«Мәдени МұрА» МеМлекеттік бАғдАрламасының

40

БАТыРлАР  ЖыРы

40

41

Тауға шығып алғасын,

Қас қарайып күн батсын,

Қаласына жау жатсын,

Қызылбасқа тигенде,

Қызығымызға тау батсын.

Екі жақтан тиелік,

Қарсыласқан дұшпанды

Тау-төбе қылып үйелік.

Қарағым, Қази, ұмытпа,

Біз аруаққа жүрміз сүйеніп.

«Орақ» деп ұран салалық,

«ұмытпа,—деп ед,—атаңды

Қарашаш шешем аналық.

Қазижан, көзсіз батырсын,

Кетпеген бойдан балалық.

Орақ деген даусымыз

Қаратауды жарсын-ай.

Қаладағы әскердің 

Құлағына барсын-ай.

«Қарасай, Қази келді деп,

Екі жақтан тиді» деп, 

Дұшпаның қалсын сасып-ай.

Осы сөзді айтқанда

Қарасайдай батырдың

Көрінді айбар үнінен.

Қашып кетер қызылбас

Сай-салаға түнімен.

Қазиым, ойлап қараңыз,

Осы ақылым дұрыс па?

Мақұл көрсең, қарағым,

Батыс пенен шығыстан

Айқайлап ұран саламыз.

Таң атқанша бұл жерді

ұрыспай тартып аламыз.

Әділді тауып біз қайтсақ,

Бойға түскен көп таңба

Жазылар еді жарамыз.

Қайнар бұлақ басына

Екі батыр құлады,

1160

1170

1180

1190

40

40

41

ҚАРАСАЙ—ҚАЗИ

Суға қанып алады.

Күн батқасын тиюге

Екі батыр кеңесіп,

Әскерін алды үлесіп,

Қаруын алды бөлісіп.

 Сонда Қази толғады:

—Қарасай аға, сенімен

Екі айырылар күн болды,

Екі талай жер болды.

Жауға жалғыз тимеген,

Жау айласын білмеген

Қази інің мен едім.

Екеуміз  бірге жүргенде,

Жау алармыз деп едім.

Сапарымыз оң болғай,

Болсын сенің дегенің.

Таласуға жайым жоқ,

Сен айлакер батыр, ер едің.

Қарасай аға, көкешім,

Есебін тауып қарасам,

Жолсыз жерден өтесің.

Екеуміз қатар жүргенде

Дұшпанның бұздық қамалын.

Екі айырылар күн болды,

Бұған бар ма амалым?!

Құлағың салып жүре көр,

Қазиым қайда дегейсің,

Қысылған жерде демейсің.

Мен қалатын күн болса,

шақырармын аға,—деп,

Сонда, аға, келгейсің.

Әруағыңа қарасам,

Қол жеткізсіз дөңдейсің.

Сапарың, аға, оң болсын,

Пірлерің болып қамқоршы,

Дұшпаныңды жеңгейсің.

Сен қалатын күн болса,

«Бауырым» деп ат қойсаң,

1200

1210

1220

1230

42

БАТыРлАР  ЖыРы

42

43

Қайда да болса табармын,

Айырып жаудан алармын.

шақыруға, аға, ар етпе,

Бір көруге зар етпе,—

Деді дағы, екеуі

Екі айырылып алады.

Қас қарайып күн батты,

Қаласына жау жатты.

«Ал, Қазижан, қамдан» деп,

Қарасай батыр тіл қатты.

—Аман бол енді, Қазиым,

Батырсың қайсар сымбатты,—

Деді дағы, екеуі

Екі айырылып алады.

Күн шығыстан Қарасай,

Күн батыстан ер Қази

«Орақ» деп ұран салады.

Орақ деген дауысы

Қаратасты жарады.

Қаладағы әскердің

Құлағына барады.

«Қарасай, Қази келді деп, 

Екі жақтан тиді деп,

Қоймайды енді бізді» деп,

Қашып болды түнімен

Паналап сай мен саланы.

Рахымсыз дұшпандар

Жұртқа тастап кетіпті

Мүгедек әлсіз баланы,

Бас сауғалап қаңғырған

Құлазыған даланы.

Сәтіне түсіп оң болды

Қарасайдай батырдың

Жасаған айла-амалы.

Иесіз тастап кетеді

лаулаған қызылбас

«Қарасай, Қази келеді» деп,

Еңбекпен салған қаланы.

Қарасайдай батырды

1240

1250

1260

1270

42

42

43

ҚАРАСАЙ—ҚАЗИ

Әулие десе болмай ма?

Айтқанындай болады,

Таң атқанша Қарасай

Айқайлаған ұранмен

ұрыспай тартып алады.

Таң атқасын батырлар

Қолына жасыл ту алды.

Екі батыр қосылып,

Бір-бірін көріп қуанды.

Дем алдырып батырлар

Тұлпарларын суарды.

Биікке шықса Қарасай,

Көз жіберіп қараса,

Қалаға қайтқан көп әскер

Көрді байтақ тұманды.

Таң атқасын қызылбас

Көбейіп, басы құралды.

Қаптаған қалың топ болып,

Сан жеткісіз көп болып,

Қызылбас салды ұранды.

Қарасай сонда сөйледі:

—Қазижан, енді қамдан,—деп,

Қаптай шабар қызылбас,

шықпайтын шығар жекпе-жек.

Қозғалды батыр тұра алмай,

Қаптаған қойдан шұбалған,

Тоқсан жерден ту алған.

Күннің көзі тұтылды

Ат тұяғы тұманнан.

Қарасай тағы толғады:

—Қазижан, енді бері кел,

Мына жаудың көптігі

Қорқытып тұр көзімді.

Бұл жеңілер жау емес,

Бір көргеннен сезілді.

Әскерімізді алдырсақ,

Бізге болар өлім-ді.

Тоқсан мың екен қызылбас,

1280

1290

1300

1310

44

БАТыРлАР  ЖыРы

44

45

Үш ретке бөлінді.

Қазижан, алдын бастай бер,

Қорғайын қолдың артын-ай.

Бұл дұшпандар екен айлакер,

Қолыңды бастап жүре бер.

Көрейін өзім соғысып,

Салмағы артта көбейер.

Тосқауыл жасап біздерге,

Садақпен атып жебелер.

Артыңда өзім болайын,

«Орақ» деп ұран шақырсам,

Қызылбастар көп өлер.

Жекпе-жекке шыққаны

«Ар-намысым» деп өлер.

Қылыш сермеп, оқ атсам,

Алаулаған қызылбас

Өздері қашып жөнелер.

Қарасай қолдың артында,

Алдына шықты ер Қази,

Қолды бастап келеді.

Қарсыласқан дұшпанға

Әскерін жауға бермеді.

Қылышын Қази сермеді,

Жауды көзі көрмеді.

Көк найзасы қолында,

Жоғары қарай өрледі.

Астындағы шұбар ат

Болаттай еді тұяғы.

Қатаң тастақ жерлерді

Саз балшықтай иледі.

Қаптай шапқан қызылбас

Қызыл-жасыл туларын

Желбіретіп байлады.

Жай тасындай қайнады,

Жауар бұлттай ойнады.

Қази мінген шұбар ат

Табаны тастан таймады.

Қарсыласқан дұшпанын

Бұл сапарда ер Қази

1320

1330

1340

1350

44

44

45

ҚАРАСАЙ—ҚАЗИ

Жеңбей, сірә, қоймады.

Бермеді жауға әскерді

Қарасай батыр айлалы.

Қызылбас жауы көбейіп,

Қарасайдың үстіне

Үш қайтара айдады.

Қанша дұшпан келсе де,

Жеңбей батыр қоймады.

Қази тұрып толғады-ай:

—Қош айтысып мен тұрмын,

Қарасай аға, саған-ай.

Жауда қалған досыңды

Іздейін деп тұрмын мен,

Жауап бер, аға, маған-ай.

Қарасай сонда сөйлейді,

Сөйлегенде бүй дейді:

—Ау, Қазижан, қарағым,

Белге асынған жарағым

Сенің досың болғанда,

Менің досым емес пе?!

Сенен нағып қалайын,

Елге не деп барамын?!

Не де болса, шырағым,

Сенімен бірге боламын.

Қызыл атқа мінейін,

шұбалаңдап желейін.

Құдай дескен досымды

Сенімен іздеп көрейін.

Жолдас болып қасыңа,

Қызығыңды көрейін.

Өлген жерде жүрейін,

Тілекті бірге тілейін.

Бауырым едің туысқан,

Өткіздің қолды қуыстан.

Қайырылар ма екен қызылбас

Бізбенен бірге ұрысқан.

Қайтып барып тағы да,

Өткізейік қылыштан.

1360

1370

1380

46

БАТыРлАР  ЖыРы

46

47

Досың еді ер Әділ  

Көкірегін таясқан,

Бар ма жан одан аясқан?

Тірі болса шабармыз,

Орнында тұрса жер, аспан.

Ау, Қазижан, қарағым,

Үйірінен адасқан

Әділді тауып біз алсақ,

Сонда бізге жарасқан.

Қарасай айтып осыны,

Інісіне қарады.

Екі батыр ер досын

Іздеп кетіп барады.

Қызыл-жасыл туларын

Қолдарына алады.

Жалғыз аяқ тар жолға

Қайта түсіп барады.

Тауды тастап қызылбас

Қайтқан екен қалаға,

Қалаға келіп шабады.

Қызылбастың ішінен

Әділ досын қарады.

«Әділ досым қайда?» деп,

Қарасай, Қази—қос батыр

ұстап алып сұрады,

«Тауып бер» деп қарады.

Енді батыр тиеді,

Кіріп-шығып жүреді.

Оңы менен солына

Қарулары жарқылдап,

Тебінгісі салпылдап,

Қырып-жойып жүреді,

Қызылбасты алқымдап.

Жау жартыға таянды,

Досын іздеп екеуі

Басын салды ортаға.

Ерде ойы болғасын,

Бұлар жаудан қорқа ма?

Қызылбасқа шабады,

1390

1400

1410

1420

46

46

47

ҚАРАСАЙ—ҚАЗИ

Әділ досын қарады.

Қара тұман шаң болып,

шаң аралас қан болып,

Жауда Әділ ер қалды.

Қази менен Қарасай

Қызыл қанға боялды.

Алты күнгі соғыста

Аспан менен жер жанды.

Әділ досын таба алмай,

Қайда екенін біле алмай,

Қызылбастың біреуін

ұстап алып сұрады.

Қызылбасты танымай,

—Әділмісің сен?—деді.

Қорыққаннан қызылбас

—Әділ досың мен,—деді.

—Әділ болсаң, досым-ай,

Кел артыма мін,—деді.

Мінгестіріп Қарасай

Алып шығып қараса,

Қызылбастың адамы.

Мұрнын кесіп шұнтыйтты,

Құлағын кесіп құнтыйтты.

«Өлер жерің осы» деп,

Басын кесіп бұлтыйтты.

Әділ досын екеулеп 

Алты күндей іздеді.

«Табылар,—деп,—бір жерден»,

Күдерін олар үзбеді.

Екі тұлпар жануар

Сүйегі қызып ойнады,

Секіреді қояндай.

Соғыс қылды алты күн

Екі батыр аянбай.

Таусылатын жау емес,

Жау жартыға таянды-ай.

Алты күнгі соғыста

Қарасай болды жаралы-ай.

Ауық-ауық қан құсып,

1430

1440

1450

1460

48

БАТыРлАР  ЖыРы

48

49

шыбын жаннан кешеді.

Тұрған екен таба алмай,

«шырағым, Қази, қайда?» деп,

Қызылбастан найза жеп.

Найзасына таянып,

Жарасынан қан ағып,

Тұрған екен шақырып,

«Сүйеп шық,—деп,—ағаңды».

Төңірегі қызылбас

Тұрған екен қамалап.

«Қайда кетті ағам?—деп,—

Қызылбастан жапа» деп,

Қарасай тұрған зарланып.

Зарланып тұрған ағасын

Сонда Қази көреді.

шұбар атты қамшылап,

Көзінің жасы тамшылап,

«Бауырым» деп шабады-ай.

Жетіп келді қасына

Ойлады батыр осыны:

—Жауынгер деп қарасам,

Асыл ердің сүйегі

шығарар ма екен осылай.

Жанына тиіп қайрасам,

Найзағай бұлттың сойы еді,

Ашуланып түнерсем,

Жараға себеп етер ме.

Қолтығынан сүйесем,

Бір жағынан демесем,

Тау басына жетер ме.

Ашуын қайрап келтірсе,

Кезеніп батыр кетер ме,—

Деді дағы, ер Қази

Қасына жетіп келеді.

Қан құсып тұрған ағасын

Қази сонда көреді.

Жараны Қази көргесін,

Көзінің жасын төгеді.

—Нағылып тұрсың, аға,—деп,

1470

1480

1490

1500

48

48

49

ҚАРАСАЙ—ҚАЗИ

Қызылбастан жара жеп,—

Келіп сөйлей береді:

—Нағылып тұрсың, Қарасай,

Батып тұр ма жаныңа-ай

Жаудың салған жарасы-ай?

Жауға сырын алдырмас,

Бітпесе ердің қазасы-ай.

Азда болса көп болар

Сабырсыз ердің жарасы-ай.

Мұнша неге кем болдың,

Екеуміз де, Қарасай,

Бір кісінің баласы-ай.

Осындайда ашылар

Жақсы менен жаманның

Екеуінің арасы-ай.

Атадан бірге тусақ та,

Туыпсың жаман шамасы-ай,

Қылыш тисе морт етіп,

Айтушы еді анам-ай,

Ана сыншы балаға-ай.

Атадан бірге туса да,

Бәрі бірдей бола ма?

Атамыз Орақ ер еді.

«Қарасай адам болмас» деп,

Атамыз солай деп еді.

«Қазижан жауға барғанда,

Бұзар деп еді жебені».

Қарасайды туғанда,

Кем болатын себебі:

«Мысырдың қара тасына

Жерік болдым деп еді.

Сол себептен Қарасай

Кем болып туған деп» еді.

Қарасай сонда сөйлейді:

—Айналайын, қарағым,

Менімен ісің болмасын.

Мені қорғап жүргенде,

Өзің түсіп қаларсың.

4-310

1510

1520

1530

1540

50

БАТыРлАР  ЖыРы

50

51

Жауда қалған ағаңды

Ахиретте табарсың.

Қарасай, Қази ер еді,

Жолынан үміт үзеді.

Үміт үзбей не қылсын,

Жарасы мықты жүдетті.

Жарасы мықты болғансын,

Сүйеп жүрді інісі,

Сүйеніп жүрді ағасы,

Мықты көрді жарасын.

Әсіресе бір жара

Келді құртып шамасын.

Жараны мықты көреді,

Қайғыны мықтап шегеді.

Ағасының жарасын,

Қуатының кеткенін

Жараны көріп біледі.

Келіп басын сүйеді,

Қолтығынан демеді.

Осындайда болмаса,

Жақынды неге тілейді?

Туысқанның себебі

Тарықса тиер көмегі.

Туғаны жоқ жалғыздың

Жауда қалар сүйегі.

Қарасайды қалдырмай,

Қази сүйеп келеді,

Жараны көзі көреді.

Қаны судай ағады,

Қанын сүртіп алады.

Ағасын сүйеп жетектеп,

Жаудан шықты амалдап.

Ағасын алып аяндап,

Айдын көлге құлады.

Ағасының жарасын

Көлде жатып бағады.

Ақ дәрісін аюдың

Жарасына жағады.

Он күн бағып ағасын,

1550

1560

1570

1580

50

50

51

ҚАРАСАЙ—ҚАЗИ

Жарасын жазып алады.

Енді қайтып бара алмай,

Досын іздеп таба алмай,

Арманда болып екеуі,

Қайтып кетіп барады.

Әділ досы шырқырап

Баяғы орда қалады.

Әлқисса, ал, енді Қарасай жаралы болып, інісін жаудан алып 

шығады. Әділге қайта бара алмай қайтады. Енді қызылбастар 

ұрыс басылғасын, ұрыс болған жерде қандай адам өлді, қандай 

зат  қалды  деп  іздеп  жүрсе,  қараңғы  орда  жатқан  бір  баланы 

көреді. ұстайын деп барған қызылбасты ұрып өлтіреді.

Әділдің түскен орына

Көп қызылбас келеді.

Қараңғы орды жап-жарық

Қылып жатқан Әділді

Олжа теріп жүргенде

Көп қызылбас көреді.

Осы келген қызылбас

Бұл соғыста жоқ еді.

Әділді қырған қызылбас

Қарасанның қолы еді.

Қарасан деген батыры

Бәрінен де зор еді.

Үш бөліп үш жерден

Соғыс салды деп еді.

Көп олжаға тап болып,

Қызылбас олжа тереді.

Олжа теріп жүргенде,

Көп қызылбас келеді,

Жас Әділді көреді,

Таласып орға түседі.

Бірінен-бірі қызғанып,

Мен ұстаймын деседі.

Сол уақытта Ер Әділ

Қызылбастың үстіне

Топырақты шашады.

1590

1600

1610

52

БАТыРлАР  ЖыРы

52

53

Қолына түссе, жібермей,

Жолбарыстай басады.

ұстай алмай қызылбас,

Ордан шыға қашады.

Оң келгенін оң ұрып,

Сол келгенін сол ұрып,

Терең ордың ішінде

Жауменен ұрыс салады.

Әділді ұстап ала алмай,

Қасына жақын бара алмай,

Қызылбас жаман сасады,

Ордан шыға қашады,

Далаға шығып тұрады.

Жүгіріп жүріп ер Әділ

Қолына кесек алады.

Қамап жүрген жауына

Жіберіп келіп қалады.

Бірінің көзін шығарып,

Біреуінің басын жарады.

ұстай алмай қызылбас,

Бір бәлеге қалады.

Көп қызылбас кеңесіп,

Ақыл айла табады.

Қолдарына қызылбас

Бір-бір белді алады.

Топырақты құлатып,

Төбесінен құяды.

Топырақпен бастырып,

Әділді ұстап алады.

Мықтылығын білгенсін,

Екі қолын қайырып,

Сірлеп құрсау салады.

Қолөткіл салып темірден,

шынжыр тағып мойнына,

Ордан алып шығады.

Қолға түскен ер Әділ

Екі қолы сірлеулі,

Енді не амал қылады?

Қолға түсіп қор болып,

1620

1630

1640

1650

52

52

53

ҚАРАСАЙ—ҚАЗИ

Көзі жайнап тұрады.

Қамап тұрған қызылбас:

—«Жөніңді айтсаң жіберем.

Жіберейік, бейшара,

Бұл не деген жер еді,

Әрбір жерден зор еді.

Ер әулие Едіге

Бұл келмеген жер еді.

Едіге ұлы Нұрадын

Бұл келмеген жер еді.

Ақ Сұлтаны халықтың

Бұл келмеген жер еді.

Он екі ханның елі еді,

Әр патша да зор еді.

Аттанып келген жеріме

Қол бастаған кім еді,

Айтшы болыс жөніңді?

Сонда Әділ сөйлейді,

Сөйлегенде бүй дейді:

—Қамап тұрған қызылбас,

Қолыңа түсті біздің бас.

Аяқ-қолымды босат,—деп,—

Жібер,—деп саған жалынбас.

Аты-жөнімді сұрасаң,

Менің атым—ер Әділ, 

Қорқып атын жасырмас.

Қорыққаным бола ма,

Жалынбаймын саған-ай.

Қырық мың әскер қолменен,

Жалғыз аяқ жолменен,

Үш бөлініп, үш жерден

Тиісіп едік қалаңа-ай.

Алдыңғы тиген көп әскер

Қарасай, Қази—қос батыр

шапқан шығар қалаң-ай.

Екінші әскер мен едім

Жалғыз аяқ сорыңа

Түскенімде қырылдым.

Ортаға алдың қамалап,

1660

1670

1680

1690

54

БАТыРлАР  ЖыРы

54

55

Қамап қырдың бәрін де.

Қолымды қорғап тұрғанда,

Ортасынан сарт етіп,

Садағым екі бөлінді.

Тұлпарым орға жығылып,

Өмілдірік үзіліп,

Еріменен сыпырылып,

Сыпырылып мен түстім.

Қараңғы ордың ішінде

Таба алмадым жөнімді.

Қыдырып жүріп қызылбас

Мені көріп жұмылдың.

ұстаймын деп тұрғанда

Талайыңды өлтірдім,

ұстаймын деп жүгірдің.

Ақыл тауып тағы да,

Қазған ордың ішіне

Топырақты суырдың.

Көрсетпедің көзімді,

Есітпедің сөзімді.

Топырақпен бастырып,

ұстап алдың өзімді.

Атаңа нәлет қызылбас,

Білгенің болса аянба,

Мен де саған бір күні

Көрсетермін көріңді,

Жеткізермін өлімді,

Босатса Құдай қолымды.

Менің де жөнім сұрасаң,

Мен Қырымның ханы едім,

Қол бастаған ер едім.

Қызылбасты қиратып,

Жесірін қойдан шулатып,

шауып алсам деп едім.

Тұлпарым орға жығылып,

Болмады қабыл дегенім.

Өлсем өліп кетермін,

Егер өліп кетпесем,

Білгенімді етермін,

1700

1710

1720

1730

54

54

55

ҚАРАСАЙ—ҚАЗИ

Түбіңе ақыр жетермін.

Қызылбас ханы сөйледі,

Сөйлегенде не деді:

—Қол бастаған ер болсаң,

Әділ деген сен болсаң,

Мойныңа қамыт ілейін,

Алты арбаны жегейін,

Толтырып тасты тиейін.

Мақтанғанын батырдың 

Күшін сөйтіп көрейін.

Әділ болсаң сен,—деді,

Жазаңды сөйтіп берейін.

Осыны айтып қызылбас,

Байлап қолын әкелді

Қазбан деген қалаға.

Қалаға Әділ келгенсін,

Мойнына қамыт іледі,

Алты арбаны жегеді.

Алты арбаның үстіне

Толтырып тасты төгеді.

Алты арбаның үстіне

Бір қызылбас мінеді.

Арбаға қосқан өгіздей

шыбықтан айдап жөнеді.

Қарасай бұзған қаланы

Әділ жегіп түзеді.

Айдап жүрген қызылбас

Қолына алды бір шыбық,

Елге болды бір қызық.

Арбаға тасты артады,

Алты арбаны ер Әділ

Өгіздей өрге тартады.

Керленіп Әділ тартқанда,

Үзіледі арқаны.

Арқаны қиып арқасын,

Жанына қатты батады.

Қасына жақын келуге 

Қызылбастар қорқады.

Бұрынғыдай Әділге

1740

1750

1760

1770

56

БАТыРлАР  ЖыРы

56

57

Еркелейтін ел қайда,

Алты арбаны сүйретіп,

Жолға түсіп жортады.

Қарасай бұзған қаланы

Әділге жегіп арбаны,

Қызылбас түзеп қаласын,

Алты айда салып алады.

Қаласын салып алғасын,

Және бір қастық қылады.

Тісімен тезек тергізіп,

Қыдыртып қойды даланы.

Тісімен тезек тереді,

Көп қорлықтар көреді.

Бір қызылбас ізінде

Тергізіп тезек жүреді.

Бұл қаланың тезегін

Кеште алып келеді.

Өліп-талып келгенде,

Және бір азап береді.

Мұндай азап-қорлықты

Көремін деген ойда жоқ,

Басына түссе көнеді.

Және бір жерге айдады,

Бір азапты ойлады.

Табанына тас тағып,

Саналап мықты байлады.

Күндіз-түні азапта,

Әділдің соры қайнады.

Қимылдайтын дәрмен жоқ,

Екі көзі жайнады.

Бұ да қылған қастығы,

Қызылбастың баласы

Қозы-лақтай секіріп,

Қуалап ұстар қолы жоқ,

Жамбастап жатып келгенін, 

Қолына түскен баланы

Қашыр-шұқыр шайнады.

Алма деген бір жеміс

Ол кеш пенен бұл кешке

1780

1790

1800

1810

56

56

57

ҚАРАСАЙ—ҚАЗИ

Жарым алма жейтіні.

Қадірін білген жақсылар

Ардақтаған біреудің

шырағы ғой дейді-міс.

Қадірін білмес жамандар

Жарты алмаға тойды ма,

Бір жаман ғой дейді-міс.

Әділ жүрді азапта,

Тыным көрмей жазы-қыс.

Қырым жақтан келсейші,

ұшып жүрген қара құс.

Әлқисса, Әділ азаппенен есі кетіп, есеңгіреп жата берсін. Ен-

дігі хабарды елге қайтқан батырлардан естиік.

Ахмет батыр, Қоянақ

Тас өткелдің аузында

Кездескен жауды аямады.

Қарасай, Қази, жас Әділ

Жауда қалды солар деп,

Көпті көрген қарт батыр

Аш бүйірін таянды.

Ахметтің ойында

Алдынан келсе шабарман,

«Қиратып жауды қайттық» деп,

Өтірік сөзбен боямақ.

Жауда қалды ер Әділ

Анасы баққан аялап.

«Елге не деп барам деп,

жүктеу/скачать 2,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: