Булар акынныц даралык, стши деген бел!мде талда
нады, кебш елецд! оку-талдаудыц б1р элемент! ету кажет.
Ен. аягында сол
курылыстыц сыр-сипатын таныту, бешту
ушш Абай, Сэкен елецдерш мэнерлеп окытамыз, жаттау-
ды осы максатка лайыктаймыз.
Егер мугал!м казак поэзиясындагы
елшеулердш жал-
пы процесш жинактаймын десе, Абай мен Сэкен тусында
б1р-б!р арнаулы лекция окуына болады.
Акындык Т
1
л мен синтаксис.
Т ы — керкем шыгарма-
ныц
басты
61
р элемента Ол — ой, образ жасайды.
Образ ж асау ушш эрб1р акын, жазушы улт тшшщ
барлык байлыгын пайдалана отырып, жанрга, идеяга,
образ табигатына сай лексика мен синтаксист! айрыкша
эсерл1 ет1п колданады. Бул
эар есе акындык тш мен син-
таксистен орын алады. Оныц б1р катарын троп (сез
магынасын ауыстыру, байыту образдылык), енд1 б!р сей-
лемд!к турш фигура деп атаймыз. Бул категория кебше
автор Т1Л1 мен жанр табигатына байланысты.
Эрине, акындык тш мен синтаксист! шыгарма жэне
образ
табигатынан тыс, автор идеясынан беле талдауга
болмайды. С ез — образдыц КИ1М1. Сондыктан сезд1 об-
раздан белек алып эцпме етсек, магынасыздык пайда
болады. Тшд1 жанр — образ — идея б1рл!г!нде
таныту
керек.
Троп пен фигураныц табигаты, аныктамалары X. Ж у-
малиевтщ «Эдебиет теориясында» жаксы талданган.
Метафораны елец композициясымен талдаудыц улпс!н
жогарыда сез етпк. Акындык Т1ЛД1Ц бэр1 де сол улпде
талданбак.
Бул жерде айтарымыз: окушылар талдаудан б!р ка
тар угым алган кезде троп пен. фигуралык угымдар
жайлы
Достарыңызбен бөлісу: 
