кездеседі. Мысалы, Бұхар жырауда:
Төсі аршынды сұлуың
46
деген толғау жолдары бар. Түркі тілдерінің салыстырма сөздігінде
автор аршын сөзі ноғай тілінде «күміс, күміс әшекей» дегенді
білдіреді дейді де төс аршынды бай қызы деген мысал келтіріп, оны
«омырауы қымбат әшекейге толы» деп аударады. Сырт қарағанда,
бұл түсіндірме нанымды сияқты. Мүмкін, бұл – ноғайлы-қазақ
заманында қалыптасқан сұлулықтың, сәндіктің, байлықтың образы
болар, бірақ ертедегі жырларда жылқы жөнінде:
Аршын басты бурылы
Қабырғадан қанаты...
немесе батыр:
Омырауын аршындап,
Мінген атын қамшылап, –
деп суреттеледі. Әрине, соңғы мысалдарда аршындау етістігінің
алтын-күміс әшекейге қатысы жоқ сияқты. Сірә, бұл жерде аршындау
– ұзындық өлшемі болып саналатын аршын сөзіне қатысты деп
түсіндірілуі («құлашын кеңге салу, екпіндеу») қисынсыз болмас.
Дегенмен бұл да күмәндылау түсінік. Бұл сөз омырауын аршындау,
тал бойын аршындау деген тіркестерде сабақты етістік ретінде келіп,
жоғарғы «екпіндеу, арындау» деген мағыналардан алшақтап кетеді.
Сондықтан бұл өте бейнелі (образды) тіркестің мән-мағынасын,
түптөркінін әлі де іздестіре түсу керек сияқты.
Достарыңызбен бөлісу: 
