2. Жобалау есебі: қиманы таңдау. Конструкция элементерінің көлденең қимасының геометриялық өлшемін анықтау .
Жүктелуді есептеу: мүмкін күшті анықтау.
- сырық материалының мүмкін кернеуі
Материалдар кедергісінің негізгі есебі – әртүрлі жүктемелердің әсерінен конструкция және оның элементтерінің сенімді өлшемдерін қамтамасыз ету. Созылу-сығылудағы беріктік шарт :
Кернеудің есептеу мәні мүмкін кернеуден 5 % артық мәні қабылданады.
Серпімді денеге түсірілген сыртқы күштер, дененің пішінін өзгертіп, қандай да бір А жұмыс жасайды, яғни денеде деформацияның потенциялық энергиясы пайда болады Энергияның сақталу заңына сүйенсек, дененің формасын өзгертетін жұмыс, сол дененің деформациясының U потенциялық энергиясына айналады.
ПОТЕНЦИЯЛЫҚ ЭНЕРГИЯ
Егер элементтің қырларында тек жанама кернеулер пайда болса, онда кернеулі-деформациялық күй таза ығысу деп аталады. Ығысудағы Гук заңы:
Мұндағы γ–ығысу бұрышы, G–серпімділік модулінің II түрі (ығысу модулі) [Па]
τ=γG
x
y
z
хy
хy
yх
dy
dх
y
x
y
yх
.
ЫҒЫСУ
Мысал ретінде, жұқа қабырғалы құбырдың тек қана жанама кернеулер әсерінде болатын кез келген элементі қарастырылады.
Ығысу модулі, созылу-сығылудағы серпімділік модулі және Пуассон коэффициенті арасындағы қатынас
Бұралуға жұмыс істейтін сырық білік немесе білеу деп аталады. Сыртқы жүктеме әсерінен біліктің көлденең қимасында тек қана Мб бұралу моменті пайда болатын деформация түрі бұралу деп аталады.
Мб таңбалар ережесі
егер қима жағынан қарағанда сыртқы момент қалған бөлікті сағат тілімен бағыттас бұраса, онда осы қимадағы бұралу моменті оң таңбалы және керісінше.
1.Егер білік тұрақты сыртқы моментпен жүктелсе, онда Мб эпюрасында осы момент түскен нүктеде моментке тең секіріс болады.
3.Егер білік таралған моментпен жүктелсе, онда Мб эпюрасы осы таралған моменттің таралу ұзындығында көлбеу түзу сызықпен шектеледі.
Бұралу кезінде біліктің көлденең қимасында Mб-не алып келетін кернеу, тек жанама кернеу τ пайда болады. Бұралудағы қөлденең қималар х білік өсін айнала, толық бұралу бұрышы деп аталатын = (х) бұрышына бұралғанымен білік деформациясы анықталады.
