М е к т е п баспасы 1965 I. У ш Х кластарда эдебиет тарихын
рак Торайгыров, Денентаев поэзиясы мен прозасыныц тш1 нагыз эдеби, халыкка та- нымал тш болды. Совет дэу1ршдеп эдебиет 1
жүктеу/скачать 4,22 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1
рак Торайгыров, Денентаев поэзиясы мен прозасыныц тш1 нагыз эдеби, халыкка та- нымал тш болды. Совет дэу1ршдеп эдебиет 1 М 13 де гылми-философия- льщ, публицистикальщ, керкем эдебиеттщ тш езгеше байып, жаца сатыга кешкен, улт тшше айналган. К,аз 1 р- н эдеби Т 1 Л 1 М 13 сейлеу тшше эсер ете бастаган. Е с т сез дер жаца мазмунда колданылуда. С о ц и а л и с т мазмунга сай жаца угымдар, сездер тшдш-синтаксистш ернектер, троптар туган. Прозаныц т ш элдекайда озьщ кеткен. Сэкен тшшде метафораныц, акындык синтаксистщ бу- рын кездеспеген жаца ернектер! бар. Бул сипат езшдш 96 стал! бар авторлардыц бэршен табылады. Газет, журнал тшшщ ©31 де орасан дамыран. Е нд 1 эдеби Т1ЛДЩ туу, орныру процесш мектепте ка лай танытамыз? Ец алдымен, жазушы щырармаларын ©ткенде, олардыц Т1ЛД1К ерекшелштерш жинактай сез етш, салыстырып отырамыз. Улт Т1Л1Н1Ц халыктыры, тазалыры ушш агартушылар калай курес ашты, К1М не айтты дегенд! косымша мате риал ретшде окытып, эцпме етк 1 зем 1 з (Ыбырай, Султан- махмут т. б-)-.Ленин мен Горькийдщ тал жайында айт- кан пш рлерш туспадрш отыру кажет. Эдеби тш я 1зд щ Абай дэу1ршдег1 туррысына б1рер сабак, совет дэу1р1нде- г1 туррысына б!рер сабак арнаса да артык емес. Бхрак сол сабактар усак факилердщ кебею1мен байланысты ж урпзш уге тшс, Мысалы, Абайра дешнп стильдер тар тысы н корытканда, эдеби ткгдщ сол кездеп барлык жа- рына шолу беру кажет. Оны мурал!мдер орнына карай ©здер 1 белплейдь Эдеби эд к . Эдеби э д к дегешм!з — автордьщ ем 1 р ш ы н д ы р ы н корсету такырып, образ талрау, идея, тш, жанр колдану ерекшелкшен туатын тарихи кубылыс, к©ркемд1к тэсшдердщ, типтещйрудщ б1ркелкш г1 Эрб1р кезец эдебиетш, эар есе сыншыл реал истер мен совет эдебиетш еткенде, эдеби эдктер жайлы жинак- таушы урымдар беру, кажет. Оныц улгкш Абай мей Султанмахмут тусында эдпмеледш. Бул урым ец. алды мен жеке автор, жеке ж анрларды 'талдау тусында керК шп отырура тшс (Абай лирикасы, романдар, повестер). Сонымен б 1 рге сыншыл реализмнщ тууы процесш Абай мен Тррайш ров тусында арнаулы лекциямен жинакта- ран жен. Бул туста сыншыл реализм жайындагы Белин ский, Чернышевский, Горький пш рлерш пайдалаяамыз. Сыншыл реализм бгрден тумаран. Реализм элемент- тер1 Махамбет жырларында болран. Сонымен бгрге онда романтизм элементще толрау стилшде бой керсеткен. Ол куыич кейшкер ж асау, шаруалар козралысын жырлау пафосынан туады. Соран тэн образдык тш н д е де троп- тык, фигуралык кубылыстар болтан. , ' Ж азба эдебиегпк рухтары ромайтизм Абайдын квндл куш жырларында, Магауияныц «Медрат — Касым» поэ- масында бар. Романтизм стилгн, Махамбет, Марауия тусында эцпмелейм^з, оныц эдктен турац образдык жуйесш арнайы таныту кёрек. 7 Э. К,оцыратбаев. |