Международный конгресс студентов и молодых ученых «Мир науки», посвященный 75-летию Казну им аль-Фараби 75 лет Алматы, 28-30 сәуір 2009 ж

тандемных   повторов
.    Полиморфизмы   нуклеотидных   последовательностей 
обнаружены   во   всех   структурных   элементах   генома:   экзонах,   интронах, 
регуляторных   участках   и   т.д.   Масштабы   полиморфизма   ДНК   таковы,   что 
между последовательностями ДНК двух людей (за исключением однояйцовых 
близнецов) существуют миллионы различий. 
Современные методы позволяют выявить замены отдельных нуклеотидов в 
кодирующих   областях,   которые   могут   быть   несмысловыми   или   вызывать 
изменение   аминокислотной   последовательности.   Полиморфизм   некоторых 
генов способен повышать риск развития различных заболеваний. В частности 
полиморфизм генов, продукты которых участвуют в регуляции осуществления 
клеточного цикла или таких важных процессов как апоптоз, репарация ДНК 
или   детоксикация   ксенобиотиков   способен   значительно   повышать 
чувствительность   клеток   к   действию   мутагенных   факторов,   тем   самым 
повышая   риск   накопления   мутаций.   Это   может   в   дальнейшем   привести   к 
злокачественному перерождению мутантных клеток.
Целью   нашей   работы   было   изучить   генотип   группы   жителей   г.Алматы 
различного этнического состава на наличие полиморфной аллели A870G гена 
регуляции   клеточного   цикла   CCND1   и   полиморфной   аллели   Arg72Pro   гена 
TP53,   участвующего   в   регуляции   процесса   апоптоза.   Материалом   для 
исследования   служили   образцы   крови   взятой   у   150   жителей   г.   Алматы   и 
отобранные в пробирки с EDTA. 
Для   выявления   данных   полиморфизмов   нами   был   использован   метод 
прямого секвенирования ДНК и метод аллельной дискриминации TaqMan.
Нами   изучена   гетерогенность   по   однонуклеотидным   полиморфизмам 
rs9344  (A870G, ген CCND1) и  rs1042522  (Arg72Pro, ген TP53) у резидентов г. 
Алматы.   Определена   частота   генотипов   и   редких   аллелей.   Частота   редкой 
аллели 870G гена CCND1 соответствовала данным для азиатского населения 
представленным   в   базе   данных   по   полиморфизмам   единичных   нуклеотидов 
(ПЕН) NCBI и составляла 46%. Частота редкой аллели 72Pro гена TP53 была 
несколько   меньше   частот   представленных   для   азиатского   населения   в   базе 
данных   NCBI   по   ПЕН   и   составляла   31%.     Возможным   объяснением   такого 
отклонения может быть небольшой объем выборки и различие в этническом 
составе исследуемой группы.
Научный руководитель: к.б.н. Джансугурова Л.Б.
ЦИРКУЛЯЦИЯ ВИРУСА ГРИППА В ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКИЙ 
СЕЗОН 2008 – 2009 ГОДА НА ТЕРРИТОРИИ РЕСПУБЛИКИ 
КАЗАХСТАН
Кузнецова Т. В., Баймаханова Б. Б., Глебова Т. И., Икранбегийн Р., 
Шаменова М. Г.
ДГП «Институт микробиологии и вирусологии» РГКП «ЦБИ» КН МОН РК, 
 г. Алматы, Казахстан, 
kuznetsova
 
 _23@
 
 mail
 
 .  ru
   

Грипп   и   острые   респираторные   вирусные   инфекции   остаются   одной   из 
актуальных проблем здравоохранения. В Казахстане ежегодно регистрируются 
более 1 млн. случаев гриппа.
Вирусы гриппа веками демонстрировали невероятно  сильный потенциал 
изменчивости.   Сегментированный   геном   вирусов   гриппа   определяет 
постоянную   возможность   реассортации   генов   в   клетках   человека   или 
животных.   Доказано,   что   вирус   гриппа   человека,   как   и   вирус   гриппа   птиц 
одинакаово   реплицируется   на   свиньях   и   неисключено,   что   именно   эти 
животные могут сыграть  роль посредника в передаче вируса гриппа от птиц к 
человеку. 
В связи с этим в 2008 году нами был проведен сбор носоглоточных смывов 
от людей и от свиней с целью выявления вируса гриппа А. Собранные образцы 
исследовали с помощью иммуноферментного анализа. В ИФА было выявлено 
20%   положительных   проб   от   людей   и   12%   от   свиней.   Изоляцию   вируса 
проводили   на   куринных   эмбрионах   и   на   перевиваемой   культуре   клеток 
(МДСК). Исследования изолятов с эталонными диагностическими сыворотками 
показали их принадлежность к вирусам серотипов Н3N2 – 35%, НSw1N1 – 7% у 
свиней, у людей к вирусу типа В – 8%, Н1N1 – 3%, а к вирусу Н3N2 – 25%.
Таким   образом,   в   эпидемиологический   сезон   2008   –   2009   года   на 
территории республики одновременно циркулировали вирусы гриппа тип А и 
В, при чем наибольшее распространение получил серотип Н3N2 как у людей 
так и у свиней.
BOTRITIS ТҮРІНІҢ САҢЫРАУҚҰЛАҚТАРЫ- ЖЕМІС- КӨКЕНІС 
ДАҚЫЛДАРЫНЫҢ ПАТОГЕНДЕРІ
Қаптағай Р.Ж
РМК «Микробиология және вирусология институты» БЗО БҒМ ҚР,
 Алматы қ., Қазақстан 
Ауыл-шаруашылық   дақылдарының   өнімін   төмендететін   факторлардың 
біріне   саңырауқұлақтар   қоздыратын   аурулар   жатады   (бактериалды, 
саңырауқұлақтық және вирустық).
Фитопатогенді   микроорганизмдер   арасында   жабайы   және   мәдени 
өсімдіктердің көпшілік бөлігін зақымдауға қабілетті түрлеріде кездеседі. Бұл 
микроорганизмдер өсімдіктердің вегетация уақытында, сонымен қатар сақтау 
және   тасымалдау   уақытында   да   зақымдай   алады.   Бұл   саңырауқұлақ   түріне 
Sclerotinaceae  туысына   жататын,   солардың   ішінде   ең   көптеп   кездесетін 
танымал   түрлері   аскомицетті   саңырауқұлақ  Sclerotinia   sclerotiorum  (Lib.)   de 
Bary,  Monilia fructigena,  Botritis cinerea  Pers және т.б. саңырауқұлақ   түрлерін 
жатқызуға   болады.   Бұл   саңырауқұлақтардың   даму   циклдарында   әртүрлі 
стадияларға   ие  болады,   мысалы   конидиалды   стадия   (Monilia  fructigena  және 
Botritis   cinerea   Pers),   ал   склероциалды   стадия   (Sclerotinia   sclerotiorum)   осы 
туыстың саңырауқұлақтарын сипаттайды.
Зиянды   аурулардың   қоздырғыштарының   биологиялық   ерекшелігін 
зерттеудің қажеттілігі ақ және сұр шірік, сонымен қатар монилиозды қосқанда, 

көптеген ауылшаруашылық өнімдерін сақтауда қорғаныс шараларын жасауға 
көмектеседі. 
Ақ шірік қоздырғышы – аскомицетті саңырауқұлақ  Sclerotinia sclerotiorum 
(Lib.) de Bary, көптеген ауылшаруашылық дақылдарына маңызды зиян әкелетін 
ең қауіпті фитопатогендер қатарына жатқызуға болады.
Соңғы   уақыттарда   Қазақстанның   көптеген   аймақтарында   алманың, 
алмұрттың,   және   көптеген   басқада   дақылдарда   монилиоз   ауруы   байқалады. 
Монилиоз-   бұл   ауру   жемістердің   шіруі   түрінде   кездесетін   ,   қоздырғышы 
Monilia  туысына   жататын    Monilia   fructigena  болып   табылады.    Monilia 
fructigena саңырауқұлағы осы туыстың негізгі белгілі түрі болып табылады. Бұл 
монилиоз ауруы Алматы облысндағы барлық  жеміс бақтарында жиі кездеседі. 
Sclerotinaceae  туысының   саңырауқұлақтарының   арасынан   өсімдіктің   сұр 
шірігін  шақыратын  түріне  Botritis  cinerea  саңырауқұлағы  жатады.  Сұр  шірік 
құлпынай   және   жүзім   жемістерінің   піскен   уақытында,   жеміс   денесін   шіріте 
және   сұрландыра   отырып   зақымдайды.   Шіріген   жемістерді   сұр   мицеллий 
жабады.   Сұр   шіріктің   қатты   дамуы   кезінде   өсімдіктің   басқада   мүшелерін, 
жапырағын, шашағын, гүлшоқтарында зақымдауы мүмкін. Бұл саңырауқұлақ 
конидиалды   және   склероциалды   стадияларында   дамиды.   Конидиалды   спора 
түзу   жемістерде   және   жемістердің   басқада   мүшелерінде   сұр   ұнтақ   түрінде 
байқалады.   Конидиялары   түссіз,   бір   клеткалы   және   сұр   түске   ие   болады. 
Склероциялары күзде жемістерінде және басқада қалған мүшелерінде түзіледі 
және ұнтақ қара , дұрыс емес пішінге ие болады.
Botritis   cinerea  саңырауқұлағының   склероциясы   саңырақұлақтың   қыстап 
шығатын   стадиясы   болып   табылады.   Көктемде   олар   мицелий   түзеді,   оларда 
конидиалды спора түзу дамиды, бұл олардың өмірлік айналымдарының жаңа 
түрі болып табылады. Белгілі бір жағдайларда склероция – сөмкелік стадиясы - 
апотециялардың пайда болуымен өсуі мүмкін.
Бізбен   жүргізілген   зерттеулердің   нәтижесі   бойынша   белгілі   бір   табиғат 
жағдайларында   Оңтүстік   және   Оңтүстік   шығыс   аймақтарда,   әсіресе   жоғары 
ылғалдылық   жағдайында,   ұзақ   суық   көктем   уақытында   бұл   склероциалды 
саңырауқұлақтардың белсенді дамитындығы анықталынды.
ОПРЕДЕЛЕНИЕ ПАРАМЕТРОВ ТОКСИЧНОСТИ 
ЛЕКАСТВЕННОГО СРЕДСТВА «ФС-1»
Кустова Т.С., Лю М.Б., Исламов Р.А. 
РГП «Научный центр противоинфекционных препаратов»,
Лаборатория фармакологии и биохимии, г. Алматы, Казахстан, 
labpharma
 
 @
   mail
 
 .  ru
   
К   настоящему   времени   создан   большой   арсенал   средств   для   борьбы   с 
патогенными микроорганизмами - антибиотики различных классов: природные, 
полусинтетические и синтетические. Однако они оказались бессильными при 
лечении   заболеваний   вирусной   этиологии   и   заболеваний,   вызванных 
микстинфекциями.   Современная   фармацевтика   не   может   предложить 
лекарственные   средства   прямого   вирулицидного   действия,   за   исключением 

противовирусных   препаратов   интерферонов,   ацикловира,   ремантадина, 
зидовудина и некоторых других. Причем эти препараты не поражают вирусы, а 
лишь   угнетают   те   или   другие   стадии   репродукции   вируса.   Таким   образом, 
поиск и разработка новых лекарственных средств, очень актуальна в наши дни. 
В   Научном   центре   противоинфекционных   препаратов   был   создан 
противоинфекционный препарат «ФС-1». 
Целью   нашего   исследования     было   изучение   параметров     острой 
токсичности лекарственного средства ФС-1.
Одной   из   важнейших   характеристик   любого   лекарственного   средства 
являются   параметры   его   острой   токсичности,   которые   используют   как 
отправную точку в дальнейших доклинических и клинических исследованиях. 
Работа по изучению острой
  токсичности препарата проводилась в мае 
2008   г.   на   базе   лаборатории   фармакологии   и   биохимии   НЦПП   на   белых 
нелинейных лабораторных крысах обоего пола  массой 220 г±10 %. Животные 
были рандомизированы и разделены на 6 групп, по 10 особей. Первая группа 
являлась интактной (контроль).
ФС-1 вводили перорально, дробно в течение 6 ч, в возрастающих дозах 
(через каждые 2 часа). При определении вводимых объемов руководствовались 
требованиями протокола испытаний. 
В период опыта также учитывали у животных потребление корма и воды, 
состояние   кожного   покрова   и   слизистых   оболочек,   поведение,   весовые 
показатели;   исследовали   функциональное   состояние     дыхательной   системы. 
Определение  LD
100
,  LD
84
,  LD
50
,  LD
16
  проводилось   по   методу   пробит-анализа 
Литчфельда-Уилкоксона.
По   результатам   исследования   максимальное   количество   погибших 
животных   наблюдали   при   введении   дозы   1390   мг/кг   массы   животного, 
выживаемость   была   1   крыса   из   10.   При   введении   дозы   596,0   мг/кг   массы 
животного, выживаемость составила 8 из 10.
Полученные данные  позволили рассчитать LD
16
, LD
50
, LD
84
,
 
LD
100
, которые 
составили  при пероральном  введении 571 мг/кг,  922 мг/кг, 1273 мг/кг, 1449 
мг/кг соответственно.
В соответствии со шкалой токсичности веществ, при их поступлении через 
рот (Hodg G., Gleason S., 1975;  С. А. Куценко,   Основы токсикологии, 2002) 
ФС-1  можно  отнести   к   умеренно   токсичным   веществам   или   к  3-ему   классу 
опасности (ГОСТ 12.1.007-76).
МОДИФИЦИРУЮЩИЙ ЭФФЕКТ ШУНГИТА НА ВИСЦЕРАЛЬНЫЕ 
ОРГАНЫ МЛЕКОПИТАЮЩИХ ПРИ ВОЗДЕЙСТВИИ МЕТАБОЛИТОВ 
РАКЕТНОГО ТОПЛИВА
Кашикова Ш.Г.
Казахский Национальный университет им. аль-Фараби,
г. Алматы, Казахстан, cashicova@mail.ru

Известно, что воздействие небольших дозировок ракетного топлива и его 
метаболитов   оказывает   негативное   воздействие   на   внутренние   органы 
млекопитающих,   их   функционирование   и   жизнедеятельность   в   целом. 
Известно,   что   высокие   и   летальные   дозировки   приводят   ко   многим 
качественным  изменениям  внутренних органов в частности патологическому 
изменению   их кровеобеспечения. Считается что, это связано с образованием 
высокореактивных   форм   кислорода   и   свободных   радикалов.   Показано,   что 
аморфный   углерод   и   его   производные,   такие   как   фуллерены,   обладают 
заметной   биологической   активностью.   В   экспериментах   на   лабораторных 
животных   с   модельными   патологиями   фуллерены   С60   проявляют   высокую 
биологическую   активность.   Параллельно   с   этим   известно,   что   фуллерены   и 
некоторые их производные, имеющие аморфную структуру, обладают сильным 
антиоксидантным   действием,   что   связано,   как   считается   общепринятым,   с 
ингибированием реакций с участием свободных радикалов. При этом отметим, 
что   по   своей   химической   структуре   аморфный   углерод   не   имеет   никакого 
сходства   ни   с   одним   из   известных   нейромедиаторов   и   поэтому   не   может 
непосредственно   имитировать   действие   последних   на   уровне 
нейрорецепторных   механизмов.   Впервые   существование   таких   форм 
элементарного   углерода   было   предсказано   теоретически.   Впоследствии   их 
научились синтезировать в лабораториях и только после этого их обнаружили в 
земных   породах.   Природные   шунгиты   являются   источником   аморфного 
углерода и фуллеренов. Уникальные лечебные свойства шунгита и шунгитовых 
источников долгое время не имели научного объяснения. Но эти свойства были 
настолько заметны, что медицина признала лечебные свойства шунгитовых вод 
даже до конца не установив их действующего начала. Оказалось, что в составе 
шунгита   помимо   графита,   как   считалось   ранее,   присутствует   еще   и 
структурированные формы углерода, получившие название аморфный углерод. 
Аморфный   углерод,   содержащийся   в   шунгитах   являет   собой   молекулы 
элементарного углерода собранные в различные пространственные формации, 
причем   некоторые   формы   аморфного   углерода   являют   собой   высокоточные 
геометрически   правильные   структуры,   такие   как   карбин,   нанотрубки, 
фуллерены и пр. 
В   результате   проведенного   эксперимента   были   получены   данные, 
подтверждающие благоприятный эффект шунгитов на органы млекопитающих. 
Эксперимент   был   поставлен   на   8   опытных   групп:   интактная   группа, 
контрольная  группа,  получавшая  шунгит  в  дозировке  100мкг/кг   и    опытные 
группы,   получавшие   различные   дозировки   НДМА   и   получавшие   НДМА 
совместно   с   шунгитом   в   дозировке   100мкг/кг.   Использовались   различные 
дозировки   НДМА   0,4   мг/кг,   2мг/кг   и   8мг/кг.   Было   показано   что   в   группах 
получавших   помимо   НДМА,   шунгит   наблюдались   меньшие   по   объему 
патологические изменения органов. В группе с дозировкой НДМА 0,4 мг/кг + 
шунгит, микроскопическое исследование не выявило, сколько либо заметных 
отклонений   от   нормы.   Сравнительное   исследование   органов   животных 
контрольной   группы   с   органами   из   интактной   группы   показало   отсутствие 
негативного воздействия шунгита на организм млекопитающих.

Исходя из результатов проведенного исследования можно утверждать, что 
шунгиты   обладают   положительным   действием   при   интоксикации 
млекопитающих продуктами распада компонентов ракетного топлива и могут 
использоваться в медицине (после клинических испытаний эффективности) для 
восстановления здоровья народонаселения территорий подвергшихся РКД.
БАҚА ЖҮРЕГІН ЭЛЕКТРОНДЫ МИКРОСКОПИЯ ӘДІСІМЕН ЗЕРТТЕУ
Калабаева А.М.
әл – Фараби атындағы Қазақ Ұлттық  университеті, 
Алматы қ., Қазақстан
Жүрек   бұлшық   еттері   ағза   үшін   өмірлік   маңызды   болғандықтан,   қазір 
көптеген   ғалымдар   жүрек   бұлшық   еттеріне   зерттеу   жұмыстарын   жүргізуде. 
Қазіргі кезде адам әрекетінің қоршаған ортаға деген әсері едәуір: өнеркәсіптің 
жедел   қарқынмен   дамуы,   қалалардың   урбунизациясы,   ауа,   су,   топыраққа 
техногенді заттардың, өнеркәсіп және тұрмыс қалдықтарының түсуі қоршаған 
орта жағдайына теріс әсер етіп, олардың ластануына әкеліп соғады. Бұл зиянды 
заттар түрлі жолдармен  алиментарлы, тыныс алу жолдары, тері арқылы енген 
кезде   мүшелер   мен   ұлпаларда   қайтымсыз   процестерді   туғызып,   көптеген 
кеселдердің себепшісі болуы мүмкін. Ең алдымен аса маңызды, метаболизмі 
қарқынды,   өте   жоғарғы   деңгейде   болатын   мүшелер,   әсіресе   –   жүрек,   өкпе, 
бауыр, бүйрек зақымдалады. 
Амфибиялардың жүрек құрылысы электрондық микроскопия арқылы әлі 
зерттелмеген.   Кардиомиоциттердің   және   клетка   аралық   заттардың 
микроморфологиясы көрсетілмеген, әсіресе өткізгіш кардиомиоциттердің .
Қазақстан   аймағында   тіршілік   ететін   амфибиялар   қоршаған   ортаның 
әртүрлі   жағдайларының   әсеріне   ұшырайды,   әсіресе   Сорбұлақ   маңы 
аудандарында   бұл   жерде   қолайсыз   сыртқы   факторлар   жиынтығы   әсер   етеді. 
Себебі Сорбұлақ аймағында көптеген экожүйелері қатты өзгеріске ұшыраған. 
Жоғары температура, ауаның құрғақтылығы, уақытша су қоймаларының кеуіп 
қалуы, әртүрлі химиялық ластаушылардың әсері, сонымен қатар ауыр металдар, 
пестициттер,   тыңайтқыштар   және   т.б     заттар   қосмекенділердің   барлық 
мүшелеріне, соның ішінде жүрегіне де әсер етіп, көптеген өзгерістер туғызған. 
Сондықтан   Қазақстанда,   әсіресе,   Алматы   облысында   мекендейтін 
қосмекенділердің жүрегін зерттеу қазіргі экологиялық жағдайында өте қажет 
деп   санауға   болады.     Біздің   зерттеулерімізде–бақа   жүрек   бұлшық   етінің   тек 
ғана микроморфологиясы емес, гистохимиясы да орындалады, соның ішінде, 
гликогенге және майлы заттарға реакция жүргізілді. Осы әдістер жануарлардың 
жағдайларын тканьдық және клеткалық деңгейде бағалауға мүмкіндік береді. 
Гистологиялық   зерттеулер   жүргізу   мақсатында,   Сорбұлақ   пен   Капшағай 
экологиялық аймақта  тіршілік ететін бақа жүрегі зерттелді.  Амфибиялар – осы 
ауданның  фонды   түрі,  әрі    биологиялық   индикатор   болып  табылады,     оның 
физиологиялық   көрсеткіштері   адам   организміне   өте   ұқсас.   Зерттелетін 
материал электронды микроскопия әдісімен зерттеліп, кесінділер ЭВМ – 100Л 
микроскопы арқылы суретке түсірілді.

Қапшағай көл бақасының жүрегін зерттегенде, мүшенің нәзік құрылымы 
сақталған,   жұмысшы,   өткізгіш   кардиомиоциттері   айқын   ажыратылады, 
ядроларының   пішіні   сопақша,   арасында   фибробластарда   кездеседі.   Кесінді 
анық боялған, миофибрил талшықтары бірыңғай орналасқан. Органоидтарында 
патологиялық өзгерістер байқалмайды. 
Сорбұлақ   аймағынан   алынған   бақа   жүрегінің   нәзік   құрылымы 
патологиялық   өзгерістерге   ұшыраған,   кардиомиоцит   шекаралары   айқын 
ажыратылмаған, мембранасы бірігіп, циркулярлы ламелла тәрізді болып кеткен. 
Ядросы   анық   емес,   мембранасы   деструкцияланып,   контурлығын   жойған. 
Миофибрил талшықтары нашар көрінеді, клетканың кейбір бөліктерінде олар 
тармақталып   кеткен.   Митохондриялардың   пішіні   өзгерген,   кристалары   анық 
көрінбейді. 
Сонымен, екі биотопты салыстырғанда, Сорбұлақ аймағында мекендейтін 
бақа   жүрегінің   нәзік   құрылымы   әртүрлі   ластаушы   экологиялық   факторлар: 
ауыр металдар, пестицидтер т.б. әсерінен патологиялық өзгерістерге ұшыраған. 
Қапшағай   суқоймасын   мекендейтін   бақа   жүрегінің   нәзік   құрылымы   толық 
сақталған.
Ғылыми жетекшісі: б.ғ.к. Есимсиитова З.Б.
БИДАЙ АЛЕЙРОН ҰЛПАСЫНДАҒЫ АЛЬФА-АМИЛАЗА 
ФЕРМЕНТІНІҢ УАҚЫТҚА ЖӘНЕ КЕҢІСТІККЕ ҚАТЫСТЫ 
ГОРМОНДАР АРҚЫЛЫ РЕТТЕЛУІ
Қәлелбек М., Жунусова Г., Алтыбаева Н.А.
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті, Алматы, Казахстан
Дәннің   өсіп-өну   барысында   ұрықтың   өсуі,   эндоспермнің   қор   заттары 
арқылы   қамтамасыз   етіледі.   Бұл   процесс   барысында   эндосперм 
клеткаларындағы   қор   заттар   гидролитикалық   ферменттер   әсерінен   ұрық 
сіңіруге   қажет   формаға   дейін   ыдырап,   ұрықтың   өсіп-өнуіне   қажет 
энергетикалық,   құрылыс   және   т.б.   субстрат   ролін   атқарады.   Осыған   орай, 
алейрон   клеткаларының   уақытқа   және   кеңістікке   қатысты   белсенділігі, 
ұрықтың өсуімен қатаң бақыланып отырады  деп болжауға болады.
Біздер   өз   тәжірибелерімізде     амилаза   синтезі   мен   секрециясының 
кеңістікке және уақытқа қатысты ГҚ-мен реттелуін зерттедік. Ол үшін алейрон 
ұлпаларын ұрыққа қатысты  проксимальды және дистальды бөліктерге бөліп, 
жеке-жеке   48   сағат   бойы   инкубацияладық.   Нәтижесінде,   ГҚ   10
-6
  М   дозада 
(бақылау   вариантымен   салыстырғанда)   проксимальды   алейрон 
клеткаларындағы амилаза секрециясын шамамен 150% артқандығын байқадық. 
Инкубациялық   ортаға   5   х10
-6
  М   дозада   АБҚ-ны   енгізу   ГҚ-индукциялаған 
проксимальды бөліктегі амилаза секрециясын едәір тежеді. Ал, АБҚ-ның өзі 
амилазаның   базальды   секрециясына   әсер   еткен   жоқ.   Проксимальды   алейрон 
бөліктерінің клеткалық амилаза белсенділігін ГҚ, бақылаумен салыстырғанда 
шамамен 170% -ке жоғарлатты. АБҚ бұл жағдайда да ГҚ-ның бұл эффектісін 
толық   тежеді.   Дистальды   алейрон   клеткаларын   да   ГҚ   10
-6
  М   дозада 
секрецияланған   және   клеткалық   амилаза   белсінділігін   шамамен   50-60% 

жандандырды.   Алайда,   алейронның   проксимальды   клеткалары   дистальды 
бөлікке   қарағанда   статистикалық   тұрғыда     өте   жоғары   амилаза   активтілігін 
көрсетті.
Келесі тәжірибелерде проксимальды және дистальды бөліктерінің ГҚ-ның 
әртүрлі   дозаларына   қатысты   амилаза   ферментін   секрециялау   ерекшеліктерін 
зерттедік. Бұл жағдайда ГҚ-ның әртүрлі дозасын(10
-9
 М, 10
-8
 М, 10
-7
 М, 10
-6
 М) 
пайдалану арқылы алынған дозаға тәуелді қисық, проксимальды клеткалардың 
дистальдыға қарағанда, ГҚ-на едәуір сезімталдылығын көрсетті.
Бұл тәжірибелер, алейрон клеткаларының функциональды активтілігінің, 
олардың ұрыққа қатысты кеңістіктік орналасу ерекшеліктеріне байланысты ГҚ-
мен әртүрлі деңгейде реттеледі деп болжам жасауға мүмкіндік береді.

жүктеу/скачать 2,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: