М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан
Қарынның қимыл-əрекеті (моторикасы)
жүктеу/скачать 0,67 Mb.
|
Адам және жануарлар физиологиясы УМКД
- Бұл бет үшін навигация:
- Əдебиеттер
Қарынның қимыл-əрекеті (моторикасы)Қарың қабырғасындағы бірыңғай салалы еТтер қарынға келііі түскен асты шырынмен араластырады. Қарын сөлі сіңген соң оның карыннан ішекке көшуін қамтамасыз етеді. Асты жұтқан -əттен бастап қарын еттері біразға дейін босаңсиды, мұны астьщ рефлекстік релаксациясы деп атайды. Одан əрі тағам түріне карай қарыц қимылы күшейе бастайды. Қарын еттерінің жиырылуы фазалық жəне тонустық жиыры-лу болып екіге бөлінеді Фазалық жиырылу дегеніміз негізінен перистальтикалық жиырылу, яғни толқын тəрізденіп бүлкілдеу. Минутіне үш толқын пайда болады. Тонустық жиырылу көпке созылады, жəне жиірек .(минутіне б:—7 рет) байқалады. Ішіне баллон енгізіп, қарьш қимылын, қарын қуысының кы-сымын манометрмең өлшеп, тіркей отырып, үш түрлі қимыл тол-қынын жазып алуға болады. Толқан биіктігі жиырылу күші мен қарын қысымын көрсетеді. Толқындардың біреуі онша биік емес, небəрі 5—20 секундке созылады, ал екінші бір толқын бұдан ұзағырақ (12—60) жəне биіктеу келеді. Бұлардың екеуі де пе-ристальтикалық қимылдар, шырышты кабық бетіндегі асту жо-ғарыдан төмен карай жылжытып отырады, бірақ қарын куысын-дағы асқа əлі келмейді, толқынның үшінші түрі күрделірек жəне 256 кан гастрин гормоны бөлініп шығады. Гастрин шығару процесін узакка (6—7 мин) созылады. Бұл толқын қарын қысымы күшей-ген кезде пайда болады, оның əсерінен қарын пилорусы əлсін-əлсін жиырылып, астың он екі елі ішекке етуін қамтама-сыз етеді. Қарын қимылын кезеген жүйке күшейтеді, ал симпа-тикалық жүйке тежейді. Қарын релаксациясы • кезеген жүйкенің қозуынан, гуморальдық заттардан (гастрин, мотолин, инсулин, серотонин) қарын қимылын күшейтеді, ал секретин, панкреоза-мин, пептидтер тежейді. Əдебиеттер:Х.Н.Сəтпаева „Адам физиологиясы 242-252 беттер Дəріс №12Тақырыбы: Ас қорыту Дəріс мазмұны:1 Астың қарыннан он екі елі ішекке өтуі 2 Құсу 3 Он екі елі ішектегі ас қорытылу 4 Үйқы безі жүктеу/скачать 0,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|