Мемлекет және қуқықі теориясы Оцу ццралы
Субъектілер бойынша түсіндіру түрлері
жүктеу/скачать 7,78 Mb. Pdf көрінісі
|
Мем кукык теориясы
- Бұл бет үшін навигация:
- 26 тақырып. ҚҮҚЫҚ НОРМАЛАРЫН ТҮСІНДІРУ
- 5. Қүқықты түсіндіру актілері. Қүқықты түсіндіру актісі
| Субъектілер бойынша түсіндіру түрлері.
Субъектілеріне байланысты түсіндірудің мынадай түрлері болады: ресми; мұндай түсіндіруді өкілетті субъектілер гана береді, олар арнайы актіде көрініс табады жэне занды салдарды туын- датады; бейресми; мұндай түсіндірудің заңды міндетті мәні болмайды жэне биліктік күші жоқ. 26 тақырып. ҚҮҚЫҚ НОРМАЛАРЫН ТҮСІНДІРУ 84 Ресми түсіндіру нормативтік (тұлғалар мен жагдайлардың кең шеңберіне таралады) жэне казуалды (тек нақты бір жағдай үшін міндетті болып табылады) болып екіге бөлінеді. Нормативтік түсіндіру, өз кезегіиде, аутентикалық (нормативтік актіні қабыл- даған органмен беріледі) және легалды (өкілетті субъектілер береді) болып екіге бөлінеді. 4. Көлемі бойынша түсіндіру түрлері. Түсіндірудің нәтиже- лері заң нормаларының шын мәніндегі мазмұны мен мәтінінің арақатынасына қарай әр түрлі болуы мүмкін. Осындай арақаты- настықтың негізінде түсіндірудің үш түрін бөліп қарастырады (көлемі бойыншатүсіндіру): 1) дәлме-дәл түсіндіру - құқық нормасының шын мәніндегі мағынасы мен оның мәтіндік көрінісі сәйкес келген жағдайда мүмкін; 2) шектелген түсіндіру - қүқық нормасының шын мәніндегі ма- ғынасы оның мәтіндік көрінісінен тар болтан жағдайда қолда- нылады; 3) кеңейтілген түсіндіру - қүқық нормасының шын мәніндегі мағынасы оның мәтіндік көрінісінен кең болтан жатдайда кол- дан ылады. 5. Қүқықты түсіндіру актілері. Қүқықты түсіндіру актісі - бүл заң нормаларының магынасын түсіндіруге багытталған құқықтық акт. Құқықты түсіндіру актілерінің ерекшеліктері: - заң нормаларының магынасын түсіндіруге багытталған; нормативтік емес, нақтылаушы ережелерден қүралған; дербес сипатқа ие емес жэне езі түсінідіріп отыртан норма- лармен бірге эрекет етеді; қүқықтың қайнар көзі болып табылмайды. Күқықты түсіндіру актілерінің төмендегідей түрлері болады: 1) ресми түсіндірудің түрлеріне қарай олар нормативтік (аутен- тикалық жэне легалды) жэне казуалды түсіндіру актілері болып бөлінеді; 2) түсіндіруді жүзеге асырып отырған органдарга қарай - мем- лекеттік билік органдарының, басқару органдарының, сот, проку ратура органдарының түсіндіру актілері; 3) құқықтық реттеу пэніне қарай - қылмыстық, азаматтық, экімшілік және т.б. құқықты түсіндіру актілері; 4) сипатына қарай - материалдық жэне іс жүргізушілік түсін- діру актілері; 5) нысанына қарай -жарлықтар, қаулылар, бұйрықтар, нұсқау- лар және т.б. 85 № 36 кесте 86 |