М е к т е п баспасы 1965 I. У ш Х кластарда эдебиет тарихын


п жагынан  эдеби тшдщ б1рте-б1рте туу процесшен алатын орны да  бар. вй тк еш эдеби тш деген1М1з — б 1



Pdf көрінісі
бет90/116
Дата17.12.2022
өлшемі4,22 Mb.
#57753
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   116
1
п жагынан 
эдеби тшдщ б1рте-б1рте туу процесшен алатын орны да 
бар. вй тк еш эдеби тш деген1М1з — б
1
рте-б
1
рте туатын
95


кубылыс. Эрк1м Т1ЛД1 ез табыныц кезкарасына икемдей 
турса да, тш жалпы хальщтык, болгандьщтан, эдеби тш- 
дщ туу, даму, ондары хальщтык мазмун мен тшдщ орны- 
руынан жеке стильдер де бел гш турде орын алады.
Ж азба эдебиет1М1з, эдеби тш м1з Ыбырай, эаресе 
Абай, тусында дамыды, ол каз1рп эдеби тш м1зге улп, 
непз болды. Арартушы эдебиет стилшщ уш булары 
болды: а) толрау поэзиясыныц дэстур1, э) хальщтыц таза 
сейлеу тшш эдеби турде колдану, б) 
ш ы р ы с т ы к
дэстурге 
карсы орыс эдебиетшдеп улгшерд! эдебиетке енпзу 
арартушылардын, эдебиетке халыктык рух беру макса- 
тынан туран жацальщтар 
болатын. Абай 
Бухармен 
Шортанбай стшпн феодалдык мазмунра кызмет еткен 
поэзия деп сынайды. Б
1
рак олар толгау жырыньщ дэс- 
турлш формасынан тугелдей безген жок. Мысалы, Ыбы­
рай елецдершщ елшеу! бурынры толрау стилшен кеп 
бетен емес. 0лшеу1 — жыр. Абайдыц алрашкы елецде- 
ршде де бул стиль элемент бар, б^рак ондары мазмун 
жаца болды.
Агартушылар эдебиеттеп хальщтык мазмунды, про­
гресс идеясын жырлаушы, орньщтырушы болгандьщтан, 
олар эдебиетке жалпыхальщтьщ такырыпты, халык об- 
разын мол енпзш, окушы табигатын, акын кызметш 
жацартты. Олар шырармасын калыц кепшшшке арнады. 
Сол уиин халыктын сейлеу тшш эдебиетке непзп эле­
мент етш енпздь (Мысалра Абайдыц «Жаз», «К,араша, 
жел токсан мен сол б!р ек1 ай» деген елендерш карацыз.)
XX расыр басындары сыншыл реалистер Абай баста- 
ран хальщтык мазмун мен тшд1 одан ары дамытты. Бул 
кезецде публицистика туды («Айкап»). Торайгыров улт 
тшшщ тазалыгы ушш куреси. «Айкап» тш н д е татаризм 
элемент болыцкырады. Б


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   116




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет