Мәртөк ауданының қоғамдық-саяси газеті №47 №47 №47 №47

c

 m 

y 

k

Мәртөк ауданының қоғамдық-саяси газеті

№47

№47

№47

№47

№47

(8508)

(8508)

(8508)

(8508)

(8508)

 14 тамыз

 14 тамыз

 14 тамыз

 14 тамыз

 14 тамыз

бе

бе

бе

бе

бейсе

йсе

йсе

йсе

йсенбі

нбі

нбі

нбі

нбі

2014 жыл

2014 жыл

2014 жыл

2014 жыл

2014 жыл

Елбасымыздың 

«Қазақстан

жолы-2050:  Бір  мақсат,  бір  мүдде,

бір болашақ» атты Жолдауында ай-

тылған  «Мәңгілік  Ел»  патриоттық

актісі Қазақстан қоғамынының руха-

ни тірегіне айналып, патриоттық рух

пен биік адамгершілік өнегеге бағыт-

талуы тиіс. Ескі қағидаға сүйенсек -

«халық  өткенін  бағамдамай,  бола-

шаққа жылжи алмайды». Сондықтан

дәстүр, тарих, мәдениет сияқты ру-

хани  құндылықтарға  баса  назар

аудару  қажет.

Қазақ  әдебиетін  насихаттау,  ру-

хани  мұрамызды  сақтау,  жастарды

отаншылдыққа, өнегелілікке тәрбие-

леу,  сондай-ақ,  о қырмандарды

әдеби-көркем  кітаптарды  о қуға,

кітапханаға тартуға бағытталған «Бір

ел – бір кітап» республикалық акци-

ясы  биыл  сегізінші  рет  ұйымдасты-

Жу

Жу

Жу

Жу

Жусан  иісті  дара  талант

сан  иісті  дара  талант

сан  иісті  дара  талант

сан  иісті  дара  талант

сан  иісті  дара  талант

На  протяжении  нескольких  лет  предприниматели,  госслужащие  и  работ-

ники организации и предприятии Мартукского района помогают  многодет-

ным и малообеспеченным  семьям собрать детей в школу. Акция «Дорога

в школу» набирает темп, и в этом году она пройдет под девизом «Спешите

делать  добро».В  период  акции  планируется  проведение  мероприятии  по

оказанию  помощи  детям  школьного  возраста,  в  особенности  по  оказанию

социальной поддержки для детей из уязвимых слоев населения. Отдел за-

нятости и социальных программ в целях поддержки акции для малообеспе-

ченных и многодетных семей создает пункты приема гуманитарной помо-

щи  для  последующей  передачи  нуждающимся  школьникам.

Обращаемся  к  тем,  кто  неравнодушен  к  детям,  которые  нуждаются  в

помощи  взрослых  в  приобретении  школьных  принадлежностей,портфелей,

одежды и обуви.Может быть у кого-то остались школьные учебники, одеж-

да  в  хорошем  состоянии.  Обращаемся  к  руководителям  всех  организации

в  оказании  помощи  многодетным  семьям  в  приобретении  школьных  при-

надлежностей.  Порой  бывает  трудно  семьям  с  двумя  или  с  тремя  детьми

для подготовки детей в школу, а многодетным семьям, когда по непредска-

зуемым  обстоятельствам родители остались без работы, а если и работа-

ют то зарплата маленькая-помощь необходима. Есть семьи, где дети недав-

но  потеряли  маму(она  умерла  от  тяжелой  болезни),  папа  не  работает  по

причине по уходу за младшим  ребенком, а старших необходимо собрать в

школу.

Поэтому  не  будем  в  стороне  от  людских    нужд,протянем  руку  помощи

всем,  кто  нуждается.У  нас  в  районе  много  отзывчивых  и  благородных  лю-

дей, кто ежегодно оказывает бескорыстную помощь детям. Отрадно  отме-

тить что с каждым годом число таких людей становится все больше, кто с

должным пониманием относится  к данной акции.

Спешите  делать  добро!  Оно  вернется  бумерангом.  Пусть  жизнь  станет

ярче и светлее от добрых улыбок наших детей.

Пункт приема  гуманитарной   помощи с 1 августа открыт в отделе заня-

тости и социальных программ по ул Сейфуллина 38, тел 22213.

М.  САРИНОВА,

главный  специалист  отдела  занятости  и  социальных  программ.

СПЕШИТЕ

делать добро!

СПЕШИТЕ

делать добро!

7  тамыз  күні  аудандық  Мәдениет

үйінде есту және сөйлеу кемістігі бар

жандардың концерті болып өтті. Ақт-

өбе  қалалық  қазақ  саңыраулар

қоғамы ұйымдастырып отырған бұл

шараға келген көрермендердің көптігі

де  қуантты.  Себебі  бұл  жандар

көпшіліктің соққан шапалақтарының

тарсылын естімесе де, оларға деген

зор ықыластық  лебін жүректерімен

сезіп, шынайы ниеттерін көздерімен

көруге  мүмкіндік  алды.  Олардың

көздеріне үңілсең мұнды, өмірге де-

ген  өкпені  емес  керісінше  мына

жарық  дүниеге  деген  шексіз

сүйіспеншілік  сезімді  байқау  қиын

емес. Өмірге деген шынайы құлшы-

ныс  осы  жандардың  бойларында

тұнып  тұрғандай...

Концерт «Жалын» би ансамблінің

орындауындағы  «Шолпы»  биімен

ашылып  ары қарай В.Власов қолдың

қимылы мен мимика арқылы «Сәлем,

Қазақстан»  әнін  көрермендер  наза-

рына  ұсынды.  Содан  соң  «Счастье

ты  мое»  және  «Босиком»  әндерін

қимылмен  жандандырып  жеткізген

О.Адигамова  сахна  төрінен  көрінді.

Тамаша қойылымымен және әртістік

шеберліктерімен  көзге  түсіп,

көпшіліктің  қошеметіне  бөленіп

жүрген Ақтөбе облысына кеңінен та-

нылып үлгерген Халықтық «Мы вас

любим»  клоунада  театры  біздің

жергілікті көрермендердің де көңілінен

шықты. Айта кететін жайт «Жалын»

би  ансамблі  мен  «Мы  вас  любим»

клоунада  театры  осыдан  10жыл

бұрын  қазақ  саңыраулар  қоғамы

мәдениет  үйі  жанынан  Халықтық

атақ алған болатын. Сондықтан бұл

өнерпаздар  баршамыздың  да  мақ-

таныштарымыз.  Ал Атыраудың са-

ңыраулар қоғамынан  жақында ғана

келіп қосылған Н.Багитов «Два пис-

толета»  және  «Просто  подари»

әндерін  жандандырып  орындап

әртістер  қатарын  толықтырды.  10

жылдан бері Майра Хамитқызы бас-

қарып  келе  жатқан  Халықтық  «Жа-

лын»  би  ансамблі  «Ұйғыр»  халқы-

ның биін және «Жастар биін» нақы-

шына келтіріп билесе, аталмыш топ-

тың  жетекшісі  жеке  –дара  «Аққу»

биін орындады.  Осы ұжымның қата-

рында Астана қаласында өткен рес-

публикалық  конкурстан  облысы-

мыздың мәртебесін асқақтатып, бас

жүлдемен  оралған,  бір  бейнебаян

түсіріп  үлгерген  дарынды  өнерпаз

Н.Жайықбай  да  болды.  Ол  «Асы-

лым»  әнін  іс-  қимыл  арқылы  кере-

мет  етіп  көрермендердің  жүректері-

не  жеткізе  білді.  Осындай  дарынды

жастардың  қатарында  «Так  же  как

все» әнімен  Б.Ақберген, «Как дела?»

әнімен  А.Шайнов  та  болды.  Мәртөк

аудандық  мәдениет  және  тілдерді

дамыту бөлімінің басшысы С.Аман-

дықова  сахна  төрінен  көрініп  ко-

церттің  жақсы  деңгейде  өтуіне  бар

күш- жігерлерін сарп еткен осы ұжы-

мға  алғысын  білдірді.  Шара  соңын-

да Н.Жайықбай мен Б.Ақберген «Ме-

кенім Қазақстан» әнін қолдың қимы-

лымен  жеткізіп,  барлық  қатысушы-

лар сахна төріне көтерілді.  Бұл кеш

жиналғандардың көңілінен шыққаны

сөзсіз. Оларға деген қошеметтің шегі

де болмады. Шара аяқталғанда жи-

налғандардың барлығы да орында-

рынан  тұрып  әртістерге  құрмет-

қошеметтерін  көрсетті.

Шолпан  КУАНЫШЕВА.

ӘННІҢ ҚҰДІРЕТІН ҚИМЫЛМЕН ЖЕТКІЗДІ

рылуда.

Мәртөк  ауданның  кітапханалары

2014  жылы  бүкіл  ел  болып  оқыла-

тын туындының авторы - Қазақстан-

ның  балалар  бағы  бағбандарының

бірі болып табылатын қаламгер Сай-

ын  Мұратбековтың  шығармашылы-

ғын  белсенді  түрде  насихаттау

жұмыстарын  жүргізуде.  Өйткені  би-

ылғы  жылы  Қазақстан  бойынша

өткізілетін «Бір ел – бір кітап» акция-

сы аясында белгілі қаламгердің «Жу-

сан иісі» атты шығармасы таңдалы-

нып  алынды.

Ұлы  Отан  соғысынан  кейiнгi  ке-

зеңде халық құрметiне бөленген жа-

зушы,  Қазақстан  Мемлекеттiк  сый-

лығының  лауреаты,  көркемсөз

зергерi, бөлекше дарын иесi Сайын

Мұратбековтың  алғашқы  шығарма-

лары 50-жылдардың аяғында жари-

ялана  бастаған.

Көркемсөз 

өрнегi 

өзгеше,

көркемсөз  иесi,  сүйкiмдi  шығарма-

лар жазған халық жазушысы Сайын

Мұратбеков  Алматы  облысындағы

бұрынғы Қапал ауданындағы Қоңыр

ауылында  1936  жылы,  15-шi  қазан-

да  дүниеге  келген.  Жазушыны  жас-

тайынан  атасы  Мұратбек  бауыры-

на  салып,  өсiрiп-тәрбиелеген.  Өз

әкесi  Сапарғали  Ұлы  Отан  соғысы-

на қатысқан майдангер.

Сайын Мұратбеков – қазақ проза-

сында орны бөлек, көркемдік әлемі-

мен баураған жазушының бірі. Оның

шығармалары  орыс,  өзбек,  татар,

украин, белорус, грузин, әзірбайжан,

литва,  араб  тілдерінде  жарық

көргенін  айта  кету  керек.  Жазушы

Тәуелсіз  «Тарлан»  сыйлығының,  М.

Әуезов атындағы әдеби сыйлықтың

және  Мемлекеттік  сыйлықтардың

лауреаты.

Сайын  Мұратбековтың  «Жусан

иісі»  атты  повесінде  екінші  дүни-

ежүзілік  соғыс  жылдарындағы

кішкентай бір ауылдағы балалардың

бастан кешкен оқиғасы, көрген ауыр-

тпашылықтары,  қазақ  ауылының

күйбең  тіршілігі  мен  ауыр  жағдайы,

халықтың басына түскен қайғы-қас-

ірет  суреттеледі.  Әңгімедегі  басты

кейіпкер – Аян.  Оған  ақылдылық,

ұқыптылық,  мақсаткерлік  тән.  Аян-

ның  маңайындағы  балаларға  айтқ-

ан  ертегілері  адамға  ой  саларлық

құндылығымен ерекше.  Тыңдаушы-

ларын ешқашан да бейжай қалдыр-

майды.

Қазақтың көрнекті қаламгері Сай-

ын  Мұратбековтың  шығармалары

оқырмандарға кеңінен тараған. «Жу-

сан  иісі»  повесін  кезінде  оқырман-

дар жылы қабылдап, ыстық ықыла-

сын  білдірген.  Ондағы  әңгімелерінің

басты тақырыбы мен көтерген өзекті

мәселесі - ауыл өмірі мен әлеуметтік

жағдайдың  өзара  байланысын  жет-

кізе отырып, кейіпкердің табиғи бол-

мысын,  адамгершілік  қасиеттерін,

рухани  байлығын,  жан  сұлулығын,

психологиялық түрде өрнектеу. Осы

мақсатта, ауыл адамдарының адал-

дығын, аңқылдақ, ақкөңіл мінездерін,

бауырмалдығын,  мұңы  мен  қуаны-

шын көркемдей келе, оқырмандары-

на  ой  салады.  Бұл  әңгімені  қазіргі

жастар  арасында  насихаттаудан

Мәртөк аудандық орталықтандыры-

лған  кітапхана  жүйесінің  кітапхана-

лары  да  шет  қалмасы  анық.  Ауда-

нымыздың  барлық  кітапханаларын-

да  әдеби-кештер,  ауызша  журнал-

дар  мен  кітапты  талқылаулар,  шы-

ғармашылығы  бойынша  библиогра-

фиялық шолулар өткізіледі. Ол үшін

кітапхана  ұжымы  алдымен  барлық

оқырмандарды  Сайын  Мұратбеков-

тың  осы  «Жусан  иісі»  атты  шығар-

масын  оқуға  шақырады.

Аманат  ҚАЛПИЕВА.

«Стараясь  о  счастье  других,

мы  находим  своё  собственное»

Платон.

Благотворительность  человека – это  особое  состояние  души.  Когда  осу-

ществляется  настоящая  благотворительность,  человек  становится  чище,

красивее,  светлее.  И  он  не  думает,  что  он  за  это  получит,  он  просто  ее

осуществляет.

1 августа в Мартукском районе стартовала республиканская благотвори-

тельная  акция  «Дорога  в  школу».  Общереспубликанская  благотворитель-

ная акция «Дорога в школу», утвержденная Министерством образования и

науки  Республики  Казахстан,  проводится  с  1  августа  до 30 сентября 2014

года.

В рамках акции принимают участие 33 школы из них 20 средних, 7 основ-

ных  и 6 начальных  школ.  В  ходе  акции  совместно  со  школами  также  уча-

ствуют  сельские  акиматы  округов.  Составлен  план  проведения  акции,  ут-

верждены списки детей из малообеспеченных и многодетных семей, детей

инвалидов, сирот, и ОБПР. В районе численность детей из социально защи-

щенной категории составляет 971 ученик. В школах района учителя органи-

зовывают для детей: концертные программы, спортивные игры, вывешива-

ют объявления о проведении акции, активно сотрудничают с частными пред-

принимателями  и  крестьянскими  хозяйствами.

Мы  хотим  призвать  всех  мартучан  активно  принять  участие  в  акции

«Дорога в школу», подарить детям тепло и радость.

Е.  ТЫНЫСПАЕВ,

методист  Мартукского  РОО.

«ДОРОГА В ШКОЛУ»

ПОДАРИ ДЕТЯМ РАДОСТЬ

Тамыздың  11-і  күні  «Қайрат»  стадионында  спорт  апталығы  шеңберінде

тоғызқұмалақтан  аудандық  турнир  болып  өтті.  Турнирде  қалауымен  12  ер

адам және 8 нәзік жанды ойын көрсетті. Ойын барысында жеңіске жеткендер

финалда бақ таластырды. Нәтижесінде аталған спорт түрін серік еткен ер-

лер  арасында  ерекше  ойын  үлгісімен  Нұрлыбай  Жұмабай  жеңіске  жетсе,

екінші  жүлдеге  Аманғос  Аязбай  мен  үшінші  орынға  Ерлан  Құрамысов  ие

болды. Ал қыздардың ішінен топ жарып басымдық танытқан Мирамгүл Из-

баева 1 орынға шықса, 2 орынға Римма Наибулина мен 3 орынға Аяна Жа-

лғасбаева қол жеткізді.

Сәрсенбінің сәтті күні аудандық балалар және жасөспірімдер спорт мек-

тебінде  шахмат  пен  дойбыдан  аудандық  жарыс  ұйымдастырылды.  Ұшқыр

ойды талап ететін спорт түріне ерлерден 6, қыздардан 5 спортшы қатысты.

Ал дойбы додасына 7 ерлер және қыздардан 9 адам бақ сынасты. Нәтижес-

інде қыздар арасында дойбыдан жеңіп шыққан Жұлдыз Ажибаева болса, 2

орында Рауия Атагулина және 3 орынды Мирамгүл Избаева алды. Ал ерлер-

ден оза шапқан Қуаныш Қуандық 1 орынды иеленіп, 2 орынға Ерлан Құра-

мысов, 3 орынға Батыр Аққұлов ылайық болды. Шахматтан сайыста қыздар

арасында  ерекше  ойын  өрнегімен  1  орынды  иемденген  Рауия  Атагулина

болса, 2 және 3 орындарды Мирамгүл Избаева мен Клава Байрамова бөлісті.

Ер азаматтардың ішінде ойға жүйрік Аманғос Аязбай жеңіске жетіп, Нұрлан

Жұмабай мен Тыныштық Крымов 2, 3 орындарға ие болды.

- Елбасы жарлығымен тамыз айының үшінші жексенбісі спорт күні болып

бекітілді. Мұнымен біз спортпен жүйелі түрде айналысатын адамдар санын

арттырамыз.  Өткізіліп  отырған  жарыстар  жастар  арасындағы  салауатты

өмір салтын насихаттайды. Дене шынықтырумен шұғылдануда және спорт-

тық  сайыстарға  қатысуда  тұрғындардың  белсенді  болғанын  қалаймын, -

дейді дене шынықтыру және спорт бөлімінің инспекторы Андрей Лобода.

СПОРТ КҮНІ ШЕҢБЕРІНДЕ

Құрылтайшысы:

«Мәртөк  тынысы»  ЖШС

Директор  Сәттіғұл  ҚАРАКЕЕВ

Мекен-жайы:  Мәртөк  селосы,  Өтебалинов

көшесі  125/3,  тел: 21-9-78

Газет Байланыс және ақпарат министрлігінде

 тіркеліп, №11054-Г куәлігі 2010 жылдың 26

шілдесінде  берілген.

«Мәртөк  тынысы»  аудандық  қоғамдық  саяси  газеті

Мекен-жайы: 030600, Ақтөбе облысы, Мәртөк селосы,

С.Сейфуллин  көшесі, 36. Байланыс  телефоны: 8-71331-21-9-13.

Жарияланым авторларының пікірі редакция көзқарасын білдірмейді.

Жарнамалар  мен  хабарландырулардың

мазмұны мен мәтініне жарнама беруші жауап береді

Бас  редактор  Сәттіғұл  ҚАРАКЕЕВ

Елена ОНИСЬКОВА, Аманат ҚАЛПИЕВА

фототілші: Болатбай БОРАШОВ.

Газет аптасына бір рет шығады.

Таралымы  1162  дана.  Тапсырыс  №1242

Көлемі 1 баспа табақ, индексі 65510

«А-Полиграфия»  баспаханасында  басылды.

Т.  Рысқұлов  көшесі,  190.

Басылу  сапасы  жөнінде 56-21-54

телефонына  хабарласуға  болады

ХАБАРЛАМА

2014  жылғы  19  маусымдағы  № 36-

37 «Мәртөк  тынысы»  газетінде  жари-

яланған  Мәртөк  аудандық  әкімдігінің

2014  жылғы  11  мамырдағы  №  117

«2014  жылдың  сәуір-маусымында

және  қазан-желтоқсанында  азамат-

тарды  мерзімді  әскери  қызметке  ша-

қыруды  өткізуді  ұйымдастыру  және

қамтамасыз  ету  туралы»  орысша

мәтініндегі  қаулысының 4 тармағын-

дағы «на призывной пунк» деген сөздер

«в государственное учреждение «Мар-

тукский  районный  отдел  по  делам

обороны»  в  государственное  учреж-

дение  «Мартукский  районный  отдел

по  делам  обороны»»  деген  сөздерге

ауыстырылып  оқылсын.

Екі жыл бұрын Қызылжар елді мекеніне қоныс аударған Әділбек Қуанов,

Ақтөбе қаласында отау тігіп, жан жары Сәуле екеуі үш ұл тәрбиелеп өсіріп,

ата-аналық парыздарын өтеген соң ауылға бет бұрған.

Тіс дәрігері мамандығын игерген ағамыз қайта құру заманына тап болып,

үйелмелі-сүйелмелі  балаларының  қамы  үшін  несібесін  сауда  бағытында

сынап, фахталық әдіспен де жұмыс жасаған. 1989 жылы отбасылық коопе-

ратив  ашса,  кейін  «КАМАЗ»  жүк  көлігін  тізгіндеп  оңтүстіктен  жеміс-жидек

тасыған.  Қайткенде  бала-шағаны  аяққа  тұрғызуды  мақсат  еткен  Әділбек

ағай  кәсіппен  айналысуды  жөн  көріп,  жұмыстас  болған  қытайлық  достары-

ның  ақылымен  омарташылықты  қолға  алған.  Таныстарымен  Қызылжар

жерінде  маусымдық  ісін  бастаған  кейіпкеріміз  табиғаттың  мүлгіген  сұлулы-

ғына,  тыныштығына  қызығып,  біржола  көшіп  келген.

- Өмірімнің біраз уақытын қалада еңбектенумен өткіздім. Үй салдым, аулама

жеміс талдарын ектім. Жаз мезгілі айлап үй көрмей омарташылықпен айна-

лысып  жүргендіктен  жолдасым  мені  қолдап,  осында  көшуді  жөн  көрдік.

Мұғалімдік жұмысын денсаулығына байланысты тастаған ол бүгінде мына-

дай  керемет  жерде  аздаған  мал,  құс  ұстауда.  Есесіне  бес  немереміз  жаз

мезгілінде  біздің  жанымызда  емін-еркін  демалады,  табиғи  құнды  тағамдар

пайдаланады. Құранда  «Ара» деген сүре бар сонда Алла тағала араларды

үлгі етсе, Хадистерде «тағам ішінде ең жақсысы сүт пен бал» делінген. Оларды

зерттеп  қарасаңыз  адам  нанғысыз  мәліметтер  таңқалдырады.  Яғни  оның

барлығы да жаратушының құдіреті. Басында араның он ұясы болды. өткен

жылы  ауылға  келген  аудандық  жұмыспен  қамту  орталығының  басшысы

мемлекеттік  «Жұмыспен  қамту 2020 жол  картасы»  бағдарламасы  туралы

терең  түсіндірді.  Бағдарламадағы  мүмкіндіктер  маған  ой  салып,  кәсібімді

дамыту үшін құжаттарымды тапсырып биыл 600 мың теңге көлемінде жең-

ілдетілген несие алдым. Оған қажетті жабдықтар алып, омарталарымды 30-

ға  жеткізіп  отырмын.  Омарташылық – маусымдық  жұмыс  болғандықтан

жылдың төрт-бес айынан басқа уақытта боссыз деуге болады. Ара ұстауға

аса  көп  шығын  да  кетпейді.  Экология  үшін  пайдасынан  басқа  зияны  жоқ.

Арнайы жер алуды да талап етпейді. Санай берсек, басқа да артықшылық-

тары жетерлік. Бір сөзбен айтқанда, омарташылық – аз шығынмен мол та-

быс  табуға  болатын  аса  пайдалы  кәсіп.  Ара  өсірудің  пайдасын  көріп,  бал-

дың дәмін татқандар қайтып одан айрылмақ емес.

Сонымен  қатар  омарта  шаруашылығының  егін  мен  бау-бақша  үшін  де

тигізетін пайдасы тағы бар. Себебі, ара ең алдымен өсімдіктерді тозаңдан-

дырушы, әртүрлі өсімдік ауруларының емшісі. Жақын маңда омартасы бар

шаруашылықтарда егін мен бақшадан басқалардан гөрі артық өнім алына-

тындығы, шабындықтағы  шөптің  бітік  шығатындығы да ғылымда дәлелден-

ген. Негізінде облыс бойынша Мәртөк жері аталған шаруа үшін ең ыңғайлы

деуге  болады.  Тек  биылғы  жаз  қолайсыздық  танытып  тұр.  Жауынның  тап-

шылығы салдарынан күнбағыстар өз шырынын да аз береді. Оның арасын-

да күн салқындап та кетті. Ең бастысы ұяларым аман болса, алдағы жылы

да мүмкіндік зор болар деген үміттеміз. Ал ісім ілгері басып, өркендеп жатса

жұмысқа  көмекші  алмақ  ойым  бар.  Менің  араларым  оңтүстік,  яғни  жылы

жақтан әкелгендіктен біздің ұзақ қыстан соң азайып қалады. Өйткені аралар

өте  таза  жәндіктер.  Олар  қыс  бойы  ұясына  дәрет  сындырмай  шыдайды,

сондықтан да көбі жете алмай ақыры өледі. Ол өлгендерден ара уын алуға

болады. Айтып-айтпай не керек, бұйырса білгенімнен білерім көп екенін се-

земін  және    ресей  жақтың  араларынан  алғым  келеді.  Бұл  әрине  уақыттың

еншісінде, - дейді омарташы.

Аманат  ҚАЛПИЕВА.

ЕРЕКШЕ  КӘСІП  ИЕСІ

          Музей - тарихи  мұраларды

сақтаушы, қорғаушы, жинаушы, на-

сихаттаушы.  Мәртөк  аудандық  та-

рихи-өлкетану  музейі-  өлкеміздің

тарихын,  мәдениетін,  этнография-

лық экспонаттарын, соғыс жылдары-

нан  тарихи  кезеңдерді  баяндайтын,

спорт  ,ауылшаруашылық  және

көркем  табиғатымызбен,  өлкеміздің

тарихи тұлғаларын танымдық шара-

лармен,  экскурсия,  лекция  жүргізе

отырып  жеткізуші.  Бүгінде  музей

қызметкерлері  туған  жерге  деген

сүйеспеншілікті  насихаттап,тәрбие-

леуде  жұмыстар  атқарылып  келеді.

Ұлы  Жеңістің  40 жылдығына  орай

соғыс және еңбек ардагерлеріне ар-

налған бөлмеден ашылған мұражай

Тәуелсіздік  жылдары  аумағын  ке-

ңейте келе 2006  жылдардан бастап

қызметкерлермен  толығып  қоғам-

дық жұмысын бастап кетті. «Мәртөк

аудандық  тарихи-өлкетану  мұра-

жайы»  мемлекеттік  мекемесі  атау-

ымен жеті жылдан кейін, 2014 жыл-

дың    алғашқы  айларынан  бастап

«Мәртөк аудандық тарихи-өлкетану

музейі»  коммуналдық  мемлекеттік

мекемесі  атауына  өзгертілді.  Му-

зейдің  ғылыми  қызметкері  Ұлдай

Төрәліқызынан  негізгі  атқарылған

жұмыстар  туралы  сұрадық.

- «Жеті  жыл көлемінде мұражай-

да  көптеген іс-шаралар атқарылды.

Келушілерді  өлке  тарихынан  бөлек

көркем  табиғаты  да  қызықтырады,

сол себепті 2006  жылы жазғы дема-

лыс кезеңдерінде  балаларды 1996

жылы  «Тірі  табиғат  ескерткіші»

мәртебесін алған Шевченко  шоғыр-

лы  орманын  танысудан  бастадық,

осы  жылы  «Ақтөбе  облысының  та-

рихи-мәдени  және  табиғат  мұрала-

ры  ескерткіштері»  Мәртөк  ауданы

кітабы  жарыққа  шықты.  Ақтөбе  об-

лыстық  мәдениет  басқармасының

тарих, этнография және археология

жөніндегі облыстық орталығы құра-

стырған жинақ  мұражай қызметкер-

лерінің    әдістемелік    құралына  ай-

налды. Мәртөк ауданы бойынша 258

археологиялық  қорғандар  паспорт-

талып    және    этнографиялық  -10,

мешіттер  туралы  қысқаша  мағлұ-

маттар және мемориалдар мен сте-

лалар енгізілген. Кітап матералдары-

нан келесі ақпараттарды негізге ала

отырып: «біздің  заманымыздан

бұрын 4-6 ғасырлардан  сақталған

ғұрыптық жерлеу орындары Мәртөк

ауданы  Хлебодар  ауылынан

оңтүстік-батысқа  қарай 3,5 км  жер-

де  1973,1974,1976  жылдары  Орта-

лық  Қазақстан  археологиялық  экс-

педициясы  (жетекшілері  М.Қадыр-

баев,Ж.Құрман құлов)  зерттеген.

Бесоба  қорымының  материалдары

біздің  заманнан  бұрын  4-6 ғасыр-

лар  аралығында  Елек  өзені  бойын

мекендеген  сармат  тайпаларының

материалдық  және  рухани  мәдени-

етінің,әлеуметтік құрылысының куә-

лері болып табылады».  2008 аталғ-

ан аумақтарға музей қызметкерлері

экспедиция  ұйымдастырды.  Жаға-

лай  жатқан  жоталар  ,қорғандар  та-

рихи  кезеңдерді  қойнына  жасырып

жатты. Жергілікті шежірелі қариялар-

ды  іздей  келе  мектепте  мұғалімдік

қызмет еткен Қабыл  атамен жолық-

тық.Оның айтуынша  сол аталған қыр

жоталар  маңында  алыстан  мұнар-

тып жылтырап  биік тастар жататын.

Кеңес  үкіметі  тұсында  материалда-

рға  пайдаланылып  кеткен,  дәл  осы

қыраттар  маңына    хан-батырлар

жиналып  ,жасақтарын  жинақтаған.

Бұл ақпараттарды арнайы зерттеген

кезіндегі  Облыстық  музей  директо-

ры, мәдениет қайраткері Р.Ілиясова

зерделеп  әдістемелік  құрастырған

және  осы  қорғандардан  табылған

жәдігерлер  облыстық  музей  архео-

логия залынан көруге болады.»

- Мәртөк  жерін республика көле-

мінде  танытып,  шырқалып  жүрген

«Молдабай»  әні    Қазақстан  және

Қырғызстан  мәдениет  қайраткері,

өнер зерттеушісі  Илья Жақановтың

зерттеулеріне  негіз  болды. 2003

жылы  Мәртөк  жеріне  арнайы  келіп

Молдабай  туған  жерін,  жерленген

қорымын  зерттеген    Илья  Жақанов

«Тәңірберген Молдабай » атты эссе

–элегиясын  жазып  және  «Атырау»

телеарнасына  Мәртөк  жерінде

түсірілген  бейнежазбаларымен

сұхбат  берілген  деректі  фильмі

көрсетілді.

2009  жылы  Атырауға  арнайы  ба-

рып  өнер  зерттеушісімен  кездесіп

осы  құнды  деректерді    алып  қайт-

тым. Ал 2013 жылы Тәңірберген Мол-

дабай (1858 ж.) 155 жылдығына орай

деректерде  көрсетілген  жерлерге

экспедицияға  шықтық.  И.Жақанов

жазып өткен: «Күшікбай суының жа-

ғасы...  Қойбас  тауы...  оның  етегіне

көз салсаңыз, кең алаңда ескі бейіт-

тер...Әне  ,Бестеңге  жотасы» , Қой-

бас тауының етегі Құрманалы тоғай-

ындағы  кең  алаңдағы  ескі  қорымға

тоқтадық. Абдал өзені. Тәңірберлінің

Қошқар  атасы  жайлаған  жерлерді

аралап табиғаты көркем жерде Мол-

дабай тау басына шығып ән айтқан-

да  сиыр  саууға  шыққан  ауыл  әйел-

дері тапжылмай тыңдайтын еді»-деп

жазылған  жолдар    еріксіз  өткен  ке-

зеңдерді елестетеді.