Международный конгресс студентов и молодых ученых «Мир науки», посвященный 75-летию Казну им аль-Фараби 75 лет Алматы, 28-30 сәуір 2009 ж


ЖҰМСАҚ БИДАЙ ҮЛГІЛЕРІНІҢ ҚОҢЫР ЖӘНЕ САРЫ ТАТ



Pdf көрінісі
бет22/26
Дата03.03.2017
өлшемі2,39 Mb.
#7251
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26

ЖҰМСАҚ БИДАЙ ҮЛГІЛЕРІНІҢ ҚОҢЫР ЖӘНЕ САРЫ ТАТ 
АУРУЛАРЫНА ГЕНЕТИКАЛЫҚ ТАЛДАУ
Жунусбаева Ж.К., Күлихан, Қамұнұр М.
әл Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан, 
Zhazi_05K@ mail. ru 
Жұмсақ   бидай   –   Қазақстандағы   егілетін   негізгі   дәнді   дақылдардың   бірі 
болып табылады. Ол Республикадағы барлық суармалы, сонымен қатар таулы 
далалы аймақтардың шамамен  1000-1200 мың. га.  аймақтарда  егіледі. Бидай 
дақылы     ауылшаруашылық   дақылдарының   ішіндегі   адамның   негізгі   тағамы 
болғандықтан, бидай өнімі мен оның сапасын арттыруға көп көңіл бөлінеді. 
Экстремальды   орта   жағдайлары   –   құрғақшылық,   тұздылық   және   тат 
ауруларына   сезімталдық   факторлары   еліміздің   көптеген   аймақтарындағы 
өсімдіктерге кері әсерін тигізуде. Осы факторлардың әсерінен бидай өнімділігі 
белгілі   мөлшерде   төмендеп,   еліміздің   экономикасына   шығын   әкеледі. 
Сондықтан   өсімдіктердің   сыртқы   орта   жағдайының   тұрақтылығының 
эффективті жолдарын қарастыру жұмыстың өзектілігін көрсетеді. 
Зерттеу   жұмысының   мақсаты   –   жергілікті   селекция   жағдайында   кең 
тараған сары және қоңыр тат ауруларына төзімді бидай үлгілерінің генетикалық 
табиғатын Thatcher изогенді линияларын қолдану арқылы зерттеу.  
«ҚазАгроИнновация»   Ғылыми-өндірістік   Орталығы   АҚ   гендік   қорында 
жинақталған   бидай   үлгілерінің   тат   ауруларына   төзімділігін   анықтау   үшін, 
генетикалық   талдау   жұмыстары   жүргізілді.   Осыған   байланысты, 
Республиканың   оңтүстік-шығыс   аймақтарында   қоңыр   және   сары   тат 
қоздырғыштарына (Puccinia recondita sp. Tritici  және  Puccinia striiformis West
төзімділігімен ерекшеленетін гендер іріктеліп алынды. Өсімдіктің тат аурулары 
түріне төзімділігін талдау мақсатында, белгінің қалай және неше генмен тұқым 
қуалауын анықтау қажет. Сондықтан, алдымен к-128024 және к-120656 бидай 
үлгілері   инфекциялық   егістікте   егіліп,   олардың   қоңыр   және   сары   тат 
ауруларының   төзімділік   дәрежесі   инокуляциядан   кейін   8-11   күннен   кейін, 
Майнс   және   Джексон   әдісінің   халықаралық   шкаласы   бойынша 
фитопатологиялық   баға   берілді.   Зерттеу   мәліметтері   бойынша   зерттеуге 
алынған   к-128024   және   к-120656   бидай   үлгілерінің   қоңыр   және   сары   тат 
ауруларына төзімділік типі жоғары, “0” балды көрсетті.
Бидай үлгілерінің тат аурулары түріне жоғары төзімділігі анықталғаннан 
кейін,   Тэтчер   сортының   изогенді   линияларының   Lr   және  Yr  гендерімен 
аллельділігіне   тест   жүргізу   үшін,   к-128024   және   к-120656   бидай   үлгілері, 
Республиканың   оңтүстік-шығыс   аймағында   жоғары   эффективтілігімен 
ерекшеленетін Тэтчер сортының - Lr 9, Lr 10, Lr 18, Lr 19, Lr 20, Lr 24, Lr 26 
және  Yr 1/6, Yr 5/6, Yr 8/6, Yr 10/6, Yr 12, Yr 15, Yr Sp16, Yr 17  изогенді 
линияларымен   будандастыру   арқылы   F
1
 
ұрпақтары   алынды.   Зерттеу 
нәтижесінде,   к-120656   және   к-128024   үлгілерінің   қоңыр   және   сары   татқа 

төзімді   екендігі   анықталды.   К-128024   және   к-120656   бидай   үлгілерінің 
доминантты гендері қанша генмен тұқым қуалайтындығын зерттеу үшін, әрбір 
донордың   изогенді   линияларымен   алынған   комбинациялары   өздігінен 
будандастырылып,   F
2
 
буданды   ұрпақтары   алынып,   хи-квадрат   (χ
2

математикалық талдау нәтижесінде алынған көрсеткіш көмегімен зерттелді. F

ұрпағын   зерттеу   нәтижесінде,   К-120656   үлгілерінің   Lr   24   және   к-128024 
үлгісінің   Lr   18   гендерінен   зерттелген   барлық   өсімдіктердің   қоңыр   татқа 
тұрақты болуы, донор үлгілерінің төзімділігіне әсер ететін  гендердің, олармен 
аллельділігін  дәлелдейді.   Ал,  сары  татқа   төзімді  к-120656  үлгісінің   Yr17,  ал 
к-128024   үлгісімен   Yr   8/6   изогенді   линиясынан   алынған   өсімдіктердің 
толығымен   сары   татқа   тұрақтылығы,   донор   үлгілерінің   осы   гендермен 
аллельділігін   дәлелдейді.   Қорыта   келгенде,   к-128024   және   к-120656   бидай 
үлгілерінің   сары   татқа   тұрақты   төзімділік   гендерінің   Тэтчер   сортының   Yr17 
және Yr8/6, ал қоңыр татқа Lr18, Lr24 гендерімен аллельділіктері анықталды. 
АУЫР МЕТАЛДАРМЕН ЛАСТАНҒАН ТОПЫРАҚ МИКРОФЛОРАСЫ
Ибраймова М.Ж., Баяндиева А.М.
әл Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан
Біздің   заманымыздың   осы   кездегі   уақытында   өндіріс   көздерінің 
транспорттың, ауыл шаруашылығын химиялау, сонымен қатар урбанизациялау 
процесінің   қарқындылығына   байланысты   планетамыздың   тіршілік   ортасы 
биосфераның   ластануы   өте   күрделі   мәселеге   айналып   отыр.   Адамзат   өзіне 
қажетті материалдарды өңдеуге байланысты алуан түрлі өндіріс күштері өте 
қуатты геохимиялық күшке айналды. Осы жағдайдың салдарынан биосфераға 
элементтердің қайта бөлініп таралуына әсерін тигізуде, бұл мәселе жиі түрде 
тірі   организмдердің   қатты   улануына   әкеліп   соғып   отыр.   Сыртқы   ортаның 
антропагендік ластануынан кейде болатын ауыр металдар шамасы оның табиғи 
мөлшерінен   айтарлықтай   асып   жатыр.   Ауыр   металдарға   өте   сезімтал   және 
биоиндикатор бола алатын табиғи ортаның компоненттері - топырақ және су. 
Әртүрлі   жолдармен   ортаға   түсетін   ауыр   металдар   ең   соңында   топырақты 
ластайды.   Және   әрі   қарай   таралуы   топырақтың   физикалық   және   химиялық 
қасиетіне   байланысты   болады.   Ауыр   металдардың   суда   таралуы   оның 
минералдық және химиялық құрамына тікелей байланысты. 
Барлық микроорганизм түрлері металға төзімділік көрсете алады. Кейбір 
микроорганизмдер   қатары   клетка   ішіне   ауыр   металдардың   белсенді 
тасымалдануын жүзеге асырады. Микроорганизмдер ерітінді құрамынан металл 
концентрациясын   азайтады   немесе   толығымен   металдарды   су   құрамынан 
жоюға көмектеседі.
Микроорганизмдерге   ауыр   металдар   әртүрліше   әсер   етеді.   Кейбір 
микроорганизмдер   клетка   ішіне   ауыр   металдардың   активті   тасымалдануын 
жүргізеді,   ал   кейбір   металл   иондары   клетка   қабықшасына   немесе   клетканы 
жауып тұратын шырыш қабығымен байланысады.
Зерттеу жұмысымыздың мақсаты ауыр металдармен ластанған Тасқұм кен 
орны топырағының микрофлорасын зерттеу. 

Тасқұм кен орнынан әр түрлі тереңдіктен әр түрлі топырақ үлгісі алынды. 
Микрофлораны   бөліп   алу   үшін   бұл   топырақ   үлгілері   қоректік   орталарға 
(Чапека, Эшби, Крахмал-аммиакты, ЕПА, Сабуро) егу жүргізілді. Тасқұм кен 
орны  топырағынан  белсенді  микроорганизм   штамдары  бөлініп  алынды және 
оларды түрге дейін жіктеу алдағы зерттеу жұмыстарымызда қарастырылады. 
Ғылыми жетекшілері:  б.ғ.д., профессор Жұбанова А.А.,
                                         б.ғ.к., доцент Уалиева П.С.
РАЗРАБОТКА ЛАБОРАТОРНОГО РЕГЛАМЕНТА ПОЛУЧЕНИЯ 
ЭКЗОГЛИКАНА ГРИБНОГО ПРОИСХОЖДЕНИЯ
Ивлева В.И.
Казахский Национальный университет им. аль-Фараби, г.Алматы, Казахстан
е-.mail: 
viscus@mail.ru
Научные исследования последних лет свидетельствуют о том, что изучение 
диморфных грибов, структуры и биологических свойств, продуцируемых ими 
вторичных   метаболитов,   а   также   прикладные   аспекты   их   применения, 
относятся   к   актуальным   проблемам   современной   биотехнологии   и 
микробиологии.  На  кафедре   микробиологии   КазНУ   им.  Аль-Фараби   создана 
коллекция диморфных грибов – продуцентов ценных вторичных метаболитов, 
таких   как   экзогликаны   и   меланины,   которые   представляют   несомненный 
практический   интерес.   В   настоящее   время   в   Республике   нет   технологий, 
основанных   на   производстве   и   использовании   этих   важных   продуктов 
микробосинтеза, тогда как в мировой науке и практике уже в течение 60 лет 
они   широко   изучаются   и   применяются   в   целом   ряде   отраслей   пищевой, 
текстильной, фармацевтической промышленности и   медицине. Целью наших 
исследований   явилась   разработка   лабораторного   регламента   получения 
экзогликана   активным   штаммом   из   числа   новых   казахстанских   изолятов 
Aureobasidium pullulans.
Для   достижения   поставленной   цели   дана   оценка   параметров   роста   и 
биохимической активности культур – продуцентов, выявлены на этой основе 
перспективные штаммы и отработаны условия получения целевого продукта. 
Новые   казахстанские   изоляты   диморфных   грибов,   идентифицированные   как 
штаммы  Aureobasidium  pullulans,   отличаются   высокой   активностью   синтеза 
внеклеточного   полисахарида,   не   уступая   известным   мировым   продуцентам. 
Отобрано 6 активных культур – потенциальных продуцентов экзогликана для 
дальнейших   исследований   по   оптимизации   его   биосинтеза.   Штамм   П7,   как 
наиболее   перспективный,   выбран   для   разработки   лабораторного   регламента 
получения экзогликана.
Культура исследована на патогенность в ТОО «Нутритест» и принадлежит 
к 3-му классу опасности микроорганизмов, допускается в биотехнологических 
исследованиях.   Компонентный   состав   полисахарида,   синтезируемого  A. 
pullulans  П7,   представлен   галактозой   и   глюкозой   (2:1);   гемицеллюлозная 
фракция   -   галактуроновой   кислотой.   Молекулярная   масса   экзогликана   в 

пределах 8,7-9,1х10
4
Да. В отличие от известных в мировой науке и практике 
экзополисахаридов   (пуллулан,   аубазидан)   казахстанский   штамм   синтезирует 
кислый полисахарид оригинального состава. 
Режим лабораторного регламента получения экзогликана отрабатывали с 
учетом химической природы основных источников питания, их соотношения, 
объема среды, сроков ферментации, количества инокулята, исходного значения 
кислотности среды, температуры.
Лабораторный   регламент   получения   экзогликана,   разработанный   для  
штамма  A.  pullulans  П7,   отражает   следующие   параметры:   синтетическая 
питательная   среда   с   сахарозой   и   сульфатом   аммония   (C:N=165:1);   исходное 
значение рН среды – 6,5; количество инокулята – 3% от объема среды; объем 
ферментационной среды – 250 мл; ферментация полупогруженным способом на 
круговой качалке (180 об./мин) при температуре 20±2
о
  С в течение 6 суток. 
Выход   чистого   экзогликана   в   этих   условиях   составляет   12,9-16,4   г/л 
ферментационной   среды   с   конверсией   углеродного   субстрата   40,7-47,9   % 
соответственно.
Научный руководитель: к.б.н., доцент Цзю В.Л.
CРАВНИТЕЛЬНЫЙ АНАЛИЗ ХРОМОСОМ ГЕНОМА ОSTREOCOCCUS 
LUCIMARINUS ПО ГЕНАМ С РАЗЛИЧНЫМ КОЛИЧЕСТВОМ 
ИНТРОНОВ
Кабдуллина А.А.
Казахский Национальный университет им. аль-Фараби, г.Алматы, Казахстан, 
anelya_058.kz@mail.ru
В   настоящее   время   секвенирование   геномов   одноклеточных   эукариот 
позволяет   проводить   сравнительный   анализ   структурной   организации 
хромосом на молекулярном уровне. В геноме Оstreococcus lucimarinus имеются 
безинтронные   гены   и   гены   с   большим   количеством   интронов.   Целью 
настоящей   работы   является   выяснение   особенностей,   связанных   с 
распределением генов с различным числом интронов в зависимости от доли 
генов с интронами в хромосомах О. lucimarinus.
Нуклеотидные   последовательности   ДНК   хромосом  О.  lucimarinus 
заимствованы из  GenBank  (http://www.ncbi.nlm.nih.gov). В каждой хромосоме 
гены распределяли в выборки с 1, 2, 3, 4, 5, 6-9, 10-14, 15 и более интронами в 
гене.   Определяли   длины   хромосом,   длины   генов   без   интронов,   суммарное 
количество   генов,   количество   безинтронных   генов,   плотность   генов   в 
хромосомах,   долю   генов   с   интронами.   Средняя   доля   генов   с   интронами   со 
стандартным отклонением была рассчитана для полного генома О. lucimarinus
Анализировали   21   хромосому   полностью   секвенированного   генома  О. 
lucimarinus. Размер всего генома равен примерно 13 Mbp. По длине хромосомы 
различались в несколько раз, уменьшаясь с 1,153 Mbp (хромосома 1) до 0,322 
Mbp (хромосома 21). Плотность генов всех хромосом имела близкие значения 
572±27/Mbp. 

Для полного генома  О. lucimarinus  характерна низкая общая доля генов с 
интронами, средняя величина равна 20±4%. Изменение доли генов с интронами 
не зависит от длины хромосомы и от плотности генов в хромосоме. Доля генов 
с интронами варьирует в пределах от 11% до 33%. Было показано, что долю 
генов   с   интронами   составляют   преимущественно   гены   с   небольшим   числом 
интронов. Так, гены с одним интроном составляли 78 %, с двумя интронами – 
15  %,   с   тремя   интронами   –   3  %,   с   четырьмя   интронами   –   1%   и   с   пятью 
интронами менее 1% от общей доли генов с интронами.
Необычным   для   этого   генома   свойством   обладает   хромосома   2  О. 
lucimarinus.  Доля   генов   с   интронами   в   ней   равна   33  %,   что   значительно 
превышает   среднюю   долю   генов   с   интронами   по   геному.   Увеличение   доли 
генов с интронами хромосомы 2 происходит не за счет увеличения количества 
генов с малым числом интронов, а за счет появления генов с 8,10,11,12,13 и 15 
интронами. 
Хромосома 2 имеет еще одну особенность – средняя величина длины генов 
без   интронов   равна   1525   н.,   тогда   как   средняя   величина   длины   генов   без 
интронов остальных 20-ти хромосом генома О. lucimarinus составляет 1214±96 
н. Таким образом, средняя величина длины генов без интронов хромосомы 2 
превышает таковую в других хромосомах и является максимальной по геному 
О. lucimarinus.
Полученные результаты сравнительного анализа свидетельствуют о том
что гены с большим количеством интронов имеют тенденцию увеличиваться 
коррелятивно с повышением доли генов с интронами.
Научный руководитель: д.б.н., профессор Иващенко А.Т.
БАЛҚАШ КӨЛІ ЖАҒАСЫНДАҒЫ СОР ТОПЫРАҚТАН АЛЫНҒАН 
БАЛДЫРЛАРДЫҢ ТҰЗДЫҢ ӘРТҮРЛІ КОНЦЕНТРАЦИЯСЫНА ТӨЗУІ
Қалбаева Ә.М.
әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан 
aliya.hotmail@mail.ru
Қазіргі   таңда   Қазақстан   және   басқа   Орта   Азия   мемлекеттері   суармалы 
аймақтарының (егістігі) шамамен 65 %-дайы азды-көпті тұзды топырақтардан 
тұрады. Құрамында  1 % немесе одан да көп оңай еритін тұздар бар топырақтар 
сор   топырақ   деп   аталады.   Мұндай   топырақтардың   физикалық-химиялық 
қасиеттері   өсімдіктердің   өсіп-дамуына   қолайлы   келмейді.   Сондықтан     сор 
топырақты   жерлердің   галофиттерді   өсіру   арқылы   биоремидиациясын     іске 
асырып, қалпына келтіру маңызды мәселе болып табылады.
Төменгі  сатыдағы  өсімдіктерге   жататын  көк-жасыл  балдырлар  қоршаған 
ортаның   экстремальді   жағдайларына   жоғары   төзімділігімен   ерекшеленеді. 
Бірақ Қазақстанның сор топырақты жерлерінің альгофлорасы әлі күнге дейін 
толық   зерттелмеген.   Әсіресе   сор   топырақты   жерлерде   өсетін   балдырлардың 
тұзға   төзімділігімен   бірге,   тұздың   жоғары   концентрацияларына   төзуінің 
физиологиялық - биохимиялық механизмдерін зерттеу өте маңызды.

Осыған
 
байланысты,
 
Балқаш
 
жағалауындағы
 
бетінде 
кристаллизацияланған тұзы бар сор топырақтан бірнеше үлгілер алынды. Бұл 
жұмыстың   мақсаты   –   балдырларды   таза   дақыл   ретінде   бөліп   алып, 
дақылдандыру және тұздың жоғары концентрациясына төзімділігін анықтау. 
Өсіру   нәтижесінде   балдырлардың   келесідей   түрлерінің   өсіп   шыққаны 
анықталды:  Synechococcus   aeruginosus   Nag.,   Synechocystis   salina   Wisl, 
Anabaenopsis Sturmiae Woronich, Dunaliella sallina, т.б. 
Аталған түрлерді құрамына NaCl, K
2
HPO
4
, MgSO
4
, KNO
3
, NaHCO
3  
 кіретін 
сұйық D   ортасының NaCl мөлшерін 3%, 7%, 11,6%, 15%, 20% етіп өзгерте 
отырып, балдырларды өсірдік. Өсіру кезінде балдырлар өсетін колбалар тәулік 
бойы   жарықтың   астында   ұсталды.   Әр   3   күн   сайын   колбалардан   алынған 
үлгілерді микроскоптадық. Балдырлардың өсу қарқындылығын анықтау үшін 
олардың суспензияларын центрифугалап, шөгіндіні өлшеп, көлемін анықтадық. 
Одан соң ортаны ауыстырып, тағы 11 күн өсіргеннен кейін қайта өлшедік. 
Тәжірибенің   нәтижелері   бойынша   3%-дық   D     ортасында   жоғарыда 
көрсетілген   түрлерінің   көбі   жақсы   өсу   қарқындылығын   көрсетті.   Әсіресе  A. 
Sturmiae   –биомассасын   жедел   жинақтап,  ұзын   иректелген   жіпшелерді   түзді. 
Тұздың   концентрациясы   жоғарылаған   сайын   оның   өсу   қарқындылығы 
баяулады. Тұз концентрациясы 7% және  11,6% болған ортада D. sallina  өзінің 
жылдам қозғалуымен ерекшеленді, ал 15% және 20%-тік ортада циста түзді. S. 
aeruginosus алынған концентрациялардың бәрінде де жақсы көбейе берді. Ал S. 
salina  тек   қана   7   мен   15%   аралығында   жақсы   өсті.   Ең   жоғары   тұздың 
концентрациясы   бар   ортада   балдырлардың   барлық   түрлерінің   клеткалары 
болғанымен, біреулері тіршілігін жалғастырса, басқалары тыныштық кезеңіне 
ауысқан.   Зерттеу   нәтижелері   бойынша  S.   аeruginosus-тың   бұл   вариантта 
жинақталған   биомассасы   3%-дық   ортамен   салыстырғанда   тек   қана   2   есе 
төмендеді.  D.   sallina  –ның   бұл   ортада   өсетін   дақылының   биомассасы   4   есе 
азайды. Ал S. salina мен A. Sturmiae-ның 20%-дық ортада өсуі күрт жеделденіп 
3%-дық ортада жинақталатын биомассасынан 1/6-1/17 құрайды.
Сонымен, зерттеуге алынған балдырлардың барлық түрлері тұздың жоғары 
концентрацияларына   төзімді   болып   келеді.  Болашақта   балдырлардың 
тұздардың   20%   және   одан   да   жоғары   концентрацияларына   шыдамдылығы 
зерттелмек. 
Ғылыми жетекші: б.ғ.к., доцент Джокебаева С.А.
ТҮЙЕ СҮТІНІҢ ИММУНОГЛОБУЛИНДЕРІ
Қанаят Ш., Серікқызы А., Конуспаева Г.С.
әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан
Иммуноглобулиндер   –   организмнің   қорғаныш   қызметінде   үлкен   рөл 
атқарады, сүттегі жалпы белоктардың 1,9 ден 2,3% дейін құрайды. Түйе сүтінің 
денсаулыққа   әсері   көптеген   ғалымдардың   көзқарасы   бойынша 
иммуноглобулиндермен байланысты  екені түсіндіреді. Иммуноглобулиндердің 
концентратциясы   лактациялық   кезеңнің   басында   жоғары   болады.   Оның 

мөлшері   бастапқы   кезеңде   11,8   кг/мл   мен   211,1   кг/мл   аралығында   ауытқып 
отырады, сонда орташа шамасы 100,7±60,4 мг/мл. 
Алғашқы   жеті   күндікте   4,82   ден   артып   отрады.   Осындай   кезеңде   сиыр 
уызымен салыстырғанда дромедар сүтінің имуноглобулиндері термотөзімділігі 
жоғары   болатыны   бірнеше   авторлармен   дәлелдеген.   Сонымен   қатар,   түйе 
сүтіндегі   иммуноглобулиндердің   мөлшері   жануардың   географиясына   және 
генетикасына байланысты болады.
Әдебиет   бойынша   иммуноглобулиндердің   мөлшері   дромедардың, 
бактрианның   және   гибриттердің   сүтінде   жыл   мезгіліне   тәуелді   өзгереді. 
Көктемгі   сүт   үлгілерінде   иммуноглобулиннің   мөлшері   жоғары. 
Дромедарлардың сүті жыл бойы басқа түрлерге қарағанда имуноглобулиндерге 
бай болып келеді. Жазғы мезгілде 0,57 мг/мл болса, көктемде 8,94 мг/мл дейін 
жетеді.
Иммуноглобулидердің қасиеттерін зерттеу үшін олардың бөліп алу әдістері 
қарастырылады.   Бірінші   кезеңді   айтатын   болсақ,   ол   сүт   немесе   уыздың 
құрамынан   иммуноглобулиндерге   бай,   басқа   құрама   бөліктері   кедергі 
болмайтындай дайындайды. Ол үшін аммоний сульфатының концентрациясын 
көбейту   бағытында   қанықтырамыз.   Одан   алынған   өнім   гель 
хроматографиясына дайын. Гель хроматографиясының нәтижесінде тазалықты 
электрофорез әдісімен тексере отырып, әрі қарай тазартуға болады. 
Бұл жұмыстың мақсаты түйе сүтінің иммуноглобулиндерін зерттеу. 
Түйе   сүтін   фракциялау   нәтижесінде   концентрациясы   35%   және   55% 
(NH
4
)
2
SO
4
  қаныққан   ертіңдісі   алынады.   Түзілген   фракцияларды   диализден 
өткізгеннен  кейін электрофорезге  қойылды. Электрофорездің  нәтижесінде Rf 
мәндері есептеліп молекулалық массалар алынды, олар: 323; 176; 68,8; 133,4; 
173,8; 208,2 kDa. Алынған белок фракцияларына Лоури әдісімен анықтағанда, 
сәйкесінше келесідей мәндер түзілді 0,33 ± 0,034; 6,27 ± 0,34; 8,38 ±0,69; 7,87 ± 
0,52; 0,94 ± 0,92 мәнге ие болдық.
КАЗАХСТАНСКИЕ ИЗОЛЯТЫ ДИМОРФНЫХ ГРИБОВ – 
ПОТЕНЦИАЛЬНЫЕ ПРОДУЦЕНТЫ МЕЛАНИНА
Кангереева  И.С.
Казахский Национальный университет им. аль-Фараби, г.Алматы, Казахстан
е-mail: karakurt-ir@mail.ru
Диморфные   грибы   известны   в   мировой   науке   как   продуценты 
биологически   активных   веществ,   нашедшие   широкое   применение   в 
биотехнологии.   Имеются   в   виду   экзогликаны,   синтезируемые  Aureobasidium 
pullulans,   используемые   в   целом   ряде   технологий,   а   также   меланины, 
обладающие   фото-   и   радиопротекторными   свойствами,   реализуемыми   в 
фармацевтической,   косметологической   промышленности   и   медицине. 
Способность   к   синтезу   этих   ценных   метаболитов   диморфными   грибами, 
ассоциированными   с   насекомыми,   была   показана   ранее   в   исследованиях, 
проводимых   на   кафедре   микробиологии.   Они   явились   основанием   для 
дальнейшего   изучения   этих   культур,   выявления   активных 

меланинообразователей,   разработки   условий,   оптимальных   для   синтеза 
пигментов. В США, Канаде, Англии эти меланины начали с успехом применять 
для   лечения   токсикозов,   радиационных   поражений,   алкоголизма,   СПИДа, 
злокачественных новообразований и т.д.
Возможности   промышленного   получения   меланинов   из   природных 
источников  ограничены и дорогостоящи. Уникальность сочетания в меланинах 
фармакологически   ценных   свойств   диктует   необходимость   поиска 
альтернативных   путей   их   получения.   Рациональным   является 
биотехнологический   процесс   направленного   синтеза   меланинов   с   помощью 
грибов-продуцентов.   Тем   более,   что   грибные   меланины   проявляют   сходные 
биозащитные свойства с животными меланинами. 
Изучена   способность   14   штаммов  A.  pullulans  из   коллекции   кафедры 
микробиологии синтезировать меланиновые пигменты на различных по составу 
питательных средах. Ферментацию проводили в полупогруженных условиях в 
течение
 
14
 

 
18
 
суток
Для   выделения   меланина   из   грибной   биомассы   использовали   метод 
многократной   водно-щелочной   экстракции   биомассы   0,5   н.  NaOH. 
Количественную   характеристику   пигментообразования   давали   по   величине 
оптической плотности препаратов культуральной жидкости и водно-щелочных 
экстрактов   из   биомассы   грибов   в   интервале   длин   волн   200-790   нм   на   SS 
1207UV Spectrophotometer. 
Компоненты   естественной   среды   (5
о
Балл.   солодовое   сусло)   индуцируют 
меланинообразование   у   всех   изученных   культур,   по   количественным 
показателям   уступая  
синтетическим   средам.   Специфика   влияния 
синтетических   сред   на   меланинообразование   проявляется   и   в   компонентном 
составе, и на уровне штаммовых различий. Использование синтетических сред, 
содержащих дорогостоящие компоненты, и дающих высокий выход целевого 
продукта,   требует   дополнительной   оптимизации   их   состава.   Отобрано   4 
штамма   –   потенциальных   продуцента   микомеланина.   Меланиновая   природа 
пигментов, образуемых опытными штаммами,  подтверждена в положительных 
качественных реакциях с сильными окислителями. 
Путем   кислотного   извлечения   меланина   из   водно-щелочного   экстракта 
получены   препараты   меланина-сырца   из   биомассы   типового   штамма 
A  .pullulans  var.  melanigenum  F-179   и   нового   изолята   A.  pullulans  П8   для 
изучения   в   дальнейшем   компонентного   состава   и   свойств   пигментов. 
Солодовое   сусло,   согласно   литературным   сведениям,   является   индуктором 
пигментогенеза   у   грибных   культур.   Как   дешевый   природный   субстрат,   не 
требующий   дополнительных   химических   компонентов,   оно   предлагается   в 
качестве   оптимальной   среды     для   первичного   скрининга   потенциальных 
пигментообразователей   среди   широкого   круга   культур,   выделенных   из 
природных ассоциаций.
Научный руководитель: к.б.н., доцент Цзю В.Л.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет