Медициналык, микробиология


ipiryiHe  кедерп жасап, ж а с у ш а ш ш к корытылуга карсы  ту рады;  OTTeri



Pdf көрінісі
бет170/209
Дата03.12.2023
өлшемі47,48 Mb.
#133078
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   209
Байланысты:
Медициналық микробиология

6ipiryiHe 
кедерп жасап, ж а с у ш а ш ш к корытылуга карсы 
ту рады; 
OTTeri 
тэуелд! киллерлш тш м д ш к бере^н аскын тотык радикалдарыньщ белсендш гш жоятын 
ф ерменттер тузедц лизосом альды к ферменттерге тeзiм дiлiк пайда болады; фаголизосомалардьщ
(листериолизин, сальмолизин, шигеллалардьщ контакттык гемолизин!) лизистенуш тугызатын заттар бел in 
шыгарады; фаголизосомаларды тастап кетедц фагоциттеуип жасушалардьщ апоптозын индуцирлейдь 
Еюнип жагынан, ж а с у ш а ш ш к облигатты паразиттер хемотаксис^ кушейтетш (N-формильд! жэне сол 
тэр1здес пептидтер) жэне жасушалардьщ фагоциттеуип белсендш гш арттыратын заттар шыгарады, ол 
микробтардьщ жасуша 
iuiiHe 
енуш жещлдетедг Сонымен, микробтардьщ ж а с у ш а ш ш к
TipiuûiiK 
ету жэне 
аякталмаган фагоцитоздьщ механизмдер! эр алуан.
Егерде туберкулез коздыргыш тары лизосоманьщ фагосомамен косылуы на кедерп жасайтын 
фосфатидтер ещцретш болса, алапес коздыргышы жасуша кабатыныц курылысыныц ерекшелш! есебшен 
фаголизосомада 
TipiumiriH 
сактай алады, легионеллалар - метаболизмдж 
cepnmicTi 
басып тастайды, ал 
трипаносомалар - жасушаньщ цитоплазмасына шыгып, фаголизосоманы тастап кетед! т.б.
Эндоцитобиоз микробтардьщ макроорганизмде сакталуына, олардьщ организм денесшде таралуына 
эсер етедц иммунды ж уйенщ корганыс факторлары уипн микробтарды танымайтындай жэне кол 
жетпейтшдей (недоступный) етедь Микробтардьщ фагоциттеуип жасушаларда сакталу жэне кебею, жэне 
де макроорганизмде таралу к а б ш е ттш п «трояндык ат - троянский конь» механизм! деген атка ие болды. 
И нф екцияньщ ю ру еЫ гш ен OTin канга тускен микробтар ком плем енттщ ж эне кандагы баска да 
микробоцидты факторлардьщ (антиденелер, лизоцим, в-лизиндер т.б.) эсерше ушырамауы керек. Мысалы, 
олардьщ антикомплементарлык белсенд!л!г! болу кажет. Bip жагдайда ол ец алдымен альтернативт! жолмен 
комплементт!ц белсенд!лу!не кедерп жасайтын капсуласыныц болуымен icKe асады. Баска жагдайда канга 
тускен микробтар жасуша ¡шшде немесе плазмокоагулаза ферментшщ эсер!нен пайда болган тамыр 
катпасы ны ц (тромбы ны ц) ¡ипнде калы п сакталады . Кднда сакталуды ц бул тэс!л! м икробтардьщ
потенциалды патогенд!л!г!н ¡ске асыруга косымша мумющцктер беред!.
Адгезиндер, ферменттер, агрессиндер, соныц !ш!нде фагоцитозга кедерг! жасайтын факторлардан 
баска микробтардьщ токсиндер! (грек: toxikon) мацызды рел аткарады, олар жукпалы аурулар кез!нде 
улану симптомдарыныц дамуына эсер 
eTin, 
ауру патогенез!нде жетекгш рел аткарады.
7.3.2.Б актери яларды ц токсиндер!
Бактериялардыц токсиндер! - макроорганизмн!ц спецификалык жасуша-ларына т!келей улык 
эсер етет!н немесе биологиялык белсенд! заттар тузш уш щ нэтижесш де жанама турде улану 
симптомдарын дамытатын метаболизм ен!мдер!.
Физикалык-химиялык курылымы жэне биологиялык касиеттер! бойынша бактериялардыц 
токсиндер! ею топка бел!нед!: акуызды токсиндер жэне эндотоксиндер.
Бактериялъщ ацуызды токсиндер жэне олардыц биологиялык, K,acuemmepi.
Токсиндердщ бул 
тобына грам-оц да жэне грам-терю те аэробты жэне анаэробты бактериялар тузет!н термолабильд! 
жэне термостабильд! акуыздар жатады. Эдетте мундай ферменттер макроорганизм жасушасына мулдем 
аз концентрацияда булд!руип эсер етед!. Олар жасушадан сырткы ортага шыга алады, жэне де 
жасуша ¡нпнде байланыскан жагдайда болып, жасуша бузылганда (автолиз) сыртка шыгады. Бактериялык 
жасушамен байланыс дэрежесш е карай оларды уш сыныпка (класка) белед!:


154
о ц у л ы ц
А-сынып - сырткы ортага белш ш шыгатындар, мысалы С.сНрЬЫепае-ныц гистотоксиш.
В-сынып - микроб жасушасымен шамалы байланыскан жэне шамалы мелшерде сыртка шыгатын 
токсиндер. Оларды мезотоксиндер деп атайды, мысалы, СД^аш -дщ тeтaнocпaзминi немесе С.ЬойШпит- 
нщ нейротоксиш. Жасуша п р ш ш к кабш еттш гш сактайды. Олардьщ сигналдык пептидтер1 жок, 
сондьщтан коршаган ортага б
0
лiнiп шыкпайды. Бул токсиндер жасуш а мембранасымен б1рЫш, сонан 
сон мембраналардьщ экаролиациялануы (ажырауы, десквамациялануы) нэтижесшде одан коршаган 
ортага туседц бурынгы кезде автолиздж тэсшмен шыгады деп есептелген.
С-сынып - микроб жасушасымен байланыскан, тек кана микроб жасушасы бузыл ганда сырткы 
ортага тусетш токсиндер, мысалы, Б.буБегйепае-ньщ 1 серо-вариантыньщ жэне баска шига - тэр1здес 
токсиндер.
Бактериялардьщ акуызды токсиндер тузу к аб ш еттш п


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   209




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет