1
рак Торайгыров, Денентаев
поэзиясы мен прозасыныц тш1 нагыз эдеби, халыкка та-
нымал тш болды.
Совет дэу1ршдеп эдебиет
1
М
13
де гылми-философия-
льщ, публицистикальщ, керкем эдебиеттщ тш езгеше
байып, жаца сатыга кешкен, улт тшше айналган. К,аз
1
р-
н эдеби Т
1
Л
1
М
13
сейлеу тшше эсер ете бастаган. Е с т сез
дер жаца мазмунда колданылуда. С о ц и а л и с т мазмунга
сай жаца угымдар, сездер тшдш-синтаксистш ернектер,
троптар туган. Прозаныц т ш элдекайда озьщ кеткен.
Сэкен тшшде метафораныц, акындык синтаксистщ бу-
рын кездеспеген жаца ернектер! бар. Бул сипат езшдш
96
стал! бар авторлардыц бэршен табылады. Газет, журнал
тшшщ
©31
де орасан дамыран.
Е
нд
1 эдеби Т1ЛДЩ туу, орныру процесш мектепте ка
лай танытамыз? Ец алдымен, жазушы щырармаларын
©ткенде, олардыц Т1ЛД1К ерекшелштерш жинактай сез
етш, салыстырып отырамыз.
Улт Т1Л1Н1Ц халыктыры, тазалыры ушш агартушылар
калай курес ашты, К1М не айтты дегенд! косымша мате
риал ретшде окытып, эцпме етк
1
зем
1
з (Ыбырай, Султан-
махмут т. б-)-.Ленин мен Горькийдщ тал жайында айт-
кан пш рлерш туспадрш отыру кажет. Эдеби тш я 1зд щ
Абай
дэу1ршдег1 туррысына б1рер сабак, совет дэу1р1нде-
г1 туррысына б!рер сабак арнаса да артык емес. Бхрак
сол сабактар усак факилердщ кебею1мен байланысты
ж урпзш уге тшс, Мысалы, Абайра дешнп стильдер тар
тысы н корытканда, эдеби ткгдщ сол кездеп барлык жа-
рына шолу беру кажет. Оны мурал!мдер орнына карай
©здер
1
белплейдь
Эдеби эд к . Эдеби э д к дегешм!з — автордьщ ем
1
р
ш ы н д ы р ы н
корсету такырып, образ талрау, идея, тш,
жанр колдану ерекшелкшен туатын тарихи кубылыс,
к©ркемд1к тэсшдердщ, типтещйрудщ б1ркелкш г1
Эрб1р кезец эдебиетш, эар есе сыншыл реал истер мен
совет эдебиетш еткенде, эдеби эдктер
жайлы жинак-
таушы урымдар беру, кажет. Оныц улгкш Абай мей
Султанмахмут тусында эдпмеледш. Бул урым ец. алды
мен жеке автор, жеке ж анрларды 'талдау тусында керК
шп отырура тшс (Абай лирикасы, романдар, повестер).
Сонымен б
1
рге сыншыл реализмнщ тууы процесш Абай
мен Тррайш ров тусында арнаулы лекциямен жинакта-
ран жен. Бул туста сыншыл реализм жайындагы Белин
ский, Чернышевский, Горький пш рлерш пайдалаяамыз.
Сыншыл реализм бгрден тумаран. Реализм элемент-
тер1 Махамбет жырларында болран. Сонымен бгрге онда
романтизм элементще толрау стилшде бой керсеткен.
Ол куыич кейшкер ж асау, шаруалар козралысын жырлау
пафосынан туады. Соран тэн образдык тш н д е де троп-
тык, фигуралык кубылыстар болтан.
, '
Ж азба эдебиегпк рухтары ромайтизм Абайдын квндл
куш жырларында, Магауияныц «Медрат — Касым» поэ-
масында бар. Романтизм стилгн, Махамбет, Марауия
тусында
эцпмелейм^з, оныц эдктен турац образдык
жуйесш арнайы таныту кёрек.
7 Э. К,оцыратбаев.
Казак; эДебйетЫде сбЦйаЛйст
Достарыңызбен бөлісу: |