Абиотикалық факторлар дегеніміз- организмге әсер ететін бейорганикалық ортаның жиынтығы. Олар химиялық (атмосфераның химиялық құрамы, теңіз және тұщы сулар, шөгінділер т.б.), физикалық (температура, қысым, ылғал, жел, радиация т.б.) деп бөлінеді. Сол сияқты жердің рельефі, геологиялық және геоморфологиялық, ортаның сілтілік немесе қышқылдығы, космостық сәулелер т.б. факторлардың организмге әртүрлі деңгейде әсер етуі.
Биотикалық факторлар-тірі организмдердің бір-біріне және қоршаған ортаға жағымды және жағымсыз әсері. Бұл өте күрделі мәселе. Себебі, тірі организмдер бір—бірімен қоректену, бәсеке, паразиттік, жыртқыштық, селбесіп тіршілік ету арқылы алуан түрлі қарым-қатынаста болады. Мұндай қарым –қатынастар өсімдік пен өсімдік, жануар мен жануар, жануар мен өсімдік аралықтарында болуы мүмкін.
1
9
Биоценоз Биоценоз-белгілі бір табиғи жағдайда өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің бірлесіп тірішілік етуі.
1
9
Ареал,флора,фауна тураы түсінік.
Ареал-бір түрдің таралу шекарасы. Барлық құрлықта да кездесетін өсімдік түрін космопалит дейді. Тек бір ғана аймақта кездесетін өсімдіктің не жануардың түрін эндемик дейді.
Флора-белгілі бір аймақта тарихи қалыптасып өсіп жатқан өсімдіктер түрлерінің бірлестігі
1
10
Я.А.Коменский, А.Я.Герт жаратылыстану пәндерін оқытудың негізін салушы К.Д.Ушинский- «Табиғат құбылыстарын бақылау және оны қорыту білімнің негізгі қайнар көздері болуы керек»-деп атап көрсетті. Ол: табиғат-адам өз мақсаттарына пайдалана отырып, өз іс-әрекетін өрістететін табиғи орта дейді. Адам табиғаттың заңдарын ашады да, оны өзіне қызмет етеді.
