Мемлекет және қуқықі теориясы Оцу ццралы
жүктеу/скачать 7,78 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 16 тақырып. Қ¥ҚЫҚТЫҢ ТИПТЕРІ 52 1. Әлеуметтік және техникальщ нормалар.
- 1. Әлеуметтік және техникалық нормалар.
| Құқықтың тарихи типтері.
К^үкықтың құлиеленушілік типі - бұл құлиеленушілердің толыққұқылығын және құлдардың құқықсыздыгын бекітетін, құлиеленуші таптың еркін білдіретін, құлиеленуші мемлекет қалыптастырған құқықтық нормалардың жүйесі. Бұл құқықтың мазмүны қүлиеленуші таптың өмірінің материалдық жағдайларына сэйкес анықталады. Құқықтың феодалдық типі - бүл бір сословиелердің артық- шылығын және келесі бір сословиелердің кемсітілуін бекітетін, феодалдар табының еркін білдіретін сословиелік-құқықтық нор- малардың жүйесі. Бүл қүқықтьщ мазмұны феодалдар табының өмірінің материалдық жағдайларына сэйкес анықталады. Құқықтың буржуазиялық типі - бүл капиталистердің еркін білдіретін және олардың мүдделеріне жауап беретін, мемлекетпен қалыптастырылған жэне қорғалатын жалпыға міндетті норма- лардыц, жүріс-түрыс ережелерінің жиынтығы. Қүқықтың социалистік типі - бұл халықтың еркім білдіретін, мемлекетпен қалыптастырылғ және қамтамасыз етілетін жалпыған міндетті заң нормаларының жиынтығы. 16 тақырып. Қ¥ҚЫҚТЫҢ ТИПТЕРІ 52 1. Әлеуметтік және техникальщ нормалар. 2. Қуқық пен моральдың арақатынасы. 3. Қуқық жйне діни нормалар. 4. Қуқық жане корпоративтік пормалар. 5. Қуқық және әдет-гурып. 1. Әлеуметтік және техникалық нормалар. Қоғам реттеуші- ліксіз өмір сүре апмайды, ол дегеніміз адамдардың өмір сүрудің эртүрлі салаларындағы жүріс-тұрысын ретке келтіру. Реттеу нормалардың көмегімен жүзеге асырылады, ал нормалар, өз кезегінде, техникалық жэне әлеуметтік болып бөлінеді. Техникалық нормалар - бүл адамдардың еңбек құралдарын және табигат заттарын дүрыс қолдануының ережелері. Мысалы, техникалық нормаларға мыналар жатады: белгілі бір қүрылыс жүмыстарын орындау ережелері, шикізатты қолдану ережелері, мемлекеттік стандарттар, техникалық жағдайлар. Техникалық нормалар төмендегідей ерекшеліктерге ие: а) бүл жердегі реттеу пәні тек әлеуметтік сипатта емес; ә) «субъектілік» қүрамы тек адамдармен гана емес, сонымен қатар сыртқы әлеммен, табигат- пен, техникамен де байланысты. Әлеуметтік нормалар - бүл қоғамдық қатынастарды реттеуде қолданылатын жүріс-түрыс ережелері. Оларға қүқықтық, мораль- дық, діни, саяси, эстетикалық, эдет, корпоративтік нормалары жатады. Әлеуметтік нормалар келесі ерекшеліктерге ие: а) бұл жердегі реттеу пәні тек әлеуметтік сипатта болады, ол - қоғамдық қатынастар; ә) «субъектілік» қүрамы элеуметтік саланың өкілдері ретіндегі адамдармен гана байланысты. Техникалық жэне элеуметтік нормалар өзара тығыз байла- ныстылықта болады. Нақты айтқанда, қоғам үшін маңызды техни- капық нормаларды мемлекет пен құқық қолдайды, нәтижесінде олар белгілі бір заңды салдарды туындататын, жалпыға міндетті техникалық-заңды жүріс-тұрыс ережелеріне айналады. Мысалы, қылмыстық заңнама құрылыс жүмыстарын жүргізу кезінде қауіп- сіздік ережелерін бұзу әрекеттері үшін жауапкершілікті көздейді. жүктеу/скачать 7,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|