Майхиев Даурен Кулибекулы Военное искусство Чингисхана: история подготовки и применения вооруженных сил

АННОТАЦИЯ 

к диссертации на соискание ученой степени доктора философии (PhD) 

по специальности 6Д100000 – Военное дело и безопасность 

 

Майхиев Даурен Кулибекулы 

Военное искусство Чингисхана: история 

подготовки и применения вооруженных сил 

 

Актуальность 

диссертации 

обусловлена 

необходимостью 

активизации 

научных 

изысканий, 

направленных 

на 

сохранение 

исторического  наследия  казахского  народа.  Одним  из  важных  периодов  в 

истории  Казахстана  является  эпоха  грандиозных  монгольских  завоеваний 

XIII столетия. Об актуальности данной исторической эпохи свидетельствует 

то, что в июне 2013 г. состоялось расширенное заседание Межведомственной 

рабочей группы по изучению национальной истории Республики Казахстан. 

Перед  историческим  сообществом  была  поставлена  задача  -  воссоздать 

реальную  картину  событий  периода  империи  Чингисхана,  понять  его 

этническую  природу,  так  как  период  Великих  монгольских  завоеваний 

является одним из важных исторических этапов в истории народов Евразии.  

Цель  исследования  -  на  основе  анализа  исторических  источников, 

военной  и  специальной  научной  литературы  провести  комплексное 

исследование  военного  искусства  Чингисхана  в  контексте  истории 

подготовки и применения вооруженных сил Монгольской империи. 

Для  достижения  цели  исследования  в  диссертации  поставлены 

следующие научные задачи:  

– изучить  степень  научной  разработанности  военного  искусства 

Чингисхана  в  истории  Монгольской  империи,  создать  эмпирическую  базу 

исследования  из  анализа  военной  и  исторической  литературы  и 

сохранившихся исторических источников;  

– выявить  исторические  условия  и  факторы,  предопределившие 

развитие военного искусства Чингисхана; 

– рассмотреть 

военно-политическую 

деятельность 

Чингисхана, 

направленную  на  подготовку  вооруженных  сил,  повышение  уровня  боевой 

готовности и боеспособности войск; 

– показать  особенности  тактики  ведения  боевых  действий  в  военном 

искусстве  монголов  в  начале  XIII  века,  военную  стратегию  Чингисхана  в 

применении  вооруженных  сил  в  войнах  с  оседло-земледельческими 

государствами - Си Ся, Цзинь и Хорезмом.  

Объектом  исследования  является  военная  история  Монгольской 

империи в эпоху Чингисхана.  

Предметом  исследования  выступает  история  военного  искусства 

Чингисхана по подготовке и применению вооруженных сил. 

Хронологические  рамки  исследования  охватывают  ключевой 

исторический  период  политико-административной  и  военной  деятельности 

Чингисхана и Монгольского государства (1189-1227 гг.).  

Такой выбор хронологии объясняется тем, что именно на этот период 

приходится  становление  и  развитие  военного  искусства  Чингисхана, 

происходят  все  важнейшие  военные  события  с  его  непосредственным 

политическим участием. 

Научная новизна исследования заключается в следующем: 

– на  основе  системного  анализа  источников,  военной  и  исторической 

литературы  по  военной  истории  Монгольской  империи  выполнен 

историографический обзор военного искусства Чингисхана; 

– систематизирована  накопленная  в  течение  длительного  времени 

источниковая  база,  позволяющая  рассматривать  организационные  основы 

военного искусства Чингисхана в военной практике монголов XIII столетия; 

– проведено  исследование  по  выявлению  естественно  сложившихся 

исторических условий и факторов, повлиявших на практическое содержание 

развития военного искусства Чингисхана; 

– рассмотрена 

военно-политическая 

деятельность 

Чингисхана, 

направленная  на  подготовку  вооруженных  сил,  повышение  уровня  военной 

подготовки и боеспособности войск;  

– раскрыта  история  применения  Чингисханом  вооруженных  сил  в 

завоевательных  войнах,  выявлены  особенности  его  военного  искусства  и 

тактические способы ведения боевых действий войсками.  

Практическая  значимость  исследования  состоит  в  том,  что 

качественный 

рост 

в 

отечественной 

военно-исторической 

науке 

исследований  по  военному  искусству  средневековых  государств,  а  также 

фактический  материал,  основные  положения,  обобщения  и  выводы 

диссертации  будут  способствовать  формированию  объективных  знаний  у 

современного поколения о военном искусстве Чингисхана.  

Результаты  работы  могут  быть  использованы  в  научной  и 

педагогической деятельности, при дальнейшей разработке вопросов военного 

искусства  средневековых  кочевых  народов  Азии.  В  процессе  изучения 

военной истории и истории военного искусства в военно-учебных заведениях 

Казахстана  для  развития  и  формирования  военного  мышления,  расширения 

кругозора  офицеров  как  средство  достижения  тесной  связи  военно-

исторической, тактической и оперативно-стратегической подготовки. 

Включение  результатов  данного  исследования  в  государственные 

культурно-гуманитарные  программы,  как  важной  части  военной  истории 

Казахстана,  позволит  сохранить  разноаспектные  военно-исторические 

традиции, во всем их многообразии, как наше культурное достояние. 

Непосредственным  вкладом  в  научном  осмыслении  военной  истории 

Монгольской  империи  является  воссоздание  истории  военного  искусства 

Чингисхана в материалах данной докторской диссертации. Это позволяет нам 

обосновать  новые  исторические  знания  в  изучении  формирования  военной 

системы империи Чингисхана  и его правопреемников  XIII - XV столетий, а 

также аргументировать теоретические подходы в современной казахстанской 

военной историографии.  

Апробация  и  внедрение  результатов  исследования.  Диссертация 

обсуждена  на  заседании  кафедры  оперативного  искусства  факультета 

военного  и  государственного  управления  Национального  университета 

обороны. Протокол №--- от 11.04.2014 г. 

Научные результаты и выводы по теме диссертации апробированы: 

– на международных научных конференциях в Республике Казахстан;  

– в материалах зарубежных международных конференций (г. Казань); 

– в  международном  научном  издании,  имеющем  ненулевой  импакт-

фактор или входящим в базу данных компании Scopus; 

– в  изданиях,  рекомендованных  Комитетом  по  контролю  в  сфере 

образования  и  науки  Министерства  образования  и  науки  Республики 

Казахстан, и в других изданиях; 

– в акте внедрения в учебный процесс Военного института Сухопутных 

войск  в  2013-2014  учебном  году  материалов  научного  исследования 

докторанта  Национального  университета  обороны  полковника  Майхиева 

Д.К. 

Структура  диссертации.  Диссертационная  работа  изложена  на  176 

страницах  машинописного  текста  и  состоит  из  введения,  3  разделов, 

заключения,  списка  использованных  источников  и  приложений  на  3 

страницах.  

В первом разделе «Историография и источниковая база исследования 

военного  искусства  Чингисхана»  проанализированы  исторические  труды  и 

источники исследования, конкретно-исторические процессы, происходившие 

в  эпоху  Чингисхана.  Все  рассмотренные  источники  несут  важную 

информацию о военной истории монгольского государства эпохи Чингисхан.  

Во  втором  разделе  «Исторические  условия  развития  военного 

искусства  Чингисхана»  выявлены  исторические  условия  и  факторы, 

предопределившие  развитие  военного  искусства  Чингисхана,  явившиеся 

серьезной предпосылкой к созданию, подготовке мощных вооруженных сил. 

Совокупность  выявленных  факторов  и  условий  способствовала  решению 

целого  ряда  взаимосвязанных  задач,  в  том  числе  определению  сущности 

военно-политической деятельности Чингисхана. 

В  третьем  разделе  «Военное  искусство  Чингисхана  в  завоевательных 

войнах»  установлено,  что  все  дисциплинарные  и  организационные 

нововведения  в  вооруженных  силах,  проведенные  Чингисханом,  явились 

важнейшими  факторами  к  внедрению  тактических  новинок  в  боевые 

действия  войск.  В  ходе  работы  исследованы  и  выявлены  основы  военной 

стратегии в войнах Чингисхана. 

Диссертационное 

исследование 

соответствует 

контексту 

государственной  политики  Республики  Казахстан  по  сохранению 

культурного 

наследия 

и 

отвечает 

вопросам 

подготовки 

высококвалифицированных  профессиональных  военных  кадров  в  высших 

военных учебных заведениях Вооруженных Сил Казахстана в русле ведущих 

современных тенденций развития мировой военно-исторической науки. 

 

6D100000 – Әскери іс және қауіпсіздік  мамандығы бойынша 

философия докторы (PhD) ғылыми дәрежесін 

алу үшін ұсынылған диссертацияға 

АННОТАЦИЯ 

 

Майхиев Даурен Кулибекулы 

Шыңғысханның әскери өнері: қарулы күштерді даярлауы және 

оны қолдану тарихы  

 

Зерттеу  тақырыбының  өзектілігі  қазақ  халқының  тарихи  мұрасын 

сақтай  отырып  дәріптеуге  бағытталған  ғылыми  зерттеулерді  жандандыру 

қажеттілігімен шарттасуымен байланысты. 

Қазақстан  тарихындағы  айтулы  кезеңдердің  бірі  ХІІІ  жүзжылдықтағы 

аса  ірі    моңғол  шапқыншылығы  дәуірі  болып  табылады.  Қазақстан 

Республикасының ұлттық тарихын зерделеу жөніндегі 2013 жылғы маусымда 

өткен Мекемеаралық жұмыс тобының кеңейтілген мәжілісі аталмыш тарихи 

дәуірдің өзектілігін айқындайды. 

Қазіргі  кезде  тарихи  қауымдастықтың  алдына  келелі  міндеттер 

қойылып отыр, ол – Шыңғысхан империясындағы тарихи кезеңінің шынайы 

бейнесін жасап шығару, оның этникалық табиғатын ұғыну болып табылады, 

өйткені Ұлы моңғол шапқыншылық дәуірі Еуразия халықтары тарихында аса 

маңызды кезеңдердің бірі ретінде танылған. 

Ғылыми  зерттеудің  мақсаты  –  тарихи  дереккөздерді,  әскери  және 

арнаулы ғылыми әдебиеттерге талдау жұмыстарын жүргізу негізінде Моңғол 

империясының  қарулы  күштерді  даярлауы  мен  оны  қолдану  контексінде 

Шыңғысханның әскери өнеріне кешенді зерттеу жұмысын жүргізу. 

Анықталған мақсатқа сәйкес, келесі ғылыми міндеттер қойылды: 

– Моңғол  империясы  тарихында  Шыңғысхан  әскери  өнерінің  ғылыми 

зерттелу  дәрежесін  сараптау,  әскери  және  тарихи  әдебиеттер  мен  сақталып 

келе  жатқан  қалған  тарихи  деркеккөздер  талдамалары  арқылы  зерттеудің 

эмпирикалық базасын құрастыру;  

– Шыңғысханның  әскери  өнері  дамуын  алдын  ала  анықтаушы  тарихи 

жағдайлардың шарттары мен себеп-салдарын саралау; 

– қарулы  күштерді  даярлауға,  ұрыс  дайындығы  мен  әскердің  ұрысқа 

дайындығы  деңгейін  көтеруге  бағытталған  Шыңғысханның  әскери-саяси 

қызметін қарастыру; 

– ХІІІ  ғасырдың  басындағы  моңғолдардың  әскери  өнерінде  ұрыс 

қимылдарын  жүргізу  тактикасының  ерекшеліктерін,  Шыңғысханның 

отырықшы-егіншілікпен  айналысушы  мемлекеттер  -  Си  Ся,  Цзинь  және 

Хорезммен  болған  соғыстарда  қарулы  күштерін  қолданудағы  әскери 

стратегиясын ашып көрсету.  

Зерттеу  нысаны  Шыңғысхан  дәуіріндегі  Моңғол  империясының 

әскери тарихы болып табылады. 

Зерттеу  пәні  ретінде  қарулы  күштерді  даярлау  мен  қолданудағы 

Шыңғысхан әскери өнерінің тарихы дәйектелді.  

Зерттеудің 

хронологиялық 

аясы 

Моңғол 

мемлекеті 

мен 

Шыңғысханның  саяси-әкімшілік  және  әскери  қызметіндегі  (1189-1227  жж.).  

негізгі тарихи кезеңдерін қамтиды.  

Хронологияның  бұлай  іріктелуі  себебі,  Шыңғысхан  әскери  өнерінің 

құрылуы  мен  дамуы  нақ  осы  кезеңнен  басталып,  барлық  маңызды  әскери 

оқиғалар оның тікелей қатысуы арқылы өтуімен түсіндіріледі.  

Зерттеудің ғылыми жаңалығы келесі тұжырымдамаларды құрайды: 

– Моңғол  империясының  әскери  тарихы  бойынша  дереккөздер,  әскери 

және  тарихи  әдебиеттер  негізінде  Шыңғысханның  әскери  өнеріне 

тарихнамалық шолу жасалды; 

– ХІІІ  жүзжылдықтағы  моңғолдардың  әскери  іс-тәжірибесінде 

Шыңғысхан  әскери  өнерінің  ұйымдастырушылық  негізін  зерделеуге 

мүмкіндік беретін, ұзақ уақыт бойы жинақталған тарихи дереккөздер базасы 

жүйеленді; 

– Шыңғысхан  әскери  өнері  дамуының  практикалық  мазмұнына  ықпал 

етуші табиғи қалыптасқан тарихи шарттар мен деректерді анықтау бойынша 

зерттеулер жүргізілді; 

– Шыңғысханның  қарулы  күштерді  даярлауға,  әскери  дайындық  пен 

жауынгерлік  ұрысқа  қабілеттілікті  көтеруге  бағытталған  әскери-саяси 

қызметі анықталды;  

– Шыңғысхан  жаулап  алған  соғыстардағы  қарулы  күштерді  қолдану 

тарихы сарапталып, оның әскери өнері және әскерлермен ұрыс қимылдарын 

жүргізудегі тактикалық тәсілдері анықталды.  

Зерттеу жұмысының практикалық маңыздылығы  отандық әскери-

тарихи  ғылымда  ортағасырлық  мемлекеттердің  әскери  өнері  жөніндегі 

зерттеулердің 

сапалық 

өсуімен 

байланысты 

болмақ, 

сондай-ақ 

диссертацияның  нақты  материалдары,  негізгі  жағдайлары,  қорытындылары 

мен тұжырымдары Шыңғысханның әскери өнері туралы заманауи ұрпақтың 

нақты білімін қалыптастыруға ықпал ететін болады.  

Зерттеу  жұмысының  нәтижелері  ғылыми  және  педагогикалық 

қызметтерде, Азияның ортағасырлық көшпенді халықтарының әскери өнерін 

бұдан  ары  қарай  зерделеу  барысында  қолдануға  болады.  Қазақстанның 

әскери-оқу  орындарында  әскери  тарих  пен  әскери  өнер  тарихын  зерделеу 

барысында    әскери  ойлауды  дамыту  және  қалыптастыру,  офицерлік 

дүниетанымды  әскери-тарихи,  тактикалық  және  оперативті-стратегиялық 

дайындықпен тығыз байланыста қол жеткізу құралы ретінде қолданыс табуы 

мүмкін. 

Аталмыш  зерттеудің  нәтижелерін  Қазақстан  әскери  тарихының 

маңызды  бөлігі  ретінде  мемлекеттік  мәдени-гуманитарлық  бағдарламаларға 

енгізу, мәдени мұра ретіндегі алуан қырлы әскери-тарихи дәстүрлерді сақтап 

қалуға ықпал етеді.  

Моңғол  империясының  әскери  тарихын  ғылыми  тұрғыдан  түсінуге 

қосылатын 

тікелей 

үлес 

аталмыш 

докторлық 

диссертация 

материалдарындағы  Шыңғысханның  әскери  өнерін  жаңғырту  болып 

табылады.  Бұл  бізге  Шыңғысхан  империясы  мен  оның  XIII-XV 

жүзжылдықтағы  мирасқорларының  әскери  жүйесін  қалыптастыруды 

зерделеуде  жаңа  тарихи  білімдерді  негіздеуге,  сондай-ақ  заманауи 

қазақстандық  әскери  тарихнамаға  жаңа  теориялық  тұрғыдан  қарауға 

мүмкіндік береді.  

Зерттеу  нәтижесінің  сыннан  өтуі  және  енгізілуі.  Диссертация 

жұмысы Ұлттық қорғаныс университетінің Әскери және мемлекеттік басқару 

факультетінің  оперативтік  өнер  кафедрасының  отырысында  талқыланды. 

Хаттама №--- от 11.04.2014 ж. 

Диссертация 

тақырыбы 

бойынша 

ғылыми 

нәтижелері 

мен 

тұжырымдары сыннан өткізілді: 

– Қазақстан Республикасында халықаралық ғылыми конференцияларда;  

– шетелдік халықаралық конференция материалдарында (Қазан қ.); 

– нөлдік емес импакт-факторы бар халықаралық ғылыми басылымдарда 

немесе Scopus компаниясының мәліметтер базасына кіретін басылымдарда; 

– Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Білім және 

ғылым саласындағы бақылау комитеті ұсынған басылымдарында және басқа 

да басылымдарда; 

– 2013-2014  оқу  жылында  Құрлық  әскерлерінің  Әскери  институтының 

оқу үдерісіне енгізу актісінде Ұлттық қорғаныс университетінің докторанты 

полковник Д.К.Майхиевтің ғылыми зерттеулері. 

Диссертацияның  құрылымы.  Диссертация  жұмысы  машиналық 

мәтіндегі 176 беттен құралған, кіріспе, үш бөлімді қамтитын негізгі мазмұны, 

қорытынды, пайдаланған әдебиеттер тізімі мен 3 беттік қосымшадан тұрады. 

«Тарихнама  және  Шыңғысхан  әскери  өнерін  зерттеудің  дерекөздік 

базасы»  атты  бірінші  бөлімде  Шыңғысхан  дәуірінде  орын  алған,  тарихи 

еңбектер  мен  зерттеу  дереккөздері,  тарихи-нақты  үдерістерге  талдау 

жасалды.  Қарастырылған  барлық  дереккөздер  Шыңғысхан  дәуіріндегі 

моңғол  мемлекетінің  әскери  тарихы  туралы  маңызды  ақпараттарды  бере 

алады. 

Екінші бөлім «Шыңғысхан әскери өнері дамуының тарихи шарттары» 

деп аталып, бұл бөлімде мықты қарулы күштер құрудың, даярлаудың нақты 

алғышарттары  болып  табылатын,  Шыңғысханның  әскери  өнері  дамуын 

алдын  ала  анықтаушы  тарихи  шарттары  мен  деректері  анықталды. 

Анықталған  деректер  мен  шарттар  жиынтығы  бірқатар  өзарабайланысты 

міндеттерді  шешуге,  оның  ішінде  Шыңғысханның  әскери-саяси  қызметі 

мәнін анықтап алуға ықпал етті. 

Зерттеу  жұмысының  «Жаулап  алу  соғыстарындағы  Шыңғысханның 

әскеи өнері» атты үшінші бөлімінде Шыңғысқан басшылығымен өткізілген, 

қарулы  күштердегі  барлық  тәртіптік  және  ұйымдастырушылық  жаңа 

ережелер  жауынгерлердің  ұрыс  қимылдарына  тактикалық  жаңашылдық 

енгізудің  маңызды  факторы  болып  табылады.  Зерттеу  жұмысы  барысында 

Шыңғысхан  соғыстарындағы  әскери  стратегияның  негіздері  зерттеліп 

анықталды. 

Диссертациялық  зерттеу  жұмысы  мәдени  мұраларды  сақтау  жөніндегі 

Қазақстан Республикасы мемлекеттік саясатының мағыналы мәтініне сәйкес 

келеді  және  әлемдік  әскери-тарихи  ғылым  дамуының  заманауи 

қарқындылығын  көтеру  тұрғысында  Қазақстан  Республикасы  Қарулы 

Күштерінің әскери жоғары оқу орындарында біліктілігі жоғары кәсіби әскери 

мамандар даярлау мәселесіне жауап береді.  

 

SUMMARY 

of the dissertation  thesis for the degree of Doctor of philosophy (PhD) 

of the major 6D100000 – Military and security 

 

Maikhiyev Dauren Kulibekuly  

Genghis Khan’s art of war: history 

of preparation and the use of armed forces 

 

Relevance  of  the  dissertation  is  defined  due  to  the  need  to  promote 

scientific  research  aimed  at  the  preservation  of  the  historical  heritage  of  Kazakh 

people. One of the most important periods in the history of Kazakhstan is the grand 

era of the Mongol conquest in the XIII century. The relevance of this historical era 

evidences  that  there  was  held  an  enlarged  meeting  of  the  Interdepartmental 

Working  Group  on  the  national  history  of  the  Republic  of  Kazakhstan  in  June, 

2013.  The  Historical  Society  was  set  the  task  -  to  recreate  the  events  of  the  real 

picture  of  the  empire  of  Genghis  Khan,  to  understand  its  ethnic  nature,  thus  the 

period of the Great Mongol conquest is one of the important historical stages in the 

history of the peoples of Eurasia.  

The  purpose  of  the  research  -  based  on  an  analysis  of  historical  sources, 

military  and  special  scientific  literature  to  compile  a  comprehensive  study  of  the 

art  of  war  in  the  context  of  the  history  of  Genghis  Khan,  preparation  and 

employment of the armed forces of the Mongol Empire. 

The following research objectives were defined in the thesis to achieve the 

aims of the research:  

-  to  examine  the  degree  of  elaboration  of  the  scientific  art  of    Genghis 

Khan’s art of war in the history of Mongol Empire, to create an empirical basis of 

the study from the analysis of military historical literature and preserved historical 

sources;  

- to identify the historical conditions and the factors behind the development 

of the Genghis Khan’s art of war;  

- to consider the military and political activities of Genghis Khan, aimed at 

preparation of his armed forces, his methods of raising levels of military readiness 

and fighting effectiveness;  

- to define the features of war tactics  in the military art of the Mongols in 

the beginning of the XIII century, Genghis Khan's military strategy of using armed 

forces in the battles against settled agricultural states - Xi Xia, Jin and Khorezm. 

The object of the research is the military history of the Mongol Empire in 

the era of Genghis Khan. 

The subject of research is the history of Genghis Khan’s art of war on the 

preparation and use of the armed forces. 

The  chronological  framework  of  the  research  covers  the  key  historical 

period  of  political-administrative  and  military  activities  of  Genghis  Khan  and  the 

Mongolian State (1189-1227 years).  

The choice of chronology states that, this period was the establishment and 

development  of  Genghis  Khan’s  art  of  war,  the  origin  of  all  the  major  military 

events with his direct participation in politics. 

Scientific novelty of the research is as follows:  

-  the  historiographical  review  of    Genghis  Khan’s  art  of  war  has  been 

defined on the basis of a systematic analysis of the sources, military and historical 

literature on the military history of the Mongol Empire;  

-  a  source  of  base  allows  us  to  consider  organizational  bases  of  Genghis 

Khan’s  art  of  war  in  military  practice  of  Mongols  in  XIII  century  which  was 

accumulated for a long time;  

-  the  research  was  conducted  on  the  identification  of  the  natural  historical 

conditions and factors that influenced the development of the practical content of 

the Genghis Khan’s art of war; 

-  the  natural  historical  conditions  and  factors  that  influenced  the 

development  of  the  practical  content  of  Genghis  Khan’s  art  of  war  have  been 

considered;  

-  the  military-political  activity  of  Genghis  Khan  was  analyzed  which  is 

aimed at preparation of  the armed forces and raising the level of military training 

and effectiveness of fighting;  

- Genghis Khan’s history of using the armed forces in the war of conquests, 

the  peculiarities  of  his  martial  arts  and  tactical  methods  of  warfare  troops  have 

been disclosed in the thesis. 

The practical significance of the research is that qualitative growth in the 

domestic military history research on the art of war of medieval states, as well as 

the  actual  material,  the  basic  situations,  generalizations  and  conclusions  of  the 

dissertation will contribute to the objective knowledge of the current generation on 

Genghis Khan’s art of war. 

The  results  can  be  used  in  the  research  and  teaching  activity  of  the  further 

development of issues on military art of medieval nomadic peoples of Asia. In the 

course  of  the  research  of  the  military  history  and  the  history  of  war  in  military 

educational  institutions  of  Kazakhstan  for  the  development  and  formation  of 

military thinking, outlooks of military men as the means in the achievement in  a 

close connection of military-historical, tactical and operational-strategic training. 

The  inclusion  of  the  results  of  this  research  in  the  state  of  cultural  and 

humanitarian programs as an important part of the military history of Kazakhstan, 

will keep multi-aspectual military-historical traditions, in all its diversity of as our 

cultural heritage.  

Direct contribution to the scientific understanding of the military history of 

the Mongol empire is the recreation of the history of Genghis Khan’s art of war in 

the  materials  of  this  doctoral  thesis.  This  allows  us  to  justify  the  new  historical 

knowledge  in  the  study  of  the  formation  of  the  military  system  of  the  empire  of 

Genghis  Khan  and  his  assignees  in  XIII  -  XV  centuries,  as  well  as  the 

substantiation  of  new  theoretical  approaches  in  modern  Kazakh  military 

historiography. 

 

Approbations and implementation of research results. Dissertation thesis 

was discussed at the meeting of the chair of the Faculty of Military Operational Art 

and  Public  Administration of  the  University  of  National  Defense. Minutes №  --- 

from 11.04.2014y. 

Scientific results and conclusions on the dissertation were approved:  

- at the international scientific conferences of the Republic of Kazakhstan;  

- in the materials of overseas international conferences (Kazan city);  

-  in the international journals  with non-zero  impact  factor, or  included  in  a 

database of Scopus; 

-  in  the  editions  recommended  by  the  Committee  for  the  Control  of 

Education  and  Science  of  the    Ministry  of  Education  and  the  Science  of 

Kazakhstan, and in other publications;  

- in the act of implementation in the educational process of doctoral research 

material  at  the  Institute  of  Military  Army  in  the  2013-2014  academic  year, 

Mayhieva D.K. - Colonel of the National University of Defense.  

Structure  of  the  dissertation  thesis.  The  dissertation  thesis  is  outlined  on 

176 pages of typescript, and consists of an introduction, three chapters, conclusion, 

list of references and appendixes on 3 pages. 

In the first section, "Historiography and the source base of the research of 

Genghis  Khan’s  art  of  war"  historical  works  and  sources  of  research,  specific 

historical processes that occurred in the era of Genghis Khan have been analyzed. 

All of the sources keep important information about the military history of the era 

of the Genghis Khan Mongolian State. 

The  second  section,  "The  historical  conditions  of  Genghis  Khan’s  art  of 

war"  reveals  the  historical  conditions  and  the  factors  behind  the  development  of 

Genghis  Khan’s  art  of  war,  which  were  the  major  prerequisite  for  the  creation, 

preparation of  powerful  armed  forces.  The  set  of identified factors  and  conditions 

supported  to  solve  a  number  of  interrelated  tasks,  including  the  definition  of  the 

essence of military and political activities of Genghis Khan. 

In  the  third  section,  "Genghis  Khan’s  art  of  war  in  the  war  of  conquests"  

all  disciplinary  and  organizational  innovations  in  the  armed  forces,  conducted  by 

Genghis  Khan  have  been  implemented  and  considered  as  an  important  factor  for 

the  introduction  of  new  tacts    in  tactical  military  operations.  Basics  of  military 

strategy in the wars of Genghis Khan were investigated and identified in the course 

of the research work. 

Dissertation  research  is  appropriate to the  context  of the state policy  of  the 

Republic  of  Kazakhstan  in  the  conservation  of  cultural  heritage.  The  research 

meets  the  preparation  of  highly  professional  military  personnel  in  higher  military 

educational institutions of the Armed Forces of Kazakhstan in line with the leading 

contemporary trends in the world military history.