зерттеу  базаларын  дамыту  және  жетілдіру  үшін
  2011 
жылғы
                       
29 
қаңтар
 
№41  ҚР  ҮҚ  бойынша
 
ғылыми  негіздердің  даму  және  жаңалануына 
байланысты
 
«ҚР 
денсаулық 
сақтауды 
дамыту 
жөніндегі 
мемлекеттік  
бағдарламасынжүзеге 
асыру 
іс
-
шарасы 
Жоспарларын 
бекіту 
туралы» 
                     
«2011
-
2015 жылдарға арналған «Салауатты Қазақстан» және орта уақыт кезеңде 
денсаулық  сақтау  саласындағы  инновациялық  даму  шараларын  ұйымдастыру 
                                  
(
ҚР  Денсаулық  сақтау  министрлігінің  қаулысы  бойынша    №708  12.11.2011
)  
Қарағанды
 
медициналық  университетінің
 
ғылыми
-
зерттеу  орталығының  негізінде 
2012  жылы  Орталық  және  Солтүстік  Қазақстан  облыстарының  ұжымдық 
пайдалануына  гендік
-
молекулалық  зертханалар  ашылды.
 
Ұжымдық  қолданудағы 
зертхана көлемі 
 
390,1м
2
 
құрайды
. 
Білімді  дамытуыдың  2020  жылдарға  дейінгі  мемлекеттік  бағдарламасының 
мақсаты  оқу үдерісінің барлық қатысушылары  ең жақсы білім беру 
құрылымдары 
мен  технологиялармен 
қамтамасыз  ету.  Білімнің  барлық  деңгейлерін 
ақпараттандыру мәселесі заманауи өмірде өзектілігі артып келеді.
  
Интернет желісіне қолжетімділік туралы салыстырмалы талдау жалпы орта 
білім  беру  деңгейі  қолжетімділігі  деңгейі  әлде  қайда  жоғары  және  осы  көрсеткіш 
 
99,4% 
құрады. Осы мәселе ТжКБ жүйесіне қатысты ашық, оған деген қолжетімділік 
деңгейі  жарты  компьютерден  сәл  көбірек
  (57,8%). 
ЖОО
-
дағы  интерактивті 

ҰЛТТЫҚ  БАЯНДАМА
 
 
 
117 
құрылғылар  саны  колледжермен  салыстырғанда  114  бірлікке  көп,  оқу 
мекемелерінің  жалпы  санының  айырмашылығы  есебінде
  (
колледждер  саны 
               
ЖОО
-
рымен  салыстырғанда  6,4  есе  көп  ).  Сонымен  қатар  орта  білім  беру 
ұйымдары инетерактивті кабинеттері бар 
53,8% (3 974) (3.2.5 
кесте
). 
3.2.5 кесте. Білім беру ұйымдарының информатизациясы туралы мәлімет 
 
 
Білім беру 
деңгейі
 
Барлығы білім 
беретін оқу 
орындары
 
Оқу үдерісі кезіндегі қолданылатын 
компьютерлер саны
 
Интерактивті 
комолектілердің 
саны құрылғылар 
/интерактивті 
кабинеттер
 
Барлығы
 
Оның ішінде 
интернетке 
қолжетімділігі 
барлар
 
% 
ЖОО
 
139 
74 373 
58 682 
78,9 
3 057 
ТЖКБ
 
888 
47 888 
27 675 
57,8 
2 943 
ЖОБ
 
7 384 
221 030 
219 704 
99,4 
3 974 
Дереккөз: ҚР БҒМ
, 
ҚР СА
 
мәліметтері
 
 
Білімнің  дамуы  2020  Мемлекеттік  бағдарламасында  электрондық
                          
«e
-
learning»
 
бағдарламасын  оқудың  негізгі  түрі  деп  көрсетті.  Оқу  үдерісін 
автоматтандыру  бағдарламаның  мақсаты  білімді  ұйымдастырудың  2015  жылы 
мақсаттық  индикаторға  жету
  -  50%, 
электронды  білім  беру  жүйесіне  енгізген. 
Жобаны  жүзеге  асырудағы  көздеген  мақсат  оқушылардың  үлгерімдерін  көтеру 
және ауылдық және қалалық жердегі білім беру сапасының айырмашылық жою.
  
2012  жылы  электрондық  білімге  тіркелген  мемлекеттік  білім  беру 
мекемелерінің  үлесі  үлесі  7,4%  мектеп  пен  10,63%  колледжді  құрады.  Астана 
қаласы  бұндай  көрсеткіштерді  2012  жылда  көрсеткен,  колледждер  жүйесінде
 
(50%), 
одан  басқа  мектептердегі  көрсеткіші
  37,15% 
болды.  Е
-
learning  жүйесіні 
мектептер  мен  колледждер  мен  мектептерде  енгізу
 
Алматы
 
қаласында  (ЖОБ 
-
19,89%,  ТжКБ  –
  29,
17%),  Қарағанды  (ЖОБ 
-
10,26%,  ТжКБ
  -  24%) 
мен  Павлодар 
(ЖОБ
-
10,47%, ТжКБ –
 
16,22%) облыстарында (қосымша, 
3.2.4 
кесте
).  
Республикалық 
мектептердің 
99,4%, 
ал 
ауылдық 
жерлерде 
                              
99,2%  интернеттік жүйесімен қамтамасыз етілген. Толықтай
 100% 
қосылу Ақмола, 
Ақтөбе,  Алматы,  Батыс  Қазақстан,  Қарағанды,  Қостанай,  Маңғыстау,  Солтүстік 
Қазақстан  облыстарын  мен  Астана  мен  Алматы  қаласында  байқалады
                    
(қосымша, 
3.2.5 
кесте
).  
2012 жылы компьютерлік техникамен қамтамасыз ету 
7 384 
республикалық 
мектептерде  2
21 
030  бірлікті  құрады  (100%).  Ауыстыруды  қажет  ететіндер 
                  
21,2% (46 
940) компьютерлер (
3.2.2 
сурет
). 

ҰЛТТЫҚ  БАЯНДАМА
 
 
118 
3.2.2 сурет. Күндізгі жалпы білім беру мектептеріндегі компьютермен қамтамасыз ету 
туралы мәлімет 
 
 
Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері
 
 
Компьютерлік  техниканы  жаңалау  оның  моралды  және  физикалық 
тозғандығынан 
қоғамның 
заманауи 
ақпараттану 
жүйесінің 
дамуының 
қарқындауына  негізгі  шарт  болып  табылады.  Республика  бойынша  ауыстыруды 
қажет ететін компьютерлер саны
 21,2% 
құрады
. 
3.2.3 сурет. Компьютерлер
, 
ауыстыруды қажет ететіндер
 %
 
 
Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері
 
Өңірлік  аспектіде  Павлодар 
(10,3%) 
мен  Қарағанды
  (10,7%) 
облыстар 
компьютерлер  үлесі  аз,  ауыстыруды  қажет  ететін  аймақтар  ретінде  белгіленеді.
 
Алматы  қаласы 
(31,9%), 
Шығыс  Қазақстан  (31,2%)  мен  Маңғыстау
  (30,7%) 
облыстарын іске жарамсыз компьютерлер саны көп облыстар ретінде байқалады
 
(3.2.3 
сурет
, 
қосымша,
 3.2.6 
кесте
) 
ТжКБ  білім  жүйесіндегі  2012  жылы  компьютерлер  саны  мемлекеттік 
колледждарда  компьютермен  қамтамасыз  ету  қрқынды  жүрді.
 
Жалпы  саны
               
7 384 
7 384 
221 030 
46 940 
Барлық мектептер
 
Компьтендірілген 
мектептердің саны
 
Мектептерде 
компьютер 
техникасының саны
 
Ауыстыруды қажет 
ететін компьтерлер
 
31,9 
31,2 
30,7 
29,9 
28,9 
29,2 
27,5 
26,2 
24,5 
21,2 
19,6 
19,4 
18,3 
16,5 
15,4 
10,7 
10,3 
Алматы қ.
 
ШҚО
 
Маңғыстау
 
Қызылорда
 
Ақтөбе
 
Атырау
 
Астана қ.
 
Ақмола
 
Қостанай
 
РҚ
 
БҚО
 
Жамбыл
 
ОҚО
 
СҚО
 
Алматы
 
Қарағанды
 
Павлодар
 

ҰЛТТЫҚ  БАЯНДАМА
 
 
 
119 
47 888 
қолданыстағы  компьютерлерден  оқу  үдерісіне  пайдаланатындар 
мемлекеттік  ұйымдарда  22,4%  (мемлекеттік  –
 
61,2%,  жеке
 
–
  38,8%). 
Интернет 
желісіне 
қолжетімділігі 
жеке 
коледждерде, 
мемлекеттік 
ұйымдармен 
салыстырғанда
  (8% 
көп
). 
Ал  интерактивті  құрылғылар  жиынтығы  мемлекеттік 
ТжКБ жүйесінде
 
2,5 есе көп (
3.2.4 
сурет, қосымша, 
3.2.7 
кесте
) 
 
3.2.4  сурет.  Мемлекеттік  және  жеке  ТжКБ  жүйесін  компьютермен  қамтамасыз  ету  туралы 
мәлімет 
 
 
Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері
 
 
2012  жылы  республиканың
  139 
ЖОО
-
нда  интерактивті  құрылғылар  саны 
3 057 
компьютер  болды
,
оқу  үдерісінде  қолданатындары 
-  74 
373  бірліктер
, 
оның 
ішінде Интернет желісіне қосылғандары 
58 682 
құрайды. Аймақтық қордағы ЖОО
-
рвн  компьютермен  қамтамасыз  етудің  жоғарғы  деңгейі  Қарағанды
, 
Солтүстік 
Қазақстан
 
және  Батыс  Қазақстан  облыстарында  кездеседі.  Ал  керісінше  оқу 
үдерістеріндегі
 
компьютерлер  санының  аз  қолдану  үрдісі  Маңғыстау,  Ақмола, 
Қызылорда мен Ақтөбе облыстарында байқалады (қосымша, 
3.2.8 
кесте
). 
Компьютерлер  көрсеткішінің/оқушылар  қатынасы  ақпараттық  тепе
-
теңдіктің 
болмауының  негізгі  факторы  болып  табылады.  Осы  көрсеткіштер  бойынша 
жасалған  салыстырмалы  талдау  ЖОО
-
рының  компьютерлік  техникамен 
қамтылғандығын көрсетеді
 (7,4 
адам/компьютер)
. 
Мысалға, бір компьютерге 12,1 адам ТЖКБ орталықтарында және
 11,2 
адам
 
–
 
Жалпы орта білім, ЖОО
-
мен салыстырғанда
 4,7 
мен
 3,8 
адам қатынасы
.  
 
1 582 
1 076 
29 312 
18 576 
16 020 
11 655 
2 094 
849 
мемл. 
жеке 
мемл. 
жеке 
мемл. 
жеке 
мемл. 
жеке 
Компьютерлендірілген 
сыныптар саны 
Оқу үдерісінде 
пайдаланатын 
компьютерлер саны 
Оның ішінде, Интернет 
желісіне қосылғандары 
Интерактивтік 
жабдықтаржинақтарының 
саны 

ҰЛТТЫҚ  БАЯНДАМА
 
 
120 
3.2.5 сурет. Компьютерлердің оқушыларңа сәкес көрсеткіші, білім беру деңгейі, аймақ
  
Компьютерлермен 
қамтамасыз 
етілген                         
(1  компьютерге  5
-
6  адам) 
және әлемдік көрсеткіштерге 
біршама  жақындаған  өңірлік 
қордағы  ЖОО
-
р  Солтүстік 
Қазақстан  (1,4),  Қарағанды 
(6,5), Қостанай (6,7), Алматы 
(6,8) 
облыстары,  Алматы 
(6,2) 
қаласы 
мен
                        
Солтүстік  Қазақстан 
(6,4) 
облысындағы 
ТжКБ 
орталығы
.  
Сонымен  қатар  бір 
оқушыға 
шаққандағы 
компьютерлердің 
жетіспеушілігі 
мынандай 
өңірлерде 
кездеседі. 
Мысалы, 
Маңғыстау 
облысының 
көрсеткіштері     
             
1  компьютерге  29,5  адам 
ТжКБ  орталықтарында  және  
17,6  адам  жалпы  орта  білім 
беру  жүйесінде.  Ең  төменгі 
көрсеткіш 
- 
14,8 
адам/компьютер 
Жамбыл 
облысының ЖОО көрсетеді (3.2.5 сурет).
 
Білім  берудің  қолжетімділіктің  негізгі  шарттарының  бірі 
жатақханалармен 
қамтамасыз  ету 
болып  табылады
. 
ТжКБ  мен  ЖОО
-
рындағы  жатаханалармен 
қамтамасыз  ету  туралы  салыстырмалы  талдау  жасау  барысында  республикалық 
жоғарғы  білім  беру  ұйымдарында  жатақханамен  қамтамасыз  ету  көрсеткіші 
жоғары  екендігі  байқалады
. 
Мысалы,  ЖОО
-
рының  жатақханамен  қамтамасыз  ету 
пайызы ТжКБ ұйымдарымен салыстырғанда 
8,94% 
жоғары
 (
ЖОО
 
–
 
74,6%, ТжКБ
 - 
65,7%).  
10,2 
12,1 
12 
12,4 
9,5 
15,4 
9,4 
7,3 
7 
12,2 
29,5 
8,8 
6,4 
14,2 
10,7 
13,2 
11,2 
12,7 
17,5 
9,9 
13 
9,9 
15 
14,6 
12,2 
9,5 
10 
17,6 
10,2 
16,5 
13,2 
9,5 
12,5 
12,1 
8,6 
10,0 
6,8 
8,5 
7,4 
14,8 
10,6 
6,5 
6,7 
11,9 
8,5 
7,6 
1,4 
12,0 
7,0 
6,2 
7,4 
Ақмола
 
Ақтөбе
 
Алматы
 
Атырау
 
ШҚО
 
Жамбыл
 
БҚО
 
Қарағанды
 
Қостанай
 
Қызылорда
 
Маңғыстау
 
Павлодар
 
СҚО
 
ОҚО
 
Астана қ.
 
Алматы қ.
 
РҚ
 
ЖОО 
ТжКБ 
ЖОБ 

ҰЛТТЫҚ  БАЯНДАМА
 

жүктеу/скачать 11,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: