10-параграф. "Шығармашылық" білім беру саласы 80. "Шығармашылық" білім беру саласының базалықкелесі ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады: сурет салу, мүсіндеу, музыка. 81. Мақсаты: заттарды кезеңдермен зерттеу жолымен шығармашылық іс-әрекет процесінде шынайы өмір образдарын қалыптастыру; заттық түсініктерін анықтау, нақтылау және жинақтау. 82. Міндеттер: 1) бейнелеуші құралдар мен материалдарды ерекшелей білуін қалыптастыру; 2) бейнелеуші құралдар және материалдармен түрлі әрекет жасауын қалыптастыру; 3) бейнелеуші материалдармен түрлі іс-әрекеттер жасау үшін орта құру, бейнелеуші әрекетке қызығушылығын қалыптастыру; 4) бейнелеу әрекетіне және оның өнімдеріне оңды эмоционалды қатынасын қалыптастыру. 11-параграф. 1-жартыжылдық 83. Сурет салу: 1) сұйық материалдармен, жуан, дөңгелек, тегіс және жалпақ қылқаламмен, штамп және басқа құралдармен әрекет жасау біліктілігін қалыптастыру; 2) бояумен іс-әрекет жасау біліктілігін қалыптастыру:бояуды қолына жағу, қағу, қысу; 3) барлық алақанымен (жұдырыққа) қылқаламды ұстау білігін қалыптастыру; 4) штамптарды қолдануға үйрету (ересек адамның көмегімен қағазға жабыстыру); 5) құрғақ қылқаламен іс-әрекет жасауға үйрету (қағазды түкті қысу және басу, қылқаламды жоғарыдан-төменге, оңнан-солға); 6) таңдалған бояуды қылқаламен іс-әрекет жасау біліктілігін қалыптастыру; 7) барлық қағазға бояу дақтарын жағуға үйрету; 8) қылқаламен әрекет жасау нәтижесінде эмоционалды жауабын қалыптастыру. 84. Күтілетін нәтижелер: 1) бояумен іс-әрекет жасау біліктілігін қалыптастыру:бояуды қолына жағу, қағу, қысуға талпынады; 2) бояуды қолына жағып қағаз бетіне жағу, қағу, қысу; 3) барлық алақанымен (жұдырыққа) қылқаламды ұстауға талпынады; 4) штамптарды қолдануға талпынады (ересек адамның көмегімен қағазға жабыстыру); 5) құрғақ қылқаламен іс-әрекет жасауға талпынады (қағазды түкті қысу және басу, қылқаламды жоғарыдан-төменге, оңнан-солға); 6) таңдалған бояуды қылқаламен іс-әрекет жасауға талпынады; 7) барлық қағазға бояу дақтарын жаға алады; 8) әрекеті жасауға қатысады, қылқаламен әрекет жасау нәтижесінде эмоционалды жауап қайтарады. 85. Мүсіндеу: 1) мүсіндеу кезінде пластилин, пішін шығарушылармен таныстыру; 2) ересек адаммен бірлесіп жұмыс жасауда пластилинді қолдануға үйрету: біріккен практикалық әрекетте пластилинді илеу; 3) "Хандз әдісін" пайдалану арқылы пластилиннің үзігінен үстел үстінде шар, шұжық илеу; 3) біркелкі іс-әрекетте пластилин үзіктерін алақанда созып, пайда болған форманы бұрап сақина бейнесіне келтіреді; 4) жабыстыру барысында баланың дұрыс отыруын қалыптастыру; 5) ересек адамдармен бірлескен-тәжірибелік іс-әрекетте жабыстыру құралы тұрғысынан қамырмен таныстыру. 86. Үйретілетін біліктер: 1) жұмыс процесі алгоритм бойынша жүргізіледі: баланы жұмыс орнына алып келу, алжапқышын кигізу, үстел басына отырғызу, қолына бір үзік қамыр беру, "жабыстыр" белгісін беру, бірлескен іс-әрекетті бастау; 2) ересек адамдар баламен серіктес болып, өзіне жетекші рөлді иеленеді: бастапқыда бала ересек адамның іс-әрекетін бақылайды, кейін алдын ала дайындалған пластилинмен ересек адам баланың қолынан ұстап жабыстырады, кейінен бала ересек адамның көмегімен немесе басқаруымен бала жабыстыру әрекет орындауға тырысады, соңында өзі жабыстырады; 3) ересек адам баламен серіктес бола отырып, өзіне жетекші рөлді иеленеді: біртіндеп баланың жекелігіне "рөлдері" мүмкіндік бере бастайды.Бала осылайша рөлдердің алмасу жағдайында бірлескен іс-әрекетте жауапкершілігі артады. 87. Мүсіндеуге үйретуде қолданылатын тәсілдер: 1) жұмсақ түйірлер,қопарып алу; 2) жұлып,оны картонға жабыстыру; 3) кесектер мен түйірлерді бір-біріне жабыстыру; 4) дөңгелек картонға (төртбұрыш, үшбұрыш) формаларды кесектерге үймелеу; 5) картонға түйірлерді жағу (пішіні мен түстері әртүрлі); 6) түрлі-түсті түйірлерді бір-біріне жабыстыру; 7) барлық картонға түрлі-түсті түйірлерді орналастырады; 8) шыршаны түсті түйірлермен безендіреміз (шыршаның дайын силуэті); 9) алақанмен үлкен, жұмсақ қамырды (саз,пластилин) басу; 10) жұмсақ қамыр кесегіне (саз, пластилин) қатты затпен (шаршы, үшбұрыш) басамыз. 88. Мүсіндеу бойынша күтілетін нәтижелер: 1) ересек адамның көмегімен пластилинмен жұмыс жасауға талпынады; 2) ересек адаммен біріккен практикалық әрекетте пластилинді илей алады; 3) "Хандз әдісін" пайдалану арқылы пластилиннің үзігінен үстел үстінде шар, шұжықты илеуге талпынады; 4) біркелкі іс-әрекетте пластилин үзіктерін алақанда созып, пайда болған форманы бұрап сақина бейнесіне келтіреді; 5) жабыстыру барысында баланың дұрыс отыруға талпынады; 6) ересек адамдармен бірлескен-тәжірибелік іс-әрекетте жабыстыру құралы тұрғысынан қамырмен жұмыс жасайды. 89. Музыка: 1) музыкалық дыбысталу, ересек адамның даусына эмоционалды күйін және есту қабілетін тұрақтандыруын дамыту; 2) музыка кезінде баланың өзіндік дене мүшелерін - қол, аяқ, бас, дене бөліктерін көрсетуге ынталандыру және көрсету; 3) музыкалық қолдау көрсетумен тығылмаш ойындарға балаларды тарту. 90. Музыкаға үйретуде қолданылатын амалдар: 1) баланың жалпы жандануын қолдау: қуанышты күлкі, белсенді қозғалысы, дауыс шығару, ауызын жыбырлату, аузын ашу және жабу; 2) баланың дауыс реакциясын қолдау. Қарапайым вокализация шығарту, ересек адамның дыбыстары мен буындарын, музыкалық қолдау көрсету мен шум кезінде өзіндік бұлдырлауын қайталау; 3) дауысты дыбыстарды айтуын белсендіру ("у-у-у", "а-а-а"), бірдей буындарды ("да-да-да", "ма-ма-ма"). 91. Күтілетін нәтижелер: 1) музыкалық дыбысталу, ересек адамның даусына эмоционалды жақсы күйін танытады және тұрақтандырады; 2) музыкалық қолдау көрсетумен тығылмаш ойындарға қатысуға талпынады.