Мәдениет және спорт министрлігі Тілдерді дамыту және қоғамдық-саяси жұмыс комитетінің тапсырысы бойынша «Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы»



Pdf көрінісі
бет178/284
Дата21.04.2022
өлшемі3,48 Mb.
#31814
түріБағдарламасы
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   ...   284
Байланысты:
Сөздер сөйлейді

Аббар  көшу.  Бұл  тіркестің  мағынасы  мәнмәтінге  қарай  топшы-

лап  түсіндіріліп  жүр.  ҚӘТС-де  аббар  көшу  –  «суыт  көшу,  сыпы-

ра  көшу»  деп  түсіндірілсе,  ҚТАС-де  «ұзақ  көшу»  деп  танытылып-

ты  және  мұны  Қытай  қазақтарының  ерекшелігі  деп  тіркепті,  ал 

келтірілген  мысал  Шалкиізден,  XV-XVI  ғасырлардағы  ноғайлы 

циклінің үлгілері екені белгілі. Демек, аббар көшу Қазақстанның ба-

тыс аймақтары тұрғындарының тілінде сақталса – бір жөн, ал Қытай 

қазақтары тілінің жергілікті сөзі болып танылуы неғайбіл. Бұл – сірә, 

Шалкиіздерді оқып отырып, жобалап топшылай салған таным болар. 

Аббар сөзінің мағынасы түгіл, өзін не көне түркі тілдері сөздігінен, 

не  арабша-қазақша,  парсыша-қазақша  сөздіктерден  таба  алмадық. 



Аббар  –  шеттілдік  сөз  екені  даусыз,  бірақ  нақты  тұлғасы  (сыртқы 

түрі  –  айтылуы,  жазылуы)  қандай  дегенді  іздестіру  керек  болады. 

Бүгінгі қазақтар оқитын ескі өлең-жырлардың ішінде тек Шалкиізде 

кездесетін сөз. Демек, ертеректегі ноғай тілінде қолданылуы мүмкін, 

не  біздің  күнімізге  тұлғасы  өзгеріп,  мағынасы  күңгірттеніп  жеткен 

қолданыс болуы ықтимал.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   ...   284




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет