Беріктік категорияларының арақатынасы

Беріктік категорияларының арақатынасы

1. 
   Машина детальдарының ұзақмерзімділігін көтерудің қандай әдістерін білесіз?
   
2. 
   Машина детальдарының ТВ4 беттік шынықтырудың принцип- терін түсіндіріңіз.
   
3. 
   Қатты карбюратизаторлармен көміртектендіру процесі қалай жүргізіледі?
   
4. 
   Детальдарды азоттау процесі жайлы айтыңыз. Азоттауға түсетін детальдарға мысал келтіріңіз.
   
5. 
   Циандаудың көміртектендірумен салыстырғандағы артықшы- лықтары қандай?
   
6. 
   Машина детальдарын бытыра ағындарымен беріктендіру процесі қалай жүргізіледі?
   
7. 
   Аунақшалармен аунату әдісі қандай детальдарды беріктеуге арналған?
   
8. 
   Аунатуға арналған аунақшалар қандай материалдардан жасала- ды?
   
9. 
   Қатты қорытпалармен балқыту дегеніміз не?
   
10. 
    Термиялық (беттік шынықтыру) және химия-термиялық (көміртектендіру, азоттау) өңдеу жайлы айтып беріңіз.
    
11. 
    Жоңқасыз механикалық өңдеудің (аунақшалармен таптау) мәні неде?
    
12. 
    Бринель бойынша қаттылық санын қалай анықтайды?
    

4. тарау. ТиПТІК дЕТАлЬдАРды өндІРу ТЕхнОлОГияСы

1. 
   Білік және ось типтес детальдарды дайындау
   

Көлік техникасы конструкцияларында негізінен сатылы біліктер мен осьтер қолданылады, олардың дайындамалары ретінде дөңгелек прокат, еркін созумен алынатын соғылмалар және қалыптамалар пай- даланылады (4.1-сурет).

Әртүрлі біліктерді (тегіс, сатылы, біртұтас және құбырлы) кон- струкциялау кезінде негізгі белгілері ретінде олардың қаттылықтары алынады. Егер біліктің ұзындығының оның диаметріне қатынасы 15-тен аспаса, онда білік қатты деп есептеледі, осы қатынас 15-тен асқан біліктер қатты емеске жатады, оларды сүйеуіштердің көмегімен өңдейді. Біліктер көбінесе болат 45 немесе болат 40-тан жасалады, ал кей жағдайда 40Х, 18ХГТ маркалы легірленген болаттардан дайында- лады. Кішісериялы өндірісте осьтер мен біліктер әмбебап токарлық- бұрандакескіш станоктарда, ал ірісериялы өндірісте көпкескішті және гидрокөшірмелі автоматтарда өңделеді.

• 
  біліктер мен осьтер материалдарында жарықшақтар, сызаттар болмауы тиіс, аталған ақауларды пісіріп жөндеуге тыйым салынады;
  
• 
  500 мин^-1-ден жоғары айналу жиілігінде жұмыс істейтін біліктер- дің статикалық жағдайда 1м ұзындыққа 0,1 мм-ге дейін, бірақ біліктің барлық ұзындығына 0,2 мм-ден аспайтын, ал 500 мин^-1-ден төмен ай-
  

• 
  егер біліктің өз ұзындығынан 0,016-ден жоғары майысуы болса, онда оны салқын күйінде де түзетуге болады, үлкен майысуларда білікті қыздыру арқылы түзетеді;
  
• 
  білік осінің кілтектік ойықтарының параллельдіктен ауытқуы 1:1000-ден аспауы тиіс.
  

• 
  кесу – дайындаманы кескіш станокта дискілі арамен кесу;
  
• 
  фрезерлік-центрлеу – дайындаманы өлшемі бойынша кесу және центрлейтін тесіктерді бұрғылау. Біліктің ұзындығы үлкен болса, опе- рацияны горизонталь-кескіш станоктарда орындайды;
  
• 
  токарлық – припускімен ажарлайтын жерлерде шетмойын мен мойыншаларды өңдеу;
  
• 
  фрезерлік – оймакілтектерді өңдеу горизонталь-фрезерлік ста- нокта бөлгіш жабдықтар арқылы фрезерлеумен немесе оймакілтектік фрезерлік станокта кесумен жүргізіледі. Оймакілтектер, сонымен бірге тарту, суық таптау, жону тәсілдерімен де жасалады;
  
• 
  ажарлау – шетмойын мен мойыншаларды айналдырып-ажарлау станоктарында ажарлайды, ал оймакілтектерді оймакілтектік фрезерлік немесе жазықажарлау станоктарында ажарлайды;
  
• 
  бұрғылау – біліктер мен осьтердегі қасбеттік тесіктерді бұрғылау горизонталь-кескіш немесе радиалды-бұрғылау (детальдар ұзындығы өте ұзын болмаған жағдайда) станоктарында бұрғыланады.