Методические рекомендации по использованию системы критериального оценивания учебных достижений учащихся всех уровней
жүктеу/скачать 4,42 Mb. Pdf көрінісі
|
Жетістік критерийлері Оқушы оқу мақсатына жетті, себебі Оқушы оқу мақсатына жетуге талпынады, себебі хабарлы, лепті, сұраулы сөйлемдерді біледі, ажырата алады. Тыныс белгілерін дұрыс қоя алады. Түсіндіріп айта алады. хабарлы, лепті сұраулы сөйлемдерді ажыратуда қиналады. Тыныс белгілерді қоюда қателіктер жібереді. Тілді қолдану 2.5.2.2 Ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді тауып жазу
Мұғалім оқушылардың берілген әріптер кездесетін сөздерді табу дағдысын бағалайды. Оқушыларға берілген әріптерге қатысты таныс сөздерді мысал ретінде тыңдату арқылы таныс емес сөздердегі ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптерді ажыратуды ұсынады. Мұғалім оқушылардың оқу мақсаттарына қол жеткізгендігін анықтау үшін берілген әріптер кездесетін сөздерді айтуды, жазуды өтінеді. Жұппен жұмыс жасау арқылы оқушылар берілген әріптер кездесетін сөздерді келтіреді.
ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптерін дұрыс айта алады, берілген әріптер кездесетін сөздерді іріктеп жаза алады. берілген ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптер кездесетін сөздерді тауып жазуда және дұрыс айтуда қиналады.
416
Тыңдалым 2.1.3.1 Хабарламаны тыңдау және сұрақтарға жауап беру, түсінгенін хабарлама мазмұнына сәйкес иллюстрация/заттық сурет/сызба таңдау арқылы көрсету Мұғалім оқушылардың хабарламаны тыңдау, сұрақтарға жауап беру, суреттен көрсете алу дағдысын бағалайды. Оқушыларға хабарламаны тыңдата отырып, жұптарға бөледі және сұрақ құрастыруды ұсынады. Дайындалған сұрақтарды өзара қою арқылы оқушылар бір-біріне жауап береді. Хабарламаны түрлі сызба арқылы көрсетуі бақыланады. Мұғалім топта, жұпта отырған оқушыларды аралап, тапсырманың дұрыс орындалуын қадағалайды. Жетістік критерийлері Оқушы оқу мақсатына жетті, себебі Оқушы оқу мақсатына жетуге талпынады, себебі сұрақтар құрастыра алады және жауап береді, хабарлама мазмұнын жанама құралдар арқылы толық көрсете алады. сұрақты құрастыру, жауап беруде мұғалімнің көмегін қажет етеді. Хабарлама мазмұнын басқа құралдар арқылы көрсетуде қиналады. Айтылым
2.2.2.1 Сюжетті сурет бойынша сөйлеу Мұғалім оқушыларға суреттер беру арқылы суреттер бойынша сөйлеуін бағалайды. Мұғалім оқушыларға суреттерді таратып береді. Оқушыдан берілген сурет арқылы белгілі бір оқиға құрастыруын өтінеді. Оны өз тобы алдында айтып беру сұралады. Топ оқиға желісі бойынша сұрақтарын қояды, оқушы оған жауап береді. Әр топқа әр түрлі суреттер тартуға да болады. Оқиғамен басқа топтарды таныстырады. Топта бірін-бірі бағалауын сұрайды. Жетістік критерийлері Оқушы оқу мақсатына жетті, себебі Оқушы оқу мақсатына жетуге талпынады, себебі сурет бойынша оқиға құрастыра алады. Өз пікірін білдіре отырып сөйлей алады. сурет бойынша оқиға құрастыруда, өз пікірін білдіріп сөйлеуде қиналады. Айтылым
2.2.3.1 Белгілі тақырыпта тілдік нормаларды сақтап диалогке қатысу және сұхбаттасын түсіну Мұғалім оқушының белгілі тақырыпта, тілдік нормаларды сақтап әңгімелесуге қатысу, әңгімелесуге қатысқан оқушыны түсіну қабілетін бағалайды. Мұғалім оқушыларларға суреттер таратып береді, жұптасып әңгіме құрастыруын өтінеді. Мұғалім оқушыларды сырттай бақылайды. Қажет болғанда сұрақтар қою арқылы жұпты сұхбаттасуға бағыттайды. Жетістік критерийлері Оқушы оқу мақсатына жетті, себебі Оқушы оқу мақсатына жетуге талпынады, себебі сұхбаттасу кезінде тақырып бойынша ережелерді сақтай отырып, сұхбаттасу кезінде тақырып бойынша ережелерді сақтап, сауатты 417
сауатты сөйлей алады. Ойын еркін жеткізеді. Сұхбаттасының ойын түсінеді. сөйлей алуда, ойын еркін жеткізуде қиналады. Оқу бағдарламасына сілтеме Оқу мақсаты Бағалауға арналған ұсыныс Оқылым
2.3.2.1 Таныс сөздерден құралған қарапайым сөз тіркестерінің мағынасын түсіну Оқушыларға тақырыпқа қатысты таныс сөздерден құралған қарапайым сөз орамдарының тізімін ұсыныңыз. Олардан берілген сөз орамдарын мағынасына сай қолдана отырып, сөйлемдер құрастыруды өтініңіз. Қабілеті жоғарылау оқушыларға бірнеше сөз орамдарын пайдалана отырып, шағын мәтін құрастыруды тапсыруға болады. Сондай-ақ оқылған мәтіннің мазмұнын айтуды, мәтіннен мағынасы таныс сӛз орамдарын тауып оқуды тапсыруға болады. Оқушыларды қарапайым сөз орамдарының мағынасын түсіну қабілетіне қарай бағалаңыз.
мәтіндегі таныс сөздерді ажырата алады, қарапайым сөз тіркестерінің мағынасын түсіндіре алады. мәтіндегі таныс сөздерді ажырату, қарапайым сөз тіркестерінің мағынасын түсіну қиындық туғызады. Тілді қолдану 2.5.1.1 Заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздер мен үстеу сөздердің мағынасын түсіну, жазбаша және ауызекі тілде қолдану Мұғалім оқушылардың затқа қатысты таны, сипатын, қимылын, сынын білдіретін сөздер және үстеу сөздердің мағынасын түсіну өз жұмысында қолдану қабілетін бағалайды. Оқушыларды топқа бөліп, қима қағаздар таратады. Онда заттың атауын, сипатын, қимылын, мезгілін көрсетуді өтінеді. Мәтіннен затты тауып, сипаттап айтып беруін сұрайды. Оқушылар бірін-бірі бағалайды. Жетістік критерийлері Оқушы оқу мақсатына жетті, себебі Оқушы оқу мақсатына жетуге талпынады, себебі заттың атын, сынын, санын, қимылын ажырата алады, оқиға мезгілін, мекенін анықтай алады. Ерекшелігін түсіндіп бере алады. заттың атын, сынын, қимылын ажыратуда, оқиға мезгілін, мекенін анықтауда, түсіндіруде қиналады. Жазылым
2.4.3.1 Мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің тыныс белгілерін қолдану Мұғалім оқушылардың жай сөйлемнің тыныс белгілерін қатесіз қолдану қабілетін бағалайды. Мұғалім оқушыларға жай сөйлемдерден тұратын шағын мәтін таратып береді. Олардан тыныс белгісін құрыс қою сұралады. Одан басқа түрлі көрнекіліктер арқылы сөйлемдер құрастыруға бағыттайды. Айтылу мағынасына қарай сөйлемдерге қажетті тыныс белгіні дұрыс қолданып қоюын бақылайды. Оқушылардың жазба жұмысын тексеру арқылы қадағалайды.
418
Оқушы оқу мақсатына жетті, себебі Оқушы оқу мақсатына жетуге талпынады, себебі мәтіндегі жай сөйлемдерді дұрыс тауып, қатесіз жаза алады. Қажетті тыныс белгілерді дұрыс қоя алады. мәтіндегі жай сөйлемдерді табу, қатесіз жазу, тыныс белгілерді дұрыс қоюда қиналады.
2.5.2.1
Мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу Мұғалім оқушылардың айту мен жазудағы айырмасы аз сөздерді тауып жазу қабілетін бағалайды. Ақпарат көздерінен алынған мәтіндегі бірдей жазылып, бірдей айтылатын сөздерді тауып жазу беріледі. Мұғалім оқушыларды жеке бағалайды. Одан басқа оқушыларға кісі аттары жазылған көп нүктесі бар парақшалар таратылады. Кісі аттарында кездесетін көп нүкте орнына қажетті әріпті қою ұсынылады (мысалы, Ботагөз, Амангелді, Қарагөз, т.б.) Мұғалім оқушыларды ауызша айтқызу арқылы бағалайды. Жетістік критерийлері Оқушы оқу мақсатына жетті, себебі Оқушы оқу мақсатына жетуге талпынады, себебі айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жаза алады. айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазуда мұғалім көмегін қажет етеді. 3-тоқсан
бағдарламасына сілтеме Оқу мақсаты Бағалауға арналған ұсыныс Тыңдалым 2.1.2.1 Күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым фразалардың мағынасын түсіну Оқушылардан тақырыпқа қатысты таныс сӛздерді еске түсіруді өтініңіз. Мысалы, бос уақытын өткізуге қатысты сӛздерді. Оларға таныс сӛздерден құралған қарапайым сөз орамдарын ұсыныңыз. Сөздерді үлкен әріптермен анық жазыңыз. Тақырыпқа қатысты суреттер қолданыңыз. Оқушыларға таныс сөз орамдарын қолдана отырып диалог/мәтін құруға, сөйлемдер құрастырып жазуға, тыңдалған мәтіннің мазмұнын баяндауға бағытталған тапсырмалар беруге болады. Оқушылардың күнделікті таныс сөздерді/сөз орамдарын орынды қолдана алу дағдысын бағалаңыз
419
Оқушы оқу мақсатына жетті, себебі Оқушы оқу мақсатына жетуге талпынады, себебі ауызекі тілдегі қарапайым фразаларды таба алады, мағынасын түсіндіре алады. ауызекі тілдегі қарапайым фразаларды табу, мағынасын түсіндіруде қиналады.
бағдарламасына сілтеме Оқу мақсаты Бағалауға арналған ұсыныс Тыңдалым 2.1.4.1 Тыңдалған материал мазмұнын түсіну және кейіпкерлер, оқиға ретін анықтау Мұғалім оқушылардың мәтін мазмұнын түсіну, кейіпкерлерлге сипаттама беру, оқиға желісін сақтап мазмұндау қабілетін бағалайды. Оқушыларға мәтін таратылып беріледі. Мазмұны бойынша жұмыс жүргізіліп, кейіпкерлерін сипаттау тапсырылады. Оқушылар жұпта жұмыс істейді. Мәтіндегі оқиғаны анықтап, ретімен айтып шығуы бағаланады. Оқиға ретін қағаз бетіне түсіру сұралады. Мұғалім қосымша сұрақтар арқылы оқушыларға баға береді. Әр оқушы бағаланады.
мәтіннің мазмұнын түсінеді, кейіпкерге сипаттама бере алады, оқиға желісін сақтап айта алады. мәтіннің мазмұнын түсіну, кейіпкерге сипаттама беру, оқиға желісін сақтап айту қиындық туғызады. Айтылым
2.2.4.1 Таныс сөздерді қолдану арқылы оқиға желісін сақтай отырып, шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау
Мұғалім оқушылардың мәтін мазмұнын түсіну, кейіпкерледі табу, оқиға ретін анықтау қабілетін бағалайды. Оқушыларға мәтінді тыңдау тапсырылады. Мазмұнын айту, ондағы кеіпкерледі ажырату өтініледі. Жұпта оқиға ретін анықтап баяндап беру сұралады. Одан басқа кейіпкерлердің іс-әрекетін рөлге бөліп сипаттау ұсынылып, оқушылардың шеберлігі бағаланады.
мәтін мазмұнын түсініп, кейіпкерлерді сипаттай алады. Оқиға желісін анықтап айта алады. мәтін мазмұнын түсініп, кейіпкерлерді сипаттауда, оқиға желісін анықтауда қиналады. Айтылым
2.2.5.1 Фильмдер мен тыңдалым материалындағы фразаларды қолданып Мұғалім оқушылардың мәтіннен дайын фразаларды алып, оны қолдану арқылы сюжетті сипаттап айтып беру қабілетін бағалайды. Мұғалім оқушыларға фильм көрсетеді, кейіпкерлерді анықтауын өтінеді. Фильмнен естіген фразаларды қайталап айтқызады. Осы фразаларды қолданып оқиға сюжетін сипаттап айтып беруін сұрайды. Оқушыларды 420
көрген сюжетін сипаттау сұрақ қою арқылы бағалайды. Жетістік критерийлері Оқушы оқу мақсатына жетті, себебі Оқушы оқу мақсатына жетуге талпынады, себебі ақпарат көздерінен алынған мәтіннен фразаларды қолдана алады. Көргені бойынша сипаттай алады. ақпарат көздерінен алынған мәтіннен фразаларды қолдануда, көргені бойынша сипаттауда қиналады.
Оқылым
2.3.3.1 Өлең, жұмбақ, ертегі және әңгімелерді ажырату
Мұғалім оқушылардың өлең, жұмбақ, ертегі, әңгімелерді ажырата алу қабілетін бағалайды. Оқушылар топтарға бөлініп, әр топқа әр түрлі тапсырмалар беріледі: өлең шумағы, жұмбақтар, ертегілер, әңгімелер. Әуелі қандай жанр екенін ажыратуды өтінеді. Жанрын анықтап алған соң, тапсырманы сипаттау, қайталау тапсырылады. Мұғалім оқушыларды сырттай бақылайды.
берілген тапсырмалардың жанрын ажырата алады. Өлең, жұмбақ, ертегі, әңгімеге мысалдар келтіре алады. тапсырмалардың жанрын ажырату қиындық туғызады. Оқылым 2.3.4.1 Мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақ қоя білу және жауап беру Мұғалім оқушылардың мәтін мазмұнын түсіну, мәтін бойыша сұрақтар дайындау, жауап беру қабілетін бағалайды. Оқушыларға мәтін беріледі. Мазмұнын айту сұралады. Бұдан соң оқушыларды жұптастырып сұрақтар дайндау сұралады. Дайын болған сұрақтарды басқа жұптарға қою арқылы мәтінді түсінуі анықталады. Мұғалім оқушыларды сырттай бақылайды. Жұп бойынша бағалайды.
мәтін мазмұнын түсінеді, мәтін бойынша сұрақтар құрастыра алады, қойылған сұрақтарға жауап бере алады. мәтін мазмұнын түсінеді, алада мәтін бойынша сұрақтар құрастыруда, қойылған сұрақтарға жауап беруде қиналады. Жазылым
2.4.2.1 Мұғалімнің көмегімен оқыған/ тыңдаған/аудиовизуалды материалдар бойынша сөз тіркестерін жазу Мұғалім оқушылардың ақпарат көздерінен алынған материалдардан сөз тіркестерін таба лау қабілетін бағалайды. Оқушыларға ақпарат тыңдау тапсырылады. Тыңдалған мәтіннен сөз тіркестерін еске түсіріп жазу ұсынылады. Одан басқа мұғалім сөз тіркестері жазылған парақтар таратылады. Сөз тіркестерінің мағынасын түсіндіру сұралады. Жетістік критерийлері 421
Оқушы оқу мақсатына жетуге талпынады, себебі ақпарат көздерінен алынған мәтіннен сөз тіркестерін тауып жаза алады. ақпарат көздерінен алынған мәтіннен сөз тіркестерін тауып жазу қиындық туғызады.
бағдарламасына сілтеме Оқу мақсаты Бағалауға арналған ұсыныс Тілдіқолдану
2.5.1.3 Сөйлеу барысында бұйрық райлы етістік, болымсыз етістіктерді қолдану
Мұғалім оқушылардың етістіктің түрлерін қолдану қабілетін бағалайды. Мұғалім оқушыларға мәтін таратып беріп, мәтін бойынша сөйлеу тапсырылады. Одан басқа –отыр, - тұр, -жүр, -кел, -бар бұйрық мәнді сөздер арқылы сөйлемдер құрастыру ұсынылады. Және осы сөздерге –ма, -ме, -ба, -бе, -па, -пе жұрнақтарын жалғап айту сұралады. Мұғалім оқушыларды жеке бақылайды және бағалайды.
сөйлеген кезде етістік, бұйрық рай, болымсыз етістіктерді қолдана алады. сөйлеген кезде етістік, бұйрық рай, болымсыз етістіктерді қолдану қиындық туғызады. Тілдіқолдану
2.5.1.5 Сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру Мұғалім оқушылардың сөйлем ішіндегі сөздердің орын тәртібін сақтау, сол арқылы жай сөйлемдер қрастыру қабілетін бағалайды. Мұғалім оқушыларға суреттер таратып береді, және сурет бойынша сйлемдер құрастыру тапсырылады. Оқушылардың сөйлемді дұрыс құрай алуы бақыланады. Орын тәртібі сақталмай жазылған сөйлемдері бар парақша таратылады. Сол сөйлемдердегі сөздерді ретімен дұрыс қойып шығу жұпта талқыланады. Әр оқушы бағаланады.
сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтай алады. Жай сөйлемдер құрастыра алады. сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап, жай сөйлемдер құрастыру қиындық туғызады.
422
Тыңдалым 2.1.5.1 Аудиовизуалды материалдардағы оқиғалардың мәнін түсіну және мазмұны сипаттама беру Мұғалім оқушылардың ақпарат көздерінен алынған мәтінді түсіну, мазмұндау және сұрақтар құрастыру абілетін бағалайды. Мұғалім оқушыларға мәтінді тыңдатады. Мәтіндегі оқиғаны сипаттау, сол арқылы сұрақтар дайындау тапсырылады. Одан соң топқа бөлініп, бір-бірінің сұрақтарын талқылайды. Мұғалім оқушылардың оқиғаның мәнін түсінуіне өңіл бөледі.оқушыларды жеке-жеке бағалайды. Жетістік критерийлері Оқушы оқу мақсатына жетті, себебі Оқушы оқу мақсатына жетуге талпынады, себебі мәтіннің мәнін түсінеді, мазмұны бойынша сұрақтар қоя алады, оқиғаны сипаттап бере алады. мәтіннің мәнін түсіну, мазмұны бойынша сұрақтар қою, оқиғаны сипаттап беру қиындық туғызады.. Айтылым
2.2.6.1 Тыңдаған/оқыған материалды (ақпарат, кейіпкер, оқиға) салыстыру арқылы қарапайым пікір білдіру (мен .ойлаймын, мен .санаймын) Мұғалім оқушылардың бірнеше мәтінді оқып, ондағы ақпарат, кейіпкер, оқиғаны салыстыру, өзінің жеке піірін білдіру қабілетін бағалайды. Оқушыларға топ бойынша бірнеше мәтін таратылып беріледі. «Пікір аллеясы» бойынша мәтіндерді оқып ондағы ақпаратты табу, кейіпкерлерді сипаттау, оқиғаның желісін ретімен баяндау тапсырылады. Содан соң топтағы оқушылар өз піірлерін кезекпен білдіреді. Басқа топ оларға баға береді.
мәтіндерді салыстыра алады, жеке пікірін білдіреді. мәтіндерді салыстыруда, жеке пікірін білдіруде қиналады.
423
бағдарламасына сілтеме Оқу мақсаты Бағалауға арналған ұсыныс Оқылым 2.3.5.1 Мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалардан қажетті ақпаратты тауып алу Мұғалім оқушылардың сөздіктермен, анықтамалықтармен жұмыс жасау қабілетін бағалайды. Оқушыларға сөздіктер, анықтамалықтар таратылып беріледі. Мұғалім тақтаға қажетті сөздерді жазып оның аудармасын көрсетеді. Сөздердің мағынасы анықталады. Бұдан кейін оқушылар сөздікті алып одан қажетті ақпараттарды тауып жазады, аударманың дұрыстығына көз жеткізеді. Әр қушы бағаланады.
сөздік, анықтамалықтармен жұмыс істей алады. қажетті ақпараттарды таба алады. сөздік, анықтамалықтармен жұмыс жасауда,ондағы қажетті ақпараттарды табуда қиналады.
2.4.1.1 Берілген иллюстрация бойынша сипаттау сөзін қолданып сөйлем құрастырып жазу Мұғалім оқушылардың иллюстрацияны қарап түсіну, соны сипаттай алу, қажетті сөздерді қолданып сөйлемдер құрастыру қабілетін бағалайды. Оқушыларға суреттер таратылып беріледі. «Оқиға картасы» бойынша жұп бойынша оқиға құрастыру тапсырылады. Өзара талқылайды. Солан соң оқиғаны бірнеше сөйлеммен дәптерлеріне жазады. Барлық қушылар бағаланады.
берілген бейнелеу құралына қарап сөздер тізбегін жасай алады. Сөйлем құрастыра алады. берілген бейнелеу құралы бойынша сөйлемдер құрастыру қиындық туғызады.
|