Мәтінде сипатталған тарихи үрдіс жүзеге асу үшін қажет еткен жағдай


Мәтін бойынша қазақ даласына И. Кирилловтың басшылығымен жіберілген экспедицияның атауын анықтаңыз



бет60/105
Дата23.05.2022
өлшемі338,16 Kb.
#35432
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   105
Мәтін бойынша қазақ даласына И. Кирилловтың басшылығымен жіберілген экспедицияның атауын анықтаңыз:
Жауабы: «Қырғыз-қайсақ».
10. «Көтерілістің желеуі – соғыс майдандарындағы қара жұмысқа бұратана елдерден адам алу. Өкіметтің қара жұмысқа адм алғанда жер-жерде қолданылған шаралары мен тәртібі. Өкіметтің жер-жерде қолданған шараларын тұрғын ел өзінше ұғынды.
Түркістандағы бұратана елдердің көтерілісі, Түркістандағы төңкеріс қозғалысының тарихындағы ең үлкен оқиғалардың бірі десе болады. Өйткені бұл көтерілісте тұрғын ел, 50 жылға жақын өкіметшілігін жүргізіп, дегенін істеп келген Ресей патшалығының «Ақ патшаның» әмірін (бұйрығына) бастап қарсылық көрсетті. Бұратана елдер, алыдмен қарсы болып, көздегені патшаның әкімдері еді, бірақ соңында елдің мақсатына, тілегіне қарсы болған тұрғын елдің әкімдерін де аяған жоқ, көтеріліске ел алдын ала дайындалған жоқ; көтеріліс Түркістанның әр жерінде, жергілікті ұлттардың арасында біржола бір уақытта басталды.
...Патша үкіметінің соғыс министрінің Түркістанның жанарал-губернаторына телеграммен берген бұйрығы бойынша соғыс майдандарындағы жол түзету, соғыс қорғандарын жасау жұмысына Ресей мемлекетіндегі айырым Түркістандағы соғыс міндетінен бұрын азат етілген бұратана елдерден, соғыс біткенше жұмыс істеуге адам алынатын жарияланды.
...Түркістанның еліне, қара жұмысқа адам алу ойламаған жерден шыққан оқиға болды. Тұрғын ел бірден үкіметке дұшпандық көзімен қарап, қалай да болса, бұйрыққа бағынбаудың әрекетіне кірісті.
...Ақырында шылаудың шегінен шыққан ел, алды-артына қарамай көтеріліс жасады».
Мәтін бойынша көтерілістің болған жыл (-дары)ды анықтаңыз:
Жауабы: 1916 ж.
11. «...§1Орынбор шекара комиссиясы жанынан қырғыздардан 30 тәрбиеленушіге арналған мектеп ашылсын.
§2.. Мектепті ашудағы басты мақсат – қырғыздар арасында орыс тілі мен жазуын таратудан басқа, билеуші-сұлтандар мен дистанция бастықтарының жанынан ордада басқару жөніндегі хатшылар комитетіне лайықты адамдарды және басқа да тек қырғыздар тағайындалатын орындарға қызметкерлер даярлау болып табылады.
§3. Мектеп тікелей шекара комиссиясының басқаруында болады, оның жұмысын тікелей бақылау төрағаның жолдасына, ал ондай қызмет жоқ болса, не ол ұзақ уақыт орнында болмайтын жағдайда, төрағаның қалауы бойынша және Орынбор әскери губернаторының бекітуімен комиссия кеңесшілерінің біреуіне жүктеледі.
§4. Мектепте мыналар жұмыс істейді: бақлаушысы (мектеп орналасқан үйде тұратын) орыс тілі, таза жазу және есеп мұғалімі, татар тілінің мұғалімі мен мұсылман дінінің үйретушісі.
§5. Жоғарыда аталған қызметкерлерді тағайындау және жұмыстан шығару тәртібі Орынбор қырғыздарын басқару туралы ережеде белгіленген.
§6. Мектепте бақылаушы және мұғалім қызметтерін орындау нағыз қызмет болып табылады.
§7. Бақылаушыға мектепті тікелей басқару және шәкірттерді бақлау тапсырылады. Бұл қызметті атқаруға қажетті адамгершілік және басқа да қасиеттері бар отставкадағы офицерлер немесе азаматтық қызметтегі шенеуніктер таңдалынады
§12. Мектепке тек қырғыздар қабылданады және үкіметке жәрдемдескен немесе оған өздерінің айрықша берілгендігімен көзге түскен ата-аналардың балалары бірінші кезекте түседі...»


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   105




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет