Теориялық білімнің құрылымдық компоненттері: мәселе, гипотеза және теория.
Ғылыми қызметтің теориялық кезеңі гипотезаны ұсыну мен негіздеуден басталады, ол проблеманың сынамалық шешімін беруге арналған, яғни ескі теориядан ғана емес, керісінше оған қарама-қайшы келетін жаңа фактілер мен құбылыстарды шынайы түрде түсіндіру. Гипотеза қойылған мәселеге дұрыс жауап беру немесе оның дәрменсіздігін көрсету керек. Ғылыми зерттеу гипотезаларды тұжырымдау, әзірлеу және тексеруді болжайтын мәселелерді зерттеуден тұрады. Гипотеза неғұрлым батыл болса, соғұрлым оның тексерілу дәрежесін түсіндіреді. Дегенмен, ғылыми болу үшін болжам негізді және тексерілген болуы керек.
Теория белгілі бір құбылыстың, шындықтың заңдылықтары мен байланыстары жайлы жан-жақты, толық мағлұмат беретін тұжырым. Теория өзінің ішкі құрылымы жағынан бір-бірімен логикалық байланыста болатын біртұтас білім жүйесін құрайды. Теорияның мазмұны белгілі бір ұғымдар мен тұжырымдарға негізделіп, арнайы логикалық-методологиялық принциптер мен ережелерге сүйеніп баяндалады. Теория көбінесе болжамдық, тұспалдық сипатқа ие.
Ғылыми деректер түсінігі, ғылыми деректердің түрлері.
.- Ғылым(латын “scientia” – білім, ғылым дегенді білдіреді) заттардың, құбылыстар мен үдерістердің ішкі болмысын, табиғатын ашып көрсететін, олардың даму заңдылықтарын, байланыстарын ашып, даралап тұжырымдайтын шынайы ақиқат.
Ғылыми зерттеулер мына түрлерге жіктеледі:
1) қоғамдық өндіріске байланысы жағынан
2) қаржыландыру көздеріне байланысты
3) мақсатына байланысты
4) халық шаруашылығына қажеттілігіне байланысты
5) зерттеу ұзақтығына байланысты
6. Қазіргі қоғамдағы ғылымның рөлі және медицинаның дамуы.
Ғылымның қоғамдық өмірдегі рөлінің артуы оның қазіргі мәдениеттегі ерекше мәртебесін және оның қоғамдық сананың әртүрлі қабаттарымен өзара әрекеттесуінің жаңа ерекшеліктерін туғызды. Осыған байланысты ғылыми танымның ерекшеліктері және оның танымдық әрекеттің басқа түрлерімен (өнер, күнделікті сана, т.б.) байланысы мәселесі өткір қойылады. Өткен ғасырдың адамдардың өміріне, технологиялық, экономикалық және әлеуметтік өзгерістер әкелді. Ал бүгін, қазіргі әлемде ғылым рөлін жоғары бағалай отырып, біз оның өмірлік функцияларын қалыптастыру адам дамуының келесі кезеңдерінде деген қорытынды жасауға болады мынадай негізгі бағыттары мыналар болып табылады: информатика, генетика, экология, энергетика, зерттеу адам миының қуаты, материалдық ғылым.
Достарыңызбен бөлісу: |
