Мазмуны: Қосықлар 4



Pdf көрінісі
бет2/6
Дата03.03.2017
өлшемі474,93 Kb.
#5466
1   2   3   4   5   6

- Салық
 
Былтырғыдан быйыл жаман
Қалай-қалай болды заман, 
Ғарип-қасер қалмай аман, 
Он тилладан келди салық. 
 
Буны салды Нурымбет жан, 
Буйырды деп аталық, хан, 
Халық поссын деп нешше сан, 
Он тилладан келди салық. 
 
Маған ҳеш гәп ешегим бар, 
Сатып берермен бир базар, 
Аттең, жарлы аш Ерназар, 
Оған қыйын болды салық. 
 
Ол пақырдың нәрсеси жоқ, 
Емесдағы қарыны тоқ, 
Ҳадалға бир таўығы жоқ, 
Албыратты оны салық. 
 
Үйинде бар жетим баллар,

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         23
Қазанға түскендей жанлар. 
Көзден ақты қанлы жаслар, 
Жүдә қыйын болды салық. 
 
Мөр услаған Баҳаўатдийин, 
Бизлерде жоқ қара тийин, 
Гилең ашқа болды қыйын, 
Жүдә аўыр болды салық. 
 
Анаў жүрген Палым лаққы, 
Елде бардай оның ҳаққы, 
Берер едим оған дәкки, 
Ҳал-дәрманды қуртты салық. 
 
Анаў жүргени Елмурат, 
Астында жаман ала ат, 
Оған не деген салтанат! 
Киси қуны болды салық. 
 
Анаў болыс муртын таўлап, 
Адамларды аңдай аўлап, 
Аш халықты бәрҳа жаўлап, 
Димарымды қуртты салық. 
 
Анаў отыр Қулымбет бай, 
Таяр алдында аппақ май, 
Аш халық жүр табалмай жай, 
Дөҳмет болды усы салық. 
 
Өндиреди аш халықтан, 
Жетим жылайды сонлықтан, 
Бай аман қалды салықтан, 
Дөҳмет төлеў болды салық. 
 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         24
Анаў мешит мунарланған, 
Басларында шырақ жанған, 
Қуран ашып халықты сорған, 
Ийшанларға жоқдур салық. 
 
Ақ үзикли үлкен отаў, 
Өз алдына болып атаў, 
Ерман ахун отыр анаў, 
Оғандағы жоқдур салық 
 
Анаў жүрген Пирим шолақ
Етип жүр ол жалақ-жулақ, 
Салық десе таяр сол ақ, 
Бизлер ушын қыйын салық. 
 
Ўақтым өтти қайғы менен, 
Жасым айрылмай көзимнен, 
Сорасаңыз буны меннен, 
Усылайынша болды салық. 
 
- Быйыл
 
Мураплар алды тилланы, 
Моллалар айтты олланы, 
Қазбай жылдағы салманы, 
Суў тамтарыс болды быйыл. 
 
Суў келмеди көк шыққанда, 
Әтшөк қуслар шақырғанда, 
Жапларға шығыр қурғанда,

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         25
Суў тартылып қалды быйыл. 
 
Жүз өткенде егин ектик, 
Қарық жарып қаўын тиктик, 
Ақыры ийт түйнек жедик, 
Жаманлыққа түсти быйыл. 
 
Суў келмеди атызларға, 
Әспек болды күши барға, 
Ақсақ мурап – қара қарға, 
Бийлер менен жүрди быйыл. 
 
Жерлеримиз болды аяқ, 
Әспекти ашсақ жедик таяқ, 
Мурап болып өңшең саяқ, 
Қуралақан қалдық быйыл. 
 
Болмады ҳешкимим жуўық, 
Егинлерди урды суўық, 
Басаламай ишип, ашыды қуўық, 
Жаман ашлық болды быйыл. 
 
Аштан өлди нешше адам, 
Суўыққа да бермей шыдам, 
Ашлық болды кетпей мудам, 
Оннандағы өтти быйыл. 
 
Қоян жылы жақынлады, 
Жылқы жылда халық шуўлады. 
Қорқып жүрегим суўлады, 
Сондай қыйын болды быйыл. 
 
Шегиртке жеди арпаны, 
Қалды тозаңғып топаны, 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         26
Айырып келип қопаны, 
Қабан да жаў болды быйыл. 
 
Аман қоймай усы ҳалға, 
Көп адамды салып жолға, 
Қазыўға айдады бәрҳа, 
Сүргиншилик болды быйыл. 
 
Бардық қазыўға азықсыз, 
Жедик таяқты жазықсыз, 
Байлаўда турдық қазықсыз, 
Қазыў аўыр болды быйыл. 
 
Ылайды алды шаққаны
Таўсылып кимниң тақаны, 
Тийди мураптың бақаны, 
Қазыў қыйын болды быйыл. 
 
Адамлар жүр жалаң аяқ, 
Ҳалы оның қалай болмақ? 
Мурап сонда урды таяқ, 
Жаман ислер болды быйыл. 
 
Солай болып истиң жөни, 
Қозғалмай, шықпай үни, 
Биразлардың қалып көни, 
Өлгенлер көп болды быйыл. 
 
- Жаз келер ме?

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         27
 
Даўыл болды, үргин үрди, 
Қосымның қамысын түрди. 
Думан басты аспан, жерди, 
Пухараға жаз келер ме? 
 
Жанымды алды сырап суўық, 
Суўықтан жарылды уўық. 
Жаз бизге келмеди жуўық, 
Булкараға жаз келер ме? 
 
Тамағым жоқ ишерге, 
Көлигим жоқ көшерге, 
Төсегим жоқ төсерге, 
Мен сорлыға жаз келер ме? 
 
Жүрген жерим Айырша атаў, 
Аяғыма салды матаў. 
Қай ўақытта тарқар татаў, 
Қыслар өтип жаз келер ме? 
 
Ағалар, бул ис әбести, 
Қашан жыйнар адам ести? 
Теңизлер сеңге сирести, 
Биз сорлыға жаз келер ме? 
 
Теңиз ашшы, суў сорлақ дуз. 
Қостың иши болып тур муз. 
Қатты ғазеп етип тур қыс, 
Қыслар кетип жаз келер ме? 
 
Арқам Тоқтас, суўы терең, 
Еситпейди аў қудай герең. 
Ақыр заман усы дер ем,

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         28
Қыслар өтип, жаз келер ме? 
 
Жалайыр көпир бойында, 
Күн көриў түсти қыйынға. 
Бармадық тойға, жыйынға, 
Биз сорлыға жаз келер ме? 
 
Ашлықтан болмады тамақ, 
Аўқатымыз қарабарақ. 
Қудай болды жалғыз шабақ, 
Пухараға жаз келер ме? 
 
Аўылда маллар қалмады, 
Сырап суўықлар жалмады, 
Жайнап-жаснап ўақ болмады, 
Биз сорлыға жаз келер ме? 
 
Қытай, Қоңырат қатты бүлди, 
Ақша жүзге сарғыш енди, 
Қырар болды суўық елди, 
Пухараға жаз келер ме? 
 
Қызыл тилим болды айғақ, 
Аяқ бассам бар жер тайғақ. 
Жүре алмадық күлип-ойнап, 
Қыслар кетип, жаз келер ме? 
 
Көсилип жатар үйим жоқ, 
Ийинге тартар кийим жоқ, 
Тоқтан бизлерге буйым жоқ, 
Биз сорлыға жаз келер ме? 
 
Ялғаншыда ҳақлық қайда? 
Сын қалмады қәдди-бойда. 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         29
Қыс азабы бәрҳа ойда, 
Пухараға жаз келер ме? 
 
Қараңлар ҳаслы затыма, 
Паряд еткен шын дадыма, 
Жүдеген бул елатыма 
Жайнап-жаснап жаз келер ме? 
 
- Заманда
 
Шаққан аяқ басып хызмет етпесең, 
Күнлер көриў қыйын бундай заманда. 
Ойлап-ойлап мақсетиңе жетпесең, 
Өмир сүриў қыйын бундай заманда. 
 
Азаматлар, аяғыңды шаққан бас
Шаққанлап баспасаң көзден ағар жас, 
Болмайын десеңиз қайғыға жолдас, 
Ҳасла албаў болмаң мына заманда. 
 
Жолда душпан орды қазып жатарлар, 
Язитлердиң жолын беккем тутарлар. 
Өзи тиймегенге кесек атарлар, 
Аман жүриў керек бундай заманда. 
 
Ситемкерлик етсе мийримсиз залым, 
Бириксең жетерлер бәлентке қолың, 
Шашаў жүрсең, кимге болар обалың, 
Бул қайғылы аласатлы заманда? 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         30
Көллер жуда болды өрдек-сонадан, 
Ерлер жуда болды қатын-баладан, 
Ул-қыз айра түсер ата-анадан, 
Боз думан қаплаған қайғы заманда. 
 
Тилла кекиллери маржан төкилмиш, 
Айтсам көзде жасым бәрҳа егилмиш, 
Қабырға сай болып дал-дал сөкилмиш, 
Ҳайран болдым бундай қайғы заманда. 
 
Кеўлим исьян

табар қайғы дәрт билән, 
Шериң тарқар журтта батыр мәрт билән, 
Жолдас болма өзиң билмас гүрт билән, 
Ҳалың қыйын болар бундай заманда. 
 
Жәҳиллерден ҳешўақ алма аманат, 
Көтерерсең ақырында жаман ат, 
Бул заманлар болып атыр әламат, 
Кимсе ғамгүн, кимсе шад бул заманда. 
 
Байлаўлыдур бул заманда қолларың, 
Бердимурат, қыйын сениң ҳалларың, 
Тириңде болмады ҳасла жолларың, 
Әрман менен кетер болдың заманда. 
 
Бердимурат, көп ойланып болма лал, 
Жасы үлкенниң өлгениңше ақлын ал, 
Жасы киши, баллар енди қулақ сал 
Айтқан сөзлериме бул бир заманда. 
 
Залым қысым етер халқыма сансыз, 
Жүзинде нуры жоқ гилең иймансыз, 
Мөҳмин қуллар отыр телмирип нансыз, 
Жоқшылық жәбири өтти заманда. 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         31
 
Дүнья деп ғам шексең оннан пайда жоқ, 
Шадланармыз деген енди ойда жоқ, 
Ғариплерге ҳайт-мереке, той да жоқ
Кеўлиң зийнет таппас бундай заманда. 
 
Заман жылдан-жылға терис айналды, 
Ақыллылар жол таба алмай ойланды, 
Жүйрик шешенлердиң тили байланды, 
Қаранғы қаплаған қайғы заманда. 
 
Қыз-жаўанлар сүйгенине кетпеди, 
Шәрият шарымына илаж етпеди. 
Бийдәртлердиң буған ақылы жетпеди, 
Ақылы жеткен қолы жетпес заманға. 
 
Мен өлмеспен, сөзим жүрер бәрҳама, 
Туўысқаны көп адам жаўдан қорқа ма? 
Залымлардан қорқып бақпа арқаңа, 
Мәккем аяқ басың бундай заманда. 
 
Бас аманлық ушын еткен тобаңыз, 
Бир бас емес мәгер қоңсы-қобаңыз. 
Кепин таўып өлсе ата-анаңыз, 
Шүкирлик әйлерсең бундай заманда. 
 
Бай болсаң малың көп, - болдың әрмансыз, 
Жарлы болсаң, - исиң болды пәрмансыз, 
Қалай қылар аш-арықлар дәрмансыз, 
Бундай қайғы ҳәсирет турған заманда? 
 
Өз-өзим отырып пәрман етермен, 
Сөзимди дәртлиге дәрман етермен, 
Тилим байлаўлықтан әрман етермен, 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         32
Бир жазылысып айта алмадым заманда. 
 
Ҳәсиге кетпейин, тәўбе етейин, 
Ҳәй ағалар, өтирик айтып нетейин. 
Өлсем сөзим қалар, айтып кетейин, 
Не көрдим мен әдира қалған заманда? 
 
Қадиримбет шәкиртим, атым Бердимурат, 
Еккимиз майданда еттик мулаққат, 
Онда көк жүрмел бар, менде қара ат, 
Жүрдик бирнешше жыл бундай заманда. 
 
Шайыр Бердимурат алланиң қулы, 
Саҳрада сайраған бүлбили, 
Бул қосықты айттым мен доңыз жылы, 
Қадиримбет, ҳикаятым заманда! 
 

Исьян – ғаўға, көтерилис мәнисинде. 
 
- Бүлбил
 
Шеңгелге қонған бүлбилдиң, 
Шымшық қурлым сәни болмас. 
Ышқысында қызыл гүлдиң, 
Сайраса дәрманы болмас. 
 
Пәри түсип қыяғынан, 
Сыйқы кетип сыяғынан, 
Тикен тырнап аяғынан, 
Қанатқанда қаны болмас.

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         33
 
Жылан аңлып жылға сайдан
Жылжып келсе анадайдан, 
Шөл бүлбили билсин қайдан? 
Шақса оның еми болмас. 
 
Нама тапса, ырғақ таппай, 
Шалқып сайрар бир бағ таппай, 
Тыңлаўына қулақ таппай, 
Сайраўында мәни болмас. 
 
Ғақылдасып қара қарға, 
Жемтик аңлып қонар жарға, 
Байыўлыдай байғус бар ма? 
Жарғанаттың пәри болмас. 
 
Бардың иси пәрман менен, 
Жоқтың иси әрман менен, 
Зары-гириян болған менен, 
Кеўлиңниң қумары болмас. 
 
Толқынды тайдай туўлатып, 
Даўыл келер қуйынлатып, 
Путаны паналап жатып, 
Шақмақ шақса жаны қалмас. 
 
Тәрк әйлеп паный дүньяны, 
Жолға шықса дос яраның, 
Йықылып көшки-әйўанын, 
Пал шайнасаң дәми болмас. 
 
Жетим қалған бота бозлап, 
Әрўана көшегин излеп, 
Таўшан-кийик таўын гөзлеп, 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         34
Жәзийрасыз жазы болмас. 
 
Күнлер өтер әрман менен, 
Жүгиң кетер кәрўан менен, 
Аты бүлбил болған менен, 
Торғайдай дәўраны болмас. 
 
Султан болма ғайры елде, 
Шопан бол туўған жериңде, 
Шағала қус өз көлинде 
Шарқылдамай сәни болмас. 
 
Ақшам жулдыз ағып өтер, 
Жүрек-баўырым жағып өтер, 
Ғамсыз күним нағып өтер, 
Дәртимниң дәрманы болмас. 
 
Бердимурат ҳақтың қулы, 
Саҳраның сары бүлбили, 
Беш күн мийман адам улы, 
Әрмансыз бир күни болмас. 
 
- Көринди
 
Бул дүнья қурысын, көз жетпес жериң, 
Айтыўга тил жетип, тарқамас шериң, 
Ашлықтың азабын көрдилер елим, 
Жер бети аядай маған көринди. 
 
Жарғанат жүр, үсти қызыл, пәри жоқ,

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         35
Тамақ табар тық-тықтайын кәри жоқ
Суўықта жүрерге аның ҳалы жоқ, 
Жаз күнлери қыстай болып көринди. 
 
Жорға-жүрмел, тулпар киби жүйриклер, 
Адамзатқа шад болғанда кереклер. 
Бағы ҳәрем, бақша ҳәмде тереклер, 
Көзлериме шеңгел шелли көринди. 
 
Ҳалып билмей, зикир айтып "аллалар", 
Адамларды алдап бәрҳа оллалар, 
Суўпы, ийшан, ахун және моллалар, 
Көзлериме шайтан яңлы көринди. 
 
Бул дүнья тарылды – әламат болды, 
Көрмеди думаннан мөҳминлер жолды. 
Бизден бурын неше заманлар болды, 
Өткен дүнья бир пул шелли көринди. 
 
Адамға мийримсиз жәлладлар, жаўлар, 
Халықты жылатқан аталық, ханлар. 
Басқа аўыр қайғы салған залымлар 
Көзлериме шаян-жылан көринди. 
 
Көринди-көринди өзимдей ғарийп, 
Ақша жүзи солғын тартып сарғайып, 
Ағалар, бул исти көрмеңлер айып, 
Бәршеси көзиме ялған көринди. 
 
Думан тарқап, күнниң көзи көринсе, 
Жорға минген омбасына сүринсе, 
Бахыт анық келип түсиме енсе, 
Бир жасым он жасқа тарыр көринди. 
 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         36
Дүнья десең, қара жумбай көзиңди, 
Зулматлары отқа жағар өзиңди, 
Пәтиўасыз етер залым сөзиңди, 
Заман маған зиндан киби көринди. 
 
Әдалат жоқ, беги, патша ханларда, 
Хош кеўил жоқ ғарип пақыр инсанда, 
Бизлер шыққан бул ўапасыз дүньяда, 
Ҳәрбири көзиме ялған көринди. 
 
Көринди бул дүнья аздур ўапасы, 
Кеўлимниң кетпейди жәбриў-жапасы, 
Ҳақ болмаса бендесиниң панасы, 
Болмаса бул дүнья ҳайран көринди. 
 
Дүньясы қурысын қазан урғандай, 
Жасаўыллар найза алып турғандай, 
Қара басқа ақыр заман қурғандай. 
Заман маған қара думан көринди. 
 
Маҳийтабан емес, Мәжнүн көринди, 
Шапқан атым арықлықтан сүринди, 
Кем-кемнен аңланар сөзлерим енди 
Бәршеси дүньяның ялған көринди. 
 
Бул дүнья керекдур өлгенше, бенде, 
Азаплар шегемен залымнан күнде. 
Жаным аман жүрсе бул шийрин тәнде. 
Залымлардың иси финҳан көринди. 
 
Ойлан Бердимурат, заман тарылды, 
Сумлығынан жүрекгенем жарылды, 
Мен сорлының жолы жаман тарылды, 
Бул заманның түри жаман көринди. 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         37
 
Ойлан адам, ойлан, дүнья ҳәлекти, 
Қайғы-ғам астында езбең жүректи, 
Еркиме қой, бермесең де тилекти, 
Бул басыма ақыр заман көринди. 
 
Мен налыйман, заманым тур тарылып, 
Жарымадық ислесек те сарылып, 
Жерменлер жоғалса қарны жарылып
Деген тилек досларымда көринди. 
 
Ойлан Бердимурат, қысқарт сөзиңди, 
Қысқартпасаң топырақ басар жүзиңди, 
Беш күнлик дүньяға ақыр изинде 
Жамалың бир саат мийман көринди. 
 
- Өмирим
 
Дүнья-фаный, келмек ғаный, 
Келдимиў енди, не көрдим? 
Бир пуш дәне билсең аный, 
Бир күнше жоқдур өмирим. 
 
Бердимурат мениң өзим, 
Билмеске биймәни сөзим, 
Запырандек солды юзим, 
Өтти әрманда өмирим. 
 
Биримде ҳәўлеп күлгеним, 
Ата-анамды билгеним,

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         38
Үшимде ғаз-ғаз жүргеним, 
Алақанда турған өмирим. 
 
Бес жасымда кеўлим өсти, 
Жети жаста тисим түсти, 
Билмей жақсы-жаман исти, 
Қус талпыныслы өмирим. 
 
Он жасымда оқып кәлам, 
Жасы үлкенге бердим сәлем, 
Өтип дүньядан ата-анам, 
Қан жылап қалған өмирим. 
 
Он биримде жаным жақтым, 
Он үшимде бузаў бақтым, 
Жетимлилик гүлшесин таттым, 
Ғамлы балалық өмирим. 
 
Мен енди он төрт жасымда, 
Ышқы саўдасы басымда, 
Қыз-жаўан енип түсимде, 
Таўыс сүўретли өмирим. 
 
Он алтыда, он жетиде, 
Зәрделер толып кеўилге. 
Жақпай ойын-заўық бизге, 
Машқала түскен күнлерим. 
 
Қәдди далы назлар менен, 
Кеўил хоши сазлар менен, 
Илме султан сөзлер менен 
Дегишип өткен күнлерим. 
 
Налыш етип бир аллаға, 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         39
Медиресе истәб бармаға, 
Илму фан ҳасыл қылмаға 
Талабан болған күнлерим. 
 
Жигирмада дардай болып, 
Жүк көтерген нардай болып, 
Гүркиреген шердей болып, 
Күшке толысқан күнлерим. 
 
Жигит жигирма биринде, 
Тақат таппас бир орында, 
Бир батпан самал мурында
Сәңкийип салған күнлерим. 
 
Кеўил әнжамсыз, қайғы-дәрт, 
Ышқи ҳәсер ишиңде өрт, 
Төрелик жоқ жигирма төрт, 
Шоғы ҳәўирли күнлерим. 
 
Түйилсе тис пенен шешкен, 
Топылса қылышсыз кескен, 
Жигитлик жигирма бестен 
Толықсып өткен күнлерим. 
 
Бир ғарғысаң жигирма алты, 
Енди айтар сөздиң салты: 
Илму сәўбет есимди алды, 
Маный излеген күнлерим. 
 
Белгили халыққа нышаны, 
Ядимдадур ҳәр қашаны, 
Қартайғанда Күнхожаны, 
Көрген күнлерим, күнлерим. 
 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         40
Айтың сөзлерим тыңлатып, 
Кемис жерини оңлатып, 
Бир ярым ай бирге жатып, 
Ҳәз етип өткен күнлерим. 
 
Отызында отағасы, 
Тапсаң бергил қонақ асы, 
Боларсаң жигит ағасы, 
Ақыл тоқтатқан күнлерим. 
 
Биймәни гәп сөзленбеген, 
Сөз келгенде егленбеген, 
Шалқып аға беглер менен, 
Ҳәм сәўбет болған күнлерим. 
 
Паяны жоқ паный дүнья 
Алдады жол салып қыя 
Көп өмирим кетти зая, 
Аҳыў-афғанлы өмирим. 
 
Кимлер өткен өмирин билмес, 
Қартайса ҳәм қырққа келмес, 
Қырққа келсе, нырққа келмес, 
Қырқ машақатлы өмирим. 
 
Байдың малы, жоқтың ҳалы, 
Бул дүньяның ғалмағалы, 
Шеп есип дәўран самалы, 
Қазан урғандай өмирим. 
 
Қырқ ҳәм қалып, келди елиў, 
Қыйын емес парқын билиў, 
Жарасар ма ойнап-күлиў, 
Елиде белли өмирим. 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         41
 
Алпыс ҳәм алқымлап келер, 
Шапаның жалпылдаған келер, 
Келинлер тоңқылдап келер, 
Әлип қадди дал өмирим. 
 
Дүнья-дүнья болғаның ба? 
Енди бизден қалғаның ба? 
Қазан урып солғанын ба? 
Суў киби тынған өмирим. 
 
Көрдим Хорезм, Бухарды, 
Даңқы шыққан көп шәҳәрди, 
Кемлик пенен шаш ағарды
Өтти әрманда өмирим. 
 
Бул дүньяның басы қызық, 
Тили – шийрин, көзи – сүзик, 
Ақыбети аның бузық, 
Көп пушайманлы өмирим. 
 
Ким жетпистен ҳәзлик тапқан? 
Ҳалың мүшкил қулбарақтан, 
Дизең асарлар қулақтан, 
Мүсәпирхана өмирим. 
 
Отырсаң боларсаң опақ, 
Турсаң боларсаң соп-сопақ, 
Күнлер қайда апақ-шапақ? 
Әўере болған өмирим. 
 
Адам менен болмай исиң, 
Даҳан кеўип, түсер тисиң, 
Дизиңнен сарқылып күшиң, 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         42
Өтер дәўранлы өмириң. 
 
Шайыр ҳәм билгенин жазар, 
Ҳақ кимлерге салса нәзер, 
Соның иси болар базар, 
Базарын саўған өмирим. 
 
Дәртлерим көп көкей кесер, 
Өткен дәўран еске түсер, 
Жигирма бес – жилли ҳәсер 
Енди жоқ саған, өмирим. 
 
Кәрўан көшер, дүнья өтер, 
Бенде нешик иләж етер? 
Қылыш сүйреп әжел жетер, 
Келдиң – келмедиң, өмирим. 
 
Бақ я әжел жетсе дедим, 
Залым шырағы өшсе дедим, 
Сонша налып қайғы жедим, 
Өтип әрманда өмирим. 
 
Ҳаққа налыс еткил енди, 
Әрман менен кеткил енди, 
Айтар сөзин питкил енди, 
Өтти дүньядан өмирим. 
 
Келме-кетпели сөз айттым, 
Я билмеймен терис қайттым, 
Пирге дақыл басым шаттым, 
Өтти қапесте өмирим. 
 
Бердимурат ҳақтың қулы, 
Саҳрада өскен бүлбили, 

Бердақ Ғарғабай улы - Бердақ - Таңламалы шығармаларының жыйнағы
                    
kitapxana.com
 - Қарақалпақ әдебиятының электрон китапханасы                                         43
Жазылды бул жылқы жылы, 
Хош бол, әрманлы өмирим. 
 

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет