Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке»
“Sulton Sanjar va to’quvchi kampir” asari
жүктеу/скачать 12,18 Mb. Pdf көрінісі
|
Зарина мақола 722 бет
| “Sulton Sanjar va to’quvchi kampir” asari.
“Sirlar hazinasi” Nizomi. 1538-44yillar. Bu sur’at shoir Nizomiyning 1545 yilda ko’chirilgan devonning bir qo’lyozma nusxasiga ishlangan miniatyuradir. Mazkur kitob hozir Parij Milliy kutubxonasida saqlanadi. Mazkur asarda mashaqqatli mehnat tufayli beli bukchayib qolgan kampirning shox Sanjar bilan suhbati tasvirlanadi. Sur’atda bahor faslida tabiat qo’ynida bo’lib o’tayotgan voqea ifodalangan. Kompozitsiyaning markaziy qismida zotdor otda viqor bilan o’tirgan Sulton Sanjar va uning oldida motam libosida shoxdan adolat tilab, arz qilayotgan kampirni ko’rishimiz mumkin. Muallif Sulton Sanjar mavqeini yuqoriroq ko’tarish uchun uning ortida naqshli soyabon ko’targan hizmatkori va mulozimlari ishlangan. Kompozitsiyaning pastki qismida ham piyoda ketayotgan va otliq mulozimlarini ko’ramiz. “Sulton Sanjar va to’quvchi kampir”. “Sirlar hazinasi” Nizomiy. 1538-44yillar. Bu qomatlar orqali muallif Sulton Sanjarning mulozimlari ko’pligini ko’rsatishga erishgan. Sur’atning oltin bo’yoqda bo’yalgan osmon fonida qiyg’os gullagan daraxtlar tasvirlangan bo’lib u o’quvchiga xush kayfiyat bag’ishlaydi. Ushbu asar portretlarida musavvir Kamoliddin Behzod an’anasini saqlagan xolda ”sfumato” usuluda ya’ni chiziqsiz ranglarni yedirish usulida ishlaganini ko’ramiz. Kompozitsiya tarkibidagi har bir portretni kuzatib qahramonlarning ichki obrazlari ochilganini ko’ramiz. Jumladan Sanjar shox qiyofasiga bir qarashdayoq uning , donishmand shox, yuqori aql, madaniyat egasi mehribonlik kabi bir necha jihatlar jamlangan obrazni ko’ramiz. Kampir qiyofasida g’amdan ezilgan ona obrazi yuqori maxorat bilan ishlanganligi musavvir maxoratini bildiradi. 782 Musavvir ijodidagi har bir asar biz uchun ma’naviy manbaa va mahorat darsi sifatida hizmat qiladi. Uning Hirotda ijod qilgan vaqtida chizgan Alisher Navoiy tasviri alohida ahamiyatga ega. Bu sur’at orqali biz so’z mulkining sultoni, bobomiz mir Alisher Navoiyning hayotiy qiyofasini ko’ramiz. Musavvir buyuk shoirni yoshi o’tgan keksalik davrida, asoga suyangan holatda tasvirlagan bo’lib, u bizga yetib kelgan shoir qiyofasining eng ishonchli ko’rinishi desak mubolag’a bo’lmaydi. Mahmud Muzahhib XVI asrning o’rtalarida Buxoroda juda barakali ijod qiladi. Mahmud Muzahhib tomonidan o’sha yillarda o’ttizga yaqin asarlarini ishlaganligi dunyo miniatyurashunos olimlariga ma’lum. Biroq afsuski, ular hali to’planib, bir alohida kitob shaklida nashr etilmagan. Uning asarlari dunyoning turli muzeylari va shaxsiy kolleksiyalarini bezab turibti va ularni taxlil qiluvchi yosh ijodkorlarni kutmoqda. Xulosa: Kamoliddin Behzod ijodining davomchisi, Buxoro miniatyura maktabining asoschilaridan biri, kompozitsiya tuzishning moxir ustasi, portret ishlashning yuqori cho’qqisini egallagan, o’zidan bebaxo meros qoldirgan Mahmud Muzahhibning hayoti va ijodni chuqur o’rganish va xalqimizni undan xabardor qilish uchun izlanishlar olib borish yoshlar oldidagi vazifa bo’lin qolmoqda. жүктеу/скачать 12,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|