«Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасының кітап сериялары
* * * 3050 Сөзін үзіп, Өгдүлміш, жерді сүйді, Дұға қылып Елікке басын иді. Еліктің Өгдүлмішке сауалы
жүктеу/скачать 1,69 Mb. Pdf көрінісі
|
5 том Құтадғу білік толық түсіндірме
- Бұл бет үшін навигация:
- * * * Елік сөзін үзді де, ойға кетті, Қызметшісі тағзым қып, жерді өпті. * * *
| * * *
3050 Сөзін үзіп, Өгдүлміш, жерді сүйді, Дұға қылып Елікке басын иді. Еліктің Өгдүлмішке сауалы Сөздерді естіп ол ағынан жарылды, Қолын жайып, жаратқанға жалынды: Ай, мейірбан, жаппар ием, жаратқан! Қиналғанда тапқан ием, жаратқан! Сенен өзге сүйенішім жоқ менің, Сенде — үмітім, сенде көңіл көксерім. Шапағатың қалды ма мен көрмеген, Арыз-тілек қалды ма сен бермеген. 3055 Сөзім — дұғам, шындығым бұл іштегі — Сен мұңсызсың, менің мұңым бітпеді! Сенен медет, сенен қуат тілеймін, Тура жолға сілте, солай жүрейін. Бұл Өгдүлміш ізгіліктің көбінен, Артық шықты толды соған көңілім!» Біліп, сенің мейірімің екенін, Мен күніне мың шүкірлік етемін! Жанын салып жүргізеді бек ісін, Көбейтеді жұрт дұғасын мен үшін, 3060 Күш бер маған, енді хақын өтейін, Сүйіндіріп, жанын жақын етейін! Тағы да айтты: — Ақылдылар, естілер, Мақтан тұтып, Өгдүлміштен ес тілер! Ақыл тілер болса, тұнған ақылсың, Сенімді, адал, бауырмалсың, асылсың! Білік күтсе, кемел кеніш — білімің, Ұшсаң — қанат, жортсаң жүйрік күлігің. Қызметің асып түсті ақыңнан, Ешбір істі асырмадың басыңнан. 3065 Енді мен де саған қайыр етейін, Тірлігімде қарызыңды өтейін! Мені елеген Алла сені елесін, Дəл өзімдей сүйіндірсін, жебесін! * * * Елік сөзін үзді де, ойға кетті, Қызметшісі тағзым қып, жерді өпті. * * * Шықты бектен қуанышы жетелеп, Атын мініп келді үйіне төтелеп. Қызмет қылды күндіз-түні, еленді, Бақ қақпасын ашып, құтқа бөленді. 3070 Толысты ақыл, тереңдеді білігі, Қол ұзарды, арылды бар күдігі. Дəулетімен даңқы шыққан дананың, Бұл жөнінде не дегенін қарағын: «Дəулет қонса, басын көкке тигізер, Көкке тиген басты кімдер игізер!? Келе берсе, дəулет-дүние жамырап, Кісі көңілі өсер, жүзі жадырап.» Бұл жөнінде ақсақал да айтыпты, Көкірегіне көмбе көміп қайтыпты: 3075 «Кім бай болса, қолы соның қарымды, Терісі — оң, ойлы, тілді, алымды. Малсыз ойшыл ой тартқанмен тереңнен, Сөзін тияр, қанша тілді дегенмен! (Сөзі қисық шыққанымен, майлы ауыз — Түйе берер төреліктің байлауын!) Бұл жаһанның əдеті осы жылдардан — Дəулет атты: түбі опасыз сұм жалған; Жүзін бұрса — ажарланар жауыз да, Көзін салса — өсер кішік, бауыр да. 286 287 Дəулет келіп қонса кімнің басына, Іші-тысын жөндей бастар асыға. 3080 Егер келсе, бар тілегін əкелер, Даңқын жайып, ат-абырой əперер! Егер кетсе, бергенін ап шығады, Көктен басын қара жерге тығады! Ай, ақылды ер, дүние қуып шатылма, Арбағанға сеніп бəле шақырма! Не қыласың түн-түнекке тұншығып, Мəңгі жарық еліңе* ұмтыл құлшынып. Дүние-түннен күдеріңді үз, сабыр қыл, Əсем орда, жұртыңды тап, дамыл қыл! 3085 Не дегенін тыңда, ай, жаны тазаны, Барлық істе көңілі түзу дананы: «Ай, құштар жан, ұста өмірдің өзегін, Толып-шалқыр сонда, бақыт — өзенің. Түбін ойла. Көшер дүние кезегі, Дүние — жалған, безбесең — ол безеді. Жафашыл ол, сен де оны қапа қыл, Жафа шексе, ерер қойып шатағын. (Қу дүние бір опасыз ойласаң, Жаутаң қағар, ойыншық қып ойнасаң.) Ай, адасқан, бас қатырып, желікпе, Түбі — ұйық, сұм жалғанға елікпе! 3090 Иірімге түскен əрі жұтылар, Қайта шықпай, тұншығар һəм тұтылар. Ұйықтан шық, жұл өзіңді жоғары, Ибадатты, құлқы оңды — оңады! Қайта бастар, берер тірлік берерін, Тіліңді тый, ойла өмірдің тереңін!» * * * Содан бері жан пиғылын оңдады, Халыққа əділ саясатты қолдады. Халқы оңалып, арықтары тойынды, Ел сүйініп, жауы əлсіреп, жойылды. 3095 Қуаныш пен шаттықта күн өткізді, Жұрт жақсы атын күллі əлемге жеткізді. Осы күйде күн өткізді кенелді, Бөрі менен қозы, тоқты теңелді. жүктеу/скачать 1,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|