Мансұр хамит (фото) Елбасы әдеттегідей Тәуелсіздік
жүктеу/скачать 10,5 Mb. Pdf көрінісі
|
– Тәуелсізді ді гі гім мі зг зг е е нұ нұ қс қс ан ан келтіретін фак акто то рл рлар ар да да н н тү түге ге л л арылып отырмыз ба? – Қазақстанның геосаяси орналасуы кезінде ұлтымызға ауыртпалықтар әкелгені мәлім. Дегенмен, бүгінгі таңда бұл керісін- ше, біздің ң ұпайымызды арттыра түсетін фа факт
кт о ор . Өй Өйтк тк ен ен і і Қы
Қы та т й мен Ресей өзара бә б секелес державалар. Олардың өзара бәсекелестігі Қазақстан үшін тиімді. Екі алып елдің ортасында бейбітшілікті ту еткен мемлекетімізге ешқандай қауіп жоқ. Қазір Қазақ елі Түркиямен де жақсы қа- рым-қатынаста. Қ аз з
а ст ст ан н ны ны ң ң жы жы лд лд ан ан - жылға нығайып ке ке ле
жат ат қа қан н сы сы рт р қы қы с с ая ая - - саты Тәуелсіздігімізге ешқандай қауіп жоқ екендігін айқындай түседі. – Қазақ тарихын оқыту жүйесін жетілдіру жөнінде бастама көтеріп жүрсіз. Ұлт тарихын сапалы оқ оқ ыт ыт уғ уғ а а қа қа йт йт ке ке нд н е қол жеткізе ал ал ам ам ыз ыз ? ? – Қазір Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ- дың тарих факультетіндегі мен басқарып отырған кафедра ұжымы «Қазақстан тари- хы» оқулығын жаңаша жазуды қолға алып жатыр. Көне дәуірден ен б
ер е і қарай тари р хи
шындықты жазба қп қпыз ыз . Шо Шоқа қа н н Уә Уә ли иха
ха но но в в атындағы тарих және эт нология институты «Қазақстан тарихының» 20 томдығын жазу үстінде. Бірақ менің қорқатыным – ежелгі және орта ғасырды зерттеген аза- мат тар орыстар аударған тарихи деректер- мен жұмы мы с с істейд
д і. Олар еуроцентристік ұс ұста
та ны ны мд мд ағ ағы ы ға ға лы лы мдардың ғылыми еңбектерін басшылыққа алады. Тіпті атақты Бартольдтың өзі еуроцентристік көзқараста болған. Бұлардың еңбектерін сын көзбен қарап, өте мұқият пайдала- нуымыз керек. Жоғарыда қытайлық қан- дас тарымыз көне ж ж ыл ылна нама
ма ла ла рд рд ы ы тү ү пн пнұс
ұсқа қа
дереккөзден ауда ары
ры п п жа жа тқ тқан ан ын ын а айт йт ты ты м. м
Бізге сондай парсы, араб, қытай, грек тілдеріндегі түпнұсқа құжаттарды тікелей қазақ тіліне аударылған деректерді пайда- лану қажет. Орысша оқып, орысша жаза- тын біздің тарихшыларымыз бар. Олар ке ке ңе ңе ст стік к ж
ж үй үйед ед ег егі і пс пс их их ологиядан әлі арыла ал ал
ға н н жо жо қ. қ О Осы
сы нд нда ай жағдайда біздің тарихымыз тартысты, еуроцентризмнен арылмаған сипат алуда. Оқулықты көрін- ген тарихшы жаза алмайды, тарихты түсінікті тілмен түсіндіре алатын тарихшы жазады. Қазақы танымдағы, әдеби тілі жатық, ұғынықты әрі і кө кө рк рк ем ойлай ала а ты т н адамдарға оқул ық ық ж ж аз азды ды ру руым ым ыз ыз т т иі иі с. с.
Ондай тарихшылар жоқ емес, б бар. Газет- журналдарға тарихи эссе, публицисти ка- лық тарихи мақалалар жазып жүрген тарихшылар жеткілікті. Соларға неге оқулық жаздырмасқа? Оқулық жазуға та та
пс ыр ыр ыс ыс б б ер ер іл іл ге ге нд н е е тілді ескермей, тек бі бі лі лімд мд і та та ла лап п ет етіп іп к кел ел еміз. Білім мен тіл – құстың қос қанаты тәрізді. Бірінсіз бірінің күні жоқ. Әдеби тілді терең игерген тарих- шыларды дұрыс пайдалана алмай отыр- мыз.
Сұхбатта а сқ сқан ан А Арм рм ан ан Ә Ә УБ УБ ӘК ӘК ІР ІР А Л АШҚА АЙТАР ДАТЫМ... XXI ғасыр – жаңа технология ғасыры. Компьютерлік технологияларды игеруде іс жүзінде артта қалып келеміз. Әсіресе гуманитарлық саланың компьютерлік технологияны игеруіне жеткілікті дәрежеде мән берілмеген. Бізде тарихшы-информатик мамандығы мүлде да да йы й ндалмайды. Мәскеуде бұл жолғ а а қо қо йы й лған. Тари ри хшыларды ин ин фо форм рм ат ат ик ик ретінде әзірлеп шығар р ад ад ы. ы О О сы сы б бағ ағ ыт ыт та та а а рн рнай ай ы ы зе зе ртхана да бар. Бүгінде компьютер көмегімен ғарыштан жеті қат жердің астындағыны көруге болады емес пе? Қазір компьютерді елдің бәрі біледі. Бірақ жаңа ақпараттық технологияны игерген мамандар тапшылығы көзге ұрып тұр. Жаратылыстану салаларында бұл мәселе жақсы жолға қо қ йы й лған. Ал гум у анитарлық салада, оның ішінде та а ри и хта компьюте рл рл ік ік т т ех ех но но ло ло ги ги ян н ы ы иг иг ер ер у у жа жа ғ ғы кенже қалған. Желтоқсан айында Тәуелсіздік күнін ұлттық мереке ретінде той- лайтын елдер көп. Айталық, Бірік- кен Араб Әмірлігінің Тәуелсіздік мерекесі – ж ж елтоқсанны ы ң 2-сі.
1971 ж ж ыл ыл ы ы бұ бұ л л ел ел Ұ Ұ лы лы бр брит ит ан ан ия ия ықпалынан егемендік алып, феде- ративті мемлекет болып құрылды. Желтоқсанның 6-сында Финляндия Тәуелсіздік күнін тойлайды, бұл мемлекет 1917 жылы кеңестік Ресей- ден азат етілген. Кения Республи- касында 1963 жылдан бері бұл мейрам желтоқсанның 12 12 -с с інде
тойланады. Бұл – елдің Ұ Ұ лы лы бр брит ит а- а- ния бодандығынан босап шыққан күні. Ал араб әлеміндегі ең кішкен- тай мемлекет Бахрейн Корольдігі Воскресенск, Ижевск, Камень-на-Оби, Кемеров, Киро
ро в, в, К К ом ом со со мо мо ль ль ск к -н -н а- а- Ам Ам ур ур е, е, Котлас, Крас- нояр р
ск, Ле Лесн
сн ой ой, Ми Ми ну нуси си нс нс к к, П П е енза, Пермь, Саранск, Снежинск, Сокол, Сургут, Сыктывкар, Тамбов, Ульяновск, Уфа, Ханты-Мансийск және Лихославль қалалары қала күнін атап өтеді. Қазақстан Республикасымен бір кү кү
нд е, е, я я ғн ғн и и же же лт т оқсанның 16-сын- да да
Т әу әу ел елсі
сізд зд ік ік к к үнін мерекелейді. Бұл күн – бахрейндіктер үшін Ұлыбритания протектораты дең- гейінен ресми түрде мемлекет мәр- тебесіне ие болған немесе олардың өз сөзімен айт қа қа нд нд а, а «то
то лы лы қ қ тә тә уе уе л- л сіздікке жет ке ке н н кү күн» н» . . Же Же лт л оқ оқса са н айында біраз ел өзінің мемлекеттік мерекесін атап өтеді: Румынияда 1 желтоқсан – елдің құрылған күні, 8 желтоқсан – Конституция күні, Солтүс
үс тік Мариан аралдарында 8 ж же
лт оқ оқса са н н – – К
Конституция күні, Лаоста – 12 желтоқсанда және Ни- герде 18 желтоқсанда – Республика күні.
Қуан ан ыш ыш Ә Ә БІ БІ ЛД ЛД ӘҚ ӘҚ ЫЗ ЫЗ Ы Ы Ба Бақы қы тб тб ек ек СМАҒҰЛ, Мәжіліс депутаты: – Мен үшін Тәуел- сіздіктің құндылығын арттыра түсер қас- иет ті нәрселер өте көп. Тәуелсіздікке қол жеткізгеннен кейін Елбасымыз тәуелсіз елдің шекарасын бе кі тіп алуға күш салды. Ке Ке
з нд нд е е ат ат а- а- ба ба ба ба л л ар ар ымыз білектің кү кү ші ші ме мен, н н ай айза
за ны ның ң ұш ұш ы ы м мен қорғап қалған жеріміздің әрбір мүйісі біз үшін қымбат болуы керек. Сондықтан ендігі жерде осы жерімізді қорғап, халық санын өсіріп, өз жерімізге өзіміздің ие бо луымыз қажет. Тәуелсіздікті алу қиын бол ғанымен, оны ұстап тұрудың одан да қи қ ын
екені сөзсіз. з
Сондықтан алдағы у ақ ақ ыт ытта
та т тік ік ке ке н н ту
ту ым ым ыз ыз
жығылмай, одан әрі биіктеп, Тәуелсіз еліміздің керегесі кеңейе түссе деп тілеймін. Тәуелсіз елдің санасы тәуелсіз өрендерін тәрбиелеп, ұлтымыздың рухын ас а
ру ендігі жерде басты мақса- ты ты
мы з з бо бо лу луы ы ке кере рек.
к. Қайыркен ҚҰНАПИНА, тарих ғылымының канд д ид д аты, әдіскер р - ұс ұста та з: з: – Мен үшін Тәуел- сіздіктің құндылығы – ана тіліміздің қа- натын кең жайып келе жатқанында. Бү Бү
гі нд нд е е қа
қ ра радо до ма мала ла қ қ қа қа зақ балаларының бі бі р-бі бі і рімен қазақша амандасып, қазақша сөйлесіп жатқанын көрген сайын қуана- мын. Сондықтан ана тіліміз одан әрі да- мып, қазақ тілінің мәртебесі көтеріле түссе екен. Сондай-ақ бүгінгі таңда ханымыз бен батырлары мызды ұр р па па ғы ғы мы мы зд зд ың ың т т ан н ып ып жатқаны қуантады. Әл Әл і
ес сім
імде де , те теле
леар арна
на да да сұхбат алып жатқан журналист қазақ жастарының бірінен: «Абылай хан деген кім?» – деп сұрады. Сонда оның «білмей- мін, І Петрдің патша болғанын білемін» де деп п жа жа уа уа п п бе бер рге е ні ні н н ес е ті т генде ел ретінде құ құры
ры п п ба б ра ра ж ж а а ты тыр р мы мы з з-ау деп қорық- қанмын. Бір кездері қазақ деген ұлтты, хан, батырларымен қосып ұмыттыру саясаты жүргені белгілі. Ал бүгінде тарихымызды жаңғыртып, қазақ ұлтының сақталуына септігі тиген бабала ры ры мы мы зд зд ың ың е е ск с ер ер т- т- кіштері бой көте ріп ж ж ат ат ыр ыр . . Ең Ең б бас ас ты ты сы сы , , Тәуелсіздік қазақ ұлтының намысын оятты. Мен тіліміз бен ата-бабаларымыздың жаңғырып жатқа ны на қуанамын. №223 (905) 15.12.2012 жыл, сенбі
7 www.alashainasy.kz e-mail: info@alashainasy.kz РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ РУХ ТҰСАУКЕСЕР Азаттық рухын асқақтату – парызымыз Тәуелсіздік күні мерекесі қарсаңында Алматыдағы Royal Tulip Al- maty мейрамханасының концерт залында аты әлемге танылған халық жазушысы, Қазақстанның ЮНЕСКО-дағы тұрақты өкілі, қоғам және мемлекет қайраткері, көрнекті ақын Олжас Сүлейменовтің жаңа жыр жинағының тұсаукесеріне орай оқырмандармен еркін сұхбаттасу түріндегі поэзиялық-музыкалық кеш өтті. Осы бір әсерлі кездесу Олжас ақынның өз талант-беделіне сай әдеттегі қалыптасып қалған әдеби кештерден мүлде өзгеше, жаңаша сипатта ұйымдастырылғандығын айрықша атап өтпеске болмас. Кеш барысында тұсауы кесілген үлкен кітап ақынның ертеректе жазған бір өлеңінен алынған «Поэт красивым должен быть, как бог» деген атпен орыс тілінде жарық көрген. Таралымы әзірше – 1000 дана. Оның жартысы сыйға тартуға арнайы безен діріліп, мұқабасы таза былғарымен қапталған. Ерекше безендірілген жаңа жинақтың шығуына қолдау білдіріп, тұсаукесер шараны ұйымдастырған – «Альянс Банк» мекемесі. Әуелі журналистер мен қарапайым оқырмандардың сұрақтарына жауап беріп, көпшілікпен дастарқан басында еркін сұхбат тасқан ақын ел Тәуелсіздігі жайын- дағы толғаныстарымен бөлісіп, бүгінгі жаһандану кезеңінде ұлттық құнды лық та- рымызды қалай сақтап, дамытуға бола- тыны жайлы, төл әдебиетіміз бен мәде- ниетіміздің төңірегіндегі түйткілдер мен ана тілімізді өркендетуге байланысты өз ойларын ортаға салды. Ақын дүрбелеңге толы қазіргі ақпараттық қоғамда адамзат баласына аса қажетті дүниелердің бірі рухани тыныстың кеңдігі екендігін айрықша атап өтіп, ол үшін өрісті өнер өкілдері мен сөз ұстаған қаламгерлер қауымы халық арасына жиі шығып тұруы маңызды дегенді айтты.
Аз-кем пікір алмасудан кейін кеш қонақтарына ақын Олжастың шығар ма ла- ры негізінде шағын театр лан ды
рылған қойылым көрсетілді. Белгілі актер Бақтияр Қожаның ақын мен ақындық жай лы
тартымды монолог оқуынан бастал ған
кеште «АРТиШОК» театрының әртістері, режис
сер Галина Пьянова дайындаған өлең мен әуен қатар өрілген ойлы компо- зи ция ұсынылды. Бұдан соң сахна төріне жаңа жинақтың авторы, ақын Олжас Сүлейменовтің өзі шығып, жиналған қауымның алдында зор дауыспен қуатты жырларын оқып, арасын- да қаламдастары мен замандастары жайын да жылы естелік, лебіздерін жеткізіп, тал ғампаз оқырманның ыстық ықыласына бө ленді.
жүктеу/скачать 10,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|