бузу — эр! жандандыру, эр1 метафора. Образдык, тш, со-
ньщ 1Ш1Нде тецеу де сол образдык, ойга багынган.
Мысалда да, аллегориялык, романтикалык, елецдерде
де символдык шартты образдар болады. Олар белгш б1р
кезецнщ езекп мэселесш, реальдык характерлерд1 к,и-
сынды турде жинактайды.
Образ символга курылганда,
ол кебше ерекше характерд1 керсетед1 (Терек, Ж алау,
Горькийде Сундар, Дауылпаз образдары).
Фигуралык, кубылыстардыц да ой мен образга жан
б т р е т ш осындай кызметтер
1
болады. М ахамбет лирика-
сында фигуралык кубылыс кеп. «Кун кайда» риторика-
лык, сурауга курылган. Онда аллитерациялык, кубылыс-
тар да молшылык, (Мен, мен ед1м, мен ед^м),
дэл осында
ассонанс белгшер1 де бар. Бул тек елецнщ окылуын,
естшуш гана жецшдетпейд1, сонымен б
1
рге образ — куш-
Т1 характер — ток,иды. Абайдагы фигуралык-синтаксистж
кубылыстар оньщ ез образын жырлайтын романтикалык,-
субъективтж елецдершен кеб1рек табылады. Р етп жерш-
де бул ернектерд1 талдау, таныту, ереже беру кажет.
Эрине, троп
пен фигураны жалпылай эцпмелеп, прог-
раммадан озып кетуге болмайды. Осыньщ бэр1 де жеке
елещцк формалар тусында там-тумдалып, б1рте-б1рте
тус1нд1р1лу1 керек.
Ец аягында, олардыц керкемдш-образдык кызметшен
баска грамматика жагынан калай жасалатынын да ац-
гарту кажет. Тецеу
а й, -д е й журнагымен жасалады,
эпитет — уксастырылган сын-еам (Асау Терек), метафо
р а — балау. Оныц да зат ес1мд1к (Исатай арыстан), зат
ес1м мен кемекпп ет1ст1к (Арыстан ед1-ау И сатай), кесем-
шел1 (долданып, буырканып), кейде тш т
1
грамматикалык
формасыз (Советстан — алты жасар арыстан), тетен тур-
лер1 де болады, (Карацгы казак кепне, ермелеп шыгып
кун болам). Мундагы
кун — акын.
Бул мегзеу аса кур-
дел!.
Достарыңызбен бөлісу: