Мектебінде

100

101

(Оқушылар жұппен сұхбат құрады)

III. Жаңа сабақ.

-  Жарайсыңдар,  балалар,  бүгінгі  сабағымыздың 

тақырыбы: «Қазақстанның табиғаты».

IV.  Жаңа  мәтінмен  танысу.  Мәтінді  түсініп  оқу.

Мазмұнын түсіндіру.

1.  Жаңа  сөздермен  таныстыру.  Сөздерді  мұғалім 

оқиды, оқушылар қайталайды.

2. Оқушылар жаңа сөздерді тізбектеп айтып шығады 

және сөз тіркесін құрайды.

3. Әр түрлі әдістер арқылы жаңа сөздерді пысықтау.

V. Жаңа тақырыпты пысықтау.

1-тапсырма.

Дәптермен жұмыс. Сөздерге тиісті тәуелдік жалғауын 

қойып жазу.

Мысалы: Қазақстан, Отан, туған жер, ел.

2-тапсырма.

 Мәтінге сұрақ қою.

-Табиғат дегеніміз не?

-Біз не істеуіміз керек?

-Серуенге шыққанда не істейміз?

-Елімізге қандай үлес қосуымыз керек?

VI. Білімдерін бекіту. Кеспелердегі сұрақтарға жауап.

VII. Сабақты қорытындылау. Сергіту.

Сүйейік,табиғатты, аялайық!

Біз де одан жақсылықты аямайық!

Анадай табиғаттың аясында

Жадырап ластамай-ақ дем алайық!

( Оқушылар хормен оқиды)

VІII. Үй тапсырмасын беру.

IX. Оқушылардың білімін бағалау.

X.  Рефлексия:  сабақты  оқушылармен  бірге 

қорытындылау.

                                       А.ҚҰМАРҒАЛИЕВА, 

Богдановка негізгі орта мектебі.

Орал облысы,

Теректі ауданы,

Богдановка ауылы

 МЕНІҢ ОТБАСЫ МҮШЕЛЕРІМ 

ҚАЙ ТІЛДЕ СӨЙЛЕЙДІ? СЕПТІК 

ЖАЛҒАУЫ. ЖІКТІК ЖАЛҒАУЫ

Мақсаты:  тақырыпқа  сай  жаңа  сөздерді  меңгеру, 

мемлекеттік  тілді  қадірлеуге,  өзге  тілдерге  құрметпен 

қарау сезімдерін ояту. Берілген диалогті  өз ойларынша  

жалғастырып, өзара сөйлесу. Септік, жіктік жалғауларын 

меңгерту.

Оқушылардың  жазу,  ойлау,  сөйлеу  қабілеттерін 

дамыту, жаңа сөздермен сөз тіркестері мен сөйлемдерді 

құрай білуге үйрету.

Оқушыларға қазақ тілін меңгерте отырып, Отанын, 

қазақ халқының салт-дәстүрін құрметтеуге тәрбиелеу. 

Түрі:  білім дағдыларын  қалыптастыру. 

Әдісі:  түсіндіру,  баяндау,  сұрақ-жауап,  аударма, 

сөздік, ереже.

Көрнекіліктер:    жекеше  карточкалар,  интерактивті 

тақта, слайдтар.

Пәнаралық байланыс: орыс тілі.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

ІІ. Үй жұмысын тексеру: 3-тапсырма, 8-бет, әңгімелеу.

Жаңа  сабақ:  Менің  отбасы  мүшелерім  қай  тілде 

сөйлейді? Септік жалғауы. Жіктік жалғауы.

102

103

Септiк категориясы

(Категория склонения)

Септіктер 

(Падежи)

Сұрақтары 

(Вопросы)

Жалғаулары 

(Окончания)

1. Атау 

(Именительный)

кім? не?

(кто? что?)

              -

2. Ілік 

(Родительный)

Кімнің? ненің?

(чей? Чья? чье? 

кого? чего?)

3. Барыс 

(Дательно-

направительный)

Кімге? неге? қайда?

(кому? Чему? 

Куда?) 

4. Табыс

 (Винительный)

Кімді? нені?

(кого? что?)

5. Жатыс 

(Местный)

Кімде? неде? қайда? 

қашан?

(у кого? в ком? 

у чего?  в чем? 

на чем? где? 

когда?)

 

6. Шығыс

 (Исходный)

7. Көмектес 

(Творительный)

4. Табыс (Винительный)  Кімді? нені?(кого? что?) 

-ны, -ні, -ды, -ді, -ты, -ті, --н

5. Жатыс (Местный) 

Кімде? 

неде? 

қайда? 

қашан?(  у  кого?  в  ком?  у  чего?  в  чем?  на  чем?  где? 

когда?) -да, -де, -та, -те, -нда, -нде

6. Шығыс (Исходный) 

Кімнен? неден? қайдан?(от 

кого? у кого? от чего? из чего? откуда?)  -дан,  -ден, 

-тан, -тен, -нан, -нен

7. Көмектес (Творительный) кіммен? немен?(с кем? 

с чем? как?)  -мен (менен), -бен (бенен), -пен (пенен)

Жіктік жалғау - баяндауышқа ғана тән жалғау. Жіктік 

жалғау тек қана синтаксистік қызмет атқарады.

Жіктеу  категориясы  -  қазіргі  қазақ  тілінде  тек 

етістікке  ғана  тән  қасиет  емес,  баяндауыш  болып 

қызмет  атқара  алатын  өзге  де  сөз  таптарына,  соның 

ішінде есімдерге де тән қасиет.

Жекеше

Көпше

1-жақ

оқушы-мын, мұғалім-мін оқушы(лар)-мыз, 

мұғалім(дер)-біз

2-жақ 

оқушы-сың, мұғалім-сің.

оқушы-сыз, мұғалім-

сіз 

оқушы(лар)-сыңдар, 

мұғалім(дер)-сіңдер.

оқушы(лар)-сыздар, 

мұғалім(дер)-сіздер

3-жақ

оқушы, мұғалім

оқушы(лар), 

мұғалім(дер)

Тапсырмалармен жұмыс.

1-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті сөздер мен 

жалғауларды қойыңдар.

Мәтінмен  жұмыс:  2-тапсырма.  8-бет.  Диалогті    өз 

ойларынша жалғастырып, өзара сөйлесу.

ІІІ. Бекіту жұмыс:  

 1. Кестені толықтыру. (Слайд)

 2. Әр оқушы жекеше карточкамен айналысады. 

(10 минуттай.)

 3.Ауызша: 9- бет, 4- тапсырманы орындау.

Білім бағалау.

Үйге: мысал келтіру.

5-тапсырма. 9-бет. Шағын мәтін құру.

104

105

Білім негізі - бастауышта

Г.МҰҚАНОВА,

№ 17 орта мектебі.

Ақмола облысы,

Көкшетау қаласы

СУСЫНДАР 

     

  

Мақсаты:  Сусындарға  не  жататынын,  олардың      

адам  ағзасына  пайдасы  барын  түсіндіру.  Сұрақтарға 

дұрыс жауап беруге дағдыландыру. Тіл дамыту, ойлау,  

сөйлеу    қабілеттерін  арттыру.  Сөздік  қорын  байыту. 

Мәнерлеп  оқу  дағдысын  дамыту.  Әңгімелер  айту: 

Тамақтану  әдебін  сақтауға,    мәдениеттілікке  баулу, 

ұлттық тағамдар (қымыз) туралы, оның пайдасы туралы 

айту.

Көрнекіліктер:  компьютер,  интерактив  тақта, 

суреттер, слайдтар, көрме.

Түрі: аралас сабақ.

Әдіс-тәсілдер:  түсіндіру, сұрақ-жауап.

Сабақтың барысы:

І.   Ұйымдастыру  кезеңі:

     - амандасу;

     - сабаққа бейімдеу.

ІІ.  Фонетикалық жаттығуларды өткізу.

 1-слайд: І дыбысына жаңылтпаш.

 2-слайд: І әріпіне сөздер.

 3-слайд: Ү дыбысына жаңылтпаш.

 4-слайд: Ү әріпіне сөздер.

ІІІ.  Үй тапсырмасын тексеру. 

ІV.  Сұрақ-жауап.

      - Балалар, қазір қай жыл мезгілі? 

 5-слайд: «Қыс» суреті.

                 - Қыс айлары қандай?

 6-слайд:  -Қыста не жауады?    

1.  Слайд  бойынша  берілген  сөйлемдерді  аудару                       

/сөйлем  мүшесіне  талдау/.  Мектептің  іші  таза. 

Баланың  іші  ауырды.  Мектептің  қасын  тазаладық. 

Қыздың қасы қара. Омоним сөздерге көніл аудару.

7-слайд:  -Балалар не істейді?  

8-10-слайд:    (Қармен  ойнайды.  Аққала  жасайды. 

Шаңғы тебеді. Хоккей  ойнайды. Шанамен сырғанайды.)

11-слайд:    - Қыста күн  қандай?

Қыста аяз болады, сондықтан жылы киім кию керек.

                    - Қандай жылы киімдерді білесіңдер?

12-слайд:   - Қыста қандай мереке болады?

13-слайд:   - Жаңа жылда кімдер келеді?

14- слайд:  - Аяз ата балаларға не әкелді?          

                    - Сен қай айда тудың?                                          

                    - Сен қыста тудың ба? 

Оқулықпен жұмыс.

Жұмбақ:  Дәмді, дәмді тағамдарды жинайды.

                 Қонақтарды көңілді сыйлайды.  

                 Ол не ?

  Вкусные, вкусные блюда собирает,

  Гостей от души встречает.

15-слайд: 1-тапсырма. Сурет бойынша жұмыс.

                Дастарқандағы азық-түлік атауларын ата.

                - Не қатты?

                - Не жұмсақ ?

                - Дүкеннен не сатып аласың?

  V. Сабақтың мақсатын, барысын түсіндіру.

16-слайд:      - Балалар, бүгін біз сабақта «Сусындар» 

туралы айтамыз, сөйлемдер құрастырамыз, сұрақтарға 

дұрыс  жауап  беруге,  әңгімені  толықтырып  жазуға 

106

107

үйренеміз.

      -Қандай сусындарды білесіңдер?

17-слайд:    қымыз -  кобылье молоко;

                    шұбат -   верблюжье молоко. 

18-слайд:  В  Аравии  считают,  что  верблюжье 

молоко  оказывает  на  человека  тонизирующее 

действие, укрепляет нервную систему. Местные врачи 

утверждают, что на бедуина, выросшего на верблюжьем 

молоке, не распространяются многие болезни.  

19-слайд: 

Қымыз-квашенное 

молоко 

кобыл 

(приготовленное 

специальным 

способом) 

высокопитательный 

диетический 

напиток 

с 

тысячелетней  целебной  репутацией.  Кобылье  молоко 

и  приготовленный  из  него  қымыз  показаны  больным 

и  здоровым,  старикам  и  детям.  Издавна  его  называли 

богатырским напитком, эликсиром бодрости, здоровья 

и  долголетия.  Қымыз  с  успехом  используются  для 

профилактики  и  лечения  туберкулеза,  желудочно- 

кишечных  и  сердечно-сосудистых  болезней,  при 

авитаминозе,  нарушениях  обмена  веществ  и  при 

заболеваниях нервной системы.

VI. Жаңа сабақ.  20-слайд:   Сөздік жұмысы:

Жылы- теплый (-ая, -ое, -ые);

Суық  - холодный ( -ая, -ое, -ые);

Ыстық - горячий ( -ая, -ее, -ие);

Ас дәмді болсын! - Приятного аппетита!

Жаңа  сөздермен  сөз  тіркестерін,  сөйлемдер 

құрастыру. Жылы сүт, ыстық шай, суық су, ыстық нан, 

жылы шырын...  Әлия жылы сүт ішті. Әжем ыстық 

нан пісірді...    

 Тапсырмалармен жұмыс. Айтылым.

 3-тапсырма.

 1. Ыстық.

 2. Ыстық су.

 3. Өте ыстық су.

VII. Сергіту сәті. Дәптермен жұмыс. Үлгі бойынша 

сөйлем жаз.

21-слайд:                Желтоқсанның сегізі.

                                Сынып жұмысы.

                                4-тапсырма.

4-тапсырма. Әңгімені толықтырып жазу.

    Әлия әжесімен базарға барды. Олар базарға 12-

нші автобуспен барды. Базардан алма, жүзім, алхоры 

сатып  алды.  Дүкеннен  нан,  торт,  қант  алды.  Олар 

үйге келді.

22-слайд:

VIII. Сабақты қорытындылау.

Көп нүктенің орнына керекті сөздерді қойып айту.

 Мен  жылы  ... іштім.  

 Мен ... шай іштім.

 Сен ... нан сатып алдың. 

 Сен қатты ... жедің. 

 Дүкенде ... , ... , ... бар. 

 Менің шешем ... , әкем ... сатып алды.

2-тапсырма. Жолдасыңа бұйрық бер, жауап ал. 

23-слайд: Нан туралы қандай мақал білесіңдер?

Ас атасы-нан.

 Суреттер бойынша еске түсіру.                             

 Ә.Бостубаевтың  өлеңі.                                

                          ...Нан  иісі

                          Есіңде  болсын, балам,

                          Нан-қастерлі  тағам.

                          Қоқымын  оның  шашпа,

                          Жерге түссе, баспа.

  IX. Үйге тапсырма беру.                               

  X. Сабақты бекіту. -Сабақта не туралы айттық?

108

109

Д.КӨПШІЛБАЕВА,

№90 мамандандырылған 

мектеп-лицейі.

Алматы қаласы 

            СҮТ ТАҒАМДАРЫ

(4-сынып)

   

 

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: 

оқушылардың 

сүт 

туралы 

білімдерін 

толықтыру,  сүт  тағамдары 

туралы, 

олардың 

ненің 

сүтінен  жасалатынын  айта 

алуға  үйрету,  тақырыпқа 

қатысты  белсенді  сөздік 

қорын  меңгерту,  лексика-

грамматикалық  білімдерін 

кеңейту. 

Дамытушылық: 

ойлау  қабілеттерін,  ауызекі 

сөйлеу тілдерін дамыту.

Тәрбиелік: сүт тағамдарының 

пайдасын  түсіне  білуге 

тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:

аралас сабақ.

Сабақтың әдіс-

тәсілдері:

Сыни 

тұрғыдан 

ойлау, 

оқытудағы  жаңа  тәсілдер  –

диалогтік  тәсіл,    оқу  үшін 

және  оқыту  үшін  бағалау, 

жұптық жұмыс,  жеке жұмыс,  

топтық жұмыс.

Пәнаралық байланыс:  орыс тілі, әдебиет.

Көрнекіліктер:

суреттер,    интербелсенді  тақта,    үнтаспа, 

үлестірмелі  кеспелер,  бағалау  фишкалары, 

бағалау парағы 

Формативті 

бағалау түрі:

өте

жақсы

жақсы

қанағаттандырарлық

 

 Мұғалім мен оқушының іс-әрекеттері

Уақыты

 Жұмыс түрлері

Мұғалімнің 

рөлі

Оқушының

 рөлі

3 мин. 

8 мин.

5 мин.

3 мин.

Ұйымдастыру кезеңі. 

Психологиялық 

тренинг.

«Шаттық шеңбері» 

Фонетикалық 

жаттығу.

        Мақал 

Ат адамның қанаты,

Ас адамның қуаты.

Үй тапсырмасын 

тексеру.

1.Өткенді пысықтау.

2.Үлестірмелі 

кеспелермен жұмыс. 

Тиісті –ны,-ні,-ды,-

ді,-ты, ті жалғауларын 

жалға: І нұсқа

алма...          қарбыз...

көже...          сүт...

нан...            тоқаш...

айран...         

балмұздақ...

кофе...          пияз...

Тиісті  –ны,-ні,-ды,-

ді,-ты,-ті 

жалғауларын  жалға.  

ІІ нұсқа.

    шие..  бәліш...

   ботқа..сәбіз...

   палау..құлпынай...

   котлет...кәмпит...

 бауырсақ...лимон...

Мұғалім оқушыларды 

топқа бөледі, 

ынтымақтастық 

атмосферасын 

қалыптастырады, 

оқушылардың назарын 

сабаққа аударады.

Мұғалім өткен 

сабақтардан әр топқа 

сұрақтар қояды, үйге 

берілген мәтінді, 

диалогты сұрайды, 

жазбаша жұмыстарын 

тексереді, берген 

жауаптарына тиісті 

бағалау фишкаларын 

беріп отырады, табыс 

септігінің жалғауларын 

қайталауға үлестірмелі 

кеспелер таратады.

-Өткен 

сабақта 

не 

туралы өттік?

-Сен сүт ішесің бе?

-Сүт қандай болады?

-Сен сүтті жақсы көресің 

бе?

-Сүт  тәтті  болу  үшін  не 

қосуға болады?

-Бал  қосқанда  сүттің 

дәмі өзгере ме ?

-Түсі өзгере ме?

-Ас ішкенде не деп айту 

керек?

Оқушылар 

шаттық 

шеңберін құрып , 

бір-біріне жақсы 

тілектер айтады, 

түске қарай 

топқа бөлінеді, 

мақалды оқып, 

аударады, 

сөздерге сұрақ 

қояды, «ас» 

сөзін тәуелдейді, 

«қуаты» сөзіне 

дыбыстық 

талдау жасайды.

Оқушылар 

қойылған 

сұрақтарға жауап 

береді, үйге 

берілген мәтінді, 

диалогты 

жатқа айтады, 

кеспеде берілген 

сөздерге тиісті 

табыс септігінің 

жалғауларын 

жалғап жазады, 

өзін-өзі тексеріп 

бағалайды.

110

111

5 мин.

3 мин.

1 мин.

3 мин.

Қызығушылықты ояту.

«Миға 

шабуыл» 

стратегиясы.

1. Сөзжұмбақ шешкізу. 

2. Суреттермен жұмыс.

Сөздікпен жұмыс.

«Дауыстап оқу» 

стратегиясы.

Сергіту сәті.

Оқулықпен  жұмыс.

 4-тапсырма.

1.Әр топқа сөзжұмбақ 

таратады.

2.Суреттерді 

көрсетіп, сүт 

тағамдарын 

айтқызады.

Сүт тағамдары-

молочные 

продукты

Жасалады-

изготавливается

Қымыз-кумыс

Шұбат-шубат

Айран-кефир

Қаймақ-сметана

Ірімшік-сыр

Құрт-курт

Май-масло

Балмұздақ-

мороженое

Үнтаспаны қосады.

Оқушылардың дұрыс 

оқуына бағыт-бағдар 

береді, сұрақты 

дұрыс  қоя білуге 

үйретеді.

Сөзжұмбақты 

топпен шеше 

отырып, жаңа 

тақырыпты 

анықтайды, 

суреттер 

бойынша 

сөйлейді.

Сөздерді 

дауыстап 

оқып,сөз 

тіркесі немесе  

сөйлемдер 

құрастырады.

Сергітуді 

қимылмен 

орындайды.

Суретке қарап 

отырып, 

сөйлемдерді 

толықтырып 

оқиды, сұрақтар 

қояды.

-Қымыз 

ненің сүтінен 

жасалады?

-Түйенің сүтінен 

не жасалады?

 

АКТ-ны қолдану

3-тапсырма.

Мәтінмен 

жұмыс.

3-тапсырма.

№1 жұмыс 

дәптерлеріндегі 

3-тапсырманы 

жаздырту.

19-бет.

Деңгейлік 

тапсырма-

лармен 

жұмыс.

Үнтаспаны қосады

Тапсырманы 2 рет 

тыңдатып, 

не туралы екенін, 

қандай сөйлемдер есте 

қалғанын сұрайды.

Мәтіннің дұрыс 

аударылуын қадағалайды.

Сұрақтарға жазған 

жауаптарын оқытады, 

барлық оқушының 

жұмыс істеуін 

қадағалайды.

Үш деңгейлік 

тапсырмалар таратады:

  І деңгей

1.«Шұбат» сөзіне 

дыбыстық талдау жаса.

2. Сұраққа жауап бер:

Сүт қандай болады?

Сенің сүйікті 

тағамың қандай?

ІІ деңгей.

1.  Берілген  сөйлемдерді 

аяқта:

Қымыз  түйенің  -----------

---.

Сиырдың сүтінен ---------.

Сүт 

тағамдары 

денсаулыққа 

--------- .        

2. Сұраққа жауап бер:

Үнтаспада берілген 

мәтінді

 тыңдайды, есте 

қалған сөйлемдерін 

айтады.

Мәтінді бір 

сөйлемнен оқып 

аударады.

№1 жұмыс 

дәптеріндегі 

берілген 

3-тапсырманы 

орындайды, 

берілген сұрақтарға 

жауап жазады.

Әр оқушы 

өз деңгейіне 

қарай берілген 

тапсырмаларды 

алып, 1-тапсырманы 

дәптерлеріне 

жазбаша 

орындайды, 

2-тапсырма 

бойынша сұрақтарға 

ауызша жауап 

береді.

      

112

113

«Сөзден сөздер 

құрастыру»

ойыны.

Сабақты қорыту.

Топтық  жұмыс.

Берілген сұрақтарға 

тиісті сөздерден  

сөйлем құрау.

1. Шұбат түйенің 

сүтінен жасалады.

Сүт тағамдары 

денсаулыққа 

--------- . 

2. Сұраққа жауап бер:

Сен үйде кімге 

көмектесесің?

Түйенің сүтінен не 

жасалады? 

           ІІІ деңгей

1. «Дайындау» 

етістігін жікте.

Сұраққа жауап бер:

Сүт тағамдары туралы 

әңгімеле, өз ойыңды айт.

Әр топқа 3 түрлі сөз 

таратады:

1-топқа «балмұздақтар»

2-топқа «денсаулыққа»

3-топқа «жасалады»

(бал, мұз, дақ, 

балмұздақ,ақ,аз,ал).

(денсаулық, сау, ақ, ау,ал, 

қас).

(ас, жаса, ал, ала, алды, 

сал, жас, жасыл)

Бірнеше  сөздер  жазылған 

парақтар таратады.

Не?

Ненің?

Несінен?

Не істейді?

Әр  топ  берілген 

с ө з д е р д е н 

бірнеше 

сөздер 

қ ұ р а с т ы р ы п 

жазады.

Берілген 

флипчартқа  

сұрақтарға жауап 

беретін тиісті  

сөздерді ретімен 

жапсырып, 

сөйлемді табады, 

тақтаға іледі.

Бағалау.

Үйге тапсырма.

1.5-тапсырма,

35-бет.

2. Жаңа 

сөздерді жазу 

және жаттау.

3. №1 жұмыс 

дәптеріндегі 

19-беттегі 

тапсырмаларды 

аяқтау.

Рефлексия.

Бағалау парағы, 

бағалау фишкалары 

бойынша қорытынды 

бағаларын қояды.

Тапсырманың 

орындалу жолын 

түсіндіреді.

-Балалар,  бүгін  не 

туралы білдік?

- Сабақта сендерге не 

ұнады?

-Не түсініксіз болды?

Бағалау 

фишкаларын 

санайды.

Оқушылар 

күнделіктеріне 

жазады.

Сабақтан 

алған 

әсерлерін 

стикерлерге 

жазып, 

көңіл-күй 

смайликтеріне 

жапсырады.

   

   

 

                    

                                АҚЫЛДЫҢ КЕНІ

жүктеу/скачать 0,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: