«МӘҢгілік ел идеясы алаш зиялыларының ТҦЛҒалық ТҦҒыры»
жүктеу/скачать 2,86 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дарынды бала
| Дарындылық – бұл ӛмір сүру барысында дами беретін, адамның
ӛзгелермен салыстырғанда әрекеттің бір немесе бірнеше түрінде жоғары нәтижеге жету мүмкіндігін айқындайтын психиканың жүйелі сапасы. Дарынды бала – әрекеттің белгілі бір саласында айрықша нәтижелерімен (мұндай нәтижеге жетудің ішкі алғышарттары болады) ерекшеленетін бала. Баланы дарынды деп бағалау шартты нәрсе. Баланың үздік қабілеттері оның болашақтағы жетістіктерінің тікелей әрі жеткілікті кӛрсеткіші бола алмайды. Бала бойында байқалған дарындылықтың белгілері уақыт ӛте келе жоғалып кетуі де мүмкін. Бұл жағдай дарынды балаға арналған практикалық жұмыстарды ұйымдастыруда ескерілуі тиіс. Сондықтан да практикалық жұмыстар кезінде «дарынды бала» ұғымының орнына «дарындылық белгілері байқалатын бала» ұғымын қолданған дұрыс» [3]. Ӛз қызығулары бағытында дарынды балалар қайтпас қажырлық таныта алады. Басқа қатарларымен салыстырғанда дарынды бала ӛзін қызықтырған іспен бірнеше сағат шұғылданып, қажет болса,оған бірнеше күндер бойы қайта оралып, кӛздегеніне жетпейінше, әрекетін тоқтанпайды. Дарындылық дәрежесін артуы қажетті білімдер мен ептілік, дағдыларды игеріп әрі жетілдіріп баруға тікелей тәуелді. 237 Бала бойындағы дарындылықты жоғалтпай, қайта арттыру мұғалімнің міндеті болып табылады. Сабағын қызықты әрі тартымды етіп ӛткізу, дарынды баланың дарындылығын айқындап ерекшелеп ӛтетін тапсырмалар дайындап ӛткізу, дарынды баланың қызығушылығын арттыру мақсатында түрлі пән олимпиядаларына, интелектуалды сайыстарға қатыстыру тікелей мұғалімге міндет болып жүктеледі. Дарындылықтың ӛзіндік ерекшелігі ең алдымен қызығушылық бағдарға байланысты. Осыдан біреу математикаға құмар, екінші тілдерге, және біреулер қоғамдық жұмыстарға бас болуда ӛз дарындылығымен іске қосып, оны нақты іс-әрекетте кейін дамыта түседі.» [4]. Дарынды балалардың мінез-құлқын ерекшеліктерін қарастыра отырып, біз мұндай балалар арасындағы жекелеген айырмашылықтарға кӛңіл аударуымыз қажет. Бұл айырмашылық балалардың қай бағытқа қызығушылығына, ақыл- ойының даму қарқынына, қорыта айтқанда дарындылық қасиеттерінің дамуына байланысты. Дарынды балалардың жекелеген айырмашылықтары олардың жас ерекшеліктеріне қарамайды. Тәжірибе бойынша дарынды баланы кӛріп-білмей, оның мүмкіндіктері мен қабілеттіліктері жайында ешқандай нақты тұжырым жасауға болмайды. Оқыту мен дамыту бағдарламалары баланың шығармашылық қабілеттерін дамуы мен білімді меңгеру бағыттарын бірдей дамытатын бағдарламалар болуы қажет. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1. Гильбух Ю.З. Умственно одаренный ребенок. Киев. 1993. 2. Дәкәрім М.Д. «Жаңа ғасырдың білімді жастарын тәрбиелеу». Білім берудегі менеджмент, №4, 1998ж. 3. Лейтес Н.С. Возрастные способности одаренных детей. М:Педагогика, 1989г. 4. Семенов И.Н. Возрастные особенности одаренных детей // Инновационная деятельность в образовании. 1994г. жүктеу/скачать 2,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|